سرویس جهان مشرق- دانلد ترامپ رسما در روز یکم ژوئن ۲۰۱۷ اعلام کرد که آمریکا از توافق پاریس در رابطه با تغییرات جوی عقب‌نشینی می‌کند. بدین ترتیب، جبهه جهانی مقابله با خطراتی که زمین را به شدت تهدید می‌کند تا حد بسیاری تضعیف می‌گردد. مقامات کاخ سفید علت این عقب‌نشینی دولت ترامپ را خطر توافق پاریس برای حق حاکمیت آمریکا و اقتصاد این کشور اعلام کرده‌اند. این در حالی است که مقامات دولت ترامپ به هیچ عنوان پاسخگوی سوالات خبرنگاران در این رابطه نیستند و رییس جمهور آمریکا شرط پذیرش توافق پاریس را تغییر برخی از مفاد آن به میل آمریکا اعلام کرده است که از سوی رهبران اروپایی رد شده است. با این وصف، آمریکا که خود دومین مقصر افزایش گرمای زمین و تغییرات آب و هوایی است، از تعهد نسبت به وظیفه‌ای که بیش از همه بر شانه خود این کشور است شانه خالی کرد و فرصتی ناب را به دست چین برای به دست گرفتن سکان رهبری اجماع جهانی ضد تغییرات آب و هوایی داد تا بدینوسیله -ضمن انزوای بیشتر آمریکا- کاریزما و نفوذ بین‌المللی خود را افزایش دهد.

نیویورک تایمز در تازه‌ترین تحلیل خود به قلم «پیتر بیکر» و «مایکل دی شی‌یر» در رابطه با رفتار اخیر رییس جمهور آمریکا نسبت به اجلاس پاریس نوشت: دانلد ترامپ در حالی اعلام کرد که از توافق پاریس پا پس می‌کشد که معتقد است مردم کشورش نباید فدای این «توافق دراکوئی» (قوانین حقوقی سخت و بی‌رحمانه مربوط به دراکو قانونگذار سختگیر آتن) شود. به اعتقاد او، مردم آمریکا نیاز به ترمیم اقتصادشان دارند و چرخ کارخانه‌ها باید بچرخد. لذا، تعطیلی کارخانه‌ها و کنترل صنعت به نفع وضعیت جوی زمین، به صلاح اقتصاد نیست. علاوه بر این، وی معتقد است که در مورد ادعای دانشمندان در زمینه گرمایش تدریجی کره زمین و خطر بزرگی که انسان‌ها را تهدید می‌کند، اغراق شده است. توافقی که میان ۱۹۵ کشور به امضا رسیده، امروز توسط آمریکا که متهم ردیف دوم این تغییرات آب و هوایی بسیار خطرناک است نقض شده و رییس جمهور این کشور عملا شانه خالی کرده است. این در حالی است که چین به عنوان متهم ردیف اول، تعهدات خود را قبول کرده و به آنها پایبند است.

اعلام خروج از توافق پاریس

دانلد ترامپ پس از اعلام کناره‌گیری آمریکا از توافق پاریس، شرط بازگشت را مذاکره بر سر برخی مفاد آن دانسته که با پاسخ منفی رهبران اروپایی روبرو شده است. مسئول رسانه‌ای کاخ سفید نیز اعلام کرده که ترامپ با رهبران ۴ کشور بریتانیا، فرانسه، آلمان، و کانادا تماس گرفته و اطمینان داده که به رغم خروج آمریکا از توافق مورد نظر، این کشور همچنان به اتحاد فراآتلانتیک و تلاش برای حفظ محیط زیست پایبند است. رهبران آلمان، فرانسه، و ایتالیا با صدور بیانیه‌ای، به شدت با تصمیم ترامپ مخالفت کردند؛ نخست وزیر کانادا نیز در یک سخنرانی اقدام به تقبیح عمل ترامپ نمود و نخست وزیر انگلیس هم طی تماس تلفنی، مراتب ناامیدی خود از این تصمیم را به رییس جمهور آمریکا ابراز نمود.

