لطفا خودتان را معرفی کنید.
بنده داوود درمنکی فراهانی هستم ، و در سال سوم درس خارج فقه و اصول در مرکز جامع علوم اسلامی (ولی امر) قم مشغول به تحصیل می باشم. در اینجا 5 سال دوره فقه و اصول عمومی و بعد از آن 5 سال دوره فقه تخصصی خوانده می‌شود .در واقع در 5 سال ابتدایی دانش پژوهان قوه اجتهاد را به دست می‌آورند و در دوره 5 سال بعد، در یکی از رشته‌های علوم انسانی، اجتهادشان را به کار می‌گیرند ، هدف، نظام سازی اسلامی در حوزه علوم انسانیست.
شما تا اجتهاد چقدر فاصله دارید؟
در حوزه، سخن گفتن در مورد اینکه چقدر داری تا اجتهاد (با خنده) از موارد جیز! است ولی این بستگی دارد به تلاش فرد دارد که چقدر مبادی استنباط حکم شرعی را در خود ملکه کرده باشد.
الان حوزه تخصصي شما چيست و چه مسئوليتي داريد؟
به غیر از مواردی که ذکر شد، بنده در حوزه برنامه نویسی هم تخصص کوچکی دارم و مسئول اتاق برنامه‌نویسی مرکز جامع علوم اسلامی هستم.
یعنی مهندسی کامپیوتر هم دارید؟
عرض کردم، به چندین زبان برنامه‌نویسی مسلط هستم مثل:c#.net ، vb.net ، asp.net ، linq ، javascript jquery ، html ، socket programming و ... اما مدرک دانشگاهی ندارم.
یعنی بدون دانشگاه این ها را یاد گرفتید؟چطور و چند وقت طول كشيد؟
بله؛ بنده با تلاش فردی این علم را فراگرفتم. ما در حوزه یاد گرفتیم هیچ علمی برایمان بزرگی نکند. (این یکی از محاسن حوزه علمیه است) و از طرفی یاد گرفتیم برای رشد علمی نمی‌شود به مراکز علمی تکیه کرد. من هم به سبب علاقه‌ای که به علم برنامه‌نویسی داشتم، شروع به یادگیری این علم کردم و حتی یک جلسه استاد ندیدم. اصولا در حوزه اگر کسی به جایی رسیده از تلاش فردی خودش بوده و مجامع علمی حوزوی خیلی به او کمک نکرده؛ یادم می‌آید آیت الله حق شناس (ره) می‌فرمودند: داداش جون به حوزه تکیه نکن، باید خودت تلاش کنی.
به نظر شما وضعيت سايبري حوزه علميه در چه سطحي است؟
الحمدالله خیلی در چند سال اخیر پیشرفت داشته‌ایم . مثلا سیستم آموزشی حوزه و برخی دیگر از کارهای حوزه تحت سیستم رفته است و تلاش‌های خوبی دارد در این زمینه صورت می‌گیرد. الان طلاب جوان‌تر خیلی بیش از دیگران با این حوزه آشنایی دارند. به طوری که بسیاری از طلاب لب تاپ دارند و از نرم افزارهای مرکز نور برای تحقیقات درسی خودشان استفاده می‌کنند و حتی به تازگی، یارانه‌هایی از طرف مرکز خدمات حوزه‌های علمیه برای اینترنت مختص به طلاب داده می‌شود و از این جهات در حال پیشرفت هستیم . ولی ضرورت حضور در فضای سایبری در بین اذهان طلاب و حتی طلاب و فضلای جوان‌تر، کمتر جا افتاده است. کمتر طلبه‌هایی را می‌بینیم که سایت یا وبلاگ شخصی داشته باشند و شاید خیلی از طلاب هم باشند که فرق سایت و وبلاگ را ندانند و طرز استفاده و عضویت در سرویس دهنده‌های بلاگ را بلد نباشند چه برسد به اینکه بخواهند وارد شبکه های اجتماعی شده و در چنین محیطهایی اقدام به تبلیغ کنند؛ و این نشان از این دارد که ضرورت این حضور در فضای سایبری را کمتر می‌دانند و دغدغه برای این حضور کمتر است. با اینکه رهبر انقلاب بارها فرمودند الان جنگ، جنگ نرم است. و یکی از ابزارها و شاید بتوان گفت گسترده‌ترین ابزار این جنگ نرم، فضای سایبری است که هر روز بر تعداد استفاده کنندگان آن افزوده می‌شود.
