به گزارش مشرق، نهمین سوگواره نواها و اشعار آیینی امشب پنج‌شنبه هفتم اسفندماه جاری با حضور غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و نماینده مجلس شورای اسلامی، علی‌اکبر مداحی رئیس هیأت رزمندگان اسلام، مرتضی امیری اسفندقه شاعر آیینی در تالار ایوان شمس برگزار شد.
*سال آینده سوگواره نواها و اشعار آیینی استانی برگزار می‌شود
در ابتدای این مراسم علی‌اکبر مداحی رئیس هیأت رزمندگان گفت: در نهمین دوره سوگواره نواها و اشعار آیینی 2500 اثر در رشته شعر و 600 اثر در مداحی به دبیرخانه واصل شد که در طی سه مرحله داوری، برگزیدگان خود را شناخت، داوری بخش مداحی را ماشاء‌الله عابدی، محسن طاهری، عباس دلجو، عباس حیدرزاده و ... بر عهده داشتند.
وی افزود: در بخش شعر هم داوری بر عهده سعید حدادیان، سیدمحمد حسینی و مرتضی امیری اسفندقه بود، در نظر داریم سال آینده سوگواره نواها و اشعار آیینی را در سطح استانی برگزار کنیم و برگزیدگان استانی در مرحله نهایی و مرکزی به رقابت بپردازند تا سطح مسابقات در سطح بالاتری برگزار شود.
مداحی با اشاره به برگزاری جلسات آموزشی ویژه هشت دوره این همایش در مشهد مقدس ابراز داشت: در نظر داریم هرسه یا شش ماه یک بار این جلسات آموزشی را در شهرهایی مانند تهران و قم برگزار کنیم تا مداحان در سنگر مداحی بیش از گذشته بدرخشند.
در ادامه مراسم برگزیدگان بخش‌های سه گانه سوگواره به اجرای برنامه پرداختند، مرتضی امیری اسفندقه هم به شرح داوری اشعار رسیده به دبیرخانه پرداخت و در ادامه چند بیت شعری راجع به حضرت زینب(س) پرداخت.
*مجالس روضه انقلابی را به وجود آورد که در جهان بی‌نظیر بود
در این نشست حدادعادل با اشاره به اینکه مداحان مأموریت بزرگی در جمهوری اسلامی ایران برعهده گرفته‌اند، ابراز داشت: برای بنده توفیقی است که در خدمت شما باشم و وظیفه دارم از این برنامه که در سال‌های گذشته و امسال برگزار شده است سپاسگزاری کنم و به همه شما ستایشگری و مداحی اهل بیت را تبریک بگویم.
وی با تأکید براینکه این مسابقات جنبه معنوی و الهی دارد، افزود: برای بنده مشاهده تحولی که با انقلاب اسلامی در عرصه نوحه‌خوانی و مداحی پدید آمده است بسیار پرمعنا است. از وقتی که به دنیا آمده‌ام تاکنون در مجالس روضه که در محله و منزل ما برگزار شده است، شرکت کرده‌ام، حال که تاریخ شصت هفتاد ساله را مرور می‌کنم، خدا را شکر می‌کنم که تحولات مثبتی در این عرصه رخ داده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی بیان داشت: وقتی جوان بودم و به دانشگاه می‌رفتم، در سال 42 و 43 هنوز تبلیغات مارکسیست‌ها علیه دین در دانشگاه انعکاس داشت و می‌گفتند دین افیون توده‌ها و ملت‌ها است، دین وسیله‌ای برای خام کردن مردم و برای مخالفت جنبش‌ها و نهضت‌های آزادیبخش است!
وی ادامه داد: مارکسیست‌ها درباره مجالس روضه و عزاداری تبلیغات منفی می‌کردند و می‌گفتند از این گریه‌ها، نوحه‌ها و سینه زدن‌ها چه نتیجه‌ای عاید می‌شود و سال‌ها پیش در جامعه ما چنین تبلیغاتی بود، اما شاهد بودیم که همین مجالس روضه، هیأت‌ها و حوزه‌های علمیه انقلابی به وجود آورد که در جهان بی‌نظیر بود و آثارش جهان را متحول کرد.
