گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

*******

روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز پنج‌شنبه را با تمرکز خبری – تحلیلی پیرامون حمایت احمدی‌نژاد از بقایی آغاز کردند. در تحلیل روزنامه‌های اصلاح‌طلب رفتار حمایتی رییس‌جمهور سابق از بقایی نمایانگر لایه‌بندی یاران وی و نزدیکی به یار محبوب یعنی مشایی است؛ از منظر آنان رفتار ناهم‌سو احمدی‌نژاد در قبال بقایی و رحیمی این گزاره را در تداعی می‌کند که بقایی به مشایی نزدیک‌تر است بنابراین از حمایت رییس‌جمهور سابق برخوردار شده است.

از سوی دیگر رسانه‌های اصلاح‌طلب نطق حمایتی ناطق را بارقه امیدی برای بازگشت وی در اردوگاه اصلاحات برای انتخابات آتی دانستند و در مقابل آن به‌شدت به سخنان انتقادی محمدباقر قالیباف نسبت به مذاکرات هسته‌ای هجمه وارد کردند و آن را آغاز فصل جدیدی از سیاست‌ورزی وی برای رویای حضور پاستور قلمداد کردند.

روزنامه مردم‌سالاری

ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری پنج‌شنبه را با تیترهای «دفاع از بقایی را وظیفه خود می‌دانم» و «پاکسازی کامل بیجی» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.

• زمزمه بقای فانی در وزارت

دوم استیضاح وزیران دولت یازدهم به لطف آخرین اصلاحات آیین‌نامه داخلی مجلس «لغو» شد تا زمزمه برای بقای علی اصغر فانی در وزارت آموزش و پرورش تا پایان عمر مجلس نهم شنیده شود؛ استیضاحی که به تعبیر حامیان دولت آغاز دور جدید فشار بهارستان به پاستور پیش از اتمام مذاکرات هسته‌ای بود.

گروه سیاسی روزنامه مردم‌سالاری در همین زمینه نوشت «نایب‌رئیس مجلس توضیحاتی را درباره علت لغو «اعلام وصول» طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش ارائه داد.
به گزارش میزان، حجت‌الاسلام سیدمحمدحسن ابوترابی فرد در سخنان کوتاهی با اشاره به اعلام وصول طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش در جلسه روز گذشته خانه ملت، اظهارکرد: با عنایت به آخرین اصلاحات آیین‌نامه داخلی مجلس، طرح استیضاح آقای فانی وزیر آموزش و پرورش به کمیسیون آموزش و تحقیقات به عنوان کمیسیون تخصصی برای بررسی ارجاع شده است.
وی افزود: کمیسیون آموزش و تحقیقات با نمایندگان متقاضی استیضاح و شخص آقای وزیر آموزش و پرورش جلسه یا جلساتی خواهند داشت و نتیجه بررسی‌هایش را به هیأت‌رئیسه اعلام خواهد کرد. ابوترابی فرد یادآور شد: بر اساس گزارش کمیسیون آموزش و تحقیقات و در صورتی که حداقل 10 نفر از نمایندگان مجلس بر استیضاح وزیر آموزش و پرورش اصرار داشته باشند، موضوع به هیأت رئیسه مجلس اعلام و در اولین جلسه استیضاح فانی از تریبون پارلمان اعلام وصول می‌شود.»

روزنامه ابتکار

روزنامه ابتکار پنج‌شنبه را به تیترهای «20» و «احمدی‌نژاد: دست بقایی پاک است» اختصاص داد.

• بیم و امید فرجام برجام

گروه سیاسی روزنامه ابتکار در گزارشی تحلیلی به بررسی اتمام کار نگارش برجام در نبرد دیپلمات‌ها می‌پردازد؛ ابهام در زمان ایستگاه آخر مذاکرات هسته‌ای یکی از بیم‌های مؤثر در نتیجه مذاکرات هست که با هشدار طرف آمریکایی پیرامون اتمام زمان توافق همراه شده است.
گروه سیاسی روزنامه ابتکار این اقدام را تعبیر تهدید به گذر زمان برای کسب امتیاز دانست و در همین راستا نوشت «در این رابطه سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه با بیان اینکه تنها یک معجره در زمان باقی مانده به پایان ضرب الاجل تعیین شده می‌تواند منجر به حصول توافق جامع و نهایی میان ایران و گروه 1+5 شود تاکید کرد که هشدار آمریکایی در مورد اتمام زمان شگردی است برای کسب امتیازات بیشتر که نباید به آن توجه شود. حمیدرضا آصفی در گفت‌وگو با فرارو درباره اظهارات تونی بلینکن معاون وزیر خارجه آمریکا در سخنانی در اجلاس جهانی کمیته یهودیان آمریکا و اینکه آیا واقعاً امکان حصول چنین توافق وجود ندارد گفت: روند مذاکره هسته ای میان ایران و گروه 1+5 نشان می‌دهد که احتمال رسیدن دو طرف به توافق کامل مورد نظر تا 30 ژوئن (9 تیر) بسیار کم است و شاید تنها یک معجزه در زمان باقی مانده بتواند منجر به حصول توافق جامع و نهایی شود. وی درباره دلایل چنین بدبینی نسبت به حصول توافق تا پیش از پایان ضرب الاجل تعیین شده گفت: علت اینکه معتقدم احتمال رسیدن به توافق کم است روشن است. چون از یک سو تاکنون آمریکایی‌ها به طور مداوم در مذاکرات در حال دبه کردن و نقض تعهدات و قول و قرارهای قبلی خود هستند و از سوی دیگر در هر دور از مذاکرات هم موضوعات جدیدی را دائماً مطرح می‌کنند.»

