يكي از كاركنان مركز نگهداري معلولان نارمك گزارش داده است كه از ابتداي سال‌جاري تاكنون 15 مورد فوت كودكان معلول در اين مركز رخ داده است كه از اين تعداد دو تا سه مرگ به علت بي‌احتياطي و كم‌كاري بوده است.

به گزارش مشرق، مرگ 15 كودك طي سال‌جاري در يكي از مراكز نگهداري معلولان سازمان بهزيستي باز هم سوالات زيادي درباره نحوه رسيدگي ونگهداري از اين كودكان در مراكز تحت پوشش سازمان بهزيستي ايجاد كرد.

اين براي اولين بار نيست كه سازمان بهزيستي كشور با يك خبر تلخ به صدر اخبار اجتماعي مي‌رسد. مديريت اين سازمان طي دولت‌هاي نهم و دهم بارها از سوي كارشناسان به ناكارآمدي متهم و هربار با بي‌توجهي رئيس دولت مواجه شد. خبرنگاران طي اين سال‌ها هربار كه از سازمان بهزيستي نوشتند بلافاصله با توضيحات مديران آن مواجه شدند. اين بار اما انتشار خبر مرگ 15كودك چيزي نيست كه توجيه شود.

خبرگزاري ايسنا به نقل از يكي از كاركنان مركز نگهداري معلولان نارمك گزارش داده است كه از ابتداي سال‌جاري تاكنون 15 مورد فوت كودكان معلول در اين مركز رخ داده است كه از اين تعداد دو تا سه مرگ به علت بي‌احتياطي و كم‌كاري بوده است. به عنوان مثال در مورد يكي از كودكان، مرگ در نيمه شب اتفاق افتاده چرا كه داروي تشنج را به كودك نداده‌اند و كودك از تخت پايين افتاده و اين اتفاق منجر به مرگ وي شده، اين درحالي است كه فوت شده را تا صبح نگه داشته و اطلاعي داده نشده است.

همچنين اين كارمند به يكي ديگر از مرگ‌ و مير‌هاي كودكان در مركز نارمك اشاره مي‌كند و مي‌گويد: در مورد يكي از مرگ‌ها با پزشك طرف قرارداد مركز تماس گرفته‌ و از وي خواسته‌اند تا گواهي فوت صادر كند، اما پزشك به دليل عدم حضور در زمان مرگ موضوع را قبول نمي‌كند، بنابراين آ‌نها از پزشك ديگري بيرون از مركز، گواهي فوت دريافت مي‌كنند. گويا چنين ادعايي را پزشك تاييد كرده و مرگ كودك را بر اثر تشنج و ايست قلبي اعلام كرده و گفته مرگ اين كودك به علت تشنج و پس از آن ايست تنفسي بوده كه به علت نبود پزشك مقيم نتوانستند اقدامات لازم را انجام دهند و تا زمان زنگ زدن به اورژانس نيز كودك مذكور فوت شده است.

او همچنين درخصوص تماسي كه براي صدور گواهي فوت يكي از اين كودكان برقرار كرده، ادامه داد: گواهي فوت را براي فوت شده‌اي صادر مي‌كنيم كه خودمان بالاي سرش باشيم، اما آنها با من تماس گرفتند و من گفتم به دليل بي‌اطلاعي از جريان فوت گواهي صادر نمي‌‌كنم.

اين پزشك با بيان اينكه بيماران اين مركز هر يك معلوليت و مشكل جسمي دارند، گفت: بي‌شك هيچ يك از پرسنل نمي‌خواهند سبب فوت كودكي شوند، ولي به علت تعداد زياد كودكان و كم بودن پرسنل ممكن است فرصت رسيدگي به همه كودكان وجود نداشته باشد، اگر بخواهيم سهل‌انگاري را معنا كنيم، ممكن است به علت كم بودن پرسنل با توجه به تعداد كودكان در شيفت شب اين اتفاق رخ داده باشد.

درعين حال يكي از ناظمان شيفت اين مركز با رد دخالت سهل‌انگاري و بي‌دقتي پرسنل در مرگ برخي از اين كودكان و با اشاره به اينكه اين كودكان معلول فلج مغزي و ذهني بوده و بسيار آسيب‌پذيرند، مي‌گويد: برخي از اين افراد مشكلات گوارشي شديد دارند، داراي آسيب‌هاي تنفسي، ادراري و سيستم دفاعي ضعيف هستند و نگهداري از آنها بسيار سخت است.

وي با بيان اينكه به نظر من قصوري در اين زمينه رخ نداده، اظهار كرد: در دوره نظافت من يك مورد مرگ و‌مير بوده كه علت آن هم بر اساس گزارش اورژانس احتمال جستن آب دهان در گلوي كودك بوده است! به گفته وي، حدود 200 كودك معلول در اين مركز نگهداري مي‌شوند كه در شيفت صبح حدود 30 پرستار و در شيفت شب حدود 15پرستار از آنها نگهداري و مراقبت مي‌كنند.

