به گزارش مشرق ، فصل اول سال توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني هم گذشت، فصلي مشابه فصل‌هاي قبل كه در آن، دستگاه‌هاي مختلف به امور روزمره خود پرداختند، سياسيون به سياست‌ورزي خويش ادامه دادند، اقتصاديون كار و تجارت خود را دنبال كردند و عامه مردم هم روند معمولي زندگي‌شان را پي گرفتند.
حقاً بايد گفت كه بروز ظهور «حمايت از توليد ملي و كار و سرمايه ايراني» در فصل بهار 91 بسيار پررنگ بود، البته در وادي شعارها و سخنراني‌ها، نه در ميدان عمل. به جز يكي دو مورد اقدامات قابل اعتنا در اين حوزه - كه آن هم با پيگيري رسانه‌ها رخ داد - توليد ملي روزگار عادي خود را گذراند، البته همچون هميشه گريبان گير با مشكلات فراوان. كار و سرمايه ايراني هم هماني بود كه بود، سه ماهي همچون همه ماه‌هاي قبل.
دولت و مجلس و دستگاه قضايي و ساير نهادها مجدانه كار كردند، اما همان كارهاي معمول و روتين؛ خبري از اقدامات جهادگونه براي رفع مشكلات حوزه‌هاي كار و سرمايه توليد نيست. اكنون در ابتداي فصل تابستان 91 به صراحت مي‌توان گفت كه بهار 91 يك فصل معمولي بود، و وزنه حمايت از توليد و كار و سرمايه نتوانست بر آن سنگيني كند و تحولي را موجب شود. اگر اين روند در فصل تابستان و فصول ديگر سال هم تداوم يابد، يك سال ديگر تمام مي‌شود، يك سال معمولي كه نامش حمايت از توليد و كار و سرمايه بود، اما نه خبري از حمايت‌ها بود و نه عملي رخ داد.
حضور جهادگونه
اينك با گذشت فصل اول سال 91، ضروري است بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي بازخواني شود تا مشخص گردد كه به چه سبب ايشان امسال را سال حمايت از توليد ملي نام گذاشتند و چه انتظاراتي از مسئولان و مردم داشتند.
«به تشخيص من، بر طبق گزارش‌ها و مشاوره با افراد مطلع و آگاه، به اين نتيجه مي‌رسيم كه عرصه چالش مهم در همين سال جارى عرصه اقتصادى است. جهاد اقتصادى چيزى نيست كه تمام‌شدنى باشد. مجاهدت اقتصادى، حضور جهادگونه در عرصه‌هاى اقتصادى، براى ملت ايران يك ضرورت است.»
رهبر معظم انقلاب، حضور جهادگونه در عرصه اقتصاد را ضروري خواندند و عرصه اقتصاد را چالش مهم سال جاري ناميدند. با مروري بر تحولاتي كه در فصل بهار سال 91 رخ داد نيز مشخص مي‌شود كه مهمترين مباحثي كه در جامعه مطرح شد مربوط به حوزه اقتصادي بود. در حالي كه انتخابات مرحله دوم مجلس نهم نيز در اين فصل برگزار شد، اما آنچه كه براي مردم بيش از همه اهميت پيدا كرد مشكلات اقتصادي بود.
گراني‌هاي مستمري كه از ابتداي سال جاري رخ نمايان كرد، اختلالاتي كه در عرصه توليدات برخي كالاهاي اساسي و همينطور توليدات صنعتي بروز كرد و تداوم نابساماني در بازار كار، پراهميت‌ترين‌هاي بهار 91 بودند. اما آيا چون فصل بهار تمام شده، اين مشكلات هم تمام شده‌اند؟ پاسخ، روشن است: خير.
دليل آن هم روشن است، چون ما حضور جهادگونه در عرصه اقتصاد نداشته‌ايم. مسئولان و ارگان‌هاي ذي‌ربط كار عادي خود را انجام داده‌اند، اما مگر مي‌شود با سطح فعاليت عادي و بازدهي معمولي، مشكلات عظيم اقتصاد كشور را در اوج تحریم های دشمن حل كرد. اكنون افكار عمومي به راحتي مي‌تواند به قضاوت بنشيند كه كدام كار، برنامه يا حتي طرح را كه در سه ماهه گذشته صورت گرفته، مي‌توان «مجاهدت اقتصادي» ناميد. اختلالاتي كه در بازار كالاهاي اساسي در سال جاري رخ داده و گراني‌هاي شديدي را به مردم تحميل كرده، حتي نمره‌اي منفي هم در كارنامه برنامه‌ريزان اقتصادي كشور به جاي گذاشته است.