تصمیم ترامپ را می‌توان بیشتر تصمیم اطرافیان وی و حصول تلاش آنها برای متقاعد کردنش دانست. «استفن بنون» استراتژیست ارشد وی و «اسکات پروئیت» رییس سازمان محیط زیست آمریکا که طی چند ماه تلاش بسیاری برای متقاعد کردن ترامپ به اینکه از توافق پا پس بکشد، نهایتا موفق به این امر شدند. نکته جالب توجه این است که در نقطه مقابل ترامپ، ایوانکا دخترش، «گری دی کوهن» رییس شورای اقتصاد ملی، و «رکس تیلرسن» وزیر خارجه قرار داشتند اما در مقابل بنون و پروئیت توفیقی نداشتند. منابع بسیار نزدیک به ایوانکا ترامپ، خبر از این داده‌اند که وی جلسات متعددی را برای دیدار مقامات و کارشناسان موافق توافق با ترامپ صورت داده بود تا بدینوسیله پدرش را متقاعد به ادامه همکاری با توافق پاریس نماید اما نهایت این رییس شورای اقتصاد ملی بود که پس از جلسات متعددی که با رییس جمهور آمریکا داشت، رگ خواب او را به دست گرفت.

«اسکات پروئیت» مرد پشت پرده

سخنرانی اعلام کناره‌گیری آمریکا از سوی ترامپ سرشار از نمو شعار «اول آمریکا» بود. وی اظهار داشت: «چرا باید مردم خود را نادیده بگیریم و به خاطر یک توافق بین‌المللی به اقتصاد خود ظلم کنیم. تا به کی دیگران باید به ما بخندند؟». این در حالی است که حتی مقامات ارشد غول‌های صنعتی و تجاری چون «الون ماسک» از «تسلا»، «جفری ایملت» از «جنرال الکتریک»، و «لیولد سی بلانکفین» از «گلدمن ساکس» معتقدند که ترامپ تصمیم اشتباهی در مورد اقتصاد آمریکا اتخاذ کرد چرا که به شغل‌های آینده در زمینه صنعت و انرژی پاک که می‌توانست قابل صادرات هم باشد ضربه بزرگی زد.

طبق توافق پاریس، آمریکا متعهد شده بود که تا سال ۲۰۲۵، انتشار گازهای گلخانه‌ای را از ۲۶ تا ۲۸ درصد نسبت به سطح سال ۲۰۰۵ کاهش دهد و ۳ میلیارد دلار هم به عنوان کمک به کشورهای ضعیف در مسیر مقابله با تغییرات آب و هوایی اختصاص دهد. اما ترامپ در سخنرانی اعلام خروج از توافق پاریس با لحنی کاسب‌کارانه بر وجه «بازگشت مشروط» تاکید کرد. به اعتقاد ترامپ، باقی ماندن در توافق پاریس تا سال ۲۰۲۵، ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار شغل را در داخل آمریکا نابود می‌کند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که یکی از مهمترین اهداف رییس‌جمهور آمریکا «اوبامازدایی» است و او با توجه به اینکه می‌داند به غیر از هوادارانش هیچ کس حاضر به حمایت از او نیست، تلاش دارد تا با تحقق وعده‌هایی که به هواداران خود داد، ۴ سال بعدی خود را تضمین نماید.

در حالی که بسیاری از حقوقدانان و مقامات حزب جمهوریخواه این اقدام ترامپ را تحسین کرده‌اند، اما باراک اوباما و جان کری قویا وی را محکوم کرده و این اقدامش را اشتباه مهلک خوانده‌اند. در این میان، «میگوئل اریاس کانیته» کمیسیونر شرایط اقلیمی اتحادیه اروپا اطمینان داده که خروج آمریکا از توافق نه تنها مایه شکاف و یاس که باعث امید و اتحاد بیشتر در میان دیگر کشورها و رهبری مصمم‌تر است. از سوی دیگر، تنش‌ها و چالش‌ها در آمریکا شدت گرفته و اکثر مدیران بخش خصوصی و شرکت‌های بزرگ مخالفت شدید خود با تصمیم دولت ترامپ را ابراز داشته‌اند.

ترامپ پیش از این، در سال ۲۰۱۲ موضوع خطر تغییرات آب و هوایی را یک «دروغ» خواند. سال ۲۰۱۳، آن را عملیات فریب چین جهت به زمین زدن اقتصاد آمریکا دانست. سال ۲۰۱۴ هم آن را یک «شوخی بسیار پرهزینه» خواند. این در حالی است که با گذشت چند روز از اعلام کناره‌گیری آمریکا، مقامات دولت وی هنوز حاضر نیستند که دیدگاه ترامپ در مورد موضوع شوخی بودن گرمایش زمین را تایید کنند. آنها یا کمبود وقت و یا عدم دخالت در کار رییس جمهور را بهانه‌ می‌کنند تا از پاسخ دادن به خبرنگاران طفره بروند.