روزنامه اعتماد

روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «دوئل تمدید و توافق در وین» و «می‌توانستم بروم اما وظیفه‌ام در قبال ایران چه می‌شد» اختصاص داده است.

• سرنوشت یاران احمدی‌نژاد

روزنامه‌های اصلاح‌طلب از تلاش او برای «بازگشت» به قدرت سخن می‌گویند؛ از هر سفرهای استانی‌اش و سکوت سیاسی وی تعبیر به استراتژی خاص می‌کنند که ترجیع‌بند رفتارهای رییس‌جمهور سابق این است که «آن مرد می‌آید» اما حالا سرنوشت یاران احمدی‌نژاد بر بازگشت وی سایه انداخته است؛ گروه سیاسی روزنامه شرق پیرامون سرنوشت یاران دولت سابق ابتدا به سوابق آنان و سپس به شرایط یاران احمدی‌نژاد بعد از زندانی‌شدن و بازداشت این افراد پرداخت و در تحلیل خود نوشت«احمدی‌نژاد و یارانش آنچنان بر مدیریت فضای رسانه‌یی کشور مسلط‌اند که حالا هم که رحیمی معاون اول و بقایی یار دیرینش درحبس و بازداشت به سر می‌برند و از سوی دیگر دو تن از نمایندگان نزدیک به دولت هشتم و نهم که اسمشان با احمدی‌نژاد گره خورده است به انفصال از خدمات دولتی محکوم شده‌اند و بیشتر مدیرانش در مظان فساد اقتصادی زیر ذره‌بین دستگاه قضایی هستند به تکاپو افتادند تا یا بقایی و رحیمی‌ها را از دایره خودشان جدا کنند یا سابقه اتهام‌ها را به قبل از دولت‌های نهم و دهم برسانند.

جدایی از اوضاع ناخوش جمعی از نزدیکان دولت قبل، احمدی‌نژاد و یاران همیشگی‌اش چند صباحی است که با برجسته کردن شعار «ما می‌آییم» در فضای رسانه‌ای حضور دارند. هرچند که عمده مطبوعات در گزارش‌های اصلی‌شان به بازگشت احمدی‌نژاد و یارانش می‌پردازند اما در میان آن‌ها کمتر رسانه‌ای هست که از این بازگشت مجدد ابراز خرسندی کند. قریب به اتفاق رسانه‌ها با بررسی سابقه مدیریتی دولت مهرورز هشتم و نهم و کارنامه کاری و اقتصادی مدیران و نزدیکان احمدی‌نژاد نتیجه‌گیری را به مخاطب عرضه می‌کنند که نمودی از خرسندی و رضایت از این بازگشت در آن دیده نمی‌شود. اینکه دایره یاران احمدی‌نژاد دردولت نهم و دهم چه کسانی بودند و کدام‌شان حذف شدند یا خواهند شد و هم‌اکنون مشغول چه کاری هستند؟ را در جدول زیر به اختصار آورده‌ایم تا شاید به واسطه آن بتوان برنامه آینده آن‌ها را پیش‌بینی کرد که کدام‌شان خواهند ماند و کدام‌شان خواهند رفت و کدام‌شان حذف خواهند شد؟»

روزنامه شرق

روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «حکم مهدی هاشمی تأیید شد» و «دفاع تمام قد احمدی‌نژاد از بقایی» اختصاص داد.

