متن کامل مناظره بدین شرح است:
آرمان: ایران از حالت نیاز به واردات به چهارمین تولید کننده سیمان تبدیل شد
بهمن آرمان اقتصاددان و استاد دانشگاه در مناظره وام خرید مسکن گفت: اقتصاد ایران در حال رکود است، هم آمار و هم مشاهدات نشان می‌دهد که این موضوع واقعیت دارد که به همین دلیل دولت طرح خروج از رکود را ارائه کرد، بنابراین پیش‌بینی می‌شود از حالت رشد منفی اقتصادی به رشد یک درصدی در سال جاری برسیم که همین دستاورد خوبی است.
آرمان ادامه داد: اما ریشه‌های این رکود تحریم‌ها، نداشتن ارتباط با کشورها و بی‌تدبیری و سیاست‌های غلط در زمینه اقتصادی در 8 سال گذشته بود.
وی اضافه کرد: بخش عمده‌ای از مشکل تولید ناخالص داخلی، بخش مسکن است پس دولت باید توجه ویژه‌ای به بخش مسکن از خود نشان دهد.
وی گفت: مشکل مردم متأثر از نبود مسکن است و پس از آن بیکاری گسترده‌ای که به جان مردم افتاده است پس مسئله رونق اقتصادی و خروج از رکود مهم است، چون به ازای تولید مسکن چندین فرصت شغلی ایجاد می‌شود.
وی اضافه کرد: با سیاست‌هایی که در سال 79 آغاز شده بود، تمهیداتی اندیشیده شد که امروز شاهد این هستیم که با یک کار خیلی دقیق و کوچک و ظریف ایران به چهارمین تولیدکننده سیمان تبدیل شد.
بیضایی: افزایش وام خرید مسکن خلاف سیاست خروج غیر تورمی از رکود است
فرهاد بیضایی در برنامه تلویزیونی مناظره با بیان اینکه رکود و تورم دو معضل اساسی فعلی کشور است، گفت: آنچه که باید به آن توجه کنیم این است که از چه سیاستی برای خروج از رکود به صورت غیرتورمی استفاده کنیم.
مدیر گروه سیاست‌گذاری مسکن دانشگاه علم و صنعت ایران افزود: شاید برخی از طرح‌هایی که مطرح می‌شود، عامه‌پسند باشد، اما برخی از آنها تبعات منفی زیادی را به دنبال دارد.
وی افزود: گفته می شود که در کشورهای پیشرفته 80 درصد با قیمت مسکن را دولت به صورت وام پرداخت می‌کند، اما باید توجه کرد که آن کشورها پیشرفته هستند و مازاد مسکن آنها با کشور ما بسیار متفاوت است و متاسفانه در نظام برنامه‌ریزی بخشی کشورمان برخی نهادها خلاف سیاست‌های دولت را انجام می‌دهند.
بیضائی با بیان اینکه یکی از سیاست‌های دولت خروج غیر تورمی از رکود است، افزود: در بسته تحلیلی دولت به درستی به این مسئله اذعان شده که سیاست تحریک تقاضا منجر به تولید بیشتر نمی‌شود و توانمندی خانوار را کمتر می‌کند و با ایجاد تورم تبعات منفی به دنبال دارد، اما وزارت راه از طریق افزایش وام خرید سیاست تحریک تقاضا را دنبال می‌کند.
بیضایی گفت: طبق آمار در سالهای گذشته 50 تا 70 درصد پروانه‌های ساختمانی کاهش یافته و در این شرایط افزایش وام صحیح نیست و برای کالایی که تولید نشده را مردم بخرند که این باعث افزایش تورم می‌شود.
وی اضافه کرد: این سیاست فعلی وزارت راه و شهرسازی در افزایش وام خرید مسکن خلاف سیاست اصولی دولت برای کنترل نرخ تورم است و باید در آن تجدیدنظر کنند.
چگینی: قیمت مسکن طی 8 سال 6 برابر شد، وام خرید تغییر نکرد
علی چگینی مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد وزارت راه و شهرسازی در برنامه مناظره وام مسکن گفت: با توجه به شرایط رکود تورمی که اقتصاد ایران با آن دست و پنجه نرم می‌کند، باید شرایط اقتصادی را به گونه‌ای بچینیم که در کنار تورم قابل قبول رونق اقتصادی نیز وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: مسکن بخش مهمی است که هم برای خانوار و هم برای دولت می‌تواند رونق را در پی داشته باشد، به طوری که 13 درصد از اشتغال کشور را بخش مسکن تأمین می‌کند.
چگینی ادامه داد: اگر یک درصد رشد در بخش مسکن داشته باشیم 2.7 درصد رشد در تولید ناخالص داخلی داریم، بنابراین سیاست‌های مسکن باید هم طرف عرضه و هم طرف تقاضا به صورت توأم دیده شود.
