گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
*****
این روزنامه‌ها برای القای اختلاف در میان اصولگرایان سخنان محمدرضا باهنر را تعبیر به تغییر فرماندهی و محوریت وحدت از شورای فقها دانستند؛ از سوی دیگر روزنامه آرمان‌امروز علی لاریجانی را همکاری «استراتژیک» دولت روحانی و مصلح سیاسی که دوست اصولگرایان و یاور اصلاح‌طلبان معرفی می‌کند که در شرایط فعلی نقشی اثرگذار در سیاست داخلی ایفا خواهد کرد و این گزاره‌ها از سوی روزنامه حامی کارگزاران سازندگی گمانه‌زنی‌ها برای پیوند سیاسی میان حامیان دولت و رییس مجلس را تقویت می‌کند.
ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری دوشنبه را با تیترهای«رئیس‌جمهور اتریش؛ امروز در تهران» و «ایران مملکت صلح و دوستی است» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· ظهور مجدد سعید جلیلی
سکوت سعید جلیلی پس از دو سال در کمیسیون ویژه برجام بهارستان شکست و رییس سابق تیم مذاکرات هسته‌ای از کارنامه خود دفاع کرد و گلایه‌های غیرمستقیم به نتیجه برجام کرد و این آغاز گمانه‌زنی‌ها برای ظهور مجدد سعید جلیلی در عرصه سیاست کشور است.
گروه سیاسی روزنامه مردم‌سالاری در تحلیل سیاست‌ورزی سعید جلیلی نوشت: «نکته جالب و حاشيه ساز سخنان جليلي در اين سخنراني‌ها و حواشي پس از آن، اين بود که جليلي مدعي شده بود طرف مقابل در مذاکرات هسته‌اي در دوران رياست او برتيم ايراني مذاکره کننده، همان زمان آماده رفع تحريم‌ها بوده است؛ ادعايي که نه تنها طي دو سال اخير از سوي او و همراهانش در آن مذاکرات از جمله علي باقري مطرح نشده بود، بلکه همين حالا نيز ابهامات فراواني بر مي‌انگيزد؛ از جمله اينکه اگر طرف مقابل تا اين حد آماده رفع تحريم در دولت قبل بود، پس چرا مذاکرات در دولت جديد که بنا به ادعاي همفکران جليلي، تا حد زيادي هم مذاکره کنندگان ايراني، آمادگي امتياز دادن به طرف غربي را داشته اند تا اين حد به طول انجاميده است؟ اما مهمتر از همه اينها، دلايل افزايش تحرک سعيد جليلي در اين روزهاست؛ روزهايي که به انتخابات مجلس شوراي اسلامي‌منتهي مي‌شود و گفته مي‌شود جليلي گزينه اصلي جبهه پايداري نه تنها براي ورود به مجلس، بلکه براي تصدي رياست مجلس شوراي اسلامي‌است.
کمپين دعوت از سعيد جليلي براي انتخابات مجلس توسط يارانش از پاييز دو سال پيش در فضاي مجازي راه‌اندازي شده و او هم اکنون در حال افزايش فعاليت‌هاي تبليغي و رسانه‌اي خود است. ارديبهشت ماه امسال، ديدار سعيد جليلي با آيت‌الله مصباح يزدي، گمانه‌ها در مورد احتمال کانديداتوري او در انتخابات مجلس را افزايش داد و حالا گفته مي‌شود جليلي قصد دارد از قم يا مشهد براي مجلس آينده کانديدا شود و براي اين کانديداتوري، نه تنها از حمايت جبهه پايداري برخوردار است، بلکه آيت‌الله مصباح نيز از او پشتيباني مي‌کند. راز افزايش فعاليت‌هاي جليلي را در همين برنامه او براي انتخابات مجلس آينده بايد جستجو کرد.»
روزنامه ابتکار دوشنبه را به تیترهای «سنتی‌ها در میدان اعتدال» و «ترافیک دیپلماتیک در تهران» اختصاص داد.
