به گزارش مشرق به نقل از ايرنا،منوچهرمتکي وزير امورخارجه پنجشنبه شب در گفت و گوي زنده تلويزيوني با شبکه دوم سيما براي تبيين دستاوردهاي نشست روساي جمهور سه کشور ايران،افغانستان و تاجيکستان افزود: واقعيت اين است که در افغانستان دو حوزه عمکردي وجود دارد که يکي به مردم افغانستان و دولت اين کشور بازمي گردد و قسمت دوم جايي است که به نيروهاي خارجي مربوط مي شود.
او ادامه داد: اين قضاوت ثابت شده است که مردم افغانستان آنچه سهمشان بوده انجام داده اند يعني در روند دولت سازي و مشارکت در انتخابات علي رغم تهديدات و فشارها،شرکت کرده اند و کرزي و دولت افغانستان هم نسبت به پيگيري مسايل کشورداري جدي بوده اند اما امر کشورداري افغانستان با نقش آفريني نيروهاي خارجي مخلوط شده است.
متکي با بيان اينکه ما بايد به دنبال راهکارهايي مبتني بر ارتباطات منطقه اي براي حل مشکلات افغانستان باشيم، اظهارداشت: يکي از فرمول هاي منطقه اي که ما مطرح مي کنيم اقتباس از عراق است که نشست همسايگان مشتمل بر هفت کشور را در دستور کار داريم و امروز هم در اجلاس سه جانبه تهران درباره آن گفت و گو کرديم.
وي تاکيد کرد: اگر آمريکايي ها اعلام کرده اند که خواهان گفت و گو در مساله افغانستان هستند موضع ما صريح و روشن است و اگر راست مي گويند مانعي براي اين ابتکار ايجاد نکنند البته ما هم اين صحبت ها را رصد مي کنيم اما از حرف تا عمل فاصله اي است که هيچ کس غير از خود آنها نمي تواند اين فاصله ها را بردارد.
وزير امور خارجه در بخش ديگري از اين گفت و گوي زنده تلويزيوني درباره ماجراجويي اخير رژيم صهيونيستي در لبنان تصريح کرد:اين،بخشي از اقدامات طبيعت اين رژيم است، يعني اگر از اين رژيم ترور، اشغال، تجاوز و سرکوب را حذف کنيد چيز ديگري ندارد.
متکي اضافه کرد: مساله ديگر مربوط مي شود به اينکه رژيم صهيونيستي بعد از شکست هاي پياپي در لبنان، غزه و همچنين در اقدام اخير در آب هاي بين المللي و به شهادت رساندن جمعي از اتباع ترکيه هنوز نتوانسته خودش را باز يابد و در حال دست و پا زدن براي رسيدن به قدرت و جايگاه شيشه اي متصور براي خود است.
او گفت: متاسفانه در چند وقت اخير آمريکايي ها و رژيم صهيونيستي در حال تکرار تهديدهايي هستند و تلاش مي کنند که القا کنند اين دفعه بنا دارند کاري انجام دهند و من فکر مي کنم ما بايد اين مساله را مقداري روانشناسي کنيم که چرا آمريکايي ها وارد اين مرحله شدند يا اصلا چرا به طرف قطعنامه رفتند.
وزير امور خارجه خاطرنشان کرد: البته سوابق نشان داده که ممکن است آنها دست به اقدامي بزنند و آقاي احمدي نژاد احتمال حمله به دو کشور را بيان کرده اند و سه روز قبل هم بشار اسد مساله حرکت منطقه به سوي جنگ را مطرح کرده است و همچنين اظهاراتي که رژيم صهيونيستي مي کند که اين اقدامات، ممکن است ادامه پيدا کند.
متکي تصريح کرد: مجموعه تصويري که در منطقه وجود دارد،گوياي اين است که آنها نيازمند اقدامي اند اما مطمئن هستيم که به نتيجه نخواهد رسيد براي اينکه سابقه منطقه دست ما است.
وي درباره اظهارات اوباما مبني بر اينکه اگر ايران شفاف سازي بيشتري کند ما آمادگي داريم وارد مذاکره شويم، گفت: آنها در درازمدت نمي توانند در ميانه تناقضات حرکت کنند و من فکر مي کنم اگر آمريکا مي خواهد واقع بينانه برخورد کند نبايد لقمه را دور سر خود بچرخاند.
وزير امور خارجه همچنين در خصوص اينکه آيا اظهار نظري درباره نامه ارسالي به اعضاي گروه وين شده است، تصريح کرد: روسيه و همچنين سخنگوي وزارت امور خارجه آمريکا اظهار نظر کرده اند و فرانسوي ها هم به نوعي نظراتشان را منتقل کرده اند که براي مذاکرات آماده هستند، از طرفي يوکيو آمانو هم اعلام کرده که بزودي پيگيري هاي لازم را انجام مي دهد.
متکي در پاسخ به اينکه آيا آنها پذيرفته اندکه ترکيه و برزيل در نشست گروه وين مشارکت کنند، با بيان اينکه آنها در اين باره متفاوت سخن گفته اند، افزود: به هر حال اين دو کشور بخشي از بيانيه تهران هستند و ضمنا مذاکرات وين مربوط به تبادل سوخت است که بر اساس توافق تهران است و ترکيه و برزيل جزئي از آن هستند.