بررسي‌ها چه مي‌گويند؟

همايون هاشمي، رئيس سازمان بهزيستي كشور 3روز بعد از اولين گزارش تكان دهنده خبرگزاري ايسنا در اين رابطه، توضيحاتي را به اين خبرگزاري ارسال كرده است.

وي در بخشي از اين توضيحات عنوان كرده است: مركز نگهداري معلولان نارمك به صورت هيات امنايي اداره مي‌شود و قسمت عمده نگهداري در اين مركز توسط خيرين و مددكاران افتخاري صورت مي‌گيرد، اين افراد اشخاصي نيستند كه براي حقوق كار كنند بلكه براي رضاي دل خود به فعاليت مي‌پردازند، بنابراين در اين مركز داد و ستدهاي فرمايشي وجود ندارد، بلكه داد و ستدها انساني است. اين مركز كاملا استاندارد اداره مي‌شود و براساس استانداردهايي كه در همه مجامع و كشورها پذيرفته شده است فعاليت دارد. هرچند تعداد پرسنل آن كم نيست اما زياد هم نيست؛ بايد تقويت شود اما در اين راه منابع و مصارف سازمان بهزيستي نيز با محدوديتهايي مواجه است.

رئيس سازمان بهزيستي همچنين در ادامه توضيحاتش مي‌گويد:من طي سال‌جاري سه بار از اين مركز بازديد كرده‌ام، مركز نگهداري معلولان نارمك يكي از مجتمع‌هاي بزرگ سازمان بهزيستي است كه بيش از 200 فرزند معلول را بدون حضور مادرانشان نگهداري مي‌كند. اين افراد كودكاني هستند كه داراي نقص مادرزادي، ژنتيكي، مشكلات تنفسي و عفوني هستند و نگهداري از آنها بسيار سخت است و عموما دير رشد كرده و ميزان مرگ و ميرشان بالاتر از افراد سالم است.ما نيز مانند ديگران نگراني زيادي در اين زمينه داريم و بازرسي‌هاي نامحسوس را در دستور كار قرار داده‌ايم و اگر قصور و سهل‌انگاري در اين زمينه رخ داده باشد مصاديق قانوني آن مشخص است و معين شده كه چه اقدامي بايد در مقابله با آن انجام گيرد و مطمئنا در اين زمينه بر اساس قانون مداخله خواهد شد.

وي با اشاره به اينكه كمتر از 24 ساعت پس از گزارش اين موضوع به بنده بلافاصله نيروهاي سازمان بهزيستي فرستاده شدند تا فعاليت‌هاي نامحسوس خود را آغاز كنند، ادامه مي‌دهد: در حال تحقيق و بررسي در اين زمينه هستيم. در هر مقطعي تخلفي صورت گرفته باشد مصاديق قانوني و شرعي وجود دارد و قطعا طوري مداخله مي‌كنيم كه مطمئنا منجر به نتيجه شود.

سوالات همچنان پابرجاست

توضيحات رئيس سازمان بهزيستي بر نگراني‌ها افزوده است. اينكه 15كودك معلول زير نظر اين سازمان جان شيرينشان را از دست بدهند و رئيس سازمان صرفا از طريق گزارش يك خبرگزاري متوجه اين ماجرا شود و بعد تيمي براي تحقيق بفرستد عمق فاجعه را نشان مي‌دهد. آقاي هاشمي به صراحت در توضيحاتش بيان كرده است كه تاكنون سه بار از اين سازمان بازديد كرده؛ اينكه چه اتفاقي افتاده تا وي از چنين واقعه دلخراشي خبردار نشده است خود جاي سوال دارد. در بخشي از اين توضيحات، رئيس سازمان بهزيستي با قاطعيت مي‌گويد مركز نگهداري معلولان نارمك جزو مجهزترين مراكز نگهداري معلولان است؛ با اين وجود همه رسانه‌ها و افكار عمومي بايد نگران مراكزي شوند كه به اين امكانات مجهز نيستند و بايد ديد در آن مراكز چه فاجعه‌اي در حال وقوع است. مرگ 15كودك معلول در دولت يازدهم آن هم به دليل كم كاري پرسنل و شرايط بد زيستي چيزي نيست كه رسانه‌ها بر آن چشم پوشي كنند يا با چنين توضيحاتي قابل بخشش باشد.