· وحدت اصولگرایان در میانه تکثر
روزنامه ابتکار مدعی است که «راس» وحدت اصولگرایان و چگونگی حضور «لاریجانی» در انتخابات گره‌های وحدت‌یابی این جریان سیاسی است؛ آنان مدعی هستند که اصولگرایان خواهان محوریت جامعتین هستند و از پذیرش شورای علما ابا دارند و از سوی دیگر تکالیف حضور علی لاریجانی در سامانه وحدت مشخص نیست.
گروه سیاسی روزنامه ابتکار در همین راستا نوشت: «مساله اصلی این جاست که بسیاری از اصولگرایان هرچند زعامت آیت‌الله یزدی به عنوان رئیس مجلس خبرگان و رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و آیت‌الله موحدی کرمانی به عنوان دبیرکل جامعه روحانیت را قبول دارند، اما با پذیرش زعامت آیت‌الله مصباح یزدی مشکل جدی دارند. دلیل اصلی این گروه، شناخته شدن جبهه پایداری و رهبر معنوی آن به عنوان اصلی‌ترین عامل برهم‌زننده وحدت اصولگرایان است که نه تنها در انتخابات مجلس نهم حمایت از لیست جبهه متحد – مورد تایید جامعتین – را نپذیرفت و لیست جداگانه داد، بلکه در انتخابات ریاست‌جمهوری 92 نیز با معرفی کاندیدای جداگانه (سعید جلیلی) عملا رسیدن به وحدت را تحت‌الشعاع قرار داد و تعدد کاندیداهای اصولگرا در نهایت باعث شد یک چهره اعتدالی با حمایت اصلاح‌طلبان سکاندار پاستور شود.
یکی از اصلی‌ترین چهره‌هایی که در معمای وحدت اصولگرایان نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند، علی لاریجانی است. رئیس فعلی مجلس شورای اسلامی، در سال‌های اخیر به عنوان یک اصولگرای معتدل شناخته می‌شود. از سوی دیگر تقابل پیروان آیت‌الله مصباح و جبهه پایداری با وی نیز در سال‌های اخیر بر هیچ کس پوشیده نیست. از توهین و پرتاب کفش به سوی لاریجانی هنگام سخنرانی در مراسم 22 بهمن شهر قم تا سخنان توهین‌آمیز برخی نمایندگان جبهه پایداری در صحن مجلس یا مصاحبه‌های خود علیه رئیس مجلس نشان می‌دهد که موضوع جدی‌تر از برخی گمانه‌هاست.تحلیل‌ها از شیوه حضور لاریجانی در انتخابات آینده متفاوت است. گروهی می‌گویند وی در نهایت رای جامعتین را خواهد پذیرفت، گروهی اعتقاد دارند جمعی از اصولگرایان معتدل گرد وی جمع خواهند شد و گروهی از ائتلاف احتمالی وی با اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان خبر می‌دهند.»
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «با چه جسارتی اصلاح‌طلبان را فتنه‌گر می‌خوانید؟» و «چک رفت، اسپانیا آمد» اختصاص داده است.
· تنش در نشست کمیسیون برجام
همه اصلاحات علیه کمیسیون ویژه برجام بهارستان گام بر می‌دارند؛ آنان ابتدا به تنزل جایگاه حقوقی این کمیسیون پرداختند و سپس به حاشیه‌سازی با امتناع زاکانی از حضور در برنامه تلویزیونی با حضور بعیدی‌نژاد و حالا خبر از تشنج در کمیسیون می‌دهند.