رییس سازمان محیط زیست دولت ترامپ در حال ارائه پاسخ‌های مبهم به خبرنگاران

با اینکه ترامپ قول داده که در صورت تغییر شرایط توافق، حاضر است که به اجماع جهانی بازگردد اما انکار کامل گرمایش زمین به عنوان یک حقیقت کاملا بیانگر دیدگاه او در مورد تغییرات موردنظرش در توافق است. تغییراتی که باید کاملا به نفع آمریکا و به ضرر دشمنان و مخالفان‌اش باشد. مقامات دولت ترامپ هم بین زمین و آسمان مانده‌اند. اگر اعلام کنند که رییس جمهور به گرمایش زمین اعتقادی ندارد، کار را برای ترامپ سخت‌تر از همیشه می‌کنند و فشارها بشدت علیه او و مشاورانش افزایش می‌یابد؛ اگر هم اعلام نمایند که به گرمایش زمین اعتقاد دارد، سوال بزرگ پیش می‌آید که پس چرا از توافق پاریس بیرون کشید و حالا این چرخش ۳۶۰ درجه‌ای پس از انتقادات چیست؟

تصمیمات ناپخته و عجولانه و لجوجانه دولت ترامپ، بار دیگر باری دولتمردانش همچون قضیه اخراج رییس FBI دردسرساز شده است. اکنون، درهای گفتگوی کاخ سفید با خبرنگاران مترصد پاسخ به روی آنها بسته شده و نمره منفی دیگری در کارنامه ترامپ ثبت شده است.

«آنتونی زورکر» -تحلیلگر BBC- در تحلیل خود در رابطه با رفتار ترامپ در قبال اجلاس پاریس نوشت: تعجب در این است که پرزیدنت ترامپ با رویکردی عجیب خطاب به اروپاییان اوج توفیق در کاهش گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۱۰۰ را فقط ۰/۲ درصد می‌داند. پژوهشگران در پاسخ به این اظهارنظر ترامپ گفته‌اند که او قطعا از زمان عقب است. پیش از این، اظهارات توئیتری ترامپ در مورد گرمایش تدریجی زمین همه خبرنگاران را به تعجب واداشته بود و با خود تصور می‌کنند گویی که او از یک سیاره دیگر آمده است. آیا براستی ترامپ معتقد است که اجلاس مقابله با تغییرات آب و هوا یک عملیات فریب برای کاسبی رهبران سیاسی جهان است و یا اینکه چین این بازی را راه انداخته تا اقتصاد رقابتی آمریکا را به زمین بزند؟

مستند کوتاه در مورد خروج آمریکا از اجلاس پاریس

«راب بیلی» تحلیلگر اندیشکده مطرح «چتم هاوس» در رابطه با موضوع مذکور نوشت: من به گونه‌ای دیگر فکر می‌کنم. تکلیف ترامپ که مشخص است. او فرد مناسبی برای همراهی با اجماع‌های مختلف بین‌المللی نیست و این را ثابت کرده است. اما باید حساب ایالت‌های آمریکا را از دولت فدرال جدا کرد. ایالت‌های مطرح آمریکا به سمت کاهش گازهای گلخانه‌ای خواهند رفت و در این میان این ترامپ است که منزوی می‌شود. هم‌اکنون کالیفرنیا، نیویورک، واشنگتن، مینه‌سوتا، نیوهمشایر و ۲۵ ایالت دیگر بشدت خواهان پیشرفت در عرصه توسعه و تحقیق در زمینه انرژی پاک و بهره‌برداری از این فرصت هستند و ترامپ به هیچ‌ وجه نمی‌تواند مانع حرکت آنها باشد. در این رابطه، «مایکل بلومبرگ» شهردار جدید نیویورک اعلام کرده است که ایالت‌ها به هیچ عنوان توجهی به ترامپ نمی‌کنند و تاوان اشتباه بزرگ او را پس نمی‌دهند. آنها بطور مستقل با اروپا و اجماع جهانی در زمینه مقابله با تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین همکاری خواهند کرد. آینده، آینده سوخت فسیلی نیست و تمامی کشورها در حال حرکت به سمت انرژی‌های پاک هستند. لذا، اگر قرار باشد که آمریکا با تفکر ترامپ پیش برود، اقتصادش به شدت ضربه خواهد خورد. دنیا به سمت وابستگی به نوآوری و خلاقیت پیش می‌رود و به نفع آمریکاست که طبق عادت همیشگی‌اش فرصت‌ را غنیمت شمارد و سکاندار این جنبش جهانی شود.

