نگاهی به نوع مواجهه‌ی خاندان سعودی با آزادی‌خواهی مردم در عربستان و یمن یا نوع نگاه میلیتاریست‌های مصری با انقلاب فوریه یا نوع دید خاندان سلطنتی بحرین با خواست‌های مردمی و... نشان‌دهنده‌ی این است که فرهنگ سیاسی این کشورها به‌گونه‌ای طرح‌ریزی نشده است که مردم توان مطالبه‌ی سیاسی و حتی اجتماعی را داشته باشند.

به گزارش مشرق، انتخابات هفتم اسفند 1394 به پایان رسید؛ انتخاباتی که در آن مردم برای دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری به پای صندوق‌های رأی رفتند. در زیر به برخی دلایل عزتمندی انتخابات برای ایران اشاره می‌کنیم.

1. انتخابات در ایران بهترین ابزار برای ابراز تمایلات سیاسی؛


جمهوری اسلامی از بدو تولد تاکنون به‌طور میانگین هر سال یک انتخابات را برگزار کرده است و با استفاده از این ابزار به تغییر در ساختار معادلات سیاسی درست زده است. به عبارتی نظام سیاسی در ایران به‌طور کامل در فضای چرخش نخبگان زیست می‌کند و همین عامل سبب ورود پتانسیل‌های تازه در ساختار نظام سیاسی است که مانع از انسداد فرآیندهای سیاسی در کشور شده است.

2. ایران کشوری مردم‌سالار در منطقه‌ای آشوب‌زده؛


اگر نگاهی گذرا به شرایط منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا موسوم به خاورمیانه داشته باشیم، مشاهده می‌کنیم که منطقه در آتش کینه‌توزی‌های قومی و نزاع‌های ایدئولوژیک می‌سوزد. هرچند ایده ساختگی بودن این منازعات توسط بازیگران خارجی بسیار پررنگ است، ولی روی دیگر سکه این است که مردم منطقه در فرآیند نظام سازی سیاسی با مشکلات عمیق مواجه هستند، به همین دلیل است که ساختار سیاسی به‌سرعت رو به خشونت و افراطی‌گری روانه می‌شود. برای مثال نگاهی به نوع مواجه عربستان با آزادی‌خواهی در عربستان و یمن یا نوع نگاه میلیتاریست‌های مصری با آرای انقلاب فوریه، یا نوع دید شیوخ بحرین با خواست‌های مردمی و ... نشان‌دهنده این است که فرهنگ سیاسی این کشورها به‌گونه‌ای طرح‌ریزی نشده است که مردم در آن خواستار مطالبات سیاسی خویش باشند. در چنین شرایطی ایران اسلامی با پتانسیل جمهوریت خویش این امکان را دارد جایگاه رفیع مردم‌سالاری خویش را به رخ بکشد.

3. مسئله مشارکت «نهادینه» مدنی علی‌رغم تئوری «تحریم انتخابات»؛


یکی از مسائلی که همیشه در هنگامه انتخابات در ایران از سوی اپوزیسیون خارجی و حتی برخی از مقامات سیاسی کشورهای متخاصم جمهوری اسلامی علیه نظام سیاسی این کشور عنوان می‌شود، مسئله تحریم انتخابات و عدم اعتماد به نظام سیاسی است. برای مثال در همین روز هفتم اسفند یعنی روز انتخابات وب‌سایت واشنگتن‌تایمز نوشت که رئیس پیشین مجلس نمایندگان آمریکا جان بینر که برای نخستین بار در 4 ماه گذشته و از زمان اعلام استعفایش از ریاست مجلس نمایندگان آمریکا در جریان یک سخنرانی عمومی در جمع گروه‌هایی از مخالفان حکومت ایران سخن می‌گفت، عنوان داشت که «اگر جزء شهروندان ایران بود در این انتخابات شرکت نمی‌کرد چون به ادعای او این انتخابات حاوی هیچ‌چیزی برای مردم ایران نیست.»

اما با وجود تمام فشارها برای ممانعت از رأی‌دهی مردم، این انتخابات نیز با مشارکت نزدیک به 60 درصدی مردم مواجه شده است. و این به معنی این است که مشارکت و کنشگری در ساختار اجتماعی ایران نهادینه شده است. به عبارتی قاطبه مردم بی‌تفاوتی اجتماعی را برای تعیین سرنوشت خویش امری نادرست تلقی می‌کنند.

4. تبدیل شدن ایران به‌عنوان الگوی نظام سازی در منطقه؛


جمهوری اسلامی قائل به ارائه یک الگوی موفق برای زندگی اجتماعی و متعاقب آن سیاسی برای مردم است که حقوق مردم، خداوند، حاکمان و ... هر یک جایگاه ویژه‌ای در آن دارند. این مدل به‌طور قطع روبروی مدل غربی نظام سازی قرار می‌گیرد، یعنی مدل لیبرال دموکراسی. بنابراین بدیهی است که غرب توان تحمل چنین مدلی از پیشرفت در تمام زمینه‌ها و ساحت‌های زندگی اجتماعی توسط یک کشور مسلمان را ندارد، الگویی که اتفاقاً با مقبولیت فراوانی نزد ملت‌های اسلامی و جهان سوم مواجه است. غرب از هر تلاشی برای آسیب به این مدل دریغ نمی‌کند و تلاش می‌کند همان کاری را که در مواجهه با شوروی کرد، در مواجهه با ایران نیز صورت‌بندی کند. یکی از دلایل این نوع مواجهه غرب با ایران به دلیل توان ارائه الگویی است که جمهوری اسلامی در سطح منطقه‌ای و بلکه بین‌المللی از آن بهره‌مند ‌است. توانی که صندوق‌های رأی‌دهی یکی از بال‌های آن است.

5. افشای تناقض‌گویی غرب در خصوص فضای سیاسی ایران؛


یکی از پرونده‌های چندگانه‌ای که غرب علیه جمهوری اسلامی در سطح بین‌الملل باز کرده است، پرونده ادعایی نقض حقوق بشر است. بدین‌ترتیب که مدعی است ایران ناقض حقوق شهروندان خویش است و جمهوری اسلامی نتیجه مستقیم مشارکت مردم را دست‌کاری کرده و انتخابات یک مقوله ساختگی است. اما به ناگاه غرب و آمریکایی‌ها به رهبری غرب سیاسی در خصوص این انتخابات نظری متفاوت را پیش گرفتند. این موضوع نشان‌دهنده عمق تناقض‌گویی آمریکایی‌ها در خصوص واقعیت‌های سیاسی ایران دارد. در گامی جلوتر آن‌ها حتی با عنوان داشتن «میانه‌رو» از برخی افراد حمایت نیز کردند و عنوان داشتند که منتظر نتیجه رأی‌دهی مردم هستند. برای مثال پایگاه اینترنتی وزارت خارجه آمریکا، نوشت «مارک تونر»، سخنگوی این وزارتخانه در پاسخ به سؤالی در خصوص انتخابات ایران عنوان داشته «صادقانه بگویم که پیش از آنکه به اینجا بیایم از این موضوع آگاه شدم که حوزه‌های رأی‌گیری هنوز باز هستند و مشارکت بزرگی صورت گرفته است؛ اما تا چند روز آینده نمی‌توانیم قضاوتی درباره آن داشته باشیم.»

رضا لیلانی

پایگاه برهان