کد خبر 645957
تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۳۹۵ - ۱۱:۲۹

تاریخ معاصر ما که به عین وجود انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس، سرشار از حماسه آفرینی‌ها شد قهرمانان بزرگی را به جامعه معرفی کرد. بهنام محمدی، حسین فهمیده از نسل نوجوان و علم‌الهدی، جهان‌آرا، باکری و... برای نسل جوان و بزرگسال نمونه‌هایی از این الگوهای ارزشمند است.

گروه جهاد و مقاومت مشرق - انسان‌های مهم تاریخ بشری در ابعاد گوناگون، الگوهایی هستند که هدایت‌گر رفتار و اعمال انسان‌ها می‌توانند باشند. هرچند هرچه از اسوه حسنه نبی‌اکرم (ص) و ائمه اطهار فاصله می‌گیریم، دستیابی به یک الگوی کامل غیرممکن می‌شود، با این حال وجود ائمه الگوهای رفتاری ارزشمندی است. در این رابطه می‌توان به «سلسله مراتب الگوهای بشر» رسید.
 
الگوها با هم متفاوتند و از ضعف و قوت خاصی برخوردارند. انسان‌ها هم با هم متفاوت