به گزارش مشرق، مهدی محمدی طی یادداشتی نوشت: آنچه که در ادبیات امنیت ملی از آن تحت عنوان آدرس اشتباه یاد می شود در واقع چیزی جز گذاشتن راهی نامناسب برای رسیدن به هدف پیش پای یک بازیگر نیست. در برخی موارد –مانند آنچه سازمان اطلاعاتی می کنند- انتقال آدرس های اشتباه یک پروژه برنامه ریزی شده است. این سرویس ها تلاش می کنند با ارسال علائم و نشانه های غلط بازیگران مختلف را دچار اشتباه محاسباتی کنند وبرای این کار از همه ابزارهای در دسترس استفاده می کنند.
به لحاظ حرفه ای این وظیفه ذاتی دستگاه های اطلاعاتی است که برای گمراه کردن حریف تلاش کنند. به لحاظ تئوری برای این کار روش های متنوع و اغلب کارآمدی هم ابداع شده است. یک راه کم و بیش سر راست استفاده از رسانه هاست. وقتی یک رسانه کم و بیش شناخته شده به طور منظم و درباره یک مسئله خاص شروع به ارسال یک سلسله سیکنال ها می کند (به شکل خبر، تحلیل، مصاحبه و ...) می تواند امیدوار باشد که مخاطبانش بالاخره این سیگنال ها را دریافت کنند. اما اینکه پروژه نهایتا جواب خواهد داد یا نه (حریف گمراه می شود یا نه؟) به دو عامل مهم بستگی دارد:
1- اعتبار رسانه ای که سیگنال را تولید می کند. هر چه رسانه معتبر تر باشد توان آن برای اثرگذاری بیشتر خواهد شد اما از آنجا که کل فرآیند در واقع چیزی غیر از ارسال اطلاعات اشتباه و گمراه کننده نیست، در نهایت رسانه ای که خود را شریک چنین پروژه ای می کند بر سر اعتبار خود ریسک کرده است.
2- امکان و توان حریف برای دسترسی به منابعی دیگر که بتواند از طریق آنها سیگنال های ارسالی را به اصطلاح چک کند و و بفهمد که با آدرس های درست مواجه است یا اینکه هدف یک پروژه گمراه سازی قرار گرفته است.
این بازی است که رسانه ها و سرویس های اطلاعاتی در تعامل با هم در همه جای جهان روزانه بدان مشغولند اما این بازی یک قاعده بسیار مهم دارد که تا امروز به ندریت نقض شده است و آن هم این است که مقام های رسمی و مسئول بویژه مقام های عالی رتبه هرگز خود را درگیر هیچ پروژه عملیات روانی یا مکانیسم ارسال آدرس اشتباه نمی کنند. ریسک این کار برای یک سیاستمدار که همه کارآمدی اش به اعتباری است که سخنش دارد بسیار بالاست.
با این حال، متعجبانه می بینیم که برخی مقام های عالی رتبه دولتی در ایران خود را درگیر چنین فرآیندی کرده اند و تعداد آدرس های غلط ارسالی از سوی آنها برای غرب مدت هاست از مرزهای مجاز فراتر رفته است.
به این 3 نمونه دقت کنید.
1- آقای رییس جمهور در مصاحبه با سی ان ان با اشاره به میرحسین موسوی و مهدی کروبی گفته است که هیچ کس تا ابد در حصر و حبس نمی ماند و وعده داده است که ماه های آینده از این حیث بهتر از گذشته خواهد بود.
2- آقای روحانی در مصاحبه ای دیگر در حاشیه اجلاس داووس همچنین تاکید کرده است که روابط با امریکا برای همیشه و تا ابد قطع نخواهد ماند و بازگشایی سفارت امریکا در ایران هم منتفی نیست.
3- آقای محمد جواد ظریف وزیر خارجه دولت در پنل مشترک با برخی دیگر از وزرای خارجه منطقه ای بدون آنکه حزب الله را استثنا کند و در حالی که مجری به وی تاکید کرد که منظورش حزب الله را هم در بر می گیرد، گفته است که عقیده دارد همه گروه های مسلح از جمله حزب الله از سوریه خارج شوند.