وی با اشاره به اینکه در 8 سال گذشته تنها طرف عرضه مورد توجه قرار گرفته است، تصریح کرد: در طول این 8 سال شاهد بودیم که وام مسکن هیچ افزایشی نداشت، اما قیمت مسکن 6 برابر شد، بنابراین تنها عامل اصلی افزایش قیمت مسکن را نباید وام در نظر گرفت.
چگینی تصریح کرد: به نظر می‌رسد باید سیاست حمایت از مسکن هم در طرف تقاضا و هم در طرف عرضه باشد، به طوری که صندوق‌های زمین و ساختمان که در همه جای دنیا نیز کاربرد دارد، می‌تواند گره‌گشای مشکل مسکن در آینده شود که خوشبختانه اولین پذیره‌نویسی این صندوق نیز اخیراً صورت گرفت.
عقبایی: وام 40 میلیونی مسکن تنها 12 درصد قیمت خرید مسکن در تهران است
حسام عقبایی در برنامه تلویزیونی مناظره وام مسکن با بیان اینکه در شرایط فعلی رکود بر بازار مسکن حاکم است، گفت: با توجه به عدم توازن در عرضه و تقاضای مسکن محکوم به ساخت مسکن هستیم.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران افزود: از سوی دیگر مردم و به ویژه دهک‌های متوسط و ضعیف قادر به خرید مسکن نیستند و ناچار باید طرح‌های حاکمیتی در دستور کار قرار گیرد.
وی گفت: مسکن مهر که معایب آن بیش از محاسن آن بود، بخشی از نیازهای مردم را پوشش داده، اما بیماری که در بازار مسکن ما وجود دارد، با یک فرمول درمان نمی‌شود و باید با راهکارهای مختلف به سراغ آن بیاییم.
عقبایی تصریح کرد: افزایش تسهیلات بانکی مطالبه مردم است و دولت و حاکمیت باید در راستای مطالبات مردم گام بردارند.
این فعال بازار مسکن گفت: در سال 83 وام مسکن بانک مسکن 18 میلیون تومان بود که این رقم 30 درصد بهای یک آپارتمان 75 متری در تهران را تأمین می‌کرد، اما الان وام 40 میلیونی مسکن تنها 12 درصد قیمت خرید مسکن در تهران را تأمین می‌کند.
وی تأکید کرد: نکته مهمتر این است که تسهیلات باید بر اساس عدالت اجتماعی داده شود و با یک فرمول نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم، قیمت مسکن در تهران با شهرهای دیگر متفاوت است و دولت باید برای پیشگیری از رانت و تبعیض در ارائه تسهیلات برنامه داشته باشد و وام مسکن با درآمدهای مردم سازگار باشد.
بیضایی: مردم توان پس‌انداز برای خرید مسکن ندارند/ چگینی: وام خرید تنها عامل افزایش قیمت نیست
فرهاد بیضایی با شااره به درآمد و هزینه خانوار شهری گفت: در شرایط فعلی وام مسکن تنها موجب افزایش قیمت مسکن شده و مردم توانایی پس انداز خرید مسکن ندارند.
فرهاد بیضایی در برنامه مناظره وام خرید یا ساخت مسکن با اشاره به اینکه دید اقتصادی مردم بسیار خوب است و مسأله را به خوبی متوجه شده‌اند، گفت: در زمانی که بسته خروج از رکود به مجلس ارائه شد، مجلس عکس‌العملی را نسبت به برخی از جداول این بسته نشان داد که از جمله آن می‌توان به افزایش وام‌های مسکن در طول دوره 73 تا سال 87 اشاره کرد که بر این اساس اگر چه قیمت وام‌ها مقدار کمی افزایش داشت، ولی قیمت مسکن شیب صعودی داشت، به عنوان مثال در سال 84 تا 87 اگر چه وام خرید مسکن از 12 میلیون به 18 میلیون رسید، اما قیمت مسکن 200 درصد رشد داشت.
بیضایی ادامه داد: همیشه در بازار مسکن عرضه کمتر از تقاضا بوده است و هر گاه خواستیم، تقاضا را تحریک کنیم، موجب شد تا قیمت مسکن به شدت بالا رود.
این کارشناس حوزه مسکن ادامه داد: درآمد خانوار شهری نشان می‌دهد، در طول یک سال 20 میلیون و 400 هزار تومان است، اما هزینه این خانوار 21 میلیون و 70 هزار تومان است، بنابراین یک خانواده شهری در بدهکاری به سر می‌برد، بنابراین چطور می‌تواند پس‌اندازی برای خرید مسکن داشته باشد.