همه چيز تحريم نيست
هفته نامه نه دی در همین ارتباط نوشت :متاسفانه مسئله تحريم‌هاي فزاينده اقتصادي غربي‌ها عليه كشورمان، به بهانه‌اي براي پوشاندن ناكارآمدي‌ها در حوزه تصميم‌گيري اقتصادي بدل شده است. در يك ماه اخير كه مجلس نهم پا گرفت و چند مسئول ارشد اقتصادي دولت براي ارائه گزارش به بهارستان رفتند، اكثر آنها ارائه پاسخ‌هاي قانع‌كننده به مشكلات اقتصادي به‌ويژه اختلالات در بازارها را به برگزاري جلسه غيرعلني منوط كردند. بديهي است كه منظور آنها از برگزاري جلسه غيرعلني، طرح مباحث مربوط به تحريم‌هاي اقتصادي است. در اظهارنظرهاي غيررسمي هم مسئولان دولتي، گراني‌ها را به تحريم‌ها ربط مي‌دهند.
اما اين ابهام باقي مانده است، مگر تحريم‌ها را نمي‌توان ناكام گذاشت؟ راهكار مقابله با تحريم‌ها را نيز رهبر معظم انقلاب در همان ابتداي سال مشخص كردند: رونق دادن به توليد ملي. «من امسال تقسيم مي‌كنم مسائل مربوط به جهاد اقتصادى را. يك بخش مهم از مسائل اقتصادى برمي‌گردد به مسئله توليد داخلى. اگر به توفيق الهى و با اراده و عزم راسخِ ملت و با تلاش مسئولان، ما بتوانيم مسئله توليد داخلى را، آنچنان كه شايسته آن است، رونق ببخشيم و پيش ببريم، بدون ترديد بخش عمده‌اى از تلاش‌هاى دشمن ناكام خواهد ماند. پس بخش مهمى از جهاد اقتصادى، مسئله توليد ملى است.
اگر ملت ايران با همت خود، با عزم خود، با آگاهى و هوشمندى خود، با همراهى و كمك مسئولان، با برنامه‌ريزىِ درست بتواند مشكل توليد داخلى را حل كند و در اين ميدان پيش برود، بدون ترديد بر چالش‌هائى كه دشمن آن را فراهم كرده است، غلبه كامل و جدى پيدا خواهد كرد. بنابراين مسئله توليد ملى، مسئله مهمى است. اگر ما توانستيم توليد داخلى را رونق ببخشيم، مسئله تورم حل خواهد شد؛ مسئله اشتغال حل خواهد شد؛ اقتصاد داخلى به معناى حقيقى كلمه استحكام پيدا خواهد كرد. اينجاست كه دشمن با مشاهده اين وضعيت، مأيوس و نااميد خواهد شد. وقتى دشمن مأيوس شد، تلاش دشمن، توطئه دشمن، كيد دشمن هم تمام خواهد شد.»
كندي عمل‌ها
علاوه بر غفلت‌هايي كه در حوزه حمايت از توليد ملي صورت گرفته، هرجا نيز كه قرار شده اقدامي عملي انجام شود، كندي و رخوت حاكم بر دستگاه‌هاي مسئول، سبب طولاني شدن روند تصميم‌گيري شده است. مثلاً پس از آن كه با فشار رسانه‌ها، مسئولان شهري تهران تصميم گرفتند تبليغ كالاهاي خارجي در سطح شهر را ممنوع كنند، اقدام به ارائه لايحه‌اي به شوراي شهر نمودند، اما اين لايحه هم دچار همان روال معمول و روزمره نهادهاي تصميم‌گير شده است.
وارد چهارمين ماه سال 91 شديم، اما اقدام جهادي براي تصويب اين لايحه صورت نگرفته است. اين رخوت را در دستگاه‌هاي دولتي و مجلس نيز شاهد بوده‌ايم. دولتي‌ها در حوزه مشكلات اقتصادي، ابتدا صورت مسئله را انكار مي‌كنند، بعد كه اوضاع حاد مي‌شود تلاش مي‌كنند با اقدامات فوري آن را حل كنند حال آن كه خيلي دير به فكر اقدامات فوري مي‌افتدند.