*اتفاق مبارکی که در عرصه مداحی رخ داده است
حدادعادل با اشاره به اینکه آثار روضه‌ها هم در انقلاب و هم در دفاع مقدس مشهود است، بیان داشت: می‌خواهم بگویم که عزاداری‌ها به انقلاب کمک کرد و هم انقلاب به روضه‌ها، این مجالس زمینه‌ای برای پیروزی انقلاب شد و انقلاب هم فضایی را برای رشد و تسریع آن فراهم آورد.
وی با اشاره به جلسات عزاداری که در محضر مقام معظم رهبری برگزار می‌شود، ادامه داد: بنده در این جلسات در یک گوشه جلسه می‌نشینم و این تاریخ شصت هفتاد ساله را مرور می‌کنم و پیش خودم مقایسه می‌کنم که چقدر مداحی و روضه‌خوانی رشد کرده و این را یک اتفاق مبارکی می‌دانم که در عرصه مداحی رخ داده است که نشان از حقیقت عاشورا و کربلا و ظلم‌ستیزی و عدالتخواهی است.
نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در گذشته نسبت به نهضت حسینی جفا شده است، گفت: بیشتر به جنبه‌های که بوی ذلت و خواری می‌داد در روضه‌ها می‌پرداختند و در اثر تصور غلطی که از کربلا و چهره قهرمانان کربلا در جامعه ترسیم شد و تصویری که از حضرت زینب(س) ایجاد شده بود که جز ستم‌گریزی و ستمدیدگی مطلب دیگری نداشت و در خانواده‌هایی که در منزلشان روضه برگزار می‌شد، اسم دخترانشان را زینب نمی‌گذاشتند.
وی افزود: اگر هم اکنون به سازمان ثبت و احوال مراجعه کنید، درصد کمی از بانوان بالای 50 سال اسم زینب دارند، اما در کلاس سوم مدرسه دبیرستان که از پسرها که 40 نفر بودند، پرسیدم چند نفر شما در خانه زینب دارید، 17 نفر دست‌شان را بلند کردند که این خیلی معنا دارد. این تحول از کجا ایجاد شد؟! پس از انقلاب از حضرت زینب(س) به عنوان یک بانوی قهرمان و همزمان ارائه تصویر حماسی از ایشان ترسیم شد.
*لزوم استفاده از اشعار شعرای گذشته در مداحی
حدادعادل با تأکید بر اینکه استکبار جهانی با همین روضه‌ها مقهور مانده است، ابزار داشت: مداحان باید با الهام از انقلاب و اندیشه امام و رهنمودهای رهبری این راه را به پیش ببرند و این تحول در عرصه مداحی را روزافزون کنند، در اشعار و برنامه‌های خودشان تلاش کنند تا عاشورا، محرم و عزاداری که از سال 41 با قیام امام راحل آغاز و شکوفا شد، این حرکت‌آفرینی را با قوت ادامه دهند.
وی با اشاره به اینکه مداحان به راحتی می‌توانند در دل و اذهان مردم ورود پیدا کنند، خاطرنشان کرد: شما مداحان باید سعی کنید سطح تفکر دینی خود را ارتقا دهید و از آنجایی که من ریاست فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی را دارم و علاقه‌ای به شعر فارسی از جمله شعر آیینی دارم، با استفاده از حاصل تجربه خود به مداحان توصیه می‌کنم که علاوه بر شعرهای آیینی شعرهای آیینی شاعران معاصر از شعرهای اخلاقی، عرفانی و معنوی شاعران بزرگ زبان فارسی هم استفاده کنند.
نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: چرا که گاهی مداح با خواندن یک غزل اخلاقی از شاعری مانند صائب در ابتدای مداحی خودشان می‌توانند یک پیامی را بهتر از یک منبر به صورت فشرده به مستمعان خودشان منتقل کنند.
وی مداحان را توصیه به خواندن شعرهای حافظ، مولانا و صائب کرد و ادامه داد: هرچه می‌توانید به راز و رمز سیر تاریخی شعر تسلط بیشتری پیدا کنید، صنایع ادبی را بیاموزید و شعر و ادبیات فارسی را در حد کامل یاد بگیرید.