• انتقاد هسته‌ای؛ پایان سکوت قالیباف، آغاز حمله اصلاح‌طلبان

«معتقدم با در پیش‌گرفتن یک راهبرد صحیح اقتصادی، رسانه‌ای و منطقه‌ای، دولت می‌توانست به یکی از بهترین توافق‌های تاریخ ایران دست یابد، اما متأسفانه رویکرد مدیریتی دولت در دو سال گذشته شرایط را به‌گونه‌ای رقم زده که جامعه حس می‌کند انرژی مسئولان به جای حل مشکلات آن‌ها صرف مسئله‌سازی‌هایی می‌شود که هدف از آن وابسته‌کردن کشور به مذاکرات هسته‌ای و گریزناپذیرنشان‌دادن توافق به هر قیمت است. گویی هدف دولت برای دستیابی به توافق، رفع تحریم‌ها نیست، بلکه جلب آرای سیاسی برای پیروزی در انتخابات آتی است.» سخنان محمد باقر قالیباف در دیدار جمعی از دانش‌آموختگان دانشگاه تهران کافی بود تا اصلاح‌طلبان مانند هر انتقاد دیگری به دولت یازدهم آن را تند و ناروا بدانند.

اصلاح‌طلبان از وی کینه دارند؛ او هاشمی را به «بهشت» راه نداد و حالا برای اصلاح‌طلبان هر سخن وی «انتخاباتی» و تلاشی مجدد برای جلب افکار عمومی است؛ آنان معتقدند که قالیباف از هوش و ذکاوت سیاسی برخوردار نیست.

گروه سیاسی روزنامه شرق در تحلیل سخنان انتقادی محمدباقر قالیباف نسبت به مذاکرات هسته‌ای معتقد است که وی در میانه اصلاح‌طلبی و اصول‌گرایی متوقف شده است و از هوش سیاسی کافی برخوردار نیست بنابراین باید روش بازگشت محسن رضایی را در پیش بگیرد و مسعود کاظمی در همین راستا نوشت «سال‌هاست که عرصه سیاست در ایران دو جناح اصلی به خود می‌بیند؛ اصلاح‌طلب و اصولگرا. این دو جناح هر یک بر گفتمانی استوارند و مشخصه‌های خاص خود را دارند. به‌طورقاطع می‌توان گفت به غیر از هاشمی‌رفسنجانی، هرکس دیگری خواسته بین این دو جناح قرار بگیرد و هر دو سمت را راضی کند، محکوم به شکست بوده است. حتی اکبر هاشمی‌رفسنجانی هم در مقاطع مختلف مورد حمله و هجمه هر دو سوی منازعه قرار گرفته است. باقر قالیباف تلاش کرد با سیاست گاهی به نعل، گاهی به میخ در هر دو جناح سیاسی کشور متحدانی برای خود دست‌وپا کند، اما نتوانست و طبیعی هم بود که نتواند. پیش از او دیگر سردار حاضر در عرصه سیاست، محسن رضایی، هم نتوانست به این مهم نائل آید. چون ذات فعل سیاسی در همه‌جای دنیا با این کنش در تناقض است.  مردم ایران به یک نظامی ولو سابق در هر لباسی که باشد، باز هم به چشم نظامی می‌نگرند. در کنار این در سیاست نمی‌توان در میانه دو طرف ایستاد چراکه هر زمان منازعه تشدید شود، از تیر و ترکش‌های سیاسی‌ای که به سوی هم پرتاب می‌کنند، قطعاً چند عدد نصیب فرد میانه می‌شود. شاید به‌همین‌دلیل بود که فرمانده اسبق قالیباف، بعد از سال‌ها تلاش سیاسی و شکست، به دانشگاه امام‌حسین (ع) بازگشت. ضمن اینکه وسط قرارگرفتن، هوش و ذکاوت سیاسی خاصی می‌طلبد تا آسیب‌ها به حداقل برسد که کنش سیاسی قالیباف حاکی از این هوش نیست. می‌توان تصور کرد که رویای پاستور برای سردار خلبان به حدی اغواکننده است که بار دیگر می‌خواهد شانس خود را بیازماید. موفقیت او در این راه بستگی به نوع کنش انتخابی‌اش دارد تا بتواند بعد از یک دهه سیاست‌ورزی، انتخاب اول باشد.»

روزنامه آرمان‌امروز

روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «ناطق نوری می‌آید؟» و «از او دفاع خواهم کرد» اختصاص داد.

• تکاپو اصلاح‌طلبان برای حضور ناطق‌نوری

از اصلاح‌طلبان اصرار؛ از ناطق‌نوری انکار. شیخ نور با اصلاح‌طلبان اتمام حجت کرد و در نشست کانون نمایندگان ادوار مجلس درباره حضورش در انتخابات مجلس آتی گفت «در زمینه ورود به انتخابات احساس تکلیف شرعی نمی‌کنم و در جناح یا گروه خاصی نیز قرار نمی‌گیرم.» اما اصلاح‌طلبان باور نمی‌کنند آنان نیاز به یار کمکی از اردوگاه اصولگرایان دارند به همین دلیل کوچک‌ترین سخن عضو جامعه روحانیت را تعبیر به حمایت از جریان خود می‌کنند.