نمونه آشكار آن مشكلات در توليد محصولات لبني، مرغ، گوشت و ... بود. پس از آن كه گراني‌ها كام توليدكننده و مصرف‌كننده را تلخ كرد، دولتمردان وارد عرصه شدند و با اختصاص ارقام دهان پركن تلاش كردند اين اسب سركش را مهار كنند. نمونه ديگر، رشد شديد اجاره‌بها بود. ابتدا مسئولان امر، چنين رشدي را منكر مي‌شدند، اما اكنون يكي دو هفته است طرحي عاجل براي ساماندهي بازار مسكن ارائه كرده‌اند. بعضي اقدامات دولت در حوزه اقتصاد، مصداق بارز اقدامات ظاهري و سطحي است. دولت به جاي پشتيبانى از توليدات داخلىِ صنعتى و كشاورزى، كه ذاتاً افزايش توليد و كنترل تورم را به دنبال دارد، با واكنش‌هاي ديرهنگام خود تلاش مي‌كند با تزريق دلارهاي نفتي و خريد كالاهاي خارجي، مشكلات بازار را حل كند.
مجلس نهم هم كه متاسفانه ادامه‌دهنده راه مجلس هشتم است. مجلسي تشكيل‌شده از 290 نماينده، بدون داشتن راهكار و برنامه و راهبردي مشخص. تشكيل كميسيون ويژه توليد ملي نيز يادآور تجربه تلخ تشكيل كميسيون جهاداقتصادي است كه مجلس هشتمي‌ها خودشان نيز عملكرد آن را نوميدكننده خواندند. انتظار از مجلس نهم، اتخاذ روحيه جهادي است. مردم انتظار دارند نمايندگان به جاي تشكيل كميسيون‌هايي كه نقش تابلو را دارند، پيشگام ملت در اقدامات جهادي، حذف هزينه‌هاي غيرضرور، كار و تلاش مستمر، پرهيز از رفاه‌زدگي و كسالت و دوري از دعواهاي سياسي باشند. (كاش اين انتظار، خيالِ خام نبود.)
اين در حالي است كه رهبر معظم انقلاب، صراحتاً به وظايف اين دستگاه‌ها اشاره كرده‌اند: «همه مسئولين كشور، همه دست‌اندركاران عرصه اقتصادى و همه مردم عزيزمان را دعوت مي‌كنم به اين كه امسال را سال رونق توليد داخلى قرار بدهند. بنابراين شعار امسال، «توليد ملى، حمايت از كار و سرمايه ايرانى» است. ما بايد بتوانيم از كارِ كارگر ايرانى حمايت كنيم؛ از سرمايه سرمايه‌دار ايرانى حمايت كنيم؛ و اين فقط با تقويت توليد ملى امكان‌پذير خواهد شد. سهم دولت در اين كار، پشتيبانى از توليدات داخلىِ صنعتى و كشاورزى است. سهم سرمايه‌داران و كارگران، تقويت چرخه توليد و اتقان در كار توليد است.»
وظيفه مردم
وظيفه مردم در سال حمايت از توليد ملي، بسيار مهمتر از وظيفه مجلس، دولت و قوه قضائيه است. نياز به طولاني كردن سخن در اين باره نيست و صرف يادآوري فرمايشات رهبر معظم انقلاب اسلامي، مطمئناً كافي خواهد بود: «سهم مردم - كه به نظر من از همه اينها مهمتر است - مصرف توليدات داخلى است. ما بايد عادت كنيم، براى خودمان فرهنگ كنيم، براى خودمان يك فريضه بدانيم كه هر كالائى كه مشابه داخلى آن وجود دارد و توليد داخلى متوجه به آن است، آن كالا را از توليد داخلى مصرف كنيم و از مصرف توليدات خارجى جداً پرهيز كنيم؛ در همه زمينه‌ها: زمينه‌هاى مصارف روزمرّه و زمينه‌هاى عمده‌تر و مهمتر. بنابراين ما اميدوار هستيم كه با اين گرايش، با اين جهتگيرى و رويكرد، ملت ايران در سال 91 هم بتواند بر توطئه دشمنان، بر كيد و مكر بدخواهان در زمينه اقتصادى فائق بيايد.»
