گروه فرهنگی مشرق - نخستین جلسه از سلسله نشست‌های «بررسی علل گرایش به مسیحیت» عصر جمعه پانزدهم شهریور در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی (سرچشمه) با حضور آقایان مجتبی رحماندوست، محمدحسن قدیری ابیانه، حسین دهباشی، جواد محقق، چینی‌چیان، مرعشی و جمعی از علاقه مندان برگزار شد.
 

حجت الاسلام محمدرضا زائری مدیر مجموعه سرچشمه، که خود در کشور لبنان در رشته روابط اسلام و مسیحیت تحصیل کرده است، در نخستین جلسه میزبان دو تازه مسلمان بود؛ دکتر بلیسیه معروف به «یاسین علی» از کشور فرانسه و مارکو مورالّی معروف به «حسین» از ایتالیا که هر دو در حدود سی سال سن دارند.


حجت الاسلام زائری در ابتدا «سلسله برنامه‌های آزاد اندیشی و گفت‌وگوی انتقادی» را اینطور معرفی کردند که مقرر است موضوعات مختلف دینی و اجتماعی در این برنامه‌ها به بحث گذاشته شود از جمله: حجاب، آزادی و غیره. به عنوان اولین مبحث موضوع «علل گرایش به مسیحیت» انتخاب شد که چندین جلسه بر آن تمرکز خواهیم کرد. ایشان تأکید کردند که غرض ما رسیدن به حقیقت است و مقصود دیگری نداریم.
دکتر یاسین علی نخستین مهمانی بود که سخن می‌گفت. او بدون مترجم، زبان فارسی را به خوبی صحبت می‌کرد. یاسین علی در ضمن ارائه تعریفی از دین، مسئلۀ تغییر دین را بسیار مهم برشمرد و گفت: خانواده من در فرانسه کاتولیک روستایی بودند ولی بر خلاف نسل قبلشان چندان متدین نبودند. در مسیحیت پاسخی به سؤالات اساسی من وجود نداشت. مادرم نخستین کسی بود که اسلام را به عنوان دین برتر به ما معرفی کرد و من در آن زمان در سنین نوجوانی بودم.

یاسین علی موضوع تغییر دین را اینطور توصیف کرد: تغییر دین مانند تغییر پیراهن یا سبک غذا خوردن نیست یا حتی مانند تغییر کشور یا شهری که در آن زندگی می‌کنید. وقتی دین می‌لرزد همه چیز می‌لرزد؛ شخصیت، اهداف، طرز زندگی و غیره. وقتی انسان از محیط خودش صرف نظر می‌کند و به دین دیگر روی می‌آورد قطعاً منافعی را از دست می‌دهد ولی منافع دیگری را کسب خواهد کرد. من این کمبود را احساس می‌کردم که ولیّ، نمونه یا امام ندارم. خدا که خدا است ولی ما در سطح خودمان یک امام می‌خواهیم که به او اقتدا کنیم. ما البته «امام» را نمی‌شناختیم ولی به او به طور فطری احساس نیاز می‌کردیم. یاسین علی در انتهای بخش اول سخنان خود خاطرنشان کرد که دین حقیقی، باید پویا و انقلابی باشد. اشتباه است که پیامبران را با یک عصا تصور کنیم. عصای پیامبران نیز پویایی دارد، مانند عصای حضرت ابراهیم(ع) که شکننده بت‌ها بود.

آقای زائری خبر داد که یاسین علی در پاریس مسلمان شده ولی کشورش وی را که دکتر در اقتصاد است به دلیل مسلمانی‌اش استخدام نکرده‌ است. لذا او به ایران آمده و در اینجا ساکن شده. در ادامه، ایشان از آقای یاسین پرسید آیا شما در مسلمانی چه چیزی به دست آوردید؟
یاسین علی گفت: یک معامله و یک محاسبه است؛ یک چیزی می‌دهید و چیزهای بهتری به دست می‌آورید. هر کسی که دنیا بخواهد به دنبالش خواهد رفت. من وقتی مسلمان شدم آرامش بیشتری یافتم.

