به گزارش مشرق، محصولات دستکاری شده ژنتیکی که به محصولات تراریخته این روزها معروف شده‌اند موضوع مهمی است که باید از سوی مسئولان نظام سلامت مورد توجه قرار گیرد چراکه وقتی بحث بیماری و جهش ژنتیک و انواع سرطان ناشی از این محصولات برای نسل‌های آینده پیش می‌آید اهمیتش را صدچندان می‌کند.
محصولات تراریخته، محصولاتی هستند که کارشناسان با دستکاری که روی ژنتیک آن انجام می‌دهند، یک خصوصیت ویژه را در محصول ایجاد یا یک خصوصیت را حذف می‌کنند؛ به عنوان مثال پروتئین هایی داخل محصول، ایجاد می کنند که خاصیت آفت کشی دارد و این سموم باعث می شود که مثلا کرم ساقه در برنج از بین برود.
هرچند قانون تراریخته ها در کشور مصوب شده اما همچنان بحث هایی در این زمینه مطرح است به آن معنا که برخی ها موافق، برخی ها نیمه موافق و برخی ها مخالف اینگونه محصولات هستند.
هرچند که از نظر وزارت بهداشت دستیابی به فناوری های تولید این محصولات در کشور وجود ندارد اما به گفته کارشناسان اکنون ادعا شده که در سطح آزمایشگاه در کشور این محصولات تولید شده و برنج تراریخته نیز یکبار به زیر کشت انبوه رفته است.
ترس از سوءاستفاده سودجویان از محصولات تراریخته
سیدحسن هاشمی وزیر بهداشت در این باره اظهار نظر کرده و می گوید: تراریخته‌ها یک بحث پیچیده و در عین حال بسیار مهم است که یک عده درباره آن نظر مثبت داشته و عده‌ای دیگر با آن مخالف هستند که در حال حاضر با گذشت زمان نیز به تعداد مخالف‌ها افزوده می‌شود چرا که ممکن است این محصولات توسط افراد سودجو برای موارد مخاطره‌آمیز استفاده شود.
وی ادامه می دهد: کارگروه این موضوع توسط دولت به وزارت جهاد کشاورزی سپرده شده است و این وزارتخانه مکلف به پیگیری مباحث مربوط به تراریخته است.ما در کشور نیز هنوز به طور جامع و کامل به فناوری تراریخته‌ها دست پیدا نکردیم و درباره عوارض و مشکلات آن نیز هنوز تجهیزات و تکنولوژی کامل و لازم را در اختیار نداریم و شاید با توجه به برنامه‌های سازمان غذا و دارو در این باره سال آینده بیشتر بتوانیم بحث و بررسی و اعلام نظر کنیم.
مشکلات و مخاطرات محصولات تراریخته از 3 منظر مشکلات اقتصادی-اجتماعی، مخاطرات سلامت و تاثیرات زیست محیطی قابل بررسی است. با گذشت 20 سال از تجاری‌سازی محصولات دستکاری شده ژنتیکی، شواهد و استناداتی -به ویژه بعد از سال 2012 به بعد- منتشر شده است که بیانگر ایجاد مشکلات عظیمی بر روی اقتصاد کشاورزان در سطح کلان است.
به اعتقاد کارشناسان، تولید این محصولات در شرایط فعلی کشور مخالف اقتصاد مقاومتی است چرا که در چنین شرایطی بسته‌های ژنی بیگانه به اقلام بومی کشورمان منتقل می شود و از آنجا که ما این بسته های ژنی را به وجود نیاورده‌ایم، محصولات بومی نظیر گندم، برنج، جو و پنبه به این ژن‌ها آلوده می‌شوند.
به شایعات توجه نداریم
رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو نیز می گوید: در خصوص محصولات تراریخته نمی توانیم به شایعات توجه کنیم؛ بر اساس قانون نیز صرفا موظف به اقدام برمبنای شواهد علمی هستیم و هیچگاه جنبه احتیاط در این خصوص کنار نگذاشته و موضع سازمان غذا و دارو از همان ابتدا کاملا شفاف بوده است.