حقاً بايد گفت كه بروز ظهور «حمايت از توليد ملي و كار و سرمايه ايراني» در فصل بهار 91 بسيار پررنگ بود، البته در وادي شعارها و سخنراني‌ها، نه در ميدان عمل. به جز يكي دو مورد اقدامات قابل اعتنا در اين حوزه - كه آن هم با پيگيري رسانه‌ها رخ داد - توليد ملي روزگار عادي خود را گذراند، البته همچون هميشه گريبان گير با مشكلات فراوان. كار و سرمايه ايراني هم هماني بود كه بود، سه ماهي همچون همه ماه‌هاي قبل.
دولت و مجلس و دستگاه قضايي و ساير نهادها مجدانه كار كردند، اما همان كارهاي معمول و روتين؛ خبري از اقدامات جهادگونه براي رفع مشكلات حوزه‌هاي كار و سرمايه توليد نيست. اكنون در ابتداي فصل تابستان 91 به صراحت مي‌توان گفت كه بهار 91 يك فصل معمولي بود، و وزنه حمايت از توليد و كار و سرمايه نتوانست بر آن سنگيني كند و تحولي را موجب شود. اگر اين روند در فصل تابستان و فصول ديگر سال هم تداوم يابد، يك سال ديگر تمام مي‌شود، يك سال معمولي كه نامش حمايت از توليد و كار و سرمايه بود، اما نه خبري از حمايت‌ها بود و نه عملي رخ داد.
حضور جهادگونه
اينك با گذشت فصل اول سال 91، ضروري است بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي بازخواني شود تا مشخص گردد كه به چه سبب ايشان امسال را سال حمايت از توليد ملي نام گذاشتند و چه انتظاراتي از مسئولان و مردم داشتند.
«به تشخيص من، بر طبق گزارش‌ها و مشاوره با افراد مطلع و آگاه، به اين نتيجه مي‌رسيم كه عرصه چالش مهم در همين سال جارى عرصه اقتصادى است. جهاد اقتصادى چيزى نيست كه تمام‌شدنى باشد. مجاهدت اقتصادى، حضور جهادگونه در عرصه‌هاى اقتصادى، براى ملت ايران يك ضرورت است.»
رهبر معظم انقلاب، حضور جهادگونه در عرصه اقتصاد را ضروري خواندند و عرصه اقتصاد را چالش مهم سال جاري ناميدند. با مروري بر تحولاتي كه در فصل بهار سال 91 رخ داد نيز مشخص مي‌شود كه مهمترين مباحثي كه در جامعه مطرح شد مربوط به حوزه اقتصادي بود. در حالي كه انتخابات مرحله دوم مجلس نهم نيز در اين فصل برگزار شد، اما آنچه كه براي مردم بيش از همه اهميت پيدا كرد مشكلات اقتصادي بود.
گراني‌هاي مستمري كه از ابتداي سال جاري رخ نمايان كرد، اختلالاتي كه در عرصه توليدات برخي كالاهاي اساسي و همينطور توليدات صنعتي بروز كرد و تداوم نابساماني در بازار كار، پراهميت‌ترين‌هاي بهار 91 بودند. اما آيا چون فصل بهار تمام شده، اين مشكلات هم تمام شده‌اند؟ پاسخ، روشن است: خير.
دليل آن هم روشن است، چون ما حضور جهادگونه در عرصه اقتصاد نداشته‌ايم. مسئولان و ارگان‌هاي ذي‌ربط كار عادي خود را انجام داده‌اند، اما مگر مي‌شود با سطح فعاليت عادي و بازدهي معمولي، مشكلات عظيم اقتصاد كشور را در اوج تحریم های دشمن حل كرد. اكنون افكار عمومي به راحتي مي‌تواند به قضاوت بنشيند كه كدام كار، برنامه يا حتي طرح را كه در سه ماهه گذشته صورت گرفته، مي‌توان «مجاهدت اقتصادي» ناميد. اختلالاتي كه در بازار كالاهاي اساسي در سال جاري رخ داده و گراني‌هاي شديدي را به مردم تحميل كرده، حتي نمره‌اي منفي هم در كارنامه برنامه‌ريزان اقتصادي كشور به جاي گذاشته است.
