به گزارش مشرق، تظاهرات در لبنان از ۱۷ اکتبر (۲۵ مهر) با اعلام وضع تعرفه جدید بر پیام‌های صوتی اینترنتی و برخی موارد دیگر آغاز شد. در حالی که در دو هفته گذشته اعتراضات فروکش کرده بود اما معترضان هفته جاری را «هفته خشم» نامیدند و در نودمین روز تظاهرات، بار دیگر در برخی خیابان‌های بیروت و دیگر استان‌های لبنان تجمع کردند و برخی مسیرها را بستند.
بیشتر بخوانید:
نبیه بری: شروط «حسان دیاب» کار تشکیل دولت را سخت کرده است
بیانیه «حسان دیاب» سه هفته پس از نخست‌وزیری لبنان
«سعد الحریری» در هفتم آبان ماه یعنی سیزده رو پس از آغاز تظاهرات استعفا کرد و تلاش‌ها برای بازگرداندن وی سودی نبخشید. پس از چند هفته رایزنی میان قوای سیاسی در لبنان در نهایت در بیست و هفتم آبان ماه «حسّان دِیاب» از اساتید دانشگاه در لبنان مأمور به تشکیل دولت جدید لبنان شد.
در روند رأی‌گیری برای مأمور شدن دیاب، جریان‌های وابسته به ۱۴ مارس مانند «المستقبل» (الحریری)، «التقدمی الاشتراکی» (جنبلاط) و «القوات اللبنانیه» (جعجع) به وی رأی ندادند اما جریان‌های وابسته به ۸ مارس مانند «التیار الوطنی الحر» (عون) به ریاست «جبران باسیل» و دو گانه شیعه «امل» (برّی) و «حزب‌الله» با رأی به دیاب اعلام کردند از او در روند تشکیل دولت حمایت خواهند کرد.
حسان دیاب هم که در ابتدا از حمایتی خوب برخوردار بود، قول داد دولت جدید را ظرف چهار تا شش هفته تشکیل دهد اما اکنون چهار هفته از مهلت تعیین شده گذشته و کار به جایی نرسیده است.
دیاب هفته جاری بیانیه‌ای صادر کرد که حاکی از اختلافات پشت پرده داشت؛ او گفت بر تشکیل دولت مورد نظر خود بر اساس شروط تعیین شده اصرار داد و تسلیم برخی فشارها نمی‌شود.
بر اساس گزارش‌هایی که پیش‌تر رسانه‌های لبنانی منتشر کردند از جمله شروط دیاب برای تشکیل دولت، محدود بودن آن به هجده وزیر، حضور بیشتر زنان، فن‌سالار بودن وزرا، عدم حضور وزرای دولت پیشین، حذف پست وزیر مشاور در دولت، عدم استفاده از نمایندگان مجلس و ادغام وزارتخانه‌ها بود.
در همین خصوص، «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان در دیداری با روزنامه نگاران اعلام کرد، دیاب با این شروط شرایط را برای خود سخت کرده است. وی گفت: آماده رفتن به پارلمان و دادن رأی اعتماد به دولتی هستم که می‌خواهند تشکیل دهند اما من در آن شرکت نخواهم کرد. من خواهان حسان دیاب هستم اما نمی‌خواهم او من و خودش را مقید کند. اگر او نمی‌خواهد با من راه بیاید من با او راه می‌آیم.
همزمان با این خبرها، برخی رسانه‌های لبنانی اعلام کردند، از آنجایی که دیاب حاضر به تغییر برخی شروط خود نشده به نظر می‌رسد دیگر از آن حمایت اولیه در ابتدای مأمور شدن برخوردار نیست و تنها شده است.
نبیه بری و «التیار الوطنی الحر» (جریان ملی آزاد) خواستار تشکیل دولتی تکنوسیاسی هستند و معتقدند فضای کنونی لبنان مناسبت این نیست که یک دولت تکنوکرات صرف تشکیل شود.
روزنامه «الاخبار» در گزارشی در همین خصوص نوشت، «میشل عون» رئیس‌جمهور لبنان نیز وزیر «سلیم جریصانی» را به نمایندگی از خود نزد حسان دیاب فرستاده و به وی گفته دیگر تمایلی به نخست‌وزیری وی ندارد اما حسان دیاب بر موضع سخت خود اصرار دارد.