*مداحان نگذارند سبک محاوره‌ای در مداحی غالب شود/مداحان وارثان سنت 1400 ساله مرثیه‌سرایی هستند
حدادعادل با اشاره به اینکه امروزه برخی از مداحان اشعاری به زبان محاوره و شکسته می‌خوانند، ابراز داشت: در گذشته در میان مداحان مرسوم نبود که به زبان محاوره‌ای مداحی کنند، به طور مثال از قول حضرت زینب (س) امام حسین را داداش نمی‌خواندند، بلکه برادر صدا می‌کردند، نمی‌خواهم بگویم این نوع سبک نوحه‌خوانی عیب دارد، ولی می‌خواهم بگویم مداحان مراقب باشند که این نوع سبک غلبه پیدا نکند و استحکامی و استقامت زبان فارسی تحت زبان محاوره‌ای قرار نگیرد، هرچند که کمی تا قسمتی سبک محاوره‌ای ذائقه مخاطب را عوض می‌کند، اما شما مداحان وارثان سنت 1400 ساله مرثیه‌سرایی هستید.
*کاشانی‌ها بیشترین جوایز نهمین سوگواره را از آن خود کردند
در خاتمه برنامه برگزیدگان نهمین سوگواره نواها و اشعار آیینی با حضور غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی مورد تقدیر قرار گرفتند، اسامی برگزیدگان این سوگواره به این شرح است:
*بخش دعاخوانی
-رده سنی بالای 20 سال:
یوسف زاهدی (تهران)
حجت احسان بخش(دزفول)
امین جمادی(سوسنگرد)
-رده سنی 20 سال
معین علی‌مددی(کاشان)
-گروه الف(12 تا15 سال)
سید سعید حسینی بافقی(بافق)
ابوالفضل مناجاتی (کرمانشاه)
مهدی حسنی (کرمان)
-گروه ب (16 تا 20 سال)
علی عراقی آرانی (آران و بیدگل)
نریمان محمدحسینی(تهران)
سعید شعبانی(قم)
-گروه ج(21 تا 25 سال)
ابوالفضل علی بلندی (کاشان)
علیرضا آبیار کاشی (کاشان)
مجید پاینده (لاهیجان)
-گروه د(16 تا 20 سال)
حسن محمدیان(تهران)
عباد صالحی(آران و بیدگل)
سید محمدعلی خورشیدی(مشهد)
*شعر
-بخش ویژه(حضرت قاسم بن الحسن(ع))
میثم داودی(قم)
-برگزیدگان
فائزه زرافشان
محمدحسین ملکیان
علی‌اصغر شیری
*سال آینده سوگواره نواها و اشعار آیینی استانی برگزار می‌شود
در ابتدای این مراسم علی‌اکبر مداحی رئیس هیأت رزمندگان گفت: در نهمین دوره سوگواره نواها و اشعار آیینی 2500 اثر در رشته شعر و 600 اثر در مداحی به دبیرخانه واصل شد که در طی سه مرحله داوری، برگزیدگان خود را شناخت، داوری بخش مداحی را ماشاء‌الله عابدی، محسن طاهری، عباس دلجو، عباس حیدرزاده و ... بر عهده داشتند.
وی افزود: در بخش شعر هم داوری بر عهده سعید حدادیان، سیدمحمد حسینی و مرتضی امیری اسفندقه بود، در نظر داریم سال آینده سوگواره نواها و اشعار آیینی را در سطح استانی برگزار کنیم و برگزیدگان استانی در مرحله نهایی و مرکزی به رقابت بپردازند تا سطح مسابقات در سطح بالاتری برگزار شود.
مداحی با اشاره به برگزاری جلسات آموزشی ویژه هشت دوره این همایش در مشهد مقدس ابراز داشت: در نظر داریم هرسه یا شش ماه یک بار این جلسات آموزشی را در شهرهایی مانند تهران و قم برگزار کنیم تا مداحان در سنگر مداحی بیش از گذشته بدرخشند.
در ادامه مراسم برگزیدگان بخش‌های سه گانه سوگواره به اجرای برنامه پرداختند، مرتضی امیری اسفندقه هم به شرح داوری اشعار رسیده به دبیرخانه پرداخت و در ادامه چند بیت شعری راجع به حضرت زینب(س) پرداخت.
