گروه جنگ نرم مشرق- به دوستانتان نزدیک باشید و به دشمنانتان نزدیکتر. این جمله معروف را حتماً شنیدهاید. کسانی که بسیار به شما نزدیکتر هستند و اطلاعات بیشتر از شما دارند، میتوانند مهلکترین صدمات را بزنند. دوربین، میکروفون، دستیار صوتی، حسگر ژیروسکوپ، حسگر شتاب سنج، حسگر نور، مجاورت سنج، فشار سنج، دما سنج، موقعیت یاب GPS و بسیاری از این قبیل موارد از امکاناتی هستند که در دستگاههای هوشمند ذکر میشوند؛ امّا آیا میدانید هر کدام از این ابزارها میتوانند به عنوان چشمها و گوشهایی برای جاسوسی از شما کاربرد داشته باشند؟ این اسمارتفونهای جذاب و زیبا، میتوانند بدترین دشمن شما هم باشند. دوربین تلفن همراه شما به هزار و یک دلیل اعم از آلودگی به ویروسها، حفرههای موجود در نرمافزارها و نصب نرم افزارهای مخرب روی دستگاه میتواند خود به خود به ثبت تصاویر اطراف دستگاه بپردازد.
صدای محیط به راحتی با میکروفن قابل ضبط شدن است. تجهیزات مکانیابی هم به شما این امکان را میدهند تا موقعیت خود را روی نقشه مشاهده کنید و از امکاناتی مانند مسیریابی بهرهمند شوید، اما آیا میتوانید با اطمینان بگویید موقعیت شما در هر لحظه برای مقاصد دیگری ثبت و به سرورهای مختلف ارسال نمیشود؟ شاید بگویید که اطلاعات شما برای کسی جذابیت ندارد. در حداقلیترین حالت ممکن، شرکتهای تجاری با داشتن این اطلاعات شما را بمباران تبلیغاتی میکنند. این روند میتواند به سوی هکرها و سازمانهای بزرگ و دولتها هم تسری پیدا کند. به هر حال هیچکس نمیخواهد بخشی از اطلاعاتش هیچوقت در فضای آنلاین پخش شود. راهحلهای مقابله با احتمال لو رفتن اطلاعاتتان هم ساده است.
دستگاهها و شبکهها همگی نقاط ضعف فراوانی دارند. امّا با این وجود برای مقابله با خطراتی که به خصوص گوشیهای هوشمند را تهدید میکند، راه حلهای کوچکی وجود دارد. مثل همیشه بدیهیترین اصول را باید از همان ابتدا رعایت کنید. وصل نشدن به شبکه Wi-fi ناشناس یکی از همین بدیهیات است. همین طور نصب نکردن برنامهها از فروشگاههای نامعتبر؛ با رعایت همین دو اصل ساده، قدمهای بلندی در حفظ امنیت دستگاه خود برداشتهاید. نصب برنامههای کرک شده یکی از عادات اکثر ماست. برنامههای به ظاهر بیآزار که توسط عدهای ناشناس برای رضای خدا و خلق، در اینترنت برای دانلود رایگان قرار دادهاند. در حالی که اکثر برنامههای این چنینی، در پشت صحنه دستگاهتان فعال بوده و اطلاعات خصوصی شما را ثبت کرده و به سرورهای مبدأ، خودشان ارسال میکنند.
اطلاعاتی که میتواند برای مصارف تبلیغاتی با حتی امنیتی مورد استفاده قرار بگیرد. برای جلوگیری از چنین مواردی، حتماً لازم است که تنظیمات گوشیتان را حتماً به خوبی بررسی کنید و اگر نیاز به مورد خاصی ندارید، حتماً آن را غیر فعال کنید.
