به گزارش مشرق به نقل از مهر، در حال حاضر به طور متوسط روزانه بین 95 تا 96 میلیون لیتر گازوئیل در پالایشگاه‌های ایران تولید می شود که پیش بینی می‌شود با اجرا و بهره برداری کامل از طرحهای جدید پالایشگاهی تولید این فرآورده استراتژیک نفتی از مرز 110 میلیون لیتر در روز عبور کند.
در شرایط فعلی هر چند بهبود کیفیت و ارتقای استاندارد گازوئیل از یورو دو فعلی به یورو 4 و 5 اتحادیه اروپا یکی از برنامه‌های اولویت دار مجموعه وزارت نفت است اما مدیریت مصرف سوخت و جلوگیری از انحراف و به اصطلاح قاچاق این محصول نفتی هم در صدر سیاست‌های وزارت نفت قرار گرفته است.
در حال حاضر آمار رسمی درباره قاچاق گازوئیل وجود ندارد اما گمانه زنی‌های برخی از دستگاه‌ها همچون ستاد مقابله با قچاق کالا و ارز نشان می دهد که به طور میانگین روزانه بین 5 تا 10 میلیون لیتر گازوئیل از مرزها به کشورهای همسایه به ویژه پاکستان و افغانستان قاچاق می‌شود.
با این وجود از سال گذشته تاکنون اجرای سه طرح ضربتی برای مقابله با قاچاق گازوئیل در استان‌های مرزی شرق کشور و به ویژه در استان سیستان و بلوچستان در دستور کار قرار گرفته که در نهایت اجرای این طرحها منجر به توقف نسبی قاچاق گازوئیل ایران به پاکستان شده است.
به حداقل رسیدن قاچاق گازوئیل ایران به پاکستان هم علاوه بر افزایش قیمت این فرآورده نفتی در شهرهای بزرگ این کشور همسایه همچون اسلام آباد و کراچی منجر به درخواست پاکستان برای امضای قراردادهای جدید خرید این فرآورده نفتی از ایران شده است.
بر این اساس اخیرا مذاکراتی بین دو کشور برای صادرات سالانه نزدیک به 170 میلیون لیتر گازوئیل آغاز شده است که به نظر می رسد به زودی قراردادی بین دو طرف برای صادرات گازوئیل امضا شود.
3 طرح ضربتی برای مقابله با قاچاق گازوئیل
دادخدا اعتصامی درباره جزئیات طرحهای جدید مقابله با قاچاق گازوئیل با اشاره به کاهش 32 میلیون لیتری مصرف گازوئیل در منطقه چابهار در سال گذشته نسبت به سال 89 گفت: در این مدت شاهد کاهش 3.7 میلیون لیتری نفت سفید، 23 میلیون لیتری نفت‌کوره و بیش از پنج هزار تنی گاز مایع بوده‌ایم.
مدیر پخش فرآورده‌های نفتی منطقه چابهار با بیان اینکه گازوئیل در سه بخش عمده حمل و نقل جاده‌ای، سهمیه بگیران محلی و مصرف‌کنندگان عمده توزیع می‌شود، تصریح کرد: سال 90 مجموع مصرف گازوئیل در بخش غیر نیروگاهی منطقه چابهار 400 میلیون لیتر بوده و در این زمینه 75 درصد از کاهش 32 میلیون لیتری به بخش حمل و نقل جاده‌ای اختصاص داشته است.
وی با تاکید بر حذف سیستم بارنامه و جایگزینی آن با کارت سوخت ناوگان در بخش حمل و نقل جاده‌ای، بیان کرد: در این بخش با استفاده از یک نرم‌افزار، توزیع سوخت نفت‌گاز با کارت سوخت ناوگان امکان پذیر شده و عملا سیستم بارنامه که در گذشته مورد استفاده بود، غیر فعال شده است.
این مقام مسئول با اعلام اینکه این نرم‌افزار از نیمه دوم سال 90 با ثبت آخرین اطلاعات بارنامه بر کارت سوخت ناوگان اجرایی شده است، افزود: به‌این منظور در جنوب سیستان و بلوچستان که این طرح اجرایی شده و در جایگاه‌های هدف کارتخوان و نرم‌افزار جدید نصب شده است.
به گفته وی این نرم‌افزار می‌تواند به عنوان یک الگو در سراسر کشور استفاده شود که براساس آن مصارف سوخت طبق مسافت طی‌شده به ناوگان حمل و نقل جاده‌ای تحویل داده می‌شود و هم‌اکنون این سیستم به‌صورت آنلاین در منطقه چابهار فعال است.
اعتصامی دیگر اقدام منجر به کنترل و بهینه‌سازی مصرف سوخت را تشدید نظارت بر سهمیه بگیران محلی (بخش حمل و نقل شامل انواع مینی‌بوس و کمپرسی) دانست و اظهار داشت: با این اقدام ماهانه 1.5 میلیون لیتر در مصرف گازوئیل در سهمیه جایگاه‌ها کاهش داشته‌ایم که معادل 18 میلیون لیتر در سال است.
