به گزارش مشرق، شب گذشته و در جریان مذاکرات ایران و 1+5 در وین، یکی از مقامات ارشد آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، نشستی را با خبرنگاران حاضر در وین برگزار کرده و به سوالات آنها پاسخ داد.
مشروح این نشست خبری را در ادامه بخوانید.
مقام ارشد دولت آمریکا در ابتدای این نشست خبری تأکید کرد: ما در وین سخت تلاشمان را انجام داده‌ایم. روزهای مذاکرات، بسیار طولانی است و از نخستین آغاز ابتدایی روز مذاکرات برگزار شده است. برخی روزها مذاکرات تا حدود ساعت یک نیمه شب نیز به طول می‌انجامد. «جان کری» وزیرخارجه آمریکا و «محمد جوادظریف» همتای ایرانی‌اش طی روزهای گذشته در خصوص حساس‌ترین مسائل و دشوارترین مسائل باقیمانده در این مذاکرات گفت‌وگوهای فشرده‌ای داشتند. با توجه به اینکه هنوز هم مسائلی باقیمانده، طرفین در نظر دارند تا بعد سی ژوئن (10 تیر) نیز همچنان در وین مانده و به گفت‌وگوها ادامه دهند. تمرکز همگی ما همچنان بر دستیابی به توافقی جامع در همین دور مذاکرات است و هیچ کس درباره تمدید طولانی مدت مذاکرات صحبتی نمی‌کند.
دستیابی به توافق در همین جا قطعا میسر خواهد بود. ما برای دستیابی به توافقی جامع که تمام خطوط قرمز ما را دربر گیرد، هنوز مسیری را در پیش داریم و این مسیر پیش رو باید بر اساس پارامترهای عنوان شده در بیانیه لوزان طی شود. هنوز مسائل سخت و حقیقی باقی مانده که برای دستیابی به توافقی جامع باید رفع شوند و هنوز نمی‌دانیم آیا تحقق چنین امری میسر است یا خیر. ما نمی‌دانیم. اما خواست ما بر این است و امیدواریم که این توافق حاصل شود. اما نمی‌دانیم که چنین توافقی حاصل می شود یا خیر.
سفر ظریف به ایران امری عادی بود
وی در ادامه تأکید کرد: ما و مقامات ایرانی همگی به این امر واقفیم که این لحظه ای مهم در این مذاکرات است. ما در مذاکرات و اجرای طرح اقدام مشترک با موفقیت پیش رفتیم و توافقات خوبی نیز در خصوص پارامترهای کلی مطرح شده در لوزان صورت گرفته است. آنچه سعی داریم هم اکنون انجام دهیم مشخص کردن جزئیات مربوط به این پارامترهای کلی است، جزئیاتی که برای ایجاد اطمینان برای جهانیان در این خصوص که این توافق، توافقی بادوام، قابل راستی‌آزمایی و بسیار خوب و قوی خواهد بود بسیار مهم هستند.
وی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره علت بازگشت «محمد جواد ظریف» به ایران و ملحق شدن مجدد او به مذاکرات در وین گفت: آنچه مسلم است وزرای کشورها در این دوره از مذاکرات مدام در حال رفت و آمد هستند. همانطور که می دانید وزیر خارجه روسیه نیز قرار است فردا به مذاکرات ملحق شود. بنابراین رفت و آمد افراد در این مذاکرات امری عادی است و وی نیز اعلام کرده که این سفر کوتاه به ایران از پیش برنامه ریزی شده بود.
