گروه سیاسی مشرق - رسانههای مکتوب همواره نقش عمدهای در هدایت افکار عمومی و جریانسازی رسانهای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامهها، جایگاه ویژهای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامههای متعلق به جریان اصلاحطلب میپردازد.
*****
روزنامههای زنجیرهای اصلاحات، روز سهشنبه را با تحریک و تشویق جمارانیها برای ورود به انتخابات خبرگان و مجلس شروع کردند، به نظر میرسد در سایه سکوت فرزندان مرحوم حجتالاسلام والمسلمین سید احمد خمینی مقابل تشویقها و درخواستهای اکبر هاشمی رفسنجانی و اصلاحطلبان، این جماعت، هر روز اخبار متفاوتی درباره حضور یا عدم حضور در انتخابات منتشر میکنند.
از سوی دیگر، حامیان دولت یازدهم با سوء استفاده از کمکاریهای دولت دوم احمدینژاد، نمیخواهند مسؤولیت نابسامانی در عرصه اقتصادی و اجرایی در دو سال اخیر را از روحانی و دولتمردانش طلب کنند بلکه در نیمهعمر دولت تدبیر و امید، باز هم تمام تقصیر را به گردن احمدینژادیها میاندازند.
بهطورکلی آنچه میتوان درباره خطوط روزنامههای امروز اصلاحات گفت، در محورهای زیر خلاصه میشود:
1- تخریب مجلس اصولگرا در کنار تخریب دولتهای نهم و دهم و معرفی مجلس اصلاحطلب بهعنوان مجلس متفاوت
2- انداختن ضعفهای اجرایی و ناکارآمدی دولت یازدهم به گردن مانع تراشان نامشخص
3- ربط دادن بازداشت خبرنگاران متخلف به انتخابات آتی و القاء ضربه زدن این موضوع به فضای سالم انتخابات
4- تبلیغات برای حضور مهدی هاشمی و تحریک و تشویق جماران و بیت امام (ره) برای ورود به عرصه انتخابات
5- تأکید بر نقاط مثبت برجام و نتیجهبخش بودن آن در حوزههای مختلف ازجمله بخش اقتصادی
6- تخریب و عدم تحمل منتقدین و مخرب نامیدن آنها با کلیدواژه «دلواپس»
7- هشدار به اصلاحطلبان منفرد نسبت به مضرات اقدام خودسرانه از سوی انحصارطلبان قدرت در این جریان
8- بازی ادامهدار با واژه «نفوذ» جهت لوث کردن و بیاثر کردن جریان مقابله با آن
9- ماموریت مولاوردی برای القای تبعیض جنسیتی در حوزه سیاسی بویژه مجلس
10- ایجاد یک دوقطبی کاذب دیگر برای تحت تاثیر قرار دادن نظارت صحیح بر اجرای برجام
مرجع ضمیر سخنان «حزبی» دیگر است اما اصلاحطلبان مایل هستند که نوک پیکان انتقادات خود را به سوی حزب ندای ایرانیان نشانه بروند تا باز هم صادق خرازی قربانی شود. اصلاحطلبان از هم اکنون به یاران خود هشدار میدهند؛ آنان «تکروی» را مصیبت اصلاحطلبان میدانند. صادق خرازی در سفر استانی خود از خطوط تمایز اصلاحات با علی لاریجانی سخن گفت و پیرامون آن اظهار داشت: «علی لاریجانی در ماجرای برجام به دولت کمک کرده است، عدهای میخواهند کام وی را شیرین کنند، درحالیکه ما معتقدیم اینگونه نیست و ما با لاریجانی اختلافات فکری و سیاسی داریم» بنابراین وی گزینه ریاست مجلس دهم نیست. فاطمه راکعی در گفتوگو با روزنامه ابتکار اظهار داشت: «به نظر من، زمان زیادی تا انتخابات مجلس دهم و سر لیستی اصلاحطلبان باقی مانده است و در خصوص ریاست مجلس شورای اسلامی باید شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان نظر دهد. اکثر احزاب و گروههای اصلاحطلب در شورای عالی سیاستگذاری حضور دارند و شخصی به تنهایی و بدون مشورت با این شورا نمیتواند نظری را بیان کند. بهتر است سید محمد صادق خرازی به اصول اولیه کار جمعی مقید باشند»
روزنامه ابتکار در ادامه با هشدار به این افراد نوشت: «به دلیل اینکه تمام آنها به خرد جمعی و مشورت با شورای عالی سیاستگذاری اتفاقنظر دارند و هر حرفی که زده میشود باید با هماهنگی جبهه اصلاحات صورت گیرد، اما از صحبتهای زده شده میتوان فهمید فعالان سیاسی اصلاحطلب نظرات شخصی خود را نباید در این شرایط حساس از طرف گروه یا شوراهای مربوطه اصلاحطلب آنهم بدون هماهنگی با آنها بیان کنند تا هزینهای برای جبهه اصلاحات به بار نیاورد.»
اما مرجع ضمیر سخنان اصلاحطلبان چه کسانی بودند که صادق خرازی قربانی شد؟ حزب کارگزاران سازندگی که خواهان محوریت در جبهه اصلاحات است در گام بعدی خود پس از اعلام سرلیست، اعضای شورای مرکزی خود را گزینههای موردنظر برای حضور در لیست جبهه اصلاحات معرفی کرده است و از این طریق سعی در اعمالنظر در چینش لیست این جریان سیاسی در انتخابات آتی دارند که با مخالفتهای «کنایهآمیز» دیگر احزاب اصلاحات همراه شده است.