در ادامه این گزارش آمده، «پس از پیش‌بینی‌هایی مبنی بر اینکه باسیل پیوستن به مخالفان را اعلام خواهد کرد، منابع وابسته به جریان ملی آزاد اعلام کردند باسیل مثبت خواهد بود و مسیر مذاکرات را به شکل صریح اعلام خواهد کرد خصوصا اینکه همه او را مسؤول به تعطیلی کشاندن (دولت) می‌دانند».
در همین زمینه «زیاد اسود» نماینده پارلمان لبنان وابسته به فراکسیون «لبنان القوی» (فراکسیون حزب جریان ملی آزاد) به شبکه «ام تی وی» لبنان گفت: فردا خروج خود از دولت را اعلام خواهیم کرد اما در رابطه با موضوع رأی اعتماد، طبعاً به برنامه‌های این دولت به آن رأی اعتماد خواهیم داد.
همزمان برخی رسانه‌های دیگر لبنان مانند «لبنان ۲۴» این فرضیه را مطرح کرده‌اند که ممکن است جریان‌های أمل و التیار الوطنی الحر دنبال بازگرداندن سعد الحریری به نخست‌وزیری هستند.
وبگاه لبنانی «الکتائب» در تحلیل خود از وضعیت فعلی نوشت: حسان دیاب دو راه بیشتر ندارد؛ پذیرش تشکیل دولت تکنوسیاسی یا عذرخواهی از مسئولیت تشکیل دولت جدید. اما انتظار و باقی ماندن در دایره «عدم تشکیل دولت و عدم عذرخواهی از تشکیل آن» چیزی را عوض نمی‌کند.
این وبگاه دلیل تغییرات را در موارد زیر برشمرد:
اول| ترور «قاسم سلیمانی» (فرمانده نیروی قدس سپاه ایران) یک اتفاق غافلگیرانه بود. با اینکه این ژنرال ایران در عراق با پهپاد آمریکایی ترور شد اما پیامدهای این ترور مستقیما به لبنان مرتبط می‌شود و لبنان خود را در قلب طوفان می‌بیند زیرا حزب‌الله به خط این تحول منطقه‌ای و عملیات راهبردی طولانی مدت به آمریکا و حضور نظامی آن در منطقه وارد می‌شود تا در مکانی دیگر در جدول اقدامات منطقه‌ای قرار گیرد بنابراین دولت تکنوکرات متناسب با تحولات و طبیعت جدید منطقه و نیازهای آن نیست. این رویکرد حزب‌الله از حانب میشل عون درک شده خصوصا اینکه وی در تعامل با حساب دیاب دچار سختی شده است؛ همانگونه که این رویکرد حزب‌الله مورد استقبال نبیه بری هم قرار گرفته است؛ شخص بری از ابتدا هم با دولت تکنوکرات موافق نبود.
دوم| درگیری‌های اختیارات میان رئیس‌جمهور و حسان دیاب دیگر دلیل تحولات فعلی است؛ عون با اصرار زیاد دیاب بر شروط خود، برخورد با التیار الوطنی الحر مانند یک جریان حاشیه‌ای مخالف و نحوه اداره کردن پرونده تشکیل دولت توسط دیاب است.
سوم| موضع نبیه بری که بر دولت تکنوسیاسی اصرار دارد. وی می‌گوید دولت تکنوکرات صرف، قادر به ایستادگی زیاد در شرایط فعلی لبنان نیست. موضوع دیگر نزاع مخفی میان نبیه بری و جبران باسیل است؛ باسیل می‌خواهد سهم وی و متحدانش و با سهم رئیس‌جمهوری در دولت جدید نُه کرسی باشد و بری به این موضوع رضایت نخواهد داد. بری می‌گوید باسیل از این برگ برای مذاکره با دیاب و باج‌خواهی از او استفاده کرده تا با دولتی متشکل از هجده وزیر موافقت کند. زمانی که بری دریافت باسیل از این برگ برای تقویت حضور و نفوذ خود در دولت تکنوکرات استفاده کرده در مواضع متعددی بر تشکیل دولت وحدت ملی تأکید کرد.