کد خبر 58256
تاریخ انتشار: ۲ مرداد ۱۳۹۰ - ۱۱:۳۵

سريال "ساختمان پزشكان" هر شب از شبكه سه سيما پخش مي شود و تاكنون 50 قسمت آن روي آنتن رفته است. بر اساس اطلاعات موجود، در حال حاضر اين سريال به همراه مجموعه "مختارنامه" پربيننده ترين مجموعه هاي تلويزيون هستند.

به گزارش مشرق به نقل از رجا، نويسندگان و كارگردان اين مجموعه همان مجموعه دست اندركاران مجموعه هاي طنز مهران مديري مانند شب هاي برره و پاورچين است. اما اين سريال پر بيننده چه ميزان با استانداردهاي توليد يك مجموعه فاخر كه ويژگي‌هاي آن بارها از سوي رهبر معظم انقلاب تبيين شده انطباق دارد

• استفاده از طنز در جهت آرامش بخشي براي صدا و سيما يك ضرورت است

«مسأله آرامش بخشى به ذهن مردم، يک بخش عمده ‏اش مربوط به صدا و سيما و فيلم ها و نمايشنامه‏ هاست که هنوز تأمين نشده است. البته بعضى از فيلم‌هاى نسبتاً فکاهى و با مايه‏ هاى طنز، قدرى رواج يافته است که عيبى ندارد. خوب است که اين کارها انجام گيرد.» (بيانات مقام معظم رهبرى در ديدار مسؤولان صدا و سيما۲۳/ ۱/ ۷۵)

«ما بارها در ملاقات با دوستان صدا و سيما، راجع به اين‌که فضاى پيام ها فضاى اعصاب خردکن و تشنّج‌آور براى ذهن و اعصاب مردم نباشد، صحبت کرده‌ايم. خوب؛ در اين سال‌هاى اخير مقدارى به مسائل تفريحى يا به قول شما طنز و فکاهياتِ سرگرم کننده و فيلم‌هاى هنرى و اينها پرداخته‌ايد. اين کارِ درستى است و همين‌طور بايستى حرکت کرد.» (بيانات در ديدار مديران صدا و سيما ۱۴/ ۱۱/ ۸۱)

• تفاوت طنز و فکاهي

«از جمله‌ى مواردى که شما بايد از نويسنده يا کارگردان يا تهيه‌ کننده بخواهيد، يکى همين است که اين محاوره‌ها، جهت‌دار و معنادار باشد. از آنها بخواهيد که بعضى از محاورات بد، القاءکننده‌ى مفاهيم نادرست و عادات و اخلاق بد را به‌کلّى حذف کنند… همين طنزها و تفريح‌ها و فکاهيات تلويزيونى که منتشر مى‌کنيد، هر چقدر از محاورات پايين و عادات نادرست دور باشد، بهتر است. البته من روى طنز، قدرى ترديد مى‌کنم؛ چون بعضى واقعاً طنز است، بعضى طنز نيست و فقط فکاهى است. فکاهى با طنز فرق دارد. بعضى واقعاً آن ظرفيت طنزى را ندارد و فقط فکاهى است. بعضى هم واقعاً طنز است و در بطن خود يک معناى جدّىِ خوبى دارد؛ کما اين‌ که گاهى اين محاوره‌ها نقش خيلي مهمي ايفا مي کنند…( بيانات در ديدار مديران صدا و سيما ۱۴/ ۱۱/ ۸۱)

• الزامات برنامه هاي طنز و پرهيز از لودگي

«مراقب باشيد شادى در مردم با لودگى و ابتذال و بى‏ بندوبارى همراه نشود؛ از اين طريق به مردم شادى داده نشود. همه ‏جور مى‏ شود به مردم شادى داد؛ از نوع صحيح آن شادى داده شود. گاهى اوقات يک لطيفه يا يک تعبيرِ بجا مخاطب را شاد و خوشحال مى‏ کند؛ گاهى هم ممکن است يک آدم لوده با ده جور ادا درآوردن، نتواند آن ‏طور شادى را ايجاد کند. شادى کردن و شادى دادن به مردم، به‏ معناى لودگى نيست… طنز فاخر و برجسته، يکى از هنرهاست. طنز، هنر خيلى بزرگى است… طنازهاى واقعى را تقويت کنيد، پرورش دهيد و کمک کنيد تا طنز بياورند. طنز، يعنى مطلب مهمِ جدى که با زبان شوخى بيان مى ‏شود؛ محتوا و معنايى در آن هست، منتها به زبان شوخى. (بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در ديدار رئيس و مديران سازمان صدا و سيما‏‏۱۱/ ۹/ ۸۳)

• اشكالات و نقاط ضعف سريال "ساختمان پزشكان"

1. كمدي سبُك "ساختمان پزشكان" اغلب متكي بر لودگي است

اين مجموعه در تعبير دقيق تر طنز نيست بلكه نوعي فكاهي يا در تعبير دقيق تر رسانه، نوعي کمدى سبُک يا هزل است كه يک نوع طنز با شيوه اي کاملاً آمريکايى است. اين نوع فكاهي صرفا بر روابطِ ساده انسانى و نيازهاى اوليه تأکيد دارد و روى سطح حرکت مى‏ کند. تنها ثمره اين سبک، سرگرمى (فان) و تفريح است و تقريبا هيچ پيام و محتوايي ندارد.

هرچند سريال "ساختمان پزشكان" تلاش كرده است خود را به طنز موقعيت نزديك كند اما همچنان بر لودگي ها و روابط خارج از عرف برخي بازيگران (نظير نقش منشي دكتر نيما با بازي شقايق دهقان) متكي است. اين شيوه كمدي طبعاً براي حفظ تازگي و تنوّعش به سمت ابتذال سوق مي يابد.