توافق ابتدا باید میان تک تک اعضای 1+5 حاصل شود
این مقام دولت آمریکا افزود: در رابطه با مسائل مورد مذاکره باید تصریح کنم که همه مسائل در مذاکرات مورد بحث قرار می گیرد. به عنوان نمونه، همانطور که همه می‌دانند درباره بازطراحی راکتور اراک تصمیم گیری شده است اما جزئیات بسیاری در این رابطه وجود دارد، همه چیز از چگونگی مدیریت پروژه تا اینکه چه کسانی درگیر آن خواهند بود و چه کسی قرار است طراحی جدید را ارائه دهد، برنامه نظارتی به چه صورت است و چه اتفاقی برای آب سنگین خواهد افتاد و قرار است با سوخت مصرف شده چه شود و همچنین در خصوص صدها مورد جزئیات دیگر در این رابطه همچنان گفت‌وگو می‌شود. تمام این جزئیات باید مورد توافق قرار گیرد. که البته تازه، این جزء سخت ترین مسائل مورد بحث در این مذاکرات هم نیست و تنها به عنوان یک نمونه مطرح شد. مسائل بسیار پیچیده تری وجود دارد که هنوز باید در خصوص آن گفت‌وگو شود از جمله، تصمیم‌گیری در خصوص اینکه قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل به چه صورت باید باشد. و همانطور که همه می‌دانیم این گروه 1+5 است که با ایران مذاکره می‌کند، بنابراین ابتدا باید اعضای 1+5 با یکدیگر در خصوص مسئله‌ای به توافق برسیم و بعد هم تازه با ایران، این توافق نهایی شود. روند بسیار پیچیده ای است و مسائل بسیاری باید در نظر گرفته شود.
در خصوص تمام پارامترها باید شفاف‌سازی صورت گیرد. برخی از این پارامترها در لوزان مورد توافق قرار گرفت. برخی از این پارامترها نیازمند آن است تا جزئیات بیشتری در رابطه با آنها ارائه شود تا به یک درک جامع برسیم.
ایران به تمام پارامترهای مطرح در لوزان پایبند است
این مقام دولت آمریکا در خصوص پایبندی ایران به مفاد مطرح در بیانیه لوزان گفت: آنچه برای آمریکا و البته گروه 1+5 اهمیت دارد چهارچوب کلی مورد توافق در لوزان بوده و هست. این تمام آن چیزی است که درباره آن توافق کرده‌ایم که می‌تواند تفاهم و درک مشترکی برای دستیابی به توافق جامع باشد. هر روزه اظهارنظرهای مختلفی صورت می‌گیرد و مقالات مختلفی در این رابطه منتشر می‌شود – این توافق چگونه باید باشد و چه مواردی را نباید شامل شود و خطوط قرمز آن چیست. آنچه ما مذاکره کنندگان باید صورت دهیم این است که در داخل اتاق مذاکره کاملا متمرکز باشیم و اجازه ندهیم مسائل حاشیه‌ای اثرگذار باشد. ما می‌دانیم که در لوزان چه مسائلی مورد توافق قرار گرفت. همچنین می‌دانیم که جزئیات چه مسائلی باید مطرح شود. علاوه براین، باید مسیری رو به جلو مشخص شود تا این اطمینان حاصل شود که تمام پارامترهای مورد توافق در لوزان در توافق جامع نیز مطرح می‌شود. ایرانی‌ها نیز تمام پارامترهای مطرح در لوزان را پذیرفته‌اند.
وی در امه تأکید کرد: تمام این مسائل بسیار پیچیده است. در لوزان پارامترهایی مطرح شد. که این پارامترها چهارچوب کلی از مسائل ضروری بود، اما جزئیاتی که در این مذاکرات مطرح می‌شود می تواند معنای آن پارامترها را تغییر دهد. به همین دلیل است که این مذاکرات بسیار پیچیده و سخت است.