گروه سیاسی روزنامه اعتماد پیرامون جلسه بررسی کمیسیون ویژه برجام اظهار داشت: «تنش در كميسيون برجام به اوج رسيد؛ همان دستي كه چند ماه پيش به سمت وزير خارجه امريكا خودكار پرت كرد، ديروز در جلسه كميسيون ويژه عينكش را روي ميز كوبيد. آخرين جلسه هسته‌اي مجلس با التهاب به پايان رسيد؛ تنشي بين عباس عراقچي و منتقدان برجام. تنش بر سر مقايسه قطعنامه‌هاي ١٩٢٩ و ٢٢٣١ شوراي امنيت سازمان ملل متحد، موضوع بازرسي‌ها و همينطور مساله رآكتور آب سنگين اراك؛ تنش‌هايي كه البته نه راهي به قاب تلويزيون پيدا مي‌كنند و نه به گزارش سخنگوي كميسيون از جلسات اين مجموعه. چه آنكه سيد حسين نقوي حسيني، سخنگوي كميسيون ويژه در گفت‌وگو با «اعتماد» اصل درگيري لفظي در جلسه ديروز را تكذيب مي‌كند و مي‌گويد: «در جلسات ما فقط گفت‌وگوها جدي است و آقايان هم نبايد اينقدر دل نازك و زود رنج باشند. جدي بودن گفت‌وگوها به هيچ عنوان به معناي دعوا نيست.» اين اما روايتي است كه ديگراني در كميسيون برجام آن را رد كرده‌اند. وحيد احمدي، نماينده عضو كميسيون ويژه در گفت‌وگو با ايلنا و همينطور عباسعلي منصوري آراني در گفت‌وگو با «اعتماد» تاييد كرده‌اند كه كار بررسي برجام در جلسه ديروز به جدال لفظي جدي بين عباس عراقچي و منتقدان او كشيده شده است. در اين ميان اما يك نماينده كه نخواست نامش منتشر شود توضيحات بيشتري درباره تنش ديروز به «اعتماد» داده است؛ تنشي كه در جريان آن ديگر خبري از خونسردي قبلي عراقچي در مواجهه با منتقدان داخلي نبوده است.»
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای«برسد به دست وزیر دادگستری» و«احمدی نژاد حاضر بود چشمان مرا در بیاورد» اختصاص داد.
· جای خالی زنان در خبرگان
گروه سیاسی روزنامه شرق به بررسی نقش‌آفرینی زنان در مجلس خبرگان پرداخته است؛ اولین و آخرین زن حاضر در خبرگان «منیره گرجی» است که در مجلس خبرگان قانون اساسی شرکت داشت و در گمانه زنی‌ها برای انتخابات مجلس خبرگان در اسفند ماه نامی از زنان دیده نمی‌شود.
نویسنده یادداشت با بیان نارسایی در شناخت کارکردهای مجلس خبرگان در میان زنان نوشت: « به‌هرترتیب، عامل جنسیت در شرایط انتخاب‌شوندگان مجلس خبرگان به چشم نمی‌خورد، اما تاکنون حتی یک زن مجتهده و واجد شرایط که بی‌گمان در بافت تحصیلات حوزوی در ایران، به ویژه پس از تأسیس جمهوری اسلامی فراوان است، وارد مجلس خبرگان رهبری نشده است و به خاطر تجربه سال‌های اخیر، امید چندانی نیز به حضور زنان در این مجلس نیست، اما با توجه به رنگ‌وبوی سیاسی‌ای که این مجلس در چند سال گذشته و در جریان برگزاری انتخابات هیأت‌رئیسه داشته است، می‌توان انتظار داشت توجه زنان نیز بار دیگر به حضور در این رکن مهم در ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران جلب شود.»
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «احمدی‌نژاد می‌خواست چشمم را درآورد!» و «محرمانه با جلیلی؛ نامحرمانه با ظریف» اختصاص داد.
· لاریجانی، فرصتی مغتنم برای روحانی
علی لاریجانی «تغییر» کرده است؛ این مقدمه‌ی برای آغاز تحلیل های هم‌گرایانه میان دو قطب اصلاحات و حامیان لاریجانی است. روزنامه آرمان‌امروز علی لاریجانی را همکاری «استراتژیک» دولت روحانی و مصلح سیاسی که دوست اصولگرایان و یاور اصلاح‌طلبان معرفی می‌کند که در شرایط فعلی نقشی اثرگذار در سیاست داخلی ایفا خواهد کرد.