وی در رابطه با عارضه داشتن فرآورده های تراریخته وارداتی می گوید: اگر مستندات علمی وجود دارد ارائه شود.
اتحادیه اروپا در مارس 2014، قانون جدیدی تصویب کرد که مطابق آن ممنوعیت یا عدم ممنوعیت این محصولات را در اختیار کشورهای زیر مجموعه خود قرار داده است؛ بنابراین 19 کشور از 28 کشور عضو این اتحادیه خواستار ممنوعیت کامل محصولات تراریخته در کشور خود هستند.
مطابق این گزارش کشورهای فرانسه، آلمان، اتریش، یونان، مجارستان، هلند، لتونی، لیتوانی، لوکزامبورگ، بلغارستان، لهستان، دانمارک، مالت، اسلوونی، ایتالیا و کرواسی، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی خواستار ممنوعیت کامل محصولات تراریخته در کشورهای خود شده‌اند.
در کشورهای اروپایی این قانون وجود دارد که هر محصول تراریخته‌ای که تولید یا وارد می‌شود، دارای برچسب تراریختگی است چرا که اتحادیه اروپا معتقد است که مردم باید از چیزی که مصرف می‌کنند آگاهی کامل داشته باشند.امری که در کشور ما میسر نیست!
هنوز زود است...
اصغر سلیمی عضو کمیسیون بهداشت مجلس نیز گفته است: هنوز کشور ما تکنولوژی مناسب نظارت بر محصولات تراریخته را ندارد و حتی در برخی موارد نظارت کافی روی محصولات داخلی هم نمی‌شود. آینده هم مشخص نیست که نشان دهد چه ضرری این محصولات خواهند داشت چون مطالعه بر روی آن به صورت کامل انجام نشده است.
وی می گوید: باید ببینیم دنیا به چه سمتی به پیش می‌رود و بعد ما در سطح پایین این کار را آغاز کنیم نه اینکه در سطح تولید انبوه باشد.چرا که شنیده‌ام چندین هزار هکتار زمین می‌خواهد زیر کشت این محصولات ژنتیکی برود.اگر بدون مطالعه کار کنیم در آینده ضررهایی خواهد داشت که جبران‌ناپذیر است و این ضرر برای نسل‌های بعدی خواهد بود.
سلیمی می افزاید: ممکن است جهش‌های ژنتیکی ناشی از آن باعث ایجاد انواع سرطان‌ها شود و خیلی از مشکلات و بیماری‌های ژنتیکی برای نسل‌های آینده ما به دنبال داشته باشد و نتوانیم آن وقت جبرانش کنیم بنابر این مجلس حتماً جلوی این امور را خواهد گرفت.
محصولات دستکاری ژنتیکی شده همواره مشاجره‌ها و درگیریهای زیادی را برای کشورهای سراسر دنیا به خصوص کشورهای اروپایی به وجود آورده تا جایی که کشورهای اروپایی گروه‌های مردمی زیادی مانند گروه سبز وجود دارند که همواره با این محصولات مخالفت می‌کنند و معتقدند که این محصولات به سلامت انسان و جامعه بشری آسیب می‌رساند.
فاجعه زیست محیطی در راه است
آزاد عمرانی، عضو هیات رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی می گوید: در حال حاضر بیش از 1700 رقم ثبت شده تراریخته وجود دارد که تفاوت آنها در ژن جهش‌یافته مقاومت به آفات یا علف کش در گیاهان است و این یعنی یک فاجعه زیست محیطی!