وی با اشاره به نکته دیگر گفت: افزایش وام مسکن نه تنها کارساز نیست، بلکه می‌تواند اثرات مخربی را در این حوزه داشته باشد، بنابراین دولت بهتر است به دنبال تحریک عرضه باشد، تا از این طریق قیمت مسکن کاهش پیدا کند.
در ادامه برنامه مناظره حسام عقبایی در واکنش به صحبت‌های بیضایی گفت: به نظر من شما نباید نظرات شخصی خود را به مردم نسبت دهید.
بهمن آرمان در واکنش به این صحبت حسام عقبایی گفت: در شرایط فعلی نه اقتصاد توان افزایش وام مسکن را دارد و نه حوزه مسکن و مردم نیز این موضوع را به خوبی متوجه شده‌اند که افزایش وام مسکن نه تنها مشکل خرید مسکن را برطرف نکرده، بلکه موجب شد تا قیمت مسکن افزایش یابد.
علی چگینی در ادامه برنامه مناظره گفت: تنها یک عامل در افزایش قیمت مسکن اثرگذار نیست، به عنوان مثال در یک سال گذشته شاهد بودیم که قیمت وام مسکن افزایش پیدا کرد، اما قیمت مسکن تنها یک درصد رشد داشت.
وی ادامه داد: قیمت مسکن تنها متأثر از وام خرید نیست، بلکه عوامل مختلفی در آن تأثیرگذار است که نمونه بارز آن رشد قیمت مسکن در سال 86 است.
عقبایی در واکنش به صحبت‌های چگینی گفت: یکی از نکات بسیار مهم این است که اعطای وام مسکن علاوه بر متقاضیان خرید به سازندگان نیز تعلق گیرد، به طوری که هم اکنون شاهد هستیم در کشورهای صنعتی به عنوان مثال همین ترکیه مسکن از حالت سنتی‌سازی خارج و به صورت صنعتی‌سازی در آمده است، بنابراین صنعتی‌سازی مسکن نیز موجب کاهش قیمت تمام شده مسکن شده است.
وی ادامه داد: نباید از صنعتی‌سازی مسکن غافل شویم، اما اگر در شرایط فعلی امکان این کار وجود ندارد، نباید خریداران را از وام خرید مسکن محروم کنیم.
خسروی: راهبردهای بخش مسکن دچار تناقض است/ چه کسی از عهده اقساط 2 میلیونی برمی‌آید؟
علیرضا خسروی عضو کمیسیون عمران مجلس، گفت: در دورنمای مسکن راهبرد مشخصی دیده نمی‌شود و هر روز وزارت راه و شهرسازی از شاخه‌ای به شاخه دیگر می‌پرد چرا که گاهی از مسکن اجتماعی، گاهی از سکونت‌گاه‌های غیر رسمی، گاهی از ایجاد بازار رهن ثانویه، راه‌اندازی صندوق پس‌انداز مسکن و حال پرداخت وام 80 میلیونی به خانه اولیها صحبت می‌شود.
این تناقضات در برنامه وزارت راه و شهرسازی به وضوح دیده می‌شود. در جایی می‌گویند تمام واحدهای مسکن مهر را تحویل می‌دهیم و در جای دیگر می گویند 4 دولت آینده با پروژه مسکن مهر درگیر خواهند بود. در جای دیگر بانک مسکن را ورشکسته و در جای دیگر آن را سالم‌ترین بانک عنوان می‌کنند.
خسروی گفت: حال صحبت از وام 80 میلیونی عنوان می‌شود، در جایی می‌گویند که این وام به 300 هزار نفر با سپرده‌گذاری 20 میلیون تومان پرداخت می‌شود و با 50 میلیون تومانی که خودشان خواهند آورد خانه‌اولی‌ها می‌توانند مسکن بخرند.
وی ادامه داد: سؤال این است جزئیات وام 80 میلیونی چیست و چه کسی از پس اقساط آن که حدود 2 میلیون تومان خواهد شد بر خواهد آمد و دولت اعتبار مورد نیاز را از چه محلی تأمین خواهد کرد. آیا مسکن مهری که 2.5 میلیون واحد مسکونی را ساخت همه معضلات باید به آن نسبت داده شود و هر بلایی که نازل شده است باید به آن نسبت داد. سوال این است انتخاب این 300 هزار نفر چگونه است و تناقضی که بین بانک مسکن و بانک مرکزی در خصوص تفاوت 150 هزار نفری برای پرداخت تسهیلات وجود دارد، چیست؟
خسروی: مسکن پاشنه آشیل دولتها است/آرمان: 95درصد مسکن توسط مردم تولید می‌شود
یک نماینده مجلس در برنامه مناظره گفت: مسکن پاشنه آشیل دولتها است، یک کارشناس اقتصادی نیز گفت: تا زمانی که 95درصد مسکن توسط مردم ساخته می‌شود، امکان کاهش هزینه تولید مسکن وجود ندارد.
