در طول دو سالی که از شکلگیری این صنف سینمایی میگذرد، بعضی از اعضای آن با اعتراض به نحوه عملکرد صنف، از آن کنارهگیری کردند.
محمد درمنش یکی از اعضای مجمع عمومی و از معترضان به عملکرد دو ساله این صنف است. او میگوید جامعه اصناف باز هم به همان راهی رفته که صنفهای تهیهکنندگان در چند سال گذشته میرفتند و این بار قدرت را میان کسانی تقسیم کرده است که در شورای صنفی نمایش هم اختیارات زیادی دارند.
شما در آخرین برنامه «هفت» با اجرای فریدون جیرانی حرف از جدایی از جامعه اصناف تهیهکنندگان زدید؟
من شخصا به صورت واضح حرفی از جدایی خودم از جامعه اصناف تهیه کنندگان نزدم و هنوز کنارهگیری نکردم. فقط به عنوان تذکر و هشدار به دوستان در اتحادیه تهیهکنندگان گفتم مسیری که اتحادیه طی میکند به مقصد نمیرسد و راه درستی را انتخاب نکردهاند.
چرا؟ مشکل از کجا شروع شد؟
باید به گذشته برگردیم.
خوب بگویید اختلافات صنوف سینمایی از کجا شروع شد؟
در سالهای گذشته اهالی سینما با هم دعوا داشتند. بخشی از این دعوا هم مربوط به صنفها و مدیران فرهنگی است. این دعواها ظواهر و طرفین مختلفی داشته است. جماعتی از سینماگران با هدف مشترک به عنوان مجمع عمومی و در قالب هیات مدیره و شورای مرکزی آراء کافی را به دست میآوردند. این افراد نماینده اندیشهای در سینما بودند که در راس آنها هم قدرت وجود داشت. کسانی که در سینما کار میکنند باید به بودجه، تولید در سینما و مسائل مربوط به اکران مسلط باشند و در این حوزهها حضور گسترده داشته باشند. اما متاسفانه صنوفی که شکل می گرفت در خود شورای مرکزی هم داشت، به جای اینکه به فکر مشکلات معیشتی و مسائل رفاهی هنرمندان و دغدغههای فرهنگی باشند، بیشتر به دنبال برقراری ارتباط و گرفتن اعتبار بودند.
صنف تهیهکنندگان هم بیشتر از صنوف دیگر درگیر این ارتباطها بود. درست است؟
این اتفاق بیشتر از هر صنفی در صنف تهیهکنندگان میافتاد. البته میان صنف کارگردانان هم بود، اما از آنجایی که پول توسط صنف تهیهکنندگان توزیع میشد، پولهای چند میلیونی به 10 میلیاردی تبدیل میشد و همیشه هم اصرار وجود داشت که این سرمنشاء یعنی صنف تهیهکنندگان، در راس قدرت وجود داشته باشد. دعوای میان صنوف هم از همین جا شروع شد و وقتی بحث منافع افراد پیش آمد و همه چیز بر اساس منافع جلو رفت، اهمیت ارتباطات مشخص شد.
این برقرار کردن ارتباط چه فایدهای برای صاحبان قدرت داشت؟
شوراهای مختلف دنبال این بودند که ارتباطات گستردهای با جریانهای مختلف برقرار کنند. با جریانهای سیاسی مذاکراتی میکردند که بتوانند اعتبار مادی و معنوی لازم را به دست آوردند. این اعتبارات مامن خوبی برای شورای مرکزی بود و شما بهتر میدانید که همیشه تمام دعواها بر سر حضور و مکان قدرت است.
خوب نتیجه این دعواها معمولا چه بود؟
همه انشعاباتی که در صنوف به وجود میآمد، معمولا از همین جنس بود. تهیهکننده و کارگردان هر کدام دنبال سهم و منافع خودشان بودند و به خاطر همین بعضی گروهها از هم جدا شدند.
کسی نبود که جلوی این چند دستگی را بگیرد؟
چرا مدیران سینمایی باید با این مسئله برخورد میکردند. آنها دو رویه در برخورد با صنوف دارند. یکی از این رویهها این بود که محافظهکارانه با قدرتمند شدن صنوف برخورد میکردند و اتفاقا یک سری رانتها در اختیار شوراها و تشکلها قرار میدادند. با توجه به این رانتها مدیریت صنوف میتوانستند اوقات خودشان را بگذرانند.
و برخورد دوم؟
در سالهای اخیر خیلی از مدیران گفتند چرا بودجه و اختیارات در دست هیات مدیره و شورای مرکزی باشد و اصلا چرا باید آنها تصمیمگیرنده باشند. به همین دلیل تصمیم گرفتند بودجه را به بدنه سینما تزریق کنند.
این تصمیم مدیران بود یا اعضای صنوف هم بر سرش توافق داشتند؟
اتفاقا جامعه تهیهکنندگان سینما خواستار این شد که این سنت غلط جمع شود و بالاخره قدرت از بعضی اعضای صنوف گرفته شود. من از همان دوران هم معتقد بودم باید از جامعه صنفی جدید تهیهکنندگان مراقبت کنیم و اجازه ندهیم آسیبهای گذشته تکرار شود. نباید اجازه بدهیم قدرت و رانت باشد. همین شد که جامعه صنفی تهیهکنندگان پروسه دو ساله را طی کرد تا به اینجا رسید.