همه چيز تحريم نيست
هفته نامه نه دی در همین ارتباط نوشت :متاسفانه مسئله تحريم‌هاي فزاينده اقتصادي غربي‌ها عليه كشورمان، به بهانه‌اي براي پوشاندن ناكارآمدي‌ها در حوزه تصميم‌گيري اقتصادي بدل شده است. در يك ماه اخير كه مجلس نهم پا گرفت و چند مسئول ارشد اقتصادي دولت براي ارائه گزارش به بهارستان رفتند، اكثر آنها ارائه پاسخ‌هاي قانع‌كننده به مشكلات اقتصادي به‌ويژه اختلالات در بازارها را به برگزاري جلسه غيرعلني منوط كردند. بديهي است كه منظور آنها از برگزاري جلسه غيرعلني، طرح مباحث مربوط به تحريم‌هاي اقتصادي است. در اظهارنظرهاي غيررسمي هم مسئولان دولتي، گراني‌ها را به تحريم‌ها ربط مي‌دهند.
اما اين ابهام باقي مانده است، مگر تحريم‌ها را نمي‌توان ناكام گذاشت؟ راهكار مقابله با تحريم‌ها را نيز رهبر معظم انقلاب در همان ابتداي سال مشخص كردند: رونق دادن به توليد ملي. «من امسال تقسيم مي‌كنم مسائل مربوط به جهاد اقتصادى را. يك بخش مهم از مسائل اقتصادى برمي‌گردد به مسئله توليد داخلى. اگر به توفيق الهى و با اراده و عزم راسخِ ملت و با تلاش مسئولان، ما بتوانيم مسئله توليد داخلى را، آنچنان كه شايسته آن است، رونق ببخشيم و پيش ببريم، بدون ترديد بخش عمده‌اى از تلاش‌هاى دشمن ناكام خواهد ماند. پس بخش مهمى از جهاد اقتصادى، مسئله توليد ملى است.
اگر ملت ايران با همت خود، با عزم خود، با آگاهى و هوشمندى خود، با همراهى و كمك مسئولان، با برنامه‌ريزىِ درست بتواند مشكل توليد داخلى را حل كند و در اين ميدان پيش برود، بدون ترديد بر چالش‌هائى كه دشمن آن را فراهم كرده است، غلبه كامل و جدى پيدا خواهد كرد. بنابراين مسئله توليد ملى، مسئله مهمى است. اگر ما توانستيم توليد داخلى را رونق ببخشيم، مسئله تورم حل خواهد شد؛ مسئله اشتغال حل خواهد شد؛ اقتصاد داخلى به معناى حقيقى كلمه استحكام پيدا خواهد كرد. اينجاست كه دشمن با مشاهده اين وضعيت، مأيوس و نااميد خواهد شد. وقتى دشمن مأيوس شد، تلاش دشمن، توطئه دشمن، كيد دشمن هم تمام خواهد شد.»
كندي عمل‌ها
علاوه بر غفلت‌هايي كه در حوزه حمايت از توليد ملي صورت گرفته، هرجا نيز كه قرار شده اقدامي عملي انجام شود، كندي و رخوت حاكم بر دستگاه‌هاي مسئول، سبب طولاني شدن روند تصميم‌گيري شده است. مثلاً پس از آن كه با فشار رسانه‌ها، مسئولان شهري تهران تصميم گرفتند تبليغ كالاهاي خارجي در سطح شهر را ممنوع كنند، اقدام به ارائه لايحه‌اي به شوراي شهر نمودند، اما اين لايحه هم دچار همان روال معمول و روزمره نهادهاي تصميم‌گير شده است.
وارد چهارمين ماه سال 91 شديم، اما اقدام جهادي براي تصويب اين لايحه صورت نگرفته است. اين رخوت را در دستگاه‌هاي دولتي و مجلس نيز شاهد بوده‌ايم. دولتي‌ها در حوزه مشكلات اقتصادي، ابتدا صورت مسئله را انكار مي‌كنند، بعد كه اوضاع حاد مي‌شود تلاش مي‌كنند با اقدامات فوري آن را حل كنند حال آن كه خيلي دير به فكر اقدامات فوري مي‌افتدند.