*مجالس روضه انقلابی را به وجود آورد که در جهان بی‌نظیر بود
در این نشست حدادعادل با اشاره به اینکه مداحان مأموریت بزرگی در جمهوری اسلامی ایران برعهده گرفته‌اند، ابراز داشت: برای بنده توفیقی است که در خدمت شما باشم و وظیفه دارم از این برنامه که در سال‌های گذشته و امسال برگزار شده است سپاسگزاری کنم و به همه شما ستایشگری و مداحی اهل بیت را تبریک بگویم.
وی با تأکید براینکه این مسابقات جنبه معنوی و الهی دارد، افزود: برای بنده مشاهده تحولی که با انقلاب اسلامی در عرصه نوحه‌خوانی و مداحی پدید آمده است بسیار پرمعنا است. از وقتی که به دنیا آمده‌ام تاکنون در مجالس روضه که در محله و منزل ما برگزار شده است، شرکت کرده‌ام، حال که تاریخ شصت هفتاد ساله را مرور می‌کنم، خدا را شکر می‌کنم که تحولات مثبتی در این عرصه رخ داده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی بیان داشت: وقتی جوان بودم و به دانشگاه می‌رفتم، در سال 42 و 43 هنوز تبلیغات مارکسیست‌ها علیه دین در دانشگاه انعکاس داشت و می‌گفتند دین افیون توده‌ها و ملت‌ها است، دین وسیله‌ای برای خام کردن مردم و برای مخالفت جنبش‌ها و نهضت‌های آزادیبخش است!
وی ادامه داد: مارکسیست‌ها درباره مجالس روضه و عزاداری تبلیغات منفی می‌کردند و می‌گفتند از این گریه‌ها، نوحه‌ها و سینه زدن‌ها چه نتیجه‌ای عاید می‌شود و سال‌ها پیش در جامعه ما چنین تبلیغاتی بود، اما شاهد بودیم که همین مجالس روضه، هیأت‌ها و حوزه‌های علمیه انقلابی به وجود آورد که در جهان بی‌نظیر بود و آثارش جهان را متحول کرد.
*اتفاق مبارکی که در عرصه مداحی رخ داده است
حدادعادل با اشاره به اینکه آثار روضه‌ها هم در انقلاب و هم در دفاع مقدس مشهود است، بیان داشت: می‌خواهم بگویم که عزاداری‌ها به انقلاب کمک کرد و هم انقلاب به روضه‌ها، این مجالس زمینه‌ای برای پیروزی انقلاب شد و انقلاب هم فضایی را برای رشد و تسریع آن فراهم آورد.
وی با اشاره به جلسات عزاداری که در محضر مقام معظم رهبری برگزار می‌شود، ادامه داد: بنده در این جلسات در یک گوشه جلسه می‌نشینم و این تاریخ شصت هفتاد ساله را مرور می‌کنم و پیش خودم مقایسه می‌کنم که چقدر مداحی و روضه‌خوانی رشد کرده و این را یک اتفاق مبارکی می‌دانم که در عرصه مداحی رخ داده است که نشان از حقیقت عاشورا و کربلا و ظلم‌ستیزی و عدالتخواهی است.
نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در گذشته نسبت به نهضت حسینی جفا شده است، گفت: بیشتر به جنبه‌های که بوی ذلت و خواری می‌داد در روضه‌ها می‌پرداختند و در اثر تصور غلطی که از کربلا و چهره قهرمانان کربلا در جامعه ترسیم شد و تصویری که از حضرت زینب(س) ایجاد شده بود که جز ستم‌گریزی و ستمدیدگی مطلب دیگری نداشت و در خانواده‌هایی که در منزلشان روضه برگزار می‌شد، اسم دخترانشان را زینب نمی‌گذاشتند.
وی افزود: اگر هم اکنون به سازمان ثبت و احوال مراجعه کنید، درصد کمی از بانوان بالای 50 سال اسم زینب دارند، اما در کلاس سوم مدرسه دبیرستان که از پسرها که 40 نفر بودند، پرسیدم چند نفر شما در خانه زینب دارید، 17 نفر دست‌شان را بلند کردند که این خیلی معنا دارد. این تحول از کجا ایجاد شد؟! پس از انقلاب از حضرت زینب(س) به عنوان یک بانوی قهرمان و همزمان ارائه تصویر حماسی از ایشان ترسیم شد.
