به گزارش ویژه نامه نوروزی مشرق، مسافرت یکی از رایج ترین کارهای ایام نوروز است البته بیماران خاص باید پیش از سفر مقدمات لازم را فراهم کنند.
به گفته دکتر محمدرضا منقچی- سرپرست درمانگاه شبانهروزی بیماران هموفیلی مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) - با توجه به کمبود فاکتور 8 و9 در کشور، لازم است مبتلایان به هموفیلی در سفرهای نوروزی سه تا پنج فاکتور انعقادی به همراه داشته باشند تا در مقصد با کمبود فاکتور مواجه نشوند.
او به شرایط نگهداری فاکتورهای انعقادی اشاره و اظهار می کند: مبتلایان به هموفیلی باید فاکتورهای انعقادی را در جای خنک مانند یخچال نگهداری کنند و در طول مسیر در مخازن یخ قرار دهند، چرا که گرما باعث خرابی فاکتور میشود. در این شرایط فاکتور اثرگذاری خود را از دست میدهد.
این فوق تخصص بیماریهای خونی در گفتگو با ایسنا تاکید میکند: لازم است بیماران در صورت بروز مشکل در طول سفر به مرکز هموفیلی استانی که به آن سفر کردهاند، مراجعه کنند. البته برخی از شهرستانها نیز مراکز هموفیلی دارند.
شرط سفر بیماران مبتلا به تالاسمی
دکتر مجید آراسته - رئیس انجمن تالاسمی- هم به شرایط استفاده این بیماران از مراکز درمانی شهر مقصد اشاره میکند و میگوید: لازم است مبتلایان به تالاسمی با مراکز درمانی استان مقصد در زمینه نحوه و روشهای خونگیری هماهنگیهای لازم را انجام دهند چون در ایام نوروز حجم فعالیت بخشهای بیمارستانی کاهش مییابد و ممکن است چند بخش ادغام شوند و اگر بیماران بدون هماهنگی برای خونگیری مراجعه کنند ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند.
به گفته او با توجه به افزایش مراجعه بیماران تالاسمی در روزهای آخر سال برای خونگیری، لازم است بیماران به گونهای با مراکز خونگیری هماهنگی کنند که نه برای بیماران و نه بخشهای خونگیری مشکلی به وجود نیاید.
رئیس انجمن تالاسمی با بیان اینکه مبتلایان به تالاسمی باید داروهایشان را در طول سفر به همراه داشته باشند، اظهار می کند: برخی بیماران به امید تهیه دارو در مقصد، دارویی همراه خود نمیبرند اما با توجه به سهمیه بندی دارو و نصب شدن نرم افزاری از سوی سازمان غذا و دارو در داروخانه عرضه کننده داروهای بیماران تالاسمی، هر بیمار میتواند در استان و شهر خود دارو تهیه کند. در نتیجه مبتلایان به تالاسمی ممکن است در استانها و شهرهای دیگر با مشکل تهیه دارو مواجه شوند.
وی ادامه میدهد: لازم است مبتلایان به تالاسمی علاوه بر داروهای آهن زدا، داروهای دیگر خود مانند داروهای بیماری قلبی و... را همراه خود ببرند.
آراسته درباره نحوه تغذیه مبتلایان به تالاسمی در سفرهای نوروزی اظهار کرد: آنان در طول مسیر غذاهای سرد همراه خود ببرند چون ممکن است غذاهایی که نیاز به گرم کردن دارند در طول راه فاسد شوند. از سوی دیگر با توجه به آنکه این بیماران به عوارض گوارشی بسیار حساس هستند. لازم است تا حد امکان از غذاهای رستورانهای بین راهی کمتر استفاده کنند چون گاهی اوقات برخی از این رستورانها در تهیه غذا نکات بهداشتی را رعایت نمیکنند.
مبتلایان به ام اس منعی برای مسافرت ندارند
دکتر محمدعلی صحرائیان هم با بیان اینکه مبتلایان به ام اس منعی برای مسافرت ندارند، میگوید: لازم است این بیماران داروهای خود را طبق نظر پزشک همراه خود ببرند و مصرف کنند. علاوه بر آن غذاهای خود را از اماکن بهداشتی تهیه کنند، چرا که عفونتهای رودهای بیش از سایر افراد بر آنان تاثیر منفی میگذارد.
دیابتیها در سفرهای نوروزی
به گفته دکتر اسدالله رجب- رئیس انجمن دیابت- دیابتیها در سفرهای نوروزی، انسولین یا داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون و هر داروی دیگری که پزشک برایشان تجویز کرده است و وسایل اندازهگیری قند خون (دستگاه تست قند خون و نوار مربوطه و نوار قند ادرار) و در صورت لزوم باطری اضافه به همراه داشته باشند.
او میافزاید: لازم است دیابتیها دفترچه کنترل روزانه قند خون، لانست برای نمونهگیری قند خون، سرنگ انسولین، آمپول گلوکاگن، مواد قندی سریعالجذب برای پیشگیری از هیپوگلیسمی و الکل یا پد الکلی را طی سفرهای نوروزی به همراه داشته باشند. این وسایل باید در کیف دستی قرار داده شود و بهراحتی در هر زمان، قابل دسترسی باشد البته نباید این کیف در معرض نور مستقیم آفتاب و حرارت باشد.