یک نکته دیگری که می‌شود در حوزه‌ها برای آموزش عمومی و تخصصی علوم حوزوی به کار گرفته شود همین فضای سایبری است. الان غرب با قدرت بسیار بالا و با صرف هزینه‌های نجومی بهترین استفاده را در این زمینه می‌کند، من به لطف مقدار کم زبان انگلیسی که بلدم و به لطف منابع گسترده و نامحدود زبان‌های برنامه‌نویسی که در فضای سایبری وجود دارد، توانستم بدون حتی یک جلسه استاد دیدن، به این سطح از دانش برنامه‌نویسی برسم. و این تازه بخش کوچکی از فعالیت‌های غرب در حوزه سایبری است و ما از این نظر بسیار عقب هستیم.
آیا حوزه هم می‌تواند در علوم دینی همین کار را بکند؟ و به نظر شما براي بهتر شدن اين وضعيت چه بايد كرد؟
بله حتما همین طور است؛ اما این به چند شرط محقق می‌شود. اول اینکه ضرورت حضور در این فضا در بین طلاب نهادینه بشود؛ دوم اینکه مسئولین حوزه، سیاست‌های حوزه را به این سمت پیش ببرند و نگاهشان به این موضوع نگاه فرعی و لاضرورت نباشد. سوم هم اینکه مسئولین حوزه همان طور که به تبلیغ در منابر اهمیت می‌دهند و پشتیبانی مالی می‌کنند، به تبلیغ در فضای سایبری هم اهمیت بدهند و پشتیبانی مالی کنند. و این تازه در بحث تبلیغ بود. نگاه من این است که یک شخص بتواند تا اجتهاد را بدون یک جلسه استاد دیدن، و فقط در فضای مجازی بیاموزد و این کاملا دست یافتنی است و اگر کسی بگوید نمی‌شود کاملا مشهود است که از قابلیت‌های فضای سایبری غافل است .
راه‌كار ورود حوزه علميه و طلاب سطوح بالا به فضاي سايبري و تكنولوژي رايانه‌اي چيست؟
همانطور که عرض کردم نگاه‌ها به این فضا باید عوض شود. الان طلاب کمترین حضور را در این فضا دارند. به نظر من اساتید حوزه می‌توانند در تصحیح این نگاه و فرهنگ‌سازی در بین طلاب نقش بسیار بالایی را ایفا کنند ولی مشکل اینجاست که خود اساتید هنوز به این باور و عقیده نرسیده‌اند. باید بخشی از حوزه متکفل این امر شود و بستر را برای بخش‌های دیگر حوزه فراهم کند و از ظرفیت‌های آنان در این فضا استفاده کند. ما در مرکز جامع علوم اسلامی که یک بخشی از حوزه است با عنایات ویژه حضرت حجه‌الاسلام و المسلمین آقای جعفرزاده، یک سیستم جامع آموزشی را برنامه‌نویسی و راه‌اندازی کردیم که طلاب بتوانند نمودار رشد تحصیلی‌شان را ببینند،اساتید، حضور و غیاب آنلاین داشته باشند، و بسیاری کارهای دیگر که مجال توضیح آن نیست و این همه با بودجه‌ای اندک انجام شده. یعنی می‌خواهم بگویم نگاه دلسوزانه و فهیمانه یک مسئول باعث این رشد (البته به نسبت با قبل) در بخشی از حوزه شده. و این نشان می‌دهد اگر حوزه به نیروهای خودش که تخصص این امر را دارند کار را بسپارد حتما در آینده‌ای نزدیک شاهد رشد چشم‌گیر حوزه در فضای سایبری خواهیم بود .
ما در حوزه به چه اقداماتی برای بهبود اوضاع در حوزه سایبر نیاز داریم؟
به اختصار میشمارم :
1- طرحی برای نگاهی جامع‌تر به بحث آموزش طلاب در فضای سایبری.
2- ساخت سایت‌هایی با محوریت اشکال و جواب تخصصی در حوزه فقه و اصول و سایر علوم حوزوی.
3- ساخت سایت‌هایی با محوریت آموزش جامع علوم حوزوی به صورت کتاب‌خانه متنی و نه عکسی و اسکنی صرف، با قابلیت نامحدود دانلود متن، صوت و فیلم. البته سایت «نور لایبرری» مقداری در این بخش پیش رفته که البته دارای مشکلات عدیده و متاسفانه انحصارطلبانه نیز هست.
4- ساخت موتور جستجوی علوم حوزوی با امکان جستجوی محتوایی با قدرت بسیار بالا.
5 – دادن تمام امکانات لازم جهت تبلیغ سایبری و پشتیبانی مالی از طلابی که این کار را بر عهده می‌گیرند.
البته همه این طرح‌ها نیاز به بودجه‌های بالایی دارد که نظام اسلامی حتما از عهده آن برخواهد آمد.