وی می گوید:کشف حقایق محصولات دستکاری شده ژنتیکی و تخلفات و تقلبهای آن در سطح بین المللی یک پیام روشن برای دولت و ملت ما دارد اینکه حواسمان را جمع کنیم و بدون توجه به جوسازی‌های موجود، ارزیابی های کشاورزی، سلامت و زیست محیطی را مورد به مورد و توسط مراجع مورد وثوق انجام دهیم.
مهندسی ذائقه ایرانی‌ها توسط غرب
عمرانی ادامه می دهد: کشور ما به دلیل فقدان تکنولوژی بذر به جایی رسیده است که از فرانسه بذر گندم وارد می کند، در حالیکه گندم خراسان که هم غذا و هم دارو است در معرض انقراض قرار گرفته است. ضایعات محصولات کشاورزی بیداد می کند و کشاورزان ما در سایه ناهماهنگی نظام یارانه ها و ناهدفمندی یارانه ها عطای کشاورزی را به لقایش بخشیده اند و روستاهای ما هر روز خالی و خالی تر می شود.
عضو هیات رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی می گوید: در سطح دنیا 99 درصد محصولات تراریخته شامل 4 محصول کشاورزی ذرت، سویا، روغن کلزا و پنبه است. قبلاً مصرف این محصولات در کشور ما زیاد نبوده، اما متأسفانه ذائقه غذایی دنیا را اکنون آمریکا مهندسی می‌کند و دنیا را ذرت و سویاخوار نموده است! درحالی که باید بر جایگزین های داخلی این محصولات تاکید شود و در صورت لزوم واردات، دولت واردکنندگان را ملزم به تامین محصولات از منابع غیر تراریخته کند.
از طرفی کشت این محصولات به مراتب آسان‌تر از محصولات ارگانیک است چرا که محصولات دستکاری ژنتیکی شده به بسیاری از عوامل مانند باد، آبیاری و رسیدگی به‌موقع، هرس کردن و ... احتیاج ندارند اما باید در نظر گرفت که سلامت این محصولات هنوز مورد تأیید کشورهای دنیا قرار نگرفته است؛
در حال حاضر کشورهای قاره امریکا و آسیا بیشترین تولیدات و مصرف محصولات تراریخته را دارند و اکنون در کشورهای اروپایی تولید و مصرف آن بسیار محدود است.
محصولات تراریخته، محصولاتی هستند که کارشناسان با دستکاری که روی ژنتیک آن انجام می‌دهند، یک خصوصیت ویژه را در محصول ایجاد یا یک خصوصیت را حذف می‌کنند؛ به عنوان مثال پروتئین هایی داخل محصول، ایجاد می کنند که خاصیت آفت کشی دارد و این سموم باعث می شود که مثلا کرم ساقه در برنج از بین برود.
هرچند قانون تراریخته ها در کشور مصوب شده اما همچنان بحث هایی در این زمینه مطرح است به آن معنا که برخی ها موافق، برخی ها نیمه موافق و برخی ها مخالف اینگونه محصولات هستند.
هرچند که از نظر وزارت بهداشت دستیابی به فناوری های تولید این محصولات در کشور وجود ندارد اما به گفته کارشناسان اکنون ادعا شده که در سطح آزمایشگاه در کشور این محصولات تولید شده و برنج تراریخته نیز یکبار به زیر کشت انبوه رفته است.
ترس از سوءاستفاده سودجویان از محصولات تراریخته
سیدحسن هاشمی وزیر بهداشت در این باره اظهار نظر کرده و می گوید: تراریخته‌ها یک بحث پیچیده و در عین حال بسیار مهم است که یک عده درباره آن نظر مثبت داشته و عده‌ای دیگر با آن مخالف هستند که در حال حاضر با گذشت زمان نیز به تعداد مخالف‌ها افزوده می‌شود چرا که ممکن است این محصولات توسط افراد سودجو برای موارد مخاطره‌آمیز استفاده شود.