وی ادامه داد: بر این اساس برخی سهمیه‌بگیران محلی یا فعال نبودند یا اصلا وجود خارجی نداشتند که نسبت به کاهش سهمیه مجاری عرضه یا قطع سهمیه آنها اقدام شد که این طرح نیز از نیمه دوم سال 90 به مرحله اجرا درآمده است.
این مقام مسئول همچنین به بررسی میدانی و کارشناسی مصرف گازوئیل در بخش مصرف‌کنندگان عمده و تعدیل سهمیه سوخت آنها اشاره و یادآور شد: سال 90 برآورد سهمیه گازوئیل برای مصرف‌کنندگان عمده منطقه (کارخانجات و واحدهای تولیدی) از سوی سازمان‌های متولی حدود 48 میلیون لیتر برآورد شده بود که این مقدار با انجام کارهای کارشناسی 37 میلیون لیتر محاسبه شد که 11 میلیون لیتر اختلاف برآورد وجود داشت.
وی افزود: با این وجود طبق برآوردهای میدانی و کارشناسی، 37 میلیون لیتر سوخت به مصرف‌کنندگان عمده تحویل داده شد که بدون ایجاد مشکل در روند فعالیت آنها، این اقدام کاهش 11 میلیون لیتری مصرف گازوئیل در این بخش را به همراه داشت.
گازوئیل 300 تومانی کابوس جدید قاچاقچیان
در حال حاضر علاوه بر اجرای طرح های منطقه ای برای مدیریت مصرف گازوئیل، طرح عرضه سهمیه منطقه ای گازوئیل هم به صورت استان به استان در 16 منطقه کشور عملیاتی شده است.
از سال گذشته طرح عرضه منطقه‌ای سهمیه گازوئیل خودروها در سه استان کردستان، آذربایجان غربی و هرمزگان به طور پایلوت و آزمایشی اجرایی شد که در مجموع اجرای این طرح منجر به کاهش حدود 20 درصدی مصرف این فرآورده نفتی در بخش حمل و نقل شده است.
فروردین ماه سالجاری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای اجرای فاز دوم عرضه منطقه‌ای گازوئیل در 13 استان دیگر کشور مجوزی را در اختیار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی قرار داد ضمن آنکه پیش بینی می‌شود تا تیر ماه سالجاری عرضه منطقه‌ای گازوئیل در کل استان‌های کشور اجرایی شود.
همزمان با اجرای این طرحها شمارش معکوس برای افزایش 2 برابری قیمت گازوئیل و عرضه 300 تومانی این فرآورده نفتی هم در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها آغاز شده است.
در شرایط فعلی هر چند بهبود کیفیت و ارتقای استاندارد گازوئیل از یورو دو فعلی به یورو 4 و 5 اتحادیه اروپا یکی از برنامه‌های اولویت دار مجموعه وزارت نفت است اما مدیریت مصرف سوخت و جلوگیری از انحراف و به اصطلاح قاچاق این محصول نفتی هم در صدر سیاست‌های وزارت نفت قرار گرفته است.
در حال حاضر آمار رسمی درباره قاچاق گازوئیل وجود ندارد اما گمانه زنی‌های برخی از دستگاه‌ها همچون ستاد مقابله با قچاق کالا و ارز نشان می دهد که به طور میانگین روزانه بین 5 تا 10 میلیون لیتر گازوئیل از مرزها به کشورهای همسایه به ویژه پاکستان و افغانستان قاچاق می‌شود.
با این وجود از سال گذشته تاکنون اجرای سه طرح ضربتی برای مقابله با قاچاق گازوئیل در استان‌های مرزی شرق کشور و به ویژه در استان سیستان و بلوچستان در دستور کار قرار گرفته که در نهایت اجرای این طرحها منجر به توقف نسبی قاچاق گازوئیل ایران به پاکستان شده است.
به حداقل رسیدن قاچاق گازوئیل ایران به پاکستان هم علاوه بر افزایش قیمت این فرآورده نفتی در شهرهای بزرگ این کشور همسایه همچون اسلام آباد و کراچی منجر به درخواست پاکستان برای امضای قراردادهای جدید خرید این فرآورده نفتی از ایران شده است.
بر این اساس اخیرا مذاکراتی بین دو کشور برای صادرات سالانه نزدیک به 170 میلیون لیتر گازوئیل آغاز شده است که به نظر می رسد به زودی قراردادی بین دو طرف برای صادرات گازوئیل امضا شود.
3 طرح ضربتی برای مقابله با قاچاق گازوئیل
دادخدا اعتصامی درباره جزئیات طرحهای جدید مقابله با قاچاق گازوئیل با اشاره به کاهش 32 میلیون لیتری مصرف گازوئیل در منطقه چابهار در سال گذشته نسبت به سال 89 گفت: در این مدت شاهد کاهش 3.7 میلیون لیتری نفت سفید، 23 میلیون لیتری نفت‌کوره و بیش از پنج هزار تنی گاز مایع بوده‌ایم.