علیرضا خسروی عضو کمیسیون عمران مجلس در مناظره وام مسکن گفت: نکته‌ای بین دولت و دولت قبل است این است که پاشنه آشیل هر دو دولت مسکن است، اما متاسفانه هدفگذاری‌ها اشتباه است. بنده می‌خواهم در خصوص پرداخت وام 80 میلیونی بدانم این وام که پرداخت شود و اقساط آن حدود یک میلیون و 700 هزار تومان است مابه‌التفاوت نرخ سود آن که حدود 130 هزار میلیارد تومان است، در جیب بانکها قرار می‌گیرد.
وی افزود: در جامعه خودمان یک تعداد کارگر و یک تعداد کارمند هستند، پس چه کسانی می‌خواهند، این اقساط را پرداخت کنند، وقتی که دهک‌های دهم و هشتم نمی‌توانند این اقساط را بدهند، پس چرا پرداخت این وام مطرح می‌شود.
آرمان در پاسخ گفت: مردم در این نظرسنجی پاسخ خود را دادند و اعلام کردند که تحریک تقاضا با اصرار وزارت راه و شهرسازی زدن شیپور از سمت گشاد آن است. پس در شرایط فعلی تولید یک میلیون و 200 هزار واحد مسکونی در سال باید به گونه‌ای باشد که شرایط را برای افزایش عرضه آماده کنیم. پس باید سمت عرضه را تقویت کرد، چرا که در اقتصاد قانونی است که می‌گوید عرضه تقاضای خود را پیدا می‌کند.
وی گفت: یک اقتصاددان آمریکایی در سال 1367 نظریه‌ای برای خروج از رکود در اقتصاد آمریکا مطرح کرد و حال می‌بینیم که اقتصاد آمریکا نه تنها دوره رکود را پشت سر گذاشته، بلکه بالاترین رشد نرخ اقتصادی را نیز دارد، پس اگر مردم گزینه سوم که همانا کاهش قیمت تمام شده مسکن را انتخاب کردند، دولت به دنبال همان خواسته مردم برود.
وی افزود: در حال حاضر بالغ بر 95 درصد مسکن در ایران توسط مردم ساخته می‌شود و این ساخت مسکن غیر انبوه امکان ساخت مسکن به شکل صنعتی و سریع را در کشور بوجود نمی‌آورد.
چگینی هم در پاسخ گفت: چه تناقضی وجود دارد، وقتی که می‌توان هم برنامه کاهش قیمت ساخت مسکن را انجام داد و هم از سوی دیگر با پرداخت وام مردم را توانمند کرد. ما در کشور سیستم پس‌انداز نداریم اما مردم باید عادت کنند چرا که باید یک پکیجی از برنامه‌ها داشته باشیم تا بتوانیم مسکن را به مقصد خود برسانیم. پس بانکها می‌توانند وام بدهند و سیاست وام‌دهی خود را تقویت کنند.
وی ادامه داد: موضوعی که باید عنوان کنم این است که متاسفانه برای بحث افزایش وام بد توضیح داده شده است، چرا که در سال 77 بیش از 10 هزار وام خرید داده شد و 3 میلیون خانوار ایرانی خانه‌دار شدند.
بیضایی نیز گفت: در این روش جدید دولت چقدر مردم باید پس‌انداز کنند و چقدر وام داده می‌شود و اقساط آن چقدر است. من سؤالم از آقای چگینی این است، چرا که ایشان نماینده دولت است.
بیضایی گفت: تنها محاسباتی که انجام شده است این است که 137 میلیارد تومانی که بابت مابه‌التفاوت پرداخت نرخ سود از سوی دولت به بانکها پرداخت می‌شود باید دولت پاسخ دهد. اما سؤال من این است وقتی وزیر راه و شهرسازی می‌گویند در 5 سال آینده 300 هزار فقره وام پرداخت می‌شود، این نشان می‌دهد دولت دارد، گفتار درمانی می ماند و این‌ها همه نمایش است و هیچ حمایتی از تولید و عرضه نمی‌شود.
وی گفت: راه‌اندازی صندوق زمین و ساختمان یک نمایش است و از تولید و عرضه حمایت نمی‌شود.
عقبایی گفت: ما اعتقادی به دخالت دولت در بازار مسکن نداریم اما معتقدیم که باید دولت نظارت داشته باشد چرا که قانون اساسی حدود اختیارات برای ورود به بخش مسکن از سوی دولت مشخص کرده است، در اصل 44 قانون اساسی آمده است که ساخت و ساز به مردم سپرده شود، پس باید راهکاری را جلوی پای دولت و مجلس و بخش خصوصی قرار دهد تا با برنامه جامعی کار را پیش ببرند.