*لزوم استفاده از اشعار شعرای گذشته در مداحی
حدادعادل با تأکید بر اینکه استکبار جهانی با همین روضه‌ها مقهور مانده است، ابزار داشت: مداحان باید با الهام از انقلاب و اندیشه امام و رهنمودهای رهبری این راه را به پیش ببرند و این تحول در عرصه مداحی را روزافزون کنند، در اشعار و برنامه‌های خودشان تلاش کنند تا عاشورا، محرم و عزاداری که از سال 41 با قیام امام راحل آغاز و شکوفا شد، این حرکت‌آفرینی را با قوت ادامه دهند.
وی با اشاره به اینکه مداحان به راحتی می‌توانند در دل و اذهان مردم ورود پیدا کنند، خاطرنشان کرد: شما مداحان باید سعی کنید سطح تفکر دینی خود را ارتقا دهید و از آنجایی که من ریاست فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی را دارم و علاقه‌ای به شعر فارسی از جمله شعر آیینی دارم، با استفاده از حاصل تجربه خود به مداحان توصیه می‌کنم که علاوه بر شعرهای آیینی شعرهای آیینی شاعران معاصر از شعرهای اخلاقی، عرفانی و معنوی شاعران بزرگ زبان فارسی هم استفاده کنند.
نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: چرا که گاهی مداح با خواندن یک غزل اخلاقی از شاعری مانند صائب در ابتدای مداحی خودشان می‌توانند یک پیامی را بهتر از یک منبر به صورت فشرده به مستمعان خودشان منتقل کنند.
وی مداحان را توصیه به خواندن شعرهای حافظ، مولانا و صائب کرد و ادامه داد: هرچه می‌توانید به راز و رمز سیر تاریخی شعر تسلط بیشتری پیدا کنید، صنایع ادبی را بیاموزید و شعر و ادبیات فارسی را در حد کامل یاد بگیرید.
*مداحان نگذارند سبک محاوره‌ای در مداحی غالب شود/مداحان وارثان سنت 1400 ساله مرثیه‌سرایی هستند
حدادعادل با اشاره به اینکه امروزه برخی از مداحان اشعاری به زبان محاوره و شکسته می‌خوانند، ابراز داشت: در گذشته در میان مداحان مرسوم نبود که به زبان محاوره‌ای مداحی کنند، به طور مثال از قول حضرت زینب (س) امام حسین را داداش نمی‌خواندند، بلکه برادر صدا می‌کردند، نمی‌خواهم بگویم این نوع سبک نوحه‌خوانی عیب دارد، ولی می‌خواهم بگویم مداحان مراقب باشند که این نوع سبک غلبه پیدا نکند و استحکامی و استقامت زبان فارسی تحت زبان محاوره‌ای قرار نگیرد، هرچند که کمی تا قسمتی سبک محاوره‌ای ذائقه مخاطب را عوض می‌کند، اما شما مداحان وارثان سنت 1400 ساله مرثیه‌سرایی هستید.
*کاشانی‌ها بیشترین جوایز نهمین سوگواره را از آن خود کردند
در خاتمه برنامه برگزیدگان نهمین سوگواره نواها و اشعار آیینی با حضور غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی مورد تقدیر قرار گرفتند، اسامی برگزیدگان این سوگواره به این شرح است:
*بخش دعاخوانی
-رده سنی بالای 20 سال:
یوسف زاهدی (تهران)
حجت احسان بخش(دزفول)
امین جمادی(سوسنگرد)
-رده سنی 20 سال
معین علی‌مددی(کاشان)
-گروه الف(12 تا15 سال)
سید سعید حسینی بافقی(بافق)
ابوالفضل مناجاتی (کرمانشاه)
مهدی حسنی (کرمان)
-گروه ب (16 تا 20 سال)
علی عراقی آرانی (آران و بیدگل)
نریمان محمدحسینی(تهران)
سعید شعبانی(قم)
-گروه ج(21 تا 25 سال)
ابوالفضل علی بلندی (کاشان)
علیرضا آبیار کاشی (کاشان)
مجید پاینده (لاهیجان)
-گروه د(16 تا 20 سال)
حسن محمدیان(تهران)
عباد صالحی(آران و بیدگل)
سید محمدعلی خورشیدی(مشهد)
*شعر
-بخش ویژه(حضرت قاسم بن الحسن(ع))
میثم داودی(قم)
-برگزیدگان
فائزه زرافشان
محمدحسین ملکیان
علی‌اصغر شیری