نمونه آشكار آن مشكلات در توليد محصولات لبني، مرغ، گوشت و ... بود. پس از آن كه گراني‌ها كام توليدكننده و مصرف‌كننده را تلخ كرد، دولتمردان وارد عرصه شدند و با اختصاص ارقام دهان پركن تلاش كردند اين اسب سركش را مهار كنند. نمونه ديگر، رشد شديد اجاره‌بها بود. ابتدا مسئولان امر، چنين رشدي را منكر مي‌شدند، اما اكنون يكي دو هفته است طرحي عاجل براي ساماندهي بازار مسكن ارائه كرده‌اند. بعضي اقدامات دولت در حوزه اقتصاد، مصداق بارز اقدامات ظاهري و سطحي است. دولت به جاي پشتيبانى از توليدات داخلىِ صنعتى و كشاورزى، كه ذاتاً افزايش توليد و كنترل تورم را به دنبال دارد، با واكنش‌هاي ديرهنگام خود تلاش مي‌كند با تزريق دلارهاي نفتي و خريد كالاهاي خارجي، مشكلات بازار را حل كند.
مجلس نهم هم كه متاسفانه ادامه‌دهنده راه مجلس هشتم است. مجلسي تشكيل‌شده از 290 نماينده، بدون داشتن راهكار و برنامه و راهبردي مشخص. تشكيل كميسيون ويژه توليد ملي نيز يادآور تجربه تلخ تشكيل كميسيون جهاداقتصادي است كه مجلس هشتمي‌ها خودشان نيز عملكرد آن را نوميدكننده خواندند. انتظار از مجلس نهم، اتخاذ روحيه جهادي است. مردم انتظار دارند نمايندگان به جاي تشكيل كميسيون‌هايي كه نقش تابلو را دارند، پيشگام ملت در اقدامات جهادي، حذف هزينه‌هاي غيرضرور، كار و تلاش مستمر، پرهيز از رفاه‌زدگي و كسالت و دوري از دعواهاي سياسي باشند. (كاش اين انتظار، خيالِ خام نبود.)
اين در حالي است كه رهبر معظم انقلاب، صراحتاً به وظايف اين دستگاه‌ها اشاره كرده‌اند: «همه مسئولين كشور، همه دست‌اندركاران عرصه اقتصادى و همه مردم عزيزمان را دعوت مي‌كنم به اين كه امسال را سال رونق توليد داخلى قرار بدهند. بنابراين شعار امسال، «توليد ملى، حمايت از كار و سرمايه ايرانى» است. ما بايد بتوانيم از كارِ كارگر ايرانى حمايت كنيم؛ از سرمايه سرمايه‌دار ايرانى حمايت كنيم؛ و اين فقط با تقويت توليد ملى امكان‌پذير خواهد شد. سهم دولت در اين كار، پشتيبانى از توليدات داخلىِ صنعتى و كشاورزى است. سهم سرمايه‌داران و كارگران، تقويت چرخه توليد و اتقان در كار توليد است.»
وظيفه مردم
وظيفه مردم در سال حمايت از توليد ملي، بسيار مهمتر از وظيفه مجلس، دولت و قوه قضائيه است. نياز به طولاني كردن سخن در اين باره نيست و صرف يادآوري فرمايشات رهبر معظم انقلاب اسلامي، مطمئناً كافي خواهد بود: «سهم مردم - كه به نظر من از همه اينها مهمتر است - مصرف توليدات داخلى است. ما بايد عادت كنيم، براى خودمان فرهنگ كنيم، براى خودمان يك فريضه بدانيم كه هر كالائى كه مشابه داخلى آن وجود دارد و توليد داخلى متوجه به آن است، آن كالا را از توليد داخلى مصرف كنيم و از مصرف توليدات خارجى جداً پرهيز كنيم؛ در همه زمينه‌ها: زمينه‌هاى مصارف روزمرّه و زمينه‌هاى عمده‌تر و مهمتر. بنابراين ما اميدوار هستيم كه با اين گرايش، با اين جهتگيرى و رويكرد، ملت ايران در سال 91 هم بتواند بر توطئه دشمنان، بر كيد و مكر بدخواهان در زمينه اقتصادى فائق بيايد.»