ابهري: قبلا هشدار داده بودم

دكتر مجيد ابهري آسيب‌شناس و متخصص علوم اجتماعي، ضمن ابراز هيچ‌گونه خصومت شخصي با رئيس سازمان بهزيستي درباره اين اتفاق مي‌گويد: بنده به عنوان يك آسيب‌شناس كه 30 سال است در اين زمينه فعاليت كرده توصيه مي‌كنم كه ايشان به جاي مصاحبه‌هاي روزانه با سايت‌هاي خبري و ارائه آمارهاي بي‌اساس و انجام كارهاي زينتي و ويتريني مثل غربال‌گري اضطراب در مهدكودك‌ها و ايستگاه‌هاي كنترل خشم و خانه‌هاي سالمندان و هنرمندان و ارائه آمارهايي مثل ايجاد 3000 شغل براي معلولين و 2000 مسكن براي افراد تحت پوشش بهزيستي، بهتر است به فكر ناكارآمدي سازمان مطبوع خود باشند.

اين عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي، با اشاره به اينكه در حال حاضر 70 درصد از ترك اعتياد در دست بخش خصوصي است ادامه مي‌دهد: اگر سازمان‌هاي خيريه و مردم نهاد نبودند و شهرداري تهران به داد كارتن خواب‌ها و بي‌خانمان‌ها نمي‌رسيد آمار مرگ‌هاي ناشي از سرمازدگي در تهران و ديگر شهرها باعث آزردگي‌هاي ملت و دولت مي‌شد. شهرداري تهران هيچ وظيفه‌اي در قبال سلامت رواني مردم ندارد چرا كه بودجه‌هاي پيشگيري براي سلامت مردمي در اختيار بهزيستي است.

وي به بودجه‌اي كه از طرف بهزيستي (بي.‌‌سي) در اختيار دانشگاه‌ها قرار مي‌گيرد اشاره مي‌كند و مي‌گويد: چنين بودجه‌هايي بايد هزينه و سپس گزارش شوند. اصلا تا به حال بهزيستي اين گزارش‌ها را ارزيابي كرده يا نه؟ موضوع تحقير كودكان در مركز نگهداري كودكان بي‌سرپرست در مشهد به اسم تنبيه و مرگ كودكان ايزوله در نارمك موضوعاتي هستند كه به رسانه‌ها نفوذ كرده وگرنه از اين قبيل اتفاق‌ها در بهزيستي كم نبوده است. درست است كه مراقبت از كودكان ايزوله بسيار دشوار و پرهزينه است اما آيا براي نگهداري از 200 كودك ايزوله 15 پرستار در شب و 30 پرستار در روز كافي است؟

دكتر ابهري در ادامه با اشاره به وضعيت وخيم نگهداري كودكان معلول و ايزوله مي‌گويد: وقتي وارد مركز نگهداري اين كودكان مي‌شويم بوي عفونت ادرار از تخت خواب‌هاي كودكان واقعا آزاردهنده است. تعجب مي‌كنم چرا رياست سازمان بهزيستي كه در مصاحبه‌ها وضعيت افراد تحت پوشش را بسيار شيك و راحت نشان مي‌دهد به مراكز خود در شهرستان‌ها سر نمي‌زند. واقعا پروژه‌هاي تحقيقاتي بهزيستي به چه كساني سپرده مي‌شود؟

چرا براي پروژه‌هاي تحقيقاتي ناظر دانشگاهي تعيين نمي‌شود. چرا از صاحب‌نظران علوم بهزيستي براي بهبود وضعيت اين سازمان استفاده نمي‌شود؟ همزمان با مرگ اين كودكان ده‌ها پرسش به ذهن افراد خطور مي‌كند. اميدوارم در آستانه سال نو رياست سازمان بهزيستي آماده ارائه برنامه‌هاي كاربردي در سال جديد بوده و بيشتر اوقات خود را به جاي مصاحبه به مطالعه و بررسي اوضاع سازمان بهزيستي صرف كنند.

علت مرگ بايد مشخص شود

دكتر آيدين مولازاده كارشناس حقوق پزشكي نيز درباره مرگ اين كودكان ناشي از نبود مراقبت‌هاي پزشكي در مركز بهزيستي نارمك مي‌گويد: در مرحله اول بايد علت مرگ اين كودكان به‌طور دقيق مورد پيگيري قرار گيرد و علت واقعي مرگ آنها مشخص شود. اما آنچه مهم است اينكه بايد چنين اتفاقي را به صورت دوجانبه مورد بررسي قرار داد.

وي ضمن ابزار تاسف از حادثه مرگ كودكان مي‌گويد: يكسري از بيماري‌ها هستند كه بيمار در سن خاصي به صورت طبيعي فوت مي‌كند. اما ممكن است نحوه نگهداري و مراقبت و همچنين تعامل با اين بيماران آن گونه كه بايد صحيح نباشد.