«ملت ایران ۳۵ سال تحریم و هشت سال دفاع مقدس را با سربلندی پشت‌سر گذاشت، اکنون نیز با داشتن اعتقادات دینی و تبعیت از رهبر آگاه و فرزانه کشور، چرا باید دلواپس باشیم» این سخنان حجت‌الاسلام ناطق نوری کافی بود که گروه سیاسی روزنامه آرمان‌امروز آن را از بارقه کم‌سو امید برای حضور ایشان در بازی انتخاباتی اصلاح‌طلبان تعبیر کند و در همین راستا نوشت «حجت‌الاسلام ناطق‌نوری نباید همچون برخی افراد به این فکر کند پیشینه شکست او در دوم خرداد 76 در دیگر عرصه‌های انتخاباتی برایش تکرار خواهد شد. حضور شیخ نور در انتخابات مجلس دهم فارغ از همراهی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان می‌تواند شوری دیگر در انتخابات به پا کند. اعلام کاندیداتوری دقیقه 90 آیت‌ا... هاشمی‌رفسنجانی در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم توانست موجی از امید ایجاد کند که در نهایت منجر به شکست تندروها شد. چرا این اتفاق این بار در انتخابات دهمین دوره مجلس و به دست حجت‌الاسلام ناطق روی ندهد. او ثابت کرده همواره پایبند به تفکرات میانه‌روانه است و افراط را برنمی‌تابد بنابراین شاید بتوان امیدوار بود در مدت باقیمانده، شیخ نور در خود احساس تکلیف کند و همچون هاشمی در سال 92 به دعوت مردم و بزرگان میانه‌روی و اصلاح‌طلبان برای حضور در انتخابات مجلس شورای اسلامی پاسخ مثبت دهد.»

روزنامه ایران

روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «برنامه دولت برای دوران عبور از تحریم» و «کالاهای ماشینی و چینی، نفس صنایع دستی را بریده‌اند» اختصاص داد.

• وزارت کشور: سازماندهی حمله به مطهری هنوز تأیید نشده است

داستان درگیری علی مطهری با افراد ناشناس در شیراز همچنان ناتمام است؛ پروندهٔ که علی مطهری خواهان رسیدگی همه‌جانبه به آن است.

روزنامه دولتی ایران در انعکاس سرنوشت پرونده علی مطهری به نقل از حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور، نوشت«کسانی در ماجرای شیراز و حمله به مطهری نقش داشتند، موانعی را ایجاد کرده و درگیری را در ابتدای فرودگاه شیراز شکل داده بودند. این افراد براساس اسناد، مدارک، فیلم‌ها و عکس‌ها شناسایی و به دستگاه قضایی نیز معرفی شدند. معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور افزود: قوه قضائیه برای این افراد قرار صادر کرده است، حتی برخی از این افراد چند روز در بازداشت بودند. بر اساس گزارشی که به رئیس جمهوری به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی ارائه شد، آقای روحانی ادامه پیگیری را به قوه قضائیه محول کرد. بنابراین جزئیات کار در حال حاضر از طریق دستگاه قضایی پیگیری می‌شود.

معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور در پاسخ به این سؤال که آیا هویت این افراد قابل بیان است و اینکه آیا ثابت شده آن‌ها سازماندهی شده بودند، گفت: تا این لحظه سند و مدرکی که هم نشان دهد این افراد برای حمله به مطهری٬ از سوی گروه یا فرد خاصی سازماندهی شده بودند، وجود ندارد. البته اینکه این افراد در ادامه اظهارات خود چه مطالبی را بیان می‌کنند و قاضی پرونده در مورد آن‌ها چه تشخیصی می‌دهد، موضوعی است که باید به آینده و ادامه مسیر بازپرسی واگذار کرد. ذوالفقاری در پاسخ به این سؤال که چرا اخیراً فضای شیراز اینقدر ملتهب و متشنج شده، خاطرنشان کرد: در گزارشی که ما تنظیم کردیم، همه این دلایل را ذکر کرده‌ایم. ما به مسأله شیراز به شکل همه جانبه و از دید همه طرف‌ها نگاه کردیم. مواردی که از نظر ما در بروز و ظهور چنین اتفاقاتی نقش دارند، اعلام کرده و در اختیار مسئولان قرار دادیم.»