پس دلیل کنارهگیری اعضا از جامعه اصناف تا امروز چه جیزی بوده؟
در طول این دو سال خیلی از اعضا کنارگیری کردند و هر وقت هم دلیل کنارهگیریشان را از هیات مدیره پرسیدیم گفتند این ها از همان ابتدا آمدند تا صنف را از هم بپاشند.
شما از کجا به این موضوع پی بردید که این دلیل اتهام زدن به اعضای کنار رفته است؟
در ادامه از آن زمانی که چهرههای معتبر و برجسته سینمایی هم رسما اعلام کناره گیری کردند یا به انزوا کشیده شدند، متوجه شدیم که جامعه اصناف تهیه کنندگان مسیرش را تغییر داده است.
مسیرش را تغییر داده دقیقا یعنی چه؟
اگر باز هم قرار باشد سیستم کنترلی برای این صنف ها وجود نداشته باشد به همان راهی میروند که در گذشته رفتند. مثلا شورای مرکزی در همه مسائل کلان بدون اعضای صنف تصمیم گیری میکند و جلو میرود.
مثالی از این تصمیمگیریهای کلان میزنید؟
مثلا شورای مرکزی طرحی داد که بعضی از جلسات اتحادیه به صورت کوچک و با حضور 20 نفر از اعضا تشکیل شود. در یکی از این جلسات که من هم دعوت بودم، هیات مدیره ابتدای جلسه با صراحت کامل گفت اتحادیه پاسخگوی دو سال فعالیت خود نیست و هر گونه پاسخگویی در این زمینه بعد از انتخابات پیش رو انجام میشود. همچنین در مورد به حد نصاب رسیدن اعضا در انتخابات هم گفتند که تعداد اعضای اتحادیه در این انتخابات اهمیتی ندارد.
مگر جامعه اصناف در وزارت کشور ثبت نشده؟
چرا و در حال حاضر هر اشتباهی داشته باشد در وزارت کشور ثبت میشود.
خوب پس با چه اجازهای انتخابات را به صورت غیرقانونی برگزار میکند؟
اتحادیه انقدر در خفا فعالیتهای خود را انجا میدهد که تمامی اعضای مجمع عمومی هنوز برای انتخابات عمومی دعوت نشدهاند.
چرا؟
چون منتقدین اتحادیه هستند.
با این تفاسیر انتخابات پیش رو که روز یکشنبه قرار است انجام شود که وجاهت قانونی ندارد.
با یک تعداد محدودی که همیشه تصمیمگیری کردند انتخابات انجام میشود. هیات مدیره از آن جایی که میداند امکان نجات ندارد و نمیتواند از اشتباهاتش دفاع کند از تمامی اعضا برای شرکت در انتخابات دعوت نمیکند. چون رای نمیآورد و همه معادلات به هم میخورد.
فکر میکنید در چنین وضعیتی راه نجات جامعه اصناف تهیهکنندگان که اعضای آن معتقد بودند از همان ابتدا شاکلهاش محکم است، چیست؟
هیات مدیر باید قبل از برگزاری انتخابات فرمایشی توضیحاتی در خصوص فعالیتها و اقداماتی که در دو سال گذشته انجام داده به مجمع عمومی بدهد. ما بعد از برنامه ریزی جدید در خصوص اتحادیه تهیهکنندگان و هدف متعالی که در نظر داشتیم نه تنها نتوانستیم جذب اعضا داشته باشیم بلکه دافعه هم زیاد بوده و خیلیها از اتحادیه کنارهگیری کردند.
منظورتان از ارائه توضیحات چیست؟ دقیقا در چه زمینهای باید توضیحات ارائه شود؟
هیات مدیره اتحادیه چند سوال اساسی را باید پاسخ بدهد. اول اینکه چرا رئیس اتحادیه همزمان باید رئیس شورای صنفی نمایش باشد و در تمام مناصب قدرت و تصمیمگیریها یک نفر حضور موثر داشته باشد؟
مساله دوم اینکه در این دو سال چه قدم رفاهی برای اعضا برداشته شده به جز اینکه تعداد معدودی از اعضا قدرت گرفتند و در عین حال هم اتحادیه به طور کلی هیچ قدرتی میان دیگر صنفها و جریانهای دیگر ندارد؟
سوال سوم این است که اتحادیه با چه مجوز و توجیهی نامهها و بیانیههای اختلاف برانگیز منتشر میکند؟ اتحادیه بیانیهای در خصوص دو فیلم اخیری که از پرده سینماها برداشته شد، داد که به هیچ وجه نمیتوان پشت آنها ایستاد.
مساله بعدی این است که مجمع عمومی اتحادیه غیر از اینکه تا به حال تنها یک مقام تشریفاتی بوده، چه تاثیری در روند شکلگیری اتحادیه داشته است و چرا شورای مرکزی نسبت به این مساله بیتفاوت بوده است؟
با توجه به انتخابات روز یکشنبه، لازم میدانید چه نکتهای را یادآوری کنید؟
انتخابات پیش رو اتحادیه تهیهکنندکان که نام جدیدش جامعه صنفی تهیهکنندگان است فرمالیستی و تشریفاتی است و تمام بیانیههایی که از این جامعه بیرون آمده تاثیر فکر چهار، پنج نفر است. این اتحادیه با فضای عمومی صنوف سینمایی منطبق نیست اما از آن جایی که اهرم قدرت دستشان است، اعضا نمیتوانند حرفی بزنند.