مهمان دوم برنامه مارکو مورلّی معروف به حسین، از کشور ایتالیا بود که تحصیل کرده علوم سیاسی است. او به زبان انگلیسی سخن می‌گفت و لذا آقای یاسین علی مترجم وی شد. مورلّي در ابتدا خاطر نشان کرد که من نمی‌توانم از دین اسلام صحبت کنم چون هنوز باید یاد بگیرم. او در مورد اسلام آوردن خود گفت که من در سال 1981 متولد شدم و نور انقلاب اسلامی ایران به من رسید. علت شیعه شدن مرا باید در انقلابی بودن اسلام و شیعه جست‌وجو کرد. اسلام یک دین کامل است و برای سکولاریسم جایی ندارد. در حالیکه اغلب مردم اروپا سکولار هستند و نه مسیحی. در زندگی ما در ایتالیا، دین کاتولیک تأثیری نداشت. یکی از عوامل مؤثر در مسلمان شدن من، مطالعه کتاب‌های رنه گنون (1951-1886) بود که زوال تمدن غرب را پیشگویی می‌کرد.


آقای زائری که خود مدیر مسئول ماهنامه خیمه است یادآور شد که چندی پیش مصاحبه مفصلی با آقای مورلّی در این مجله منتشر شده و وی در آنجا خاطر نشان کرده است که حضورش در یک مجلس روضه امام حسین(ع) در شهر رم تغییری در فکر او ایجاد کرد و نهایتاً هشت ماه بعد، رسماً مسلمان شد. آقای زائری ضمن تمجید از هانری کربن، آراء و کتب ایشان را در رویکرد بسیاری از اروپائیان به اسلام مؤثر دانستند.
مورلّی ادامه داد که تغییر دین برای یک فرد مسیحی آسان نیست و جامعه اصولاً به این حرکت کمک نمی‌کند. لذا من برخی افراد را می‌شناسم که دین اسلام را قبول کرده‌اند ولی هنوز اولین گام را برای مسلمان شدن برنداشته‌اند. برخی از مخالفان به ما می‌گفتند که دین اسلام شاید دین خوبی باشد ولی دین آسیا و عرب‌ها است و نه دین ما اروپایی‌ها! اما من عمیقاً فهمیدم که دین اسلام، در حقیقت دین فطرت است و پاسخگوی ابهامات فکری انسان.
 
***پرسش و پاسخ آزاد
در این قسمت برخی از حاضران به طرح برخی سؤالات پرداختند. یکی از حاضران ایراد کرد که ما می‌خواستیم علل گرایش به مسیحیت را بررسی کنیم و نه بالعکس. آقای زائری جواب داد که جلسه امروز مقدماتی است و إن شاء الله در جلسات آینده به این موضوع خواهیم رسید.

یک نفر متعرض شد که اندیشه منجی در ادیان دیگر نیز وجود دارد. آقای مورلّی پاسخ داد که تفاوتش در این است که امام مهدی(عج) یک فرد زنده و حاضر است و امکان ارتباط با او محال نیست. در اروپا خلاء معنوی با چیزهای مختلف پر می‌شود از جمله بودیسم، قطب‌های صوفی و غیره. ولی آنچه شیعه به دنبال آن است هدایت به وجود ائمه معصومین است.


یک نفر از حاضران مدعی شد که برخی مسلمانان مسیحی‌شده را دیده است که آدم‌های بهتری شده‌اند. دکتر یاسین علی به ایشان جواب داد که این موضوع تعجب ندارد چون آنها در اقلیت هستند و این یک پدیدۀ روانی است. وقتی قوی‌تر از شما وجود دارد شما بیشتر احتیاط می‌کنید. شکل صحیح این ماجرا را می‌توانید در صدر اسلام بررسی کنید. چون شیعه در اقلیت بود امامان معصوم(ع) به پیروانشان توصیه می‌کرده‌اند که «کونوا لَنا زَیناً و لاتکونوا علینا شَیناً» (زینت ما باشید و نه ننگ ما). همچنین فرموده‌اند «کونوا دعاةَ النّاس بِغیر ألسِنتکم». یعنی مردم را با کردار خود به دین دعوت کنید و نه با زبان. یاسین علی در ادامه متذکر شد که اگر بررسی کرده باشید آنهایی که بیشتر ادعای لیبرال بودن می‌کنند به وقت عمل اصلاً لیبرال نیستند. لطفاً مطالعه کنید که ورود مسیحیان به اورشلیم چگونه بوده است و آنها چطور مسلمانان را از دم تیغ می‌گذراندند.