وی افزود: متاسفانه ما برنامه جامعی در بخش مسکن نداریم و اگر دولت هشتم، نهم، دهم و یا یازدهم بخواهند هر کدام ساز خود را بزنند، به آن نیاز خود که مسکن‌دار کردن مردم است، نخواهیم رسید. قصد ما این نیست که دولتها را محکوم کنیم بلکه می‌خواهیم بحث کارشناسی کنیم، تا تولید مسکن افزایش یابد و مردم صاحب مسکن شوند.
چگینی: دولت می‌خواهد به تقاضای مسکن کمک کند
علیرضا خسروی نماینده سمنان در مجلس شورای اسلامی در برنامه مناظره وام مسکن با اشاره به اینکه برای پرداخت اقساط وام 80 میلیونی مردم باید توانایی پس‌انداز داشته باشند، گفت: پس‌انداز به دو نوع پس انداز گذشته و آینده تقسیم می‌شود.
این نماینده مجلس افزود: کارگری که ماهیانه 600 هزار تومان حقوق دریافت می‌کند، نمی‌تواند اقساط این وام را پرداخت کند.
در ادامه بیضایی افزود: 30 درصد خانوارهای ایرانی اجاره‌نشین هستند، پس این افراد چگونه اجاره خود را پرداخت می‌کنند.
وی ادامه داد: آیا می‌دانید آمار کشتار دام در کشور در ماه‌های اخیر 30 درصد کاهش یافته است و این نشان می‌دهد که مردم از بخش‌های دیگری از زندگی خود می‌زنند و رفاه مردم با این کار لطمه می‌خورد.
وی ادامه داد: در تمام دنیا توسعه‌گرهایی وجود دارند که تقاضا را مدیریت می‌کنند و برای آن عرضه به وجود می‌آورند.
بیضایی گفت: طبق گزارش بانک مرکزی در 4 ماهه اول امسال شاخص کل 15.8 دهم درصد و مسکن 18.3 درصد افزایش یافته یعنی افزایش آن بیش از تورم رشد کرده است.
در این بخش چگینی گفت: بانک مرکزی اطلاعات اجاره را منتشر می‌کند و اجاره روندش مانند تورم است، اما رشد قیمت مسکن گاهی مثل الان صفر است و گاهی هم افزایش پیدا می‌کند.
وی اضافه کرد: باید اجازه دهیم دولت به شیوه‌هایی که طراحی کرده به تولید مسکن کمک کند و در سمت تقاضا هم تفکرش این است که باید کمک کرد چون در 10 تا 15 سال گذشته این اتفاق نیفتاده است.
وی گفت: یکی از برنامه‌های دولت حمایت از تقاضا است و در دولت گذشته تصویب شده که ما می‌توانیم در حوزه تقاضا و عرضه کار کنیم در حالی که در 30 سال گذشته همیشه با این موضوع مبارزه کردیم و باید اجازه دهیم که بازار رهن در کشور شکل بگیرد.
آرمان: دولت وقت خود را در افزایش وام مسکن تلف نکند/ خسروی: دولت زمین را ملی کند
عضو کمیسیون عمران مجلس گفت: دولت برای کاهش قیمت تمام شده مسکن می تواند زمین را ملی کند زیرا 50 درصد از قیمت مسکن را زمین تشکیل می دهد.
بهمن آرمان در برنامه مناظره گفت: بحث‌هایی که امروز مطرح می‌شود به نظر می‌رسد برای مسئولین راهگشا نیست بنابراین باید روش بحث خود را تغییر دهیم تا بتوانیم در این برنامه بیشترین استفاده را ببریم.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به صحبت‌های بیضایی گفت: ایشان یک نکته بسیار خوبی را مطرح کرد زمانی که بحث صندوق زمین و ساختمان مطرح شد، من یادداشتی را در روزنامه ایران نوشتم اما پس از آنکه از جزئیات این صندوق کسب اطلاع کردم، متوجه شدم دو وزیر به خاطر هیچ در زمینه مسکن فعالیت می‌کنند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: سرمایه اولیه این صندوق 150 میلیارد ریال است که باید بگویم این سرمایه به هیچ عنوان راهگشای فعلی وضعیت مسکن نیست بلکه باید سرمایه اولیه آن بسیار بیشتر از این رقم باشد بنابراین به نظرم نباید دولت وقت خود را در این زمینه تلف کند.