متکي با اشاره به اينکه ميان سه کشور همسايه ايران، افغانستان و تاجيکستان حوزه مشترک فرهنگي و تمدني و همچنين ويژگي هاي بسيار گسترده تاريخي وجود دارد، افزود که اين سه کشور ويژگي هاي ديگري هم دارند و ارتباطات ميان آنها به لحاظ حمل و نقل ريلي و ارتباطات گوناگون تنها خودشان را تامين نمي کند بلکه هر سه کشور نقش مهمي در ارتباط بسيار گسترده از منتها اليه شرق آسيا تا اروپا دارند.
متکي وجود اشتراکات بسيار گسترده و اقتصادهايي که مي توانند مکمل هم باشند و نيازهاي خود را در منطقه تامين کنند را از جنبه هايي دانست که سه کشور را درکنار هم قرار مي دهد.
وي تصريح کرد: تامين نيازهاي متقابل موجب مي شود که الزاما ما پيوند بيهوده به بعضي از جاهاي ديگر نداشته باشيم.
متکي با بيان اينکه درپنج سال گذشته درحوزه مناسبات دو جانبه ميان هر سه کشور در زمينه هاي اقتصادي و اجراي طرحهاگام هاي خوبي برداشته شده است، افزود:حجم مناسبات ايران با افغانستان به يک و نيم ميلياد دلار رسيده که اين رقمي است که کمتر تصور مي شد حاصل شود و در آينده با توجه به تسهيلات جديدي که به لحاظ حمل و نقل در حال فراهم شدن است، بسيار بيشتر خواهد شد.
وزير امور خارجه ادامه داد: توجه دقيق روساي جمهوري ايران، افغانستان و تاجيکستان،به زيرساخت هاي همکاري ها سه جانبه است و در اين حوزه چند کار مهم تعريف شده که اگر وارد مرحله اجرايي شود،چهره مناسبات منطقه اي ما را متحول مي کند.
متکي خاطرنشان کرد: به عنوان مثال طرحي در همين نشست امروز در اعلاميه روساي جمهوري سه کشور نهايي شد که بر اساس آن راه آهن تاجيکستان از طريق افغانستان به ايران متصل مي شود و با توجه اينکه به موازات اين طرح مذاکراتي هم براي اتصال راه آهن چين از طريق قرقيزستان به تاجيکستان صورت گرفته،در واقع جاده ابريشم ريلي احداث مي شود که به خليج فارس و ترکيه و اروپا متصل خواهد بود و تحولي اساسي در چهره ارتباطي منطقه و همچنين ميان آسيا و اروپا به شمار مي رود.
وي افزود: البته با توجه به تاکيد روساي جمهوري سه کشور به وزراي خارجه، کميسيون مشترک سه جانبه تشکيل شدکه وزراي خارجه مسئول آن هستند و ساير وزرا بر حسب مورد اعضاي اين کميسيون ها خواهند بود و نشست هاي سه جانبه را براي اجرايي کردن سريع تر مصوبات برگزار و پيگيري مي کنند.
وي در پاسخ به سوالي مبني بر ميزان عملياتي بودن طرح مراودات بر اساس ارزهاي محلي ميان سه کشور اظهارداشت: امروز(پنجشنبه)توافق شدکه موضوع مبادله کالا با کالا ميان سه کشور بررسي شود تا اساسا پولي رد و بدل نشود و محصولات مورد نياز سه کشور مبادله شود.
متکي ادامه داد: راه دوم مطالعه و بررسي امکان استفاده از پول هاي ملي سه کشور است.اما اينکه چقدر اين مساله عملياتي است قاعدتا بايد وزراي اقتصاد و بازرگاني نشست هايي را بگذارند و بانک هاي مرکزي سازوکار اجرايي آن را دنبال کنند.
وي تشکيل کميسيون هاي مشترک به منظور تعيين راهبردکوتاه مدت،ميان مدت و بلندمدت همکاري هاي سه جانبه را از مهمترين تصميمات اين اجلاس برشمرد و گفت:اين کميسيون مشترک با مشارکت وزراي تخصصي در بخش هاي مربوطه کارها را پيگيري مي کند.
وزير امور خارجه افزود:در بيانيه اين اجلاس به همکاري هاي اقتصادي سه جانبه در زمينه ساخت جاده و اتصال راه آهن جهت ترانزيت کالا و مسافر بويژه طرح جديد راه آهن افغانستان از شيرخان بندر و اتصال آن از طريق هرات به ايران اشاره شده و قرار است وزراي حمل و نقل پنج کشور ايران، افغانستان، تاجيکستان، چين و قرقيزستان براي بررسي اين پروژه که در واقع شرق و غرب را به هم متصل مي کند،اواسط اکتبر 2010 در شهر دوشنبه نشستي داشته باشند.
متکي همچنين پيگيري موضوع شبکه انرژي،ايجاد يک شبکه کابلي برق ميان تاجيکستان و ايران از طريق افغانستان،اتصال کابلهاي ارتباطي و مخابراتي، ايجاد شبکه تلويزيوني مشترک، مبارزه با تروريسم، افراط گرايي، مواد مخدر و برخي جرايم سازماندهي شده را از ديگر موارد مورد توافق ميان سه کشور برشمرد و خاطرنشان کرد: اجلاس بعدي در کابل برگزار خواهد شد.