رفع تحریم ها نیازمند آماده سازی و برخی مقدمات است و یکجا میسر نیست
این مقام آمریکایی درباره نحوه لغو تحریمها گفت: آنچه در لوزان اعلام کردیم و در فکت شیت آمریکایی نیز آمد، این بود که در خصوص روند و مراحل کار به نتایجی رسیدیم که ایران گام هایی داوطلبانه در زمینه هسته‌ای بردارد و این گام ها راستی آزمایی شود. برای رفع تحریمها باید آماده‌سازی‌هایی صورت گیرد. رفع تحریمها نیازمند مقدمات بسیار است و اینگونه نیست که به محض اراده، این امر محقق شود، نه تنها اقدامات اداری بلکه، تعاملات بسیاری با موسسات مالی باید صورت گیرد، دستورالعمل های قانونگذاری باید ارائه شود، دستورالعمل هایی باید در اختیار بانک ها قرار گیرد و بسیاری مسائل دیگر. ما هم باید آماده شویم. همه باید آماده شوند و گامهای خود را بردارند و سپس زمانیکه آژانس اقدامات ایران را مورد راستی آزمایی قرار دهد، نخستین مرحله از رفع تحریمها نیز محقق خواهد شد.
آمریکا به هیچ کس اجازه نمی‌دهد وارد هر سایت نظامی‌اش شود
وی در خصوص ابعاد احتمالی نظامی مطرح در خصوص برنامه هسته‌ای ایران گفت: آنچه بارها اعلام کرده‌ایم و بر آن استوار خواهیم بود این است که چه در رابطه با مسئله ابعاد احتمالی نظامی و چه پروتکل الحاقی، چنانچه آژانس تشخیص دهد که دلیل و مبنایی برای دسترسی به اشخاص، مکان‌ها و اسناد ضروری وجود دارد، این امر باید محقق شود و این دسترسی فراهم گردد. آنچه در این توافق مطرح خواهد شد این نیست که ما حتما باید قادر باشیم هر سایت نظامی ایران را مورد بازرسی قرار دهیم چرا که آمریکا نیز به هیچ کس اجازه نمی‌دهد وارد هر سایت نظامی‌اش شود. بنابراین چنین امری اصلا امکان پذیر نیست. هر کشوری اسرار نظامی‌ای دارد که نمی‌خواهد در اختیار دیگران قرار دهد. اما اگر در متن این توافق، در رابطه با پروتکل الحاقی و PMD، آژانس تصمیم بگیرد که نیازمند دسترسی است و دلیلی برای این دسترسی داشته باشد، در اینجا فرایندی در نظر گرفته شده تا ما اطمینان حاصل کنیم که این دسترسی برای آژانس فراهم می‌شود. ما در خصوص فرایندی که این اطمینان را حاصل کند که دسترسی‌های مورد نیاز برای آژانس فراهم می‌شود، کار کرده‌ایم.
نهاد تصمیم گیرنده درباره مسئله PMD آژانس است
وی ادامه داد: بررسی ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران مسئولیت نهادی آژانس بین المللی انرژی اتمی است و نه آمریکا. آنچه ما سعی داشتیم در این مذاکرات انجام دهیم ایجاد اطمینان از این مسئله بود که به موضوع PMD پرداخته خواهد شد و اینکه آژانس قادر خواهد بود گزارشی در این رابطه منتشر کند، البته همانطور که وظیفه سازمانی‌اش ایجاب می‌کند. بنابراین نهاد تصمیم گیرنده درباره مسئله PMD آژانس است. آنچه وزیرخارجه آمریکا نیز به آن تلویحا اشاره کرده گزارش برآورد اطلاعات ملی ما درباره برنامه هسته‌ای ایران بوده است.
این مقام آمریکایی در خصوص زمان‌بندی رفع تحریمها علیه ایران گفت: مرحله‌بندی مسائل مربوط به رفع تحریمها و جزئیات مربوط به آن از جمله مسائل مورد بحث در مذاکرات است. آنچه در اینجا محقق می‌شود دستیابی به یک تفاهم سیاسی مشترک است که مرحله بندی اجرای آن بسیار مهم است و جزئیات مربوط به این مسائل از جمله موضوعات مورد بحث در مذاکرات است. در حقیقت نحوه رفع تحریمها در این توافق، مشابه برنامه اقدام مشترک خواهد بود به نحوی که همزمان با برداشتن گام‌هایی جدی از سوی ایران به صورت مرحله به مرحله این تحریمها رفع خواهد شد. این یک روند مرحله به مرحله خواهد بود، ابتدا توافق حاصل می‌شود بعد یک سری آمادگی ها و زمینه‌سازی ها صورت می گیرد و بعد ادامه کار را خواهیم داشت.