مدیر پخش فرآورده‌های نفتی منطقه چابهار با بیان اینکه گازوئیل در سه بخش عمده حمل و نقل جاده‌ای، سهمیه بگیران محلی و مصرف‌کنندگان عمده توزیع می‌شود، تصریح کرد: سال 90 مجموع مصرف گازوئیل در بخش غیر نیروگاهی منطقه چابهار 400 میلیون لیتر بوده و در این زمینه 75 درصد از کاهش 32 میلیون لیتری به بخش حمل و نقل جاده‌ای اختصاص داشته است.
وی با تاکید بر حذف سیستم بارنامه و جایگزینی آن با کارت سوخت ناوگان در بخش حمل و نقل جاده‌ای، بیان کرد: در این بخش با استفاده از یک نرم‌افزار، توزیع سوخت نفت‌گاز با کارت سوخت ناوگان امکان پذیر شده و عملا سیستم بارنامه که در گذشته مورد استفاده بود، غیر فعال شده است.
این مقام مسئول با اعلام اینکه این نرم‌افزار از نیمه دوم سال 90 با ثبت آخرین اطلاعات بارنامه بر کارت سوخت ناوگان اجرایی شده است، افزود: به‌این منظور در جنوب سیستان و بلوچستان که این طرح اجرایی شده و در جایگاه‌های هدف کارتخوان و نرم‌افزار جدید نصب شده است.
به گفته وی این نرم‌افزار می‌تواند به عنوان یک الگو در سراسر کشور استفاده شود که براساس آن مصارف سوخت طبق مسافت طی‌شده به ناوگان حمل و نقل جاده‌ای تحویل داده می‌شود و هم‌اکنون این سیستم به‌صورت آنلاین در منطقه چابهار فعال است.
اعتصامی دیگر اقدام منجر به کنترل و بهینه‌سازی مصرف سوخت را تشدید نظارت بر سهمیه بگیران محلی (بخش حمل و نقل شامل انواع مینی‌بوس و کمپرسی) دانست و اظهار داشت: با این اقدام ماهانه 1.5 میلیون لیتر در مصرف گازوئیل در سهمیه جایگاه‌ها کاهش داشته‌ایم که معادل 18 میلیون لیتر در سال است.
وی ادامه داد: بر این اساس برخی سهمیه‌بگیران محلی یا فعال نبودند یا اصلا وجود خارجی نداشتند که نسبت به کاهش سهمیه مجاری عرضه یا قطع سهمیه آنها اقدام شد که این طرح نیز از نیمه دوم سال 90 به مرحله اجرا درآمده است.
این مقام مسئول همچنین به بررسی میدانی و کارشناسی مصرف گازوئیل در بخش مصرف‌کنندگان عمده و تعدیل سهمیه سوخت آنها اشاره و یادآور شد: سال 90 برآورد سهمیه گازوئیل برای مصرف‌کنندگان عمده منطقه (کارخانجات و واحدهای تولیدی) از سوی سازمان‌های متولی حدود 48 میلیون لیتر برآورد شده بود که این مقدار با انجام کارهای کارشناسی 37 میلیون لیتر محاسبه شد که 11 میلیون لیتر اختلاف برآورد وجود داشت.
وی افزود: با این وجود طبق برآوردهای میدانی و کارشناسی، 37 میلیون لیتر سوخت به مصرف‌کنندگان عمده تحویل داده شد که بدون ایجاد مشکل در روند فعالیت آنها، این اقدام کاهش 11 میلیون لیتری مصرف گازوئیل در این بخش را به همراه داشت.
گازوئیل 300 تومانی کابوس جدید قاچاقچیان
در حال حاضر علاوه بر اجرای طرح های منطقه ای برای مدیریت مصرف گازوئیل، طرح عرضه سهمیه منطقه ای گازوئیل هم به صورت استان به استان در 16 منطقه کشور عملیاتی شده است.
از سال گذشته طرح عرضه منطقه‌ای سهمیه گازوئیل خودروها در سه استان کردستان، آذربایجان غربی و هرمزگان به طور پایلوت و آزمایشی اجرایی شد که در مجموع اجرای این طرح منجر به کاهش حدود 20 درصدی مصرف این فرآورده نفتی در بخش حمل و نقل شده است.
فروردین ماه سالجاری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای اجرای فاز دوم عرضه منطقه‌ای گازوئیل در 13 استان دیگر کشور مجوزی را در اختیار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی قرار داد ضمن آنکه پیش بینی می‌شود تا تیر ماه سالجاری عرضه منطقه‌ای گازوئیل در کل استان‌های کشور اجرایی شود.
همزمان با اجرای این طرحها شمارش معکوس برای افزایش 2 برابری قیمت گازوئیل و عرضه 300 تومانی این فرآورده نفتی هم در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها آغاز شده است.