در همین راستا گروه سیاسی روزنامه آرمان‌امروز در تحلیل سیاست‌ورزی لاریجانی نوشت: «علی لاریجانی یک اصولگراست و در این مشی تردیدی نباید داشت اما اصولگرای همراه با پیشوند میانه‌رو. برای اثبات این ادعا لازم نیست مسیری طولانی را طی کرد و با کمی عقبگرد و بازگشت به سال 92 به خوبی مشی او مشخص می‌شود. در آن برهه که دولت دکتر روحانی به روی کار آمد، اصولگرایان به دو بخش تقسیم شدند. بخشی که به رغم ادعای اصولگرا بودن روحانی اما به وی هجمه برده و منتقد پروپاقرص او شدند و بخش دیگر علی لاریجانی و همفکران او بودند که مشی اعتدال را پیش گرفتند و کمک به دولت را به عنوان وظیفه در ذهن حک کردند. جایگاه لاریجانی برای دولت بسیار مغتنم بود چراکه فرصت تبادل قدرت و ایجاد توازن را تا حد قابل توجهی فراهم می‌کرد و همچنین اعتقاد روحانی به لاریجانی در نقش یک مصلح سبب شد تا از نظرات رئیس مجلس در چینش کابینه بهره ببرد. همچنین لاریجانی به خوبی می‌دانست همراهی او با دولت یک امتیاز مثبت برای بقای ریاستش در مجلس دهم خواهد شد و این موضوعی بود که تمام میانه‌روها از آن استقبال می‌کنند.»
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «طرح ارتقای کیفیت روی میز خودروسازان» و «رونمایی از آثار جدید فرشچیان» اختصاص داد.
· ترافیک دیپلمات‌ها در تهران
چشم آبی‌ها راهی تهران خواهند شد؛ دوران پس از اعلام برجام هم‌زمان با حضور دیپلمات‌های اروپایی برای همگرایی بیشتر با دولت یازدهم شده است.
گروه سیاسی روزنامه ایران در همین راستا نوشت: « چهره‌ها و مقامات بلند مرتبه غربی در سفر به تهران گوی سبقت از یکدیگر ربوده‌اند. بعد از سفر فدریکا موگرینی، لوران فابیوس و فیلیپ هاموند، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای خارجه فرانسه و انگلیس به عنوان دو عضو اروپایی گروه کشورهای طرف مذاکره هسته‌ای با ایران که حضوری زودهنگام در کشورمان داشتند، حالا مقامات بلندپایه چک، اسپانیا و اتریش هم میهمان این روزهای دستگاه دیپلماسی کشورمان هستند. در این میان سفر امروز(دوشنبه) هاینتس فیشر، رئیس جمهوری اتریش به تهران که بعد از قریب به 11 سال از آخرین حضور یک مقام تراز اول غربی در تهران رقم می‌خورد، نشان از آن دارد که دولت یازدهم تا اینجای کار پای ثابت دیپلماسی با همه کشورهای تأثیرگذار در مناسبات جهانی بوده است. دیدار و گفت‌و‌گوهایی که رو در روی سیاستمداران کشورهای مختلف و ذیل یکی از شعارهای اصلی دولت حسن روحانی یعنی تنش زدایی و ارتباط فعال و سازنده با جهان صورت می‌گیرد و ناظر بر آن است که موفقیت دولت در حل پرونده هسته‌ای و زدودن موانع از سر راه رابطه با بازیگران مهم جهان، فرصت مناسبی را فراهم کرده است تا نقش تأثیرگذار ایران در معادلات خارجی به رسمیت شناخته شود. این رفت و آمدها در حالی است که روزگاری نه چندان دور ایران در انزوایی گرفتار آمده بود که ماحصل نگاه دولت گذشته به برقراری رابطه با بازیگران کمتر شناخته شده بود، اتفاقی برآمده از فقدان تعامل با کشورهای تأثیرگذار که خود در ناکامی در حل چالش‌ها بویژه چالش پرونده هسته‌ای تأثیر بسزایی داشت.»