وی ادامه می دهد: کارگروه این موضوع توسط دولت به وزارت جهاد کشاورزی سپرده شده است و این وزارتخانه مکلف به پیگیری مباحث مربوط به تراریخته است.ما در کشور نیز هنوز به طور جامع و کامل به فناوری تراریخته‌ها دست پیدا نکردیم و درباره عوارض و مشکلات آن نیز هنوز تجهیزات و تکنولوژی کامل و لازم را در اختیار نداریم و شاید با توجه به برنامه‌های سازمان غذا و دارو در این باره سال آینده بیشتر بتوانیم بحث و بررسی و اعلام نظر کنیم.
مشکلات و مخاطرات محصولات تراریخته از 3 منظر مشکلات اقتصادی-اجتماعی، مخاطرات سلامت و تاثیرات زیست محیطی قابل بررسی است. با گذشت 20 سال از تجاری‌سازی محصولات دستکاری شده ژنتیکی، شواهد و استناداتی -به ویژه بعد از سال 2012 به بعد- منتشر شده است که بیانگر ایجاد مشکلات عظیمی بر روی اقتصاد کشاورزان در سطح کلان است.
به اعتقاد کارشناسان، تولید این محصولات در شرایط فعلی کشور مخالف اقتصاد مقاومتی است چرا که در چنین شرایطی بسته‌های ژنی بیگانه به اقلام بومی کشورمان منتقل می شود و از آنجا که ما این بسته های ژنی را به وجود نیاورده‌ایم، محصولات بومی نظیر گندم، برنج، جو و پنبه به این ژن‌ها آلوده می‌شوند.
به شایعات توجه نداریم
رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو نیز می گوید: در خصوص محصولات تراریخته نمی توانیم به شایعات توجه کنیم؛ بر اساس قانون نیز صرفا موظف به اقدام برمبنای شواهد علمی هستیم و هیچگاه جنبه احتیاط در این خصوص کنار نگذاشته و موضع سازمان غذا و دارو از همان ابتدا کاملا شفاف بوده است.
وی در رابطه با عارضه داشتن فرآورده های تراریخته وارداتی می گوید: اگر مستندات علمی وجود دارد ارائه شود.
اتحادیه اروپا در مارس 2014، قانون جدیدی تصویب کرد که مطابق آن ممنوعیت یا عدم ممنوعیت این محصولات را در اختیار کشورهای زیر مجموعه خود قرار داده است؛ بنابراین 19 کشور از 28 کشور عضو این اتحادیه خواستار ممنوعیت کامل محصولات تراریخته در کشور خود هستند.
مطابق این گزارش کشورهای فرانسه، آلمان، اتریش، یونان، مجارستان، هلند، لتونی، لیتوانی، لوکزامبورگ، بلغارستان، لهستان، دانمارک، مالت، اسلوونی، ایتالیا و کرواسی، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی خواستار ممنوعیت کامل محصولات تراریخته در کشورهای خود شده‌اند.
در کشورهای اروپایی این قانون وجود دارد که هر محصول تراریخته‌ای که تولید یا وارد می‌شود، دارای برچسب تراریختگی است چرا که اتحادیه اروپا معتقد است که مردم باید از چیزی که مصرف می‌کنند آگاهی کامل داشته باشند.امری که در کشور ما میسر نیست!
هنوز زود است...
اصغر سلیمی عضو کمیسیون بهداشت مجلس نیز گفته است: هنوز کشور ما تکنولوژی مناسب نظارت بر محصولات تراریخته را ندارد و حتی در برخی موارد نظارت کافی روی محصولات داخلی هم نمی‌شود. آینده هم مشخص نیست که نشان دهد چه ضرری این محصولات خواهند داشت چون مطالعه بر روی آن به صورت کامل انجام نشده است.