رجب تصریح میکند: سفر باعث تغییر در شیوه زندگی روزانه افراد میشود. لذا احتمال اختلال در کنترل میزان قند خون وجود دارد. البته برای افراد دیابتی که از آموزش لازم برخوردار باشند (دورههای آموزشی دیابت را حدود 15 الی 20 ساعت در سال گذراندهاند) در انتخاب مقصد سفر هیچ محدودیتی وجود ندارد. اما افراد دیابتی که از دیابت خود و نحوه کنترل آن شناخت لازم و کافی ندارند، باید تا حد ممکن از رفتن به مکانهای فاقد امکانات درمانی خودداری کنند.
مسافرت مشروط دیالیزیها
دکتر منصور گتمیری- متخصص کلیه- هم به بیماران دیالیزی توصیه می کند که اگر بیش از یکی دو روز قصد مسافرت دارند باید پیش از سفر با معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مقصد به منظور دیالیز هماهنگی های لازم را انجام دهد. تعداد کمی از بیماران، دیالیز صفاقی میشوند. این بیماران باید مایعات و وسایل استریل و پانسمان را در طول سفر به همراه داشته باشند به عنوان نمونه هر روز به چهار بگ مایعات نیاز دارند.
خوراکیهای نوروزی
انواع خوراکیها از شیرینی و شکلات گرفته تا میوه و آجیل در ایام نوروز در مسافرتها و دید و بازدیدها مصرف میشود اما لازم است بیماران خاص در مصرف این مواد به نکات لازم توجه کنند. به عنوان نمونه به گفته منقچی مبتلایان به هموفیلی در زمینه مصرف خوراکیها در نوروز هیچ محدودیتی ندارند البته مانند سایر افراد نباید پرخوری کنند.
آراسته در زمینه نحوه صحیح مصرف آجیل از سوی مبتلایان به تالاسمی میگوید: آنان باید آجیل شور را کمتر مصرف کنند. نمک آجیل برای مبتلایان به تالاسمی به ویژه افرادی که زمینه ابتلا به بیماری قلبی دارند، خوب نیست و ممکن است مشکلاتی برای آنان ایجاد کند.
گتمیری هم به بیماران دیالیزی توصیه میکند که تا حد امکان آجیل نخورند و در صورت تمایل به مصرف آن از آجیلهای بینمک و تازه استفاده کنند و این کار را در نزدیک زمان دیالیز انجام دهند تا ترکیبات آجیل زودتر از بدنشان خارج شود. به گفته او، برخی آجیلها پتاسیم زیادی دارند و مصرف زیاد آنها ممکن است برای بیماران دیالیزی مشکل ایجاد کند.
وی با بیان اینکه میوهها از جمله مرکبات حاوی پتاسیم زیادی هستند، اظهار میکند: میوههایی مانند پرتقال، لیموشیرین و نارنگی پتاسیم زیادی دارند بنابراین بیماران دیالیزی نباید در مصرف این میوهها افراط کنند و بهتر است روزانه یک پرتقال یا یک لیمو شیرین مصرف کنند تا پتاسیم خون آنان بیش از حد متعارف افزایش نیابد.
صحرائیان نیز به مبتلایان به ام اس توصیه میکند: کمتر مواد غذایی پرچرب مانند تنقلات پرچرب و شیرینی خامهای را مصرف کنند. علاوه بر آن خواب کافی و ورزش مناسب را در طول تعطیلات نوروز در برنامه خود بگنجانند.
جنب و جوش نوروزی
با توجه به گرمتر شدن هوا در فصل بهار فعالیت بدنی افراد افزایش مییابد و در روز طبیعت به اوج میرسد اما منقچی به مبتلایان به هموفیلی توصیه میکند که در طول نوروز ورزشهای سبک انجام دهند. به عنوان نمونه شنا، دوچرخه سواری، پیادهروی یا کوهنوردی کنند و از ورزشهایی مانند فوتبال و والیبال خودداری کنند و در روز طبیعت بیش از حد فعالیت نکنند.
اما به گفته صحرائیان با توجه به اینکه در فصل بهار هوا گرمتر میشود مبتلایان به ام اس باید برای پیشگیری از ابتلا به حملات این بیماری از فعالیتهای سنگین در گرما پرهیز کنند.
گتمیری هم در پایان درباره فعالیت بدنی بیماران دیالیزی میگوید: این بیماران میتوانند فعالیت بدنی سبک و مداوم مانند پیادهروی و شنا انجام دهند. این کار باعث میشود که مایعات بیشتری از طریق پوست و تنفس دفع کنند البته آنان نباید ورزشهای سنگین را انجام دهند و به عضلاتشان آسیب برسانند.
تعطیلات نوروزی مجالیست برای استراحت، مسافرت و البته مصرف خوراکیهای مختلف. بیتوجهی به میزان فعالیت بدنی و وضعیت خورد و خوراک مشکلاتی را برای افراد سالم به وجود میآورد. در این شرایط لازم است بیماران خاص برای پیشگیری از تشدید بیماریشان در نوروز تمهیداتی را بیندیشند.