قطعا بازنده بزرگ خروج از توافق پاریس آمریکاست. حالا بهترین فرصت برای چین به دست آمده تا سکان رهبری این جبش جهانی را به دست بگیرد. اکنون اشارات سازمان بهداشت جهانی و اعضای توافق پاریس نشان می‌دهد که چین نزدیکترین گزینه به رهبری این توافق است. امری که قطعا کاریزما و نفوذ جهانی این کشور را افزایش خواهد داد.

حامیان صلح و انرژی سبز، با ابتکار خود بر روی دیوار سفارت آمریکا در برلین آلمان تصویر ترامپ را با این متن ایجاد کرده‌اند: «بازنده تمام عیار! چه غم انگیز»

این برای ادعا و هیمنه آمریکا خیلی بد است که در میان تمامی کشورهای دنیا، جزو سه کشوری باشد که خارج از این توافق قرار گرفته است. سوریه درگیر جنگ داخلی است و توان و شرایط حضور در این اجلاس را ندارد و نیکاراگوئه هم از همان ابتدا چندان این اجلاس را جدی نگرفت و تکلیف‌اش مشخص است. اتفاقات اخیر نشان داد که آمریکا در حال منزوی شدن است. برعکس بسیاری از دفعات پیشین که کشورهای به تبعیت از این کشور از یک اجماع یا توافق کنار می‌کشیدند، این بار هیچکدام توجهی به آمریکا نکردند و محاسبات ترامپ مبنی بر اینکه اگر آمریکا نباشد، بقیه هم فلج هستند کاملا به گل نشست و بر زمین خورد. این کنف‌شدن بین‌المللی هزینه بسیاری برای هیمنه آمریکا دارد. آمریکا در زمان اوباما، بطور داوطلب مجموعا ۳ میلیارد دلار کمک به این اجماع را تضمین کرده بود که آن هم ممکن است ترامپ در پروسه اوبامازدایی، از فهرست این قول و وعده خارج کند. اوباما در اجلاس سال ۲۰۱۵، عملا تضمین داد که آمریکا به عنوان یکی از دو متهم ردیف اول گرمایش زمین، اطمینان می‌دهد که میزان تولید گازهای گلخانه‌ای را تا سال ۲۰۲۰ به نسبت سال ۲۰۰۵، ۱۷ درصد کاهش دهد و تا سال ۲۰۲۵ این میزان به ۲۶ تا ۲۸ درصد برسد.

اگر آلمان، فرانسه، و ایتالیا هر گونه تقاضای چانه‌زنی‌های ترامپ را رد می‌کنند حق دارند. یک اجلاس در این سطح اهمیت، سخره بازی‌های کودکانه رییس جمهور آمریکا نیست که رهبران تمامی کشورهای جهان به خاطر آمریکا وقت مهم را که هر آینه حیاتی است از بین ببرند. وقت اندک است و توافق باید در سال ۲۰۲۰ اجرایی شود. بگذارید شفاف‌تر عرض کنم: ترامپ بودجه سازمان انرژی پاک و تجدیدپذیر را به طور قابل توجهی کاهش داد و در یک کلام، آمریکای ترامپ تاجر هیچ توجهی به گرمایش تدریجی زمین ندارد و با احیای بخش‌های مختلف انرژی فسیلی تصمیم دارد که پول به جیب بزند.

برخلاف ادعای رییس جمهور آمریکا، طی یک دهه اخیر هزینه‌های انرژی پاک و تجدیدپذیر بسیار کاهش پیدا کرده و در آینده کشورها مجبورند که برای صرفه‌جویی، بطور کامل به سمت این انرژی -خاصه انرژی خورشیدی و بادی که طی ۵ سال اخیر ۸۰ درصد کاهش هزینه داشته است- بروند.

