به گزارش ویژه نامه ضیافت مشرق- ماه مبارک رمضان ماهی است که شب‌های قدرش با نام مبارک امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع) عجین شده است، به همین مناسبت بر آن شدیم در این بهار قرآن، تفألی بهارانه به نهج‌البلاغه داشته باشیم تا بتوانیم خوشه‌ای از کلام گرانبهای مولا و مقتدای خویش برچینیم.
*بیداری از غفلت و توجه به حق
«فَإِنَّکُمْ لَوْ عَایَنْتُمْ مَا قَدْ عَایَنَ مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ لَجَزِعْتُمْ وَوَهِلْتُمْ وَسَمِعْتُمْ وَأَطَعْتُمْ وَلَکِنْ مَحْجُوبٌ عَنْکُمْ مَا قَدْ عَایَنُوا وَقَرِیبٌ مَا یُطْرَحُ الْحِجَابُ وَلَقَدْ بُصِّرْتُمْ إِنْ أَبْصَرْتُمْ وَأُسْمِعْتُمْ إِنْ سَمِعْتُمْ وَهُدِیتُمْ إِنِ اهْتَدَیْتُمْ بِحَقٍّ أَقُولُ لَکُمْ لَقَدْ جَاهَرَتْکُمُ الْعِبَرُ وَزُجِرْتُمْ بِمَا فِیهِ مُزْدَجَرٌ وَمَا یُبَلِّغُ عَنِ اللَّهِ بَعْدَ رُسُلِ السَّمَاءِ إِلَّا الْبَشَرُ»
شمایان، شمایان را میگویم ای بیخبران! اگر ببینید آنچه را گذشتگانتان دیدند، بیتابی و زاری کنید و بترسید، آنگاه بشنوید و به فرمان آیید. امّا سوگمندانه دیدگانتان از آن همه حقایقی که آن‌ها دیدهاند نابیناست و چه زود پردهها کنار رود.
شما میتوانید ببینید البتّه اگر دیدگانتان را باز کنید، و بشنوید اگر گوش‌هاتان را سبک سازید، و به راه آیید اگر راه پذیر باشید. به راستی گویم که عبرت مایهها، بیپرده در اختیارتان و زمینههای باز داری شما از آنچه باید باز ایستید پیش رویتان است، اینک شما هستید که باید پیام الهی را بشنوید که پس از فرشتگان، تنها انسان پیامآور خداست.
*یاد مرگ راه رستگاری
«فَإِنَّ الْغَایَةَ أَمَامَکُمْ وَإِنَّ وَرَاءَکُمُ السَّاعَةَ تَحْدُوکُمْ تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا فَإِنَّمَا یُنْتَظَرُ بِأَوَّلِکُمْ آخِرُکُمْ»
أقول إن هذا الکلام لو وزن بعد کلام الله سبحانه وبعد کلام رسول الله صلى الله علیه واله بکل کلام لمال به راجحا وبرز علیه سابقا فأما قوله علیه السلام تخففوا تلحقوا فما سمع کلام أقل منه مسموعا ولا أکثر محصولا و ما أبعد غورها من کلمة وأنقع نطفتها من حکمة وقد نبهنا فی کتاب الخصائص على عظم قدرها وشرف جوهرها
دیر یا زود به منزل رسید که رستاخیز پیش رویتان است و ساربان مرگ بانگ «الرّحیل» سر داده و شما را به پیش میراند، سبکبار شوید تا برسید که رهسپردگان به انتظار آخرین مسافرند تا دادگاه بزرگ الهی حسابرسی بندگان را بیاغازد.
سیّد رضی گوید: این خطبه را اگر با دیگر سخن‌های دنیا - جز خطبه خدا و پیامبر - بسنجند، بر همه فزونی کند و در عظمت پیشی گیرد و سرآمد شود، نگاه کنید به جمله «تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا» (سبکبار شوید تا برسید)، تا کنون سخنی کوتاهتر و پربارتر از این شنیده نشده است، چه ژرف کلمهای و چه ریشهدار حکمتی ما در کتاب خصائص به ارزش والا و شرافت بنیاد آن اشاره کردهایم.
*علل پیدایش فتنه‌ها
«إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ الْفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَأَحْکَامٌ تُبْتَدَعُ یُخَالَفُ فِیهَا کِتَابُ اللَّهِ وَیَتَوَلَّى عَلَیْهَا رِجَالٌ رِجَالًا عَلَى غَیْرِ دِینِ اللَّهِ فَلَوْ أَنَّ الْبَاطِلَ خَلَصَ مِنْ مِزَاجِ الْحَقِّ لَمْ یَخْفَ عَلَى الْمُرْتَادِینَ وَلَوْ أَنَّ الْحَقَّ خَلَصَ مِنْ لَبْسِ الْبَاطِلِ انْقَطَعَتْ عَنْهُ أَلْسُنُ الْمُعَانِدِینَ وَلَکِنْ یُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَمِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَیُمْزَجَانِ فَهُنَالِکَ یَسْتَوْلِی الشَّیْطَانُ عَلَى أَوْلِیَائِهِ وَیَنْجُو الَّذِینَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ الْحُسْنى»
جز این نیست که آغاز هر فتنه و فساد، پیروی از هوس‌ها و بدعت در احکام دین است که با کتاب خدای سازگار نیست و گروهی بر گروه دیگر به نام دین ولی بیگانه از آن، سرپرستی کنند تا بدعت در جامعه تحقّق یابد. پس اگر باطل در حق نیامیزد و چهره زیبای آن را مکدّر نسازد، ترسی بر حقجویان نباشد.
و نیز اگر حق از توطئه باطل برهد و بیپرده ظاهر شود، زبان دروغ پرداز دشمنان بسته شود، ولی هنر دشمن این است که مشتی از این و مشتی از آن برگیرد و درهم سازد، و در چنین موقعیّتی است که شیطان بر دوستانش چیره شود، امّا آنان که از پیش در پرتو هدایت و لطف الهی بودهاند، نجات یابند.
منبع: فارس