جشنواره به خودی خود بد نیست.بعضی جشنواره ها به طور تخصصی درباره یک موضوع خاص و با اهمیت هستند. بعضی مناسبتی هستند و بعضی دیگر هم جشنواره های عمومی.
50 جشنواره سینمایی
در این مجال به کتاب و نمایش و موسیقی و ...نخواهیم پرداخت و نگاه این نقد متوجه سینماست. در سینمای ما هر سال یک جشنواره اصلی داریم به نام جشنواره فیلم فجر. اما از آنطرف چندین جشن سینمایی و جشنواره غیراصلی هم هرسال (گاهی دو سال یک بار) برگزار می شود با نام های مختلف. در حوزه سینمای خانگی و مستند و اجتماعی و دینی و ..مثل سینما حقیقت ، رویش ،اشراق ،یاس ، جشنواره فیلم های کودک و نوجوان ، جشنواره فیلم شهر، جشنواره فیلم سبز، جشنواره فیلم کوتاه نهال ، جشنواره بين المللی فيلم كوتاه تهران ، جشنواره های استانی ، جشن خانه سینما ، جشنواره فیلم تصویر، جشنواره فیلم کوتاه بهمن ، جشنواره فیلم سلامت ، جشنواره بین‌المللی وارش ، جشن مستقل مستند سینمای ایران ، جشنواره فیلم مستند اصفهان ، جشنواره فیلمهای کوهنوردی، جشنواره ملی فیلم کوتاه حسنات ، جشنواره انیمیشن و پویانمایی ، جشنواره فیلم کوثر ، جشنواره فیلم های صنعتی جهش ، جشنواره بین المللی فیلم 100 ، جشنواره فیلم پلیس ، روحانی در قاب سینما ،مقاومت، عمار جشن منتقدان سینمایی و جشن تصویر سال و ....
تازه اینها بخشی از جشنواره هایی بود که به یاد داشتیم و یحتمل دوبرابر همین مقدار هم از قلم افتاده است.
بعضی جشنواره نه تنها خوب که حتی لازمند و به مقدار زیادی در خط دهی و جریان سازی و تربیت هنرمند موثر بوده اند مانند جشنواره عمار و اشراق و رویش وسینماحقیقت و یکی دوتای دیگر که در مجموع،تعداد این جشنواره های سینمایی مفید که در کنار جشنواره فجر می توانند به سینمای ایران کمک کنند در خوش بینانه ترین حالت از عدد انگشتان دو دست بیشتر نیست.
با این اوصاف اگر از خیر جشنواره های کوچک بگذریم بجر جشنواره فیلم فجر به حدود 50 جشنواره فیلم میرسیم که برای هرکدام کلی هزینه صرف می شود و ستاد و داوران و تبلیغات و مجله و کتاب و کارمندانی و دبیری و ... که در خوش بینانه ترین حالت عدد هزینه های هر جشنواره زیر یک میلیارد نیست.( می دانم که این رقم به شوخی شبیه است و حالا دیگر هزینه جشنواره ها معمولا بالای سه چهار میلیارد بسته می شود) یعنی سینمای ما تقریبا هر هفته یک جشنواره دارد که کلی هزینه سینما بابت برگزاری جشنواره هایی صرف می شود که خیلی هایشان شبیه هم هستند و خروجی قابل توجهی هم ندارند. یا صرفا فلسفه وجودیشان ارائه بیلان کاری بوده است یا فقط یک ایده ناپخته بوده اند که می شسده پختشان و کاربردیشان کرد یا هزار چیز دیگر.
مثل جشنواره شهر و سبز و محیط زیست و فیلم های اجتماعی و ...جشنواره هایی که هرچند ممکن است برای سینما هم خوب باشند اما می شود ادغامشان کرد و دست بالا مثلا به 10 جشنواره سینمایی رسید.
با این شرایط این سوال هزار بار پرسیده شده است که آیا امکان ادغام وجود ندارد؟ آیا حتما باید چند میلیارد برای جشنواره فیلم سلامت و کارگران و جشنواره شهر و سبز و محیط زیست و ... خرج شود ؟ آیا و آیا و آیا..
اما مشکل اینجاست که هیچ وقت هیچ جواب منطقی و معقولی برای این سوال ها شنیده نخواهد شد. دلیلش هم معلوم است. چون برگزارکنندگان جشنواره معمولا به لحاظ هدایت افکار عمومی کارشان را بلدند می دانند که باید برای فلان بخش و بهمان بخش چند داور که چهره های محبوبی هستند و وجاهت دارند را بیاورند و دژی از چهره های شناخته شده پیش روی جشنواره بسازند . آنها هم طبیعتا از این جشنواره ها ( به دلیل منافع اقتصادی و مالی) حمایت خواهند کرد. نقدها عموما یا بی پاسخ خواهند ماند و یا کافی است فلان چهره مطرح و پرنفوذ علیه مطالب آن نقد دو جمله بگوید و تمام...
جالب است اغلب همین حضرات وقتی چند منتقد به اکران یک فیلم ضداجتماعی معترض می شوند هزار آسمان و ریسمان می بافند که شما دارید پیکر نحیف سینما را از بین می برید اما وقتی پای پنجاه جشنواره رنگارنگ و پرپول سینما به وسط می آید حتی لحظه ای به یاد آن پیکر بی جان و نحیف سینما نمی افتند که همان اندک بودجه اش هم دارد صرف جشنواره های متعدد و غیرضروری می شود.
اما به هر جهت از کسانی که مدعی هستند دغدغه سینما دارند وکسانی که همیشه مظلومانه می نالند و از ظلم های رفته حکایت می کنند و بعد معلوم می شود که عموما مخفیانه از مواهب مدیران بهره مند بوده اند انتظار می رود یک بار برای همیشه منفعت و سفره و سود را در این مورد خاص فراموش کنند و به خاطر همان سینمایی که دغدغه اش را دارند آفت و بلای جشنواره های متعدد را از جان سینمای نحیف کشور دور کنند.