2. غيبت مطلق مفاهيم، مضامين، نشانه ها و رفتارهاي ديني در اين سريال

سريال "ساختمان پزشكان" به عنوان پربيننده ترين مجموعه‌ي تابستاني تلويزيون ايران در ساختار و محتوايي كاملاً سكولار و بيگانه با مفاهيم و مضامين اسلامي توليد مي شود.

بررسي روندي حدود 20 قسمت از اين سريال نشان مي دهد، كه تقريباً در هيچ صحنه اي از هزاران صحنه (سكانس) تشكيل دهنده‌ي ساختار سريال حتي يك نشانه از ديانت يا اعتقاد ديني يا انقلابي قابل مشاهده نيست.

به عبارت ديگر نه تنها مضامين و موضوعات اصلي داستان هاي سريال، رنگ و بوي مذهبي ندارد بلكه حتي به ندرت رفتار يا گفتاري از شخصيت هاي سريال ولو به صورت فرعي و غيرمستقيم نيز ارتباطي با مذهب برقرار مي كند.

3. تابو شكني در روابط محرم و نامحرم

در اين سريال، تفاوت معناداري بين ارتباطات محارم با يكديگر با ارتباطات ميان محارم با نامحرمان وجود ندارد. رفتارهاي محرم با نامحرم از حيث كلامي و غير كلامي همانگونه شكل مي گيرد كه روابط محارم با يكديگر.

اختلاط زن و مرد و خارج شدن از حدود روابط شرعي و عرفي در روابط ميان محرم و نامحرم از پرتكرارترين پديده هاي اين سريال است. شايد بتوان گفت اين اولين بار است كه اين اختلاط وقيحانه و ارتباط نامناسب بين زن شوهردار و مرد نامحرم رخ مي دهد.

روابط غيرعرفي و غيرمنطقي زن و مرد نامحرم مثل رابطه نازنين (همسر دكتر نيما) و دكترهومن (دوست دكتر نيما) و يا ارتباط كاري و حمايت متقابل ميان ناصر (برادر دكتر نيما) و همسر دوستش از اين موارد است كه بي سابقه و بسيار تعجب آور است. (به عنوان نمونه، بازيگر زن، صبح اول وقت در حالي از خواب بيدار مي شود که همسرش در خانه نيست و به محض باز کردن چشم ها از خواب، برادر همسرش را بالاي سر خود حاضر و ناظر مي بيند!)

نكته ديگر تكرار مداوم نگاه هاي لذت طلبانه برخي مردان به دختران جوان (به بهانه ازدواج و خواستگاري) است. حقيقت اين است كه اين شيوه تابو شكني حتي در مجموعه هاي طنز هم كمتر ديده شده است.

4. ارائه ي الگوي واژگون از شخصيت هاي محجبه

در اين سريال در عين رعايت نسبي موازين فقهي حجاب زن، اما رفتار غير عفيفانه و مناسبات مختلط و خارج از حدود فقه زنان محجبه با نامحرمان، عملاً به بازسازي نوعي انگاره واژگون و التقاطي از مفهوم محجبه بودن مي انجامد.

به بيان ديگر تصويري ظاهري از حجاب اسلامي با رفتاري غير اسلامي همنشين شده و نهايتاً معنا و مفهوم حجاب و عفاف را مخدوش كرده و به انحراف مي كشاند. به نظر مي رسد اين سريال در ادامه‌ي نوعي جريان انحرافي با هدف محجبه سازي مدرن (يا حجاب همنشين با بي عفتي) قرار دارد.

5. تحقير نقش و جايگاه پدر

علي‌رغم تصوير پر ابهت و احترام برانگيز پدر در فرهنگ ايراني- اسلامي متاسفانه نقش و جايگاه پدر در اين مجموعه دستمايه خنده و تحقير مخاطبان قرار گرفته است. پدر در اين مجموعه (به تقليد از مجموعه هاي پيشين طنز در شبكه سه مانند "زير آسمان شهر"، "بزنگاه" و...) با شخصيتي متزلزل، خسيس و بي ملاحظه معرفي مي شود.

6. مخدوش شدن خانواده و روابط ميان فردي

تمام خانواده ها در اين مجموعه، نامتعادل، متشنج و پر از پرخاش و تمسخر هستند. روابط زن و شوهري همراه با بي اعتمادي و بي صداقتي است. غالباً قصه ها به نوعي دعواي خانوادگي منتهي مي شود و از ابراز محبت متقابل خبري نيست. حتي در روابط پدربزرگ و مادر بزرگ خانواده نيز تعادل ديده نمي شود و توهين هاي متقابل موضوع فكاهي قرار مي گيرد.

در تمام قسمت هاي پخش شده اين سريال، رويکرد ثابتي ديده مي شود که در آن، زن و شوهرها با برخوردهايي خارج از حوزه ادب به يکديگر بي احترامي مي کنند. به عنوان نمونه همسر دکتر سهرابي که هميشه با شوهر خود در جنگ و جدال است خطاب به شوهرش مي گويد كه "مي زنم توي دهنت" و اين جمله که به عنوان ديالوگ ثابت برگزيده شده، بارها و بارها تکرار مي شود.

مرد ايراني از نظر اقتصادي و يا جايگاه اجتماعي در هر رتبه اي که باشد، تمام تلاش خود را به کار مي برد تا نجابت خود را حفظ کنند. در سريال "ساختمان پزشکان"، دعواهاي زن و شوهري از کانون خانه به کانون غريبه ها کشيده شده است و زن و مرد در حضور ديگران به‌طور مداوم همديگر را بي اعتبار مي کنند.