فعلا به این کاری نداریم که اعتبار این سخنان تا چه حد است و مثلا آیا امریکایی ها تا امروز درنیافته اند که دولت در مسئله حصر تصمیم گیرنده نیست، یا نمی دانند که مذاکرات فعلی ربطی به احیای روابط با امریکا ندارد یا در جریان نیستند که موضع نظام جمهوری اسلامی درباره تحولات سوریه و حضو حزب الله در آن چیست؛ آنچه در اینجا مهم این است که دو مقام عالی رتبه دولتی ریسک بیان اظهاراتی را آن هم در یک جمع خارجی پذیرفته اند که طرف مقابل آنها به اینکه این اظهارات مصداق «آدرس غلط» است علم تمام دارد.
در چند هفته های آینده امریکایی ها خواهند دید که در هیچ کدام از این موارد آینده تفاوت چندانی با گذشته نخواهد داشت. تا وقتی که مواضع سران فتنه تغییر نکند وضعیت آنها عفو نخواهد شد، تا وقتی دولت قانونی سوریه لازم بداند حزب الله در این کشور باقی خواهد ماند و مذاکرات هسته ای هم هرگز –لااقل فعلا- به ابزاری برای اصلاح روابط با امریکا تبدیل نمی شود.
وقتی رییس جمهور و وزیر خارجه تصمیم می گیرند در واقع دو حالت بیشتر قابل تصور نیست. حالت اول این است که دولت می خواهد جلوی چشم خارجی ها نوعی حاکمیت دوگانه را به نمایش بگذارد و این اظهارات نوعی اعلام مخالفت علنی با تصمیمات عالی نظام است و حالت دوم، نوعی شیرین کردن خود برای غربی هاست که: بدانید موضع ما این است که و اگر مسئله طور دیگری است علت این است که تصمیم گیرنده ما نیستیم.
در هر دو حالت دولت بازنده است. یکی از بدترین ریسک هایی که دولت فعلی می تواند بکند این است که از همان روز اول پا جای پای دولت احمدی نژاد بگذارد و دائما به خارجی ها پیام بدهد که «ما چیز دیگریم». بر خلاف آنچه آقایان می پندارند این عملیات نزد طرف های خارجی از آنها اعتبار زدایی خواهد کرد به جای آنکه چیزی بر اعتبارشان بیفزاید.
به لحاظ حرفه ای این وظیفه ذاتی دستگاه های اطلاعاتی است که برای گمراه کردن حریف تلاش کنند. به لحاظ تئوری برای این کار روش های متنوع و اغلب کارآمدی هم ابداع شده است. یک راه کم و بیش سر راست استفاده از رسانه هاست. وقتی یک رسانه کم و بیش شناخته شده به طور منظم و درباره یک مسئله خاص شروع به ارسال یک سلسله سیکنال ها می کند (به شکل خبر، تحلیل، مصاحبه و ...) می تواند امیدوار باشد که مخاطبانش بالاخره این سیگنال ها را دریافت کنند. اما اینکه پروژه نهایتا جواب خواهد داد یا نه (حریف گمراه می شود یا نه؟) به دو عامل مهم بستگی دارد:
1- اعتبار رسانه ای که سیگنال را تولید می کند. هر چه رسانه معتبر تر باشد توان آن برای اثرگذاری بیشتر خواهد شد اما از آنجا که کل فرآیند در واقع چیزی غیر از ارسال اطلاعات اشتباه و گمراه کننده نیست، در نهایت رسانه ای که خود را شریک چنین پروژه ای می کند بر سر اعتبار خود ریسک کرده است.
2- امکان و توان حریف برای دسترسی به منابعی دیگر که بتواند از طریق آنها سیگنال های ارسالی را به اصطلاح چک کند و و بفهمد که با آدرس های درست مواجه است یا اینکه هدف یک پروژه گمراه سازی قرار گرفته است.