وی می گوید: باید ببینیم دنیا به چه سمتی به پیش می‌رود و بعد ما در سطح پایین این کار را آغاز کنیم نه اینکه در سطح تولید انبوه باشد.چرا که شنیده‌ام چندین هزار هکتار زمین می‌خواهد زیر کشت این محصولات ژنتیکی برود.اگر بدون مطالعه کار کنیم در آینده ضررهایی خواهد داشت که جبران‌ناپذیر است و این ضرر برای نسل‌های بعدی خواهد بود.
سلیمی می افزاید: ممکن است جهش‌های ژنتیکی ناشی از آن باعث ایجاد انواع سرطان‌ها شود و خیلی از مشکلات و بیماری‌های ژنتیکی برای نسل‌های آینده ما به دنبال داشته باشد و نتوانیم آن وقت جبرانش کنیم بنابر این مجلس حتماً جلوی این امور را خواهد گرفت.
محصولات دستکاری ژنتیکی شده همواره مشاجره‌ها و درگیریهای زیادی را برای کشورهای سراسر دنیا به خصوص کشورهای اروپایی به وجود آورده تا جایی که کشورهای اروپایی گروه‌های مردمی زیادی مانند گروه سبز وجود دارند که همواره با این محصولات مخالفت می‌کنند و معتقدند که این محصولات به سلامت انسان و جامعه بشری آسیب می‌رساند.
فاجعه زیست محیطی در راه است
آزاد عمرانی، عضو هیات رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی می گوید: در حال حاضر بیش از 1700 رقم ثبت شده تراریخته وجود دارد که تفاوت آنها در ژن جهش‌یافته مقاومت به آفات یا علف کش در گیاهان است و این یعنی یک فاجعه زیست محیطی!
وی می گوید:کشف حقایق محصولات دستکاری شده ژنتیکی و تخلفات و تقلبهای آن در سطح بین المللی یک پیام روشن برای دولت و ملت ما دارد اینکه حواسمان را جمع کنیم و بدون توجه به جوسازی‌های موجود، ارزیابی های کشاورزی، سلامت و زیست محیطی را مورد به مورد و توسط مراجع مورد وثوق انجام دهیم.
مهندسی ذائقه ایرانی‌ها توسط غرب
عمرانی ادامه می دهد: کشور ما به دلیل فقدان تکنولوژی بذر به جایی رسیده است که از فرانسه بذر گندم وارد می کند، در حالیکه گندم خراسان که هم غذا و هم دارو است در معرض انقراض قرار گرفته است. ضایعات محصولات کشاورزی بیداد می کند و کشاورزان ما در سایه ناهماهنگی نظام یارانه ها و ناهدفمندی یارانه ها عطای کشاورزی را به لقایش بخشیده اند و روستاهای ما هر روز خالی و خالی تر می شود.
عضو هیات رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی می گوید: در سطح دنیا 99 درصد محصولات تراریخته شامل 4 محصول کشاورزی ذرت، سویا، روغن کلزا و پنبه است. قبلاً مصرف این محصولات در کشور ما زیاد نبوده، اما متأسفانه ذائقه غذایی دنیا را اکنون آمریکا مهندسی می‌کند و دنیا را ذرت و سویاخوار نموده است! درحالی که باید بر جایگزین های داخلی این محصولات تاکید شود و در صورت لزوم واردات، دولت واردکنندگان را ملزم به تامین محصولات از منابع غیر تراریخته کند.
از طرفی کشت این محصولات به مراتب آسان‌تر از محصولات ارگانیک است چرا که محصولات دستکاری ژنتیکی شده به بسیاری از عوامل مانند باد، آبیاری و رسیدگی به‌موقع، هرس کردن و ... احتیاج ندارند اما باید در نظر گرفت که سلامت این محصولات هنوز مورد تأیید کشورهای دنیا قرار نگرفته است؛
در حال حاضر کشورهای قاره امریکا و آسیا بیشترین تولیدات و مصرف محصولات تراریخته را دارند و اکنون در کشورهای اروپایی تولید و مصرف آن بسیار محدود است.