تب حضور در انتخابات بالا گرفته است؛ بعد از گمانهزنیها پیرامون حضور حجتالاسلام سیدحسن خمینی در انتخابات خبرگان و «سکوت» ایشان؛ نوبت به مرتضی اشراقی رسیده است، اما وی برخلاف سید حسن خمینی حوزه انتخابیه خود را مشخص کرده است. مرتضی اشراقی در گفتوگو با «قانون» با اشاره به درخواستهای فراوان از وی برای شرکت در انتخابات مجلس گفت: «بسیاری از بزرگان، طلاب و دانشگاهیان و فرهنگیان از ما خواستند تا در این عرصه وارد شویم. وی در ادامه با اشاره به اینکه در حال بررسی هستیم تا با سنجیدن شرایط و صلاحدید به این عرصه وارد شویم تأکید کرد: در صورت ورود به انتخابات از تهران کاندیدا میشوم. اشراقی در پاسخ به این سؤال که آیا در این انتخابات مستقل عمل میکند یا اینکه ائتلاف میکند، افزود: در حال حاضر برای این سخنان زود است و در موقع لزوم به آن پاسخ میدهم.»
از سوی دیگر محسن هاشمی که داغ «بهشت» هنوز برای وی سنگین است؛ بعد از شکست در انتخابات شهرداری تهران تصمیم به حضور در «بهارستان» دارد و از اصرار افراد زیادی برای حضور وی در انتخابات خبر میدهد!
مصطفی ایزدی در یادداشت که در روزنامه آرمان امروز به تحلیل حضور این افراد در انتخابات آتی پرداخت، نوشت: «این روزها شنیده میشود برخی از منسوبان بیت امام (ره) و نوادگان ایشان و همچنین فرزندان آیتا... هاشمی برای ثبتنام در انتخابات ابراز تمایل کردهاند، اتفاق مثبت و مبارکی است. خوشبختانه اینان هیچ کدام از مشکلاتی که بخواهد مانع حضورشان شود را ندارند و میتوانند از تهران و قم که در آنجا پایگاه مذهبی دارند، کاندیدا شوند. چرا که هم نوادگان امام (ره) و هم فرزندان هاشمی به پشتوانه سابقه خانوادگیشان شناخته شدهاند و نیازی به تبلیغات ندارند. همچنین به نظر میرسد با توجه به مواضع و گرایش اصلاحطلبانه اینان در سالهای اخیر و لحاظ کردن این نکته که اکثریت جامعه ما گرایش اصلاحطلبانه دارند، میتوان حدس زد در صورت کاندیدا شدن از اقبال عمومی قابل توجهی برخوردار شوند.»
خط خبری جدید روزنامههای اصلاحطلب از روزنامه اعتماد آغاز شده است و احتمالاً در روزهای آتی از سوی تیم روزنامههای زنجیرهای پیگیری شود. روزنامههای زنجیرهای که ابتدا تشکیل کمیسیون ویژه برجام آن را فاقد جایگاه حقوقی و جناحی معرفی کردند و هماکنون از عدم نظارت این کمیسیون بر اجرا برجام سخن میگویند هرچند آشکار است که زنجیرهایها خواهان عدم «نظارت» بر اجرای برجام در سطوح مختلف هستند و کمیسیون برجام «بهانه» آنان برای تخریب راهکار نظارت است.
در همین راستا گروه سیاسی روزنامه اعتماد نوشت: «دوگانه موافقان و منتقدان برجام دوباره در بهارستان جان میگیرد. دوگانهای که خیلی هم بعد از تأیید مشروط برجام از بین نرفته بود. حالا دعوا بر سر نظارت است. نظارتی که میتواند منتقدان را در موضع یک مدعی اساسی برای نقض برجام قرار دهد. از همین روست که علیرضا زاکانی تأکید دارد عمر کمیسیون ویژه بررسی برجام به پایان نرسیده. همان کمیسیونی که منتقدان معتقدند باید مرکز نظارت مجلس بر اجرای برجام باشد. هر چند در طرف مقابل تصمیمات دیگری گرفته شده؛ از یکسو علی لاریجانی هفته پیش رسماً اعلام کرد که کار نظارت بر عهده کمیسیون امنیت ملی خواهد بود و از سوی دیگر دیروز منصور حقیقتپور گفت نخستین نشست کمیته نظارت مجلس بر برجام هم یکشنبه هفته آینده برگزار خواهد شد.
کمیتهای که منتخب کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی خواهد بود. هرچند به نظر میرسد طیف منتقدان برجام نتوانند برگ برنده نظارت را از دست گروه موافقان و مجموعه کمیسیون امنیت ملی خارج کنند؛ اما تأکید آنها بر ادامه فعالیت کمیسیون ویژه برجام حکایت از تمایلشان برای ادامه تقابلهای هستهای در مجلس دارد. تقابلهایی که در آستانه انتخابات خطوط بین جریانهای مختلف اصولگرا را نیز پررنگتر از قبل کرده است. نشانههای تقویت شکاف اصولگرایان تحت تأثیر موضعگیریهای هستهای آنها اکنون در بهارستان به روشنی قابل رویت هستند.»