بدون شرح!!!

پایگاه تحلیل استاندارد انگلیس، در تحلیلی به قلم «فرانچسکا گلیت» از قول پروفسور «کریس رپلی» یکی از پیشگامان مقابله با گرمایش زمین نوشت: اتفاقا ترامپ با خروج از اجلاس پاریس لطف بزرگی به بقیه کشورهای جهان کرد. رییس جمهوری که بیشتر شبیه یک «دلقک» است، با ورود به جمع تصمیم‌سازان بزرگ جهان، قطعا به روند جنبش جهانی ضد تغییرات آب و هوایی ضربه می‌زد. او هیچ چیز در مورد علم و اقتصاد نمی‌داند. مدام شعار «اول آمریکا» سر می‌دهد و سپس اعمالی انجام می‌دهد که دقیقا به آمریکا لطمه می‌زند».

راشاتودی در گزارش تازه خود، پرده از دستان پشت پرده در تصمیم‌گیری اخیر ترامپ برداشت و اصلی‌ترین عامل اقدام اخیر رییس جمهور آمریکا را برادران «کوخ» دانست. به گزارش این خبرگزاری، برادران کوخ که از ابرسرمایه‌داران عرصه صنعت و پتروشیمی هستند، با پرداخت رشوه‌های هنگفت به تصمیم‌سازان حزب جمهوریخواه و ۲۰ میلیون دلار به برخی از سناتورهای دموکرات، زمینه را برای تاثیرگذاری در تصمیم نهایی ترامپ در قبال اجلاس پاریس فراهم کردند.

چارلز و دیوید کوخ

به ادعای راشاتودی، نزدیک‌ترین افراد به ترامپ شامل «مایک پنس» قائم مقام او، «اسکات پروئیت» رییس سازمان حفظ محیط زیست، و «مایک شورت» مدیر امور حقوقی وی از دوستان صمیمی برادران کوخ هستند و یکی از کانال‌های تاثیرگذاری بر تصمیم ترامپ همین افراد بودند.

در هر حال، غالب چهره‌های بزرگ بخش خصوصی صنعت و تجارت آمریکا، بسیاری از شخصیت‌های اجتماعی و مدنی، رهبران سیاسی جهان، و صاحبنظران عرصه علم و پژوهش نسبت به اقدام نابخردانه ترامپ واکنش منفی نشان دادند و روند رفتار وی در قبال اجماع جهانی مقابله با تغییرات آب و هوایی را یک اشتباه بزرگ برای دولت وی قلمداد کردند. بسیاری از شرکت‌ها و ایالت‌های آمریکا نیز حساب خود را از ترامپ جدا کردند و برای هر گونه همکاری با اجماع پاریس اعلام همکاری نموده‌اند. روسیه و چین نیز در کمال هوشمندی واکنش خاصی نشان ندادند و در پی استفاده از این فرصت گرانبها و ارزشمند جهت توسعه نفوذ جهانی هستند.

منابع:

https://www.nytimes.com/۲۰۱۷/۰۶/۰۱/climate/trump-paris-climate-agreement.html
https://www.nytimes.com/۲۰۱۷/۰۶/۰۲/us/politics/climate-change-trump-hoax-scott-pruitt.html?_r=۰
http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-۴۰۱۲۸۰۳۴
http://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/trump-climate-change-paris-agreement-scott-pruitt-epa-refuses-answer-president-believes-latest-a۷۷۷۰۲۹۱.html
https://www.chathamhouse.org/expert/comment/what-trump-s-withdrawal-paris-means-global-climate-action
http://www.standard.co.uk/news/london/london-climate-change-experts-donald-trump-has-done-world-a-huge-favour-over-paris-agreement-a۳۵۵۵۴۷۶.html
http://www.cbsnews.com/news/trump-paris-climate-agreement-speech-fact-check/
https://www.rt.com/usa/۳۹۰۶۷۵-koch-brothers-trump-paris-pullout/
http://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/americans-can-meet-paris-climate-commitment-donald-trump-new-york-mayor-un-michael-bloomberg-a۷۷۷۰۵۶۶.html
https://www.theguardian.com/environment/۲۰۱۷/jun/۰۲/european-leaders-vow-to-keep-fighting-global-warming-despite-us-withdrawal