چینی‌چیان از دیگر حاضران بود که در خصوص فعالیت تبلیغی مسیحیان در برخی بوستان‌های تهران تذکر داد. وی تأکید کرد که آمار گرایش به مواد مخدر بیش از گرایش به مسیحیت است. خصوصاً که بسیاری از مسیحی شدگان نه دین اسلام را می‌شناسند و نه دین مسیحیت را. من ندیده‌ام که کسی بگوید عقاید اسلام غلط بود ولی مسیحیت مرا اقناع کرد بلکه اصولاًٌ علل گرایش به مسیحیت چیزهای دیگری غیر از عقاید است. در آلمان به ما می‌گفتند که دین اسلام، عربی است. من پاسخ دادم که مگر حضرت عیسی(ع) در نیویورک یا لندن به دنیا آمده است؟! او نیز در همین خاورمیانه متولد شده و عبرانی بوده است.

حسین دهباشی یکی دیگر از سخن‌کنندگان بود. ایشان با تقدیر از آقای زائری به یک جلد از ماهنامه نیستان که با خود آورده بود اشاره کرده، گفت که حجت الاسلام زائری علل دین‌گریزی جوانان را در پرونده‌ای در شماره 26 و 27 مجله نیستان (آبان و آذر 1376) بررسی کرده است. ما خیلی خرسندیم که امروز در این جلسه مهم شرکت کرده‌ایم و به نظرم ایرادی ندارد چنانچه مقدمات بحث مقداری به طول بیانجامد. ایشان در ادامه پیشنهاد کرد که این علل نیز در ضمن بررسی گرایش به مسیحیت بررسی شود: خدمات اجتماعی، تبلیغات مذهبی، رسانه‌ها، هنر و موسیقی، دانشگاه‌ها و مدارس مذهبی، خانواده و فضای امن. ایشان با ذکر خاطره‌ای از واتیکان سخنان خود را به پایان برد که در شهر رم مغازه‌ای در نزدیکی واتیکان محصولات سینمایی را با برچسب واتیکان عرضه می‌کرد که گران‌تر از سایر محصولات بود. فروشنده برایم توضیح داد که این فیلم‌های هالیوودی برای سلامت خانواده‌ها سانسور شده‌اند و اضافه مبلغی که برای آنها پرداخت می‌شود به صندوق واتیکان می‌رود.

قدیری ابیانه آخرین نفر از حاضران بود که سخن می‌گفت. وی که حدود سی سال قبل سفیر ایران در ایتالیا بود از تجربیات خود در مسلمان کردن بسیاری از کاتولیک‌ها خاطراتی تعریف کرد، از جمله جلسه‌ای که منجر به اسلام آوردن سیصد نفر شد. قدیری که از دوستان ادواردو آنیلّی بوده است، کتابی مستند به نام «مسیحیت از واقعیت تا تحریف» نوشته‌ است. او سه علت مسیحی شدن برخی ایرانیان را اینطور برشمرد: 1) تصوّر ناکارآمدی اسلام و جمهوری اسلامی  2) گمان اینکه کشورهای مسیحی پیشرفته‌تر هستند، در حالی که آنها با رنسانس عملاً مسیحیت را کنار زدند و از محاکمه گالیله همگان تا حدی خبر دارند  3) عدم شناخت مسیحیت که از همه مهم‌تر است.
 
قدیری در شرح مورد آخر گفت: در مسیحیت استدلال کردن و تفکر، غیرشرعی محسوب می‌شود ولی اسلام تفکر را افضل از هفتاد سال عبادت برمی‌شمرد. غسل تعمید مسیحیان با این پیش‌فرض است که آنها همه ابنای بشر را به سبب گناه حضرت آدم(ع) گناهکار می‌دانند در حالیکه در تورات موسی(ع) آمده است که پسر، گناه پدر را به دوش نمی‌کشد و بالعکس. حتی اسلام می‌گوید که اگر فرزند نامشروعی به دنیا بیاید پاک است و گناهی بر او نیست و او از وقت بلوغ مکلّف خواهد بود. در مراسم عشاء ربانی نان و شراب را به عوض خون و جسم حضرت عیسی(ع) می‌خورند و این انجیل محرّف است. قدیری متذکر شد که وقتی اینها را با برخی مسیحیان مطرح می‌کردم متذکر می‌شدند که تا به حال به این مسائل فکر نکرده‌اند.

این جلسه به هنگام مغرب به پایان رسید.