این بازی است که رسانه ها و سرویس های اطلاعاتی در تعامل با هم در همه جای جهان روزانه بدان مشغولند اما این بازی یک قاعده بسیار مهم دارد که تا امروز به ندریت نقض شده است و آن هم این است که مقام های رسمی و مسئول بویژه مقام های عالی رتبه هرگز خود را درگیر هیچ پروژه عملیات روانی یا مکانیسم ارسال آدرس اشتباه نمی کنند. ریسک این کار برای یک سیاستمدار که همه کارآمدی اش به اعتباری است که سخنش دارد بسیار بالاست.
با این حال، متعجبانه می بینیم که برخی مقام های عالی رتبه دولتی در ایران خود را درگیر چنین فرآیندی کرده اند و تعداد آدرس های غلط ارسالی از سوی آنها برای غرب مدت هاست از مرزهای مجاز فراتر رفته است.
به این 3 نمونه دقت کنید.
1- آقای رییس جمهور در مصاحبه با سی ان ان با اشاره به میرحسین موسوی و مهدی کروبی گفته است که هیچ کس تا ابد در حصر و حبس نمی ماند و وعده داده است که ماه های آینده از این حیث بهتر از گذشته خواهد بود.
2- آقای روحانی در مصاحبه ای دیگر در حاشیه اجلاس داووس همچنین تاکید کرده است که روابط با امریکا برای همیشه و تا ابد قطع نخواهد ماند و بازگشایی سفارت امریکا در ایران هم منتفی نیست.
3- آقای محمد جواد ظریف وزیر خارجه دولت در پنل مشترک با برخی دیگر از وزرای خارجه منطقه ای بدون آنکه حزب الله را استثنا کند و در حالی که مجری به وی تاکید کرد که منظورش حزب الله را هم در بر می گیرد، گفته است که عقیده دارد همه گروه های مسلح از جمله حزب الله از سوریه خارج شوند.
فعلا به این کاری نداریم که اعتبار این سخنان تا چه حد است و مثلا آیا امریکایی ها تا امروز درنیافته اند که دولت در مسئله حصر تصمیم گیرنده نیست، یا نمی دانند که مذاکرات فعلی ربطی به احیای روابط با امریکا ندارد یا در جریان نیستند که موضع نظام جمهوری اسلامی درباره تحولات سوریه و حضو حزب الله در آن چیست؛ آنچه در اینجا مهم این است که دو مقام عالی رتبه دولتی ریسک بیان اظهاراتی را آن هم در یک جمع خارجی پذیرفته اند که طرف مقابل آنها به اینکه این اظهارات مصداق «آدرس غلط» است علم تمام دارد.
در چند هفته های آینده امریکایی ها خواهند دید که در هیچ کدام از این موارد آینده تفاوت چندانی با گذشته نخواهد داشت. تا وقتی که مواضع سران فتنه تغییر نکند وضعیت آنها عفو نخواهد شد، تا وقتی دولت قانونی سوریه لازم بداند حزب الله در این کشور باقی خواهد ماند و مذاکرات هسته ای هم هرگز –لااقل فعلا- به ابزاری برای اصلاح روابط با امریکا تبدیل نمی شود.
وقتی رییس جمهور و وزیر خارجه تصمیم می گیرند در واقع دو حالت بیشتر قابل تصور نیست. حالت اول این است که دولت می خواهد جلوی چشم خارجی ها نوعی حاکمیت دوگانه را به نمایش بگذارد و این اظهارات نوعی اعلام مخالفت علنی با تصمیمات عالی نظام است و حالت دوم، نوعی شیرین کردن خود برای غربی هاست که: بدانید موضع ما این است که و اگر مسئله طور دیگری است علت این است که تصمیم گیرنده ما نیستیم.
در هر دو حالت دولت بازنده است. یکی از بدترین ریسک هایی که دولت فعلی می تواند بکند این است که از همان روز اول پا جای پای دولت احمدی نژاد بگذارد و دائما به خارجی ها پیام بدهد که «ما چیز دیگریم». بر خلاف آنچه آقایان می پندارند این عملیات نزد طرف های خارجی از آنها اعتبار زدایی خواهد کرد به جای آنکه چیزی بر اعتبارشان بیفزاید.