او به نقش مهم رضايتمندي كارمندان و كاركنان چنين مراكزي از نهادهاي بالاتر اشاره كرده و توضيح مي‌دهد: متاسفانه در سال‌هاي گذشته ما انباشت بسيار بالاي نيرو را در بخش‌هاي مختلف داشته‌ايم. در حالي كه در بخش بهداشت و درمان بسيار با مشكل كمبود نيرو مواجه هستيم.

او با اشاره به مرگ سه مادر گنابادي در مركز بهزيستي گناباد به برخورد نامطلوب رياست سازمان بهزيستي اشاره كرده و مي‌گويد: متاسفانه ايشان به جاي حمايت از كاركنان و جامعه پزشكي، رفتار غيرقابل توجيهي از خودشان بروز مي‌دهند. چنين رفتارهايي به هيچ عنوان قابل قبول و تحمل نيست. تا جايي‌كه من اطلاع دارم پزشكان در مناطق محروم با مشكلات بسياري دست و پنجه نرم مي‌كنند و با وجود تمام سختي‌ها به كار خود ادامه مي‌دهند اما متاسفانه در مورد يكسري مسائل بسيار ابتدايي دچار مشكل هستند و سختگيري‌هاي موردي در برابر آنها اعمال مي‌شود كه قابل چشم پوشي نيست. در حال حاضر جامعه پزشكي نياز به ايجاد آرامش رواني دارد.

بايد بستر مناسبي براي ارائه خدمات فراهم شود وقتي پزشك يا پرستار مدام بايد نگران اين مسئله باشد كه ممكن است با هر حركت كوچكي مورد بازخواست قرار بگيرد يا پزشك جراحي كه به جاي مداواي بيماران در مرحله اول بايد به اين فكر كند كه چه جوابي به مراجع بالاتر بدهد هنگام انجام مسئوليت تمركز كافي نخواهد داشت. اين يكي از بخش‌هاي ديده نشده ماجراست؛ چون ما هميشه در درجه اول پزشكان و پرستاران را محكوم مي‌كنيم.

اما اين مهم است كه بدانيم علت مرگ اين بچه‌ها چه بوده است. اگر صحت مرگ اين عزيزان بر اثر كم كاري كادر پزشكي توسط مراجع قضايي تاييد شود بايد مورد بازخواست قرار گيرند. به گفته اين كارشناس حقوق پزشكي، البته در اين مورد هم حقوق كم يا شرايط نامناسب كار دليل قابل قبولي براي كم‌كاري نيست.

دكتر مولازاده در ادامه درباره مرگ كودكان معلول به دليل دريافت نكردن به موقع داروي ضد تشنج اضافه مي‌كند: مرگ يك كودك از نظر پزشكي نمي‌تواند تنها به دليل ندادن داروي ضد تشنج باشد. تنها در صورتي كه بيشتر از ميزان مورد نياز دارو به كودك داده شود ممكن است مرگ اتفاق بيفتد كه اين موضوع نيست بايد مورد موشكافي دقيق قرار بگيرد.

او با اشاره به حساسيت كار پزشكان و پرستاران به دليل سروكار داشتن با جان مردم اضافه مي‌كند: معاونت درمان وزارت بايد توجه جدي به پزشكان و پرستاران داشته باشد. متاسفانه نحوه تعامل و برخورد ايشان با پزشكان و متخصصان اصلا درست نيست و اگر جريان به همين روال ادامه داشته باشد بايد با انتشار يك مقاله‌ آسيب‌شناسانه به چاره‌جويي اساسي براي حل مشكل پرداخت.

آيا بهزيستي پاسخ خواهد داد؟

آنهايي كه كار روزنامه‌نگاري را با اساتيد شناخته شده آن آغاز كرده‌اند مي‌دانند يكي از روش‌هاي تمريني دكتر قاضي‌زاده در درس گزارش نويسي، پخش فيلم دلخراش كودكان ايزوله است. كودكاني كه هيچ تاب و تواني براي بيان و اداي كلمات ندارند و به شكل دلخراشي زوزه مي‌كشند. كودكاني كه هيچ پناه و اميدي جز دستان مهربان مددكارانشان ندارند. آن فيلم اولين مواجهه خبرنگاران با كودكان معلول ذهني و جسمي است. كودكاني كه با وجود همه سختي‌هايي كه برآنها روا مي‌رود وقتي به چشمانشان نگاه مي‌كنيم «اميد» را در انتهاي نگاه آنها مي‌بينيم. كودكان اميدواري كه اكنون بر اثر كم توجهي «جان مي‌دهند.»

اين روزها كه خبر مرگ كودكان ايزوله را مي‌شنويم شايد بيشتر از هميشه بايد ياد گزارش به ياد ماندني دكتر قندي درباره كودكان ايزوله بيفتيم گزارشي با اين عنوان: «اشك هم ماتم مى‏گيرد، اينجا دنياى ديگرى است. دنياي مسخ‌شدگان و كرخت شدگان.»

مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.

منبع: تهران امروز