وی با اشاره به اینکه دوره‌ای در بورس اوراق بهادار مشغول به فعالیت بوده است، گفت:در آن موقع پیشنهاد دادم تا یک شرکت سرمایه‌گذاری ساختمان ایجاد شود اما پس از مدتی این شرکت از مسیر اصلی خود جدا شد و نتوانست کارایی لازم را داشته باشد.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی به نظرم سیاستی که دولت در پیش گرفته و به دنبال افزایش وام خرید است، اشتباه است زیرا افزایش وام مسکن نمی‌تواند راهگشای شرایط فعلی مسکن شود.
بیضایی در ادامه برنامه مناظره در پاسخ به سؤال یکی از بینندگان، گفت:من به هیچ عنوان از سیاست‌های مسکن دولت نهم و دهم حمایت نمی‌کنم، بلکه معتقدم دولت قبل اگرچه می‌خواست بخش عرضه را تحریک کند، اما در زمینه توزیع مشکلات اساسی داشت. به همین دلیل دولت نهم و دهم نتوانست در زمینه مسکن موفق باشد.
چگینی که به عنوان نماینده وزارت راه و شهرسازی در این برنامه حضور داشت، در پاسخ به سؤال یکی از بینندگان گفت:به نظر من قیمت وام مسکن بین 40 تا 80 میلیون تومان است که بازپرداخت آن از 400 تا 900 هزار تومان می‌شود بنابراین بهتر است اجاره نشینانی که این میزان را اجاره می‌دهند، قسط وام مسکن پرداخت کنند تا در منزل مسکونی خود ساکن شودند.
خسروی نیز در پاسخ به سؤال یکی از بینندگان گفت: طرح‌های مختلفی را در زمینه بهبود شرایط مسکن در کشور مطرح کرده‌اند که یکی از این طرح‌ها که می‌تواند منجر به کاهش قیمت مسکن شود، ملی کردن زمین است.
وی ادامه داد: همانطور که می‌دانیم هم اکنون 50 درصد قیمت ساختمان را زمین تشکیل می‌دهد که اگر زمین را ملی کنیم، بنابراین 50 درصد از قیمت نهایی ساختمان کاهش پیدا می‌کند. بنابراین به نظرم دولت باید یک اقدام انقلابی انجام دهد و قیمت زمین را صفر کند.
عقبایی نیز در پاسخ به سؤال یکی دیگر از بینندگان گفت: من به عنوان نماینده اتحادیه در این مناظره حضور دارم اما لازم است بگویم همواره مشاورین املاک هم نماینده مردم هستند و هم نماینده بخش مسکن، بنابراین بهترین روش این است که هم عرضه افزایش پیدا کند و هم تقاضا تحریک شود. شرایط مسکن بهبود یابد.
چگینی: صندوق پس انداز مسکن در همه بانکها ایجاد می‌شود/خسروی: مالیات بر خانه خالی دنبال می‌شود
مدیر کل برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی گفت: دولت می‌خواهد صندوق پس انداز مسکن در همه بانکها ایجاد شود.خسروی هم گفت: مالیات بر خانه‌های خالی می‌تواند به رونق مسکن کمک کند.
در ادامه مناظره وام خرید یا ساخت مسکن، یکی دیگر از حاضران در جلسه در سوالی که از چگینی به عنوان نماینده وزارت راه و شهرسازی این بود که آیا بعد از سکوت یک ساله وزارت راه و شهرسازی برای بخش مسکن 10 هزار میلیارد تومانی که گفته شده است، پرداخت خواهد شد، از کجا تامین می‌شود، آیا از محل بودجه عمومی است، چرا که آنها 10 درصد مردم به هدفمندی نه گفتند.
چگینی در جواب گفت: اینکه تعداد وام چقدر است، باید بگویم که ما دنبال ایجاد صندوق‌های پس‌انداز مسکن در تمام بانکها هستیم پس همه بانکها در کنار بانک مسکن می‌توانند این صندوق‌ها را راه‌اندازی کنند و دولت وامی که پرداخت می‌کند، مابه‌التفاوت نرخ سود آن را پرداخت کنند.
یکی دیگر از حاضران مناظره از چگینی پرسید، آیا بهتر نبود که طرح پرداخت وام 80 میلیون تومانی نهایی می‌شد و بعد اعلام می‌شد.
چگینی گفت: نهایی شدن و اعلام برنامه به خاطر پیگیری‌های رسانه‌ها قبل از نهایی شدن بود، اما می‌خواهم بگویم که مسکن مهر پروژه بزرگی است که هنوز بیش از یک میلیون واحد مسکونی آن تمام نشده است و گرفتاری‌های زیادی هم برای خدمات زیربنایی و خدمات روبنایی آن وجود دارد.
یکی دیگر از حاضران در مناظره از خسروی عضو کمیسیون عمران مجلس پرسید که نزدیک‌ترین راه برای رسیدن به اصل 31 قانون اساسی کدام راه است، چرا که مجلس زیر مجموعه این اصل است. چرا که وضعیت ملک وقتی بررسی می‌شود می‌بینیم که یک سونامی قیمتی در بخش مسکن ایجاد شد، پس آیا بهتر نیست که مجلس بحث واحدهای خالی از سکنه را بررسی و برای آنها مالیات وضع کند.
خسروی گفت: مجلس برنامه‌های خوبی دارد، به طوری که لایحه‌‌ای که دولت ارائه کرده است، آن را بررسی و هم برای مالیات بر عایدی سرمایه و هم برای واحدهای خالی از سکنه مالیات وضع خواهد کرد و اگر این بسته تصویب شود می‌توانیم، به بخش مسکن کمک بزرگی کنیم.
فرد دیگری از چگینی نماینده وزارت راه و شهرسازی در خصوص اینکه آیا پرداخت وام 80 میلیون تومانی موجب گران شدن قیمت مسکن می‌شود پرسید که او در جواب گفت: در تمام دنیا سیستم وام‌دهی و تسهیلات دادن برای بخش مسکن وجود دارد به هر حال هر سیاستی یک عواقبی دارد، اما معتقدیم که پرداخت وام مسکن شاید اثر جزئی داشته باشد، اما اثر زیادی بر قیمت مسکن نخواهد داشت.
چگینی: تقاضای سرمایه‌ای مسکن امسال به حداقل رسید/ بیضایی: دولت طرحی برای تولید مسکن ندارد
مدیر دفتر اقتصاد وزارت راه گفت: تقاضای سرمایه‌ای مسکن در سال جاری به حداقل رسیده است و بیضایی کارشناس مسکن گفت: در سال 1404، ده میلیون و 500 هزار نفر به این جمعیت اضافه می‌شوند و ما طرحی برای تولید مسکن از سوی دولت نمی‌بینیم.
در ادامه برنامه مناظره بخش مناظره دو نفره بین بیضایی و چگینی انجام شد.
در این بخش بیضایی اظهار داشت: در دولت قبل تولید مسکن خوب بود اما سیاست دولت برای رساندن تولید به توزیع وجود نداشت و تقاضای سرمایه‌ای افزایش پیدا کرد.
چگینی گفت: اگر معاملات مسکن را به صورت ماهیانه رصد کنید، در زمانی که معاملات افزایش پیدا می‌کند، معاملات سرمایه‌ای وجود دارد و هنگامی که کاهش پیدا می‌کند، معاملات سرمایه‌ای از آن خارج شده است به طوری که در سال جاری تقاضای سرمایه‌ای مسکن به حداقل خود رسیده است.
بیضایی در پاسخ گفت: الان دولت سیاستی برای حمایت از عرضه ندارد در قانون حق بهره‌برداری از زمین ذکر شده اما این دولت آن را منتفی کرد.
چگینی گفت: در 8 سال گذشته سیاست‌هایی سمت تقاضا و آئین‌نامه ماده 14 کلا تعطیل شده بود و برنامه‌های طرح جامع مسکن 9 محور و 55 برنامه اجرایی داشت که فقط حق بهره‌برداری از زمین را انجام دادند و بقیه را رها کردند.
وی افزود: یکی از نقدهایی که به مسکن مهر وارد بود، مکان‌یابی نامناسب و نبود امکانات زیربنایی بود چون عموما خارج از محدوده شهری بود.
چگینی گفت: برنامه دولت ساماندهی این وضعیت است و تلاش خود را انجام می‌دهد که مسکن مهر را تمام کند و در حوزه تأمین مالی آن بجای استفاده از پول پرقدرت که تورم‌زا است از بازپرداخت پول مردم استفاده کند و همانطور که مشاهده می‌کنید، کاهش تورم حاصل شده است.
وی اضافه کرد:اینکه 150 یا 300 هزار وام داده شود، مهم نیست و مهم راه‌اندازی صندوق است. ما می‌خواهیم سازوکار صندوق راه بیفتد و بعد بانکها اجازه ورود به این عرصه را دارند و می‌توانند وام به گروه‌های مختلف با اشکال مختلف پرداخت کنند مثلا پرداخت وام با نرخ حمایتی برای اقشار کم درآمد و یا اولویت دادن به بافت فرسوده، صنعتی‌سازی یا خانه اولیها یا اینکه تولید صنعتی را حمایت کنیم.
بیضایی در ادامه پاسخ داد: این طرح 130 هزار میلیارد تومان برای دولت هزینه ایجاد می‌کند.
وی اضافه کرد: در سرشماری سال 90 مرکز آمار به پدیده تورم جمعیتی اشاره می‌کند و متاسفانه وضعیت نامناسب مسکن در ازدواج جوانان مؤثر است و باعث شده که در سال گذشته فقط 700 هزار ازدواج ثبت شود.
وی ادامه داد: طبق گزارش رئیس ثبت احوال از 7 میلیون 800 هزار زوج در سن ازدواج 6 میلیون زوج ازدواج نکرده اند و یک میلیون دختر و 2 میلیون پسر در تجرد قطعی هستند.
بیضایی گفت: در افق سال 1404، ده میلیون و 500 هزار نفر به این جمعیت اضافه می‌شوند و ما طرحی برای تولید مسکن از سوی دولت نمی‌بینیم، دولت حامیان تولید مسکن را به جلسات خود دعوت نمی‌کند و توان اجرای سیاست‌های خود را هم ندارد.
وی اضافه کرد:در استرالیا نسبت وام خرید به وام ساخت حفظ شده است و سؤال مشخص ما از دولت این است که با چه طرحی می‌خواهید از تولید مسکن حمایت کنید.
وی گفت: در مدلی که دولت دارد، اول پس‌انداز انجام می‌شود و بعد وام یعنی آورده اول و بعد قرض داده می‌شود درحالی که شرایط اقتصادی ما نشان می‌دهد که مردم در فراهم کردن آورده مشکل دارد.
چگینی: طرح جامع مسکن دستوری تهیه شده و مدیر مربوطه‌اش هم آن را قبول ندارد
مدیر کل برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی گفت: براساس طرح جامع مسکن اعلام کردیم تا سال 1404 به 10 میلیون واحد مسکونی نیاز داریم و از سوی دیگر نرخ تورم نیز به حدود 10 درصد و یا کمتر از آن می‌رسد.
علی چگینی مدیر کل برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی در برنامه مناظره با اشاره به اینکه حرف‌های عامه‌پسند زدن خوب است، گفت: باید منابع و توان خود را بسنجیم و بعد به دنبال پرداخت وام باشیم.
وی ادامه داد: دولت قبل حرف‌هایی را زد و کارهایی را انجام داد که مشاورانش می‌گفتند، اما این دولت نیز حرف‌هایی را می‌زند که مشاورانش می‌گویند و به آنها اعتقاد دارند.
نماینده وزارت راه و شهرسازی ادامه داد: در مسکن مهر مشکلاتی وجود داشت که این مشکلات گریبان‌گیر دولت و مردم شد، به عنوان مثال دولت قبل اظهار می‌کرد، قیمت ساخت مسکن مهر باید ثابت بماند، اما با وجود تحریم و اجرای فاز اول هدفمند کردن یارانه‌ها شاهد بودیم که سازندگان مسکن نمی‌توانستند، با قیمتی که دولت اعلام کرده بود، این مسکن را به اتمام برساند، به همین دلیل شاهد پروژه‌های نیمه‌تمام مسکن مهر هستیم.
چگینی با اشاره به اینکه سعی داریم، از بخش تقاضا نیز حمایت کنیم، گفت: هم‌اکنون وام خرید مسکن ممنوع است، اما وام ساخت مسکن که ممنوع نیست، بنابراین چرا سازندگان مسکن از این وام استفاده نمی‌کنند.
وی با اشاره به حمایت از صندوق‌های پس‌انداز مسکن گفت: باید از این نوزاد حمایت کنیم، تا این صندوق‌ها راه بیفتد، تا ببینیم در یکی دو سال آینده چگونه عمل خواهد کرد.
بیضایی در واکنش به صحبت‌های چگینی گفت: من یک سوال از شما دارم که بفرمایید در طرح جامع مسکن متوسط تورم چقدر در نظر گرفته شده است.
چگینی گفت: هنوز این طرح قطعی نیست و قرار است 25 شهریور ماه از آن رونمایی شود.
وی ادامه داد: براساس این طرح اعلام کردیم تا سال 1404 به 10 میلیون واحد مسکونی نیاز داریم و از سوی دیگر نرخ تورم نیز به حدود 10 درصد و یا کمتر از آن می‌رسد.
بیضایی در واکنش به صحبت‌های چگینی گفت: من پاسخ خود را گرفتم، زیرا طرح جامع مسکن به صورت دستوری تدوین شده که مسئول آن نیز این طرح را قبول ندارد، بنابراین می‌خواهم به صورت دستوری این طرح را نیز اجرا کنم.
بیضایی گفت: وقتی مدیر دفتر برنامه‌ریزی اقتصاد وزارت مسکن این طرح را قبول ندارد، چگونه می‌تواند این طرح را اجرا کند.