نکته دیگر تمامی شرایطیست که کاربران قبل از نصب هر برنامه آنها را قبول میکنند و عملاً برای استفاده از آنها راهی جز این تأیید ندارند. آنچه کارشناسان امنیتی را نگران میکند، همان قوانین و توافقنامههای اولیه استفاده از این برنامههاست که در هنگام نصب، توسط خود کاربران تأیید میشود. مثلاً برای استفاده از "وایبر" راهی ندارید جز این که موارد زیر را تأیید کنید، که خواندنش خالی از لطف نیست:
- دسترسی و حتی امکان تغییر اطلاعات شخصی شما توسط "وایبر"، این اطلاعات شامل فهرست تماسهای خصوصی، تاریخچه مکالمات ورودی یا خروجی، فهرست تماس تمامی افراد، اطلاع از روند فعالیتهای اجتماعی شما و برخی موارد دیگر است.
- دسترسی "وایبر" به خدماتی که میتوانند برای شما هزینهبر باشند؛ شامل برقراری تماس، ارسال پیامک، خدمات اینترنت همراه، ارسال پیام های چند رسانهای
- دسترسی این نرم افزار به اطلاعات جغرافیایی و مکانی شما از طریق اینترنت یا جی پی اس
- دسترسی و ایجاد تغییر در پیامهای متنی و چندرسانهای ورودی و خروجی
- دسترسی کامل "وایبر" به ارتباط اینترنت موبایل و امکان استفاده از بلوتوث و سایر قابلیتهای ارتباطی موبایل
- دسترسی کامل به حسابهای کاربری شما، امکان ایجاد، حذف یا استفاده از حسابهای کاربری
- دسترسی و امکان ویرایش محتویات اطلاعاتی ذخیره شده در تلفن همراه شما
- دسترسی به وضعیت عملیاتی و اطلاعات شناسایی تلفن همراه شما
- کنترل بخشهای سختافزاری سیستم؛ شامل تنظیمات صدا و تصویر
- دسترسی نامحدود به ابزارهای مختلف تلفنهای همراه شامل بلوتوث، اینترنت همراه، صفحه نمایش فعال یا غیرفعال موبایل، نمایش هشدارهای مبتنی بر سیستم عامل، تغییر وضعیت عملیاتی تلفن همراه، تغییر تنظیمات سیستمی تلفن همراه، کنترل و حتی بستن برنامههای درحال اجرا ، دسترسی به تنظیمات همگامسازی میان حسابهای مختلف
- دسترسی ترافیک ورودی و خروجی از طریق اینترنت و شبکه، دریافت آزادانه اطلاعات از اینترنت و شبکه؛ دسترسی به سیستم مالی Google Play از طریق تلفن همراه شما
- دسترسی به تنظیمات تمامی سرویسهای Google در تلفنهای همراه، هر چند به گفته مدیر اجرایی "وایبر"، این دسترسیها به دلیل اطلاع از مشکلات فنی و بهبود خدمات ارتباطی مشترکین انجام میگیرد.
همچنین به روز رسانیهای نرمافزاری دستگاهتان را هم به سرعت انجام دهید. وصلههای امنیتی مهم اغلب در همین به روز رسانیها قرار داده شده و کمک بزرگی به بهبود شرایط امنیتی موبایل میکند. البته باید یادتان باشد که هنگام فروش گوشی دست دومتان، اطلاعات را به طور کامل پاک کرده و آن را به تنظیمات اولیه کارخانه بازگردانید. اگر حافظه گوشی خود را به روش گاتمن (35 مرتبه) پاک کنید تا حدودی موفق خواهید بود اما این کار هم خیلی به جلوگیری از سرقت اطلاعات شخصی و پاک شده شما کمک نخواهد کرد.
بسیاری از سوءاستفادهها و رخنههای امنیتی به سادگی از همین گوشیهای دست دوم شروع شده و صدمات جبرانناپذیری را به زندگی خصوصی و حرفهای افراد و شرکتها وارد کرده است. اسمارت فونها با توانمندیهای متعددشان کمک بزرگی به افزایش کیفیت زندگی افراد کردهاند. امّا مثل هر تکنولوژی دیگری، نباید به صورت تمام و کمال به آنها اعتماد کرد.