پرداختن به مسئله پروتکل الحاقی برای دستیابی به توافق ضروری است
وی در ادامه تأکید کرد: این مذاکراتی بسیار سخت و پیچیده است. وزیر خارجه آمریکا کاملا به پارامترهای لوزان پایبند است و تمام تلاش خود را به کار خواهد بست تا هر چه در لوزان توافق شده بود، محقق شود. خواست «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا نیز کاملا مشخص است و رهنمودهای وی به تک تک ما در این مذاکرات مشخص شده است. من در دوران جلیلی نیز در مذاکرات حاضر بودم و معتقدم که نباید به سناریوهای فرضی بپردازیم و آنچه ضروری است و به صراحت اعلام کرده‌ام دستیابی به توافقی پایدار و قابل راستی‌آزمایی است. این توافق برای امنیت ملی آمریکا پیامدهای جدی دارد. این توافق برای امنیت ملی همه شرکای ما در گروه 1+5، مناطق مختلف جهان، منطقه خاورمیانه و ایران نیز پیامدهای جدی دارد. باید توجه داشت که بین ایران و ایالات متحده، چند دهه خصومت و بی اعتمادی وجود دارد. رسیدن به این توافق جامع، تصمیمی بسیار بسیار بسیار بزرگ برای همه است. انجام دادن این کار دشوار است. در توافق باید مسئله پروتکل الحاقی نیز مشخص شود. اگر این اتفاق رخ ندهد، نمی توانیم به توافق دست پیدا کنیم.
وی در بخش دیگری از اظهاراتش درباره مقایسه برنامه هسته‌ای ایران و کره‌شمالی تأکید کرد: مقایسه مسئله هسته‌ای ایران با کره شمالی فایده‌ای ندارد زیرا شرایط این دو کشور و برنامه هسته‌ای آنها کاملا متفاوت است. البته درسهایی در گذشته فراگرفته‌ایم که می‌توانیم از آن استفاده کنیم. ما می‌خواهیم بسته ای تهیه شود که حاوی شفافیت، راستی‌آزمایی و لغو تحریمها و دیگر گامهای هسته‌ای باشد که ایران بر می‌دارد. این بسته در مجموع می تواند شرایط لازم را ایجاد کند تا اینکه رئیس جمهور اوباما بتواند به اهدافش دست پیدا کند.
حضور آژانس برای راستی آزمایی جزئیات مذاکرات ضروری است
این مقام ارشد آمریکایی در ادامه با اشاره به حضور «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین و در جریان مذاکرات گفت: صبح امروز آمانو و کری دیدار کردند. باید بخاطر داشت اهمیت حضور مدیرکل و آژانس بین المللی انرژی اتمی فقط درباره ابعاد نظامی احتمالی یا پروتکل الحاقی یا دسترسی مدیریت شده، نیست بلکه آژانس، اصلی ترین نهاد برای راستی‌آزمایی بسیاری از جزئیات توافق است. آژانس نظرات کارشناسی خودش را در حین نگارش متن ارائه می‌دهد. بنابراین می بینیم که آژانس نقش بسیار چشمگیری در حرکت روبه جلوی ما ایفا می کند. ما حداکثر تلاش خود را کرده ایم تا تضمین کنیم استقلال آژانس بین المللی انرژی اتمی حفظ شود. آژانس با ما همکاری می کند اما برای ما کار نمی کند و تصمیمات خودش را اتخاذ می کند. آژانس برای توافق جامع مشترک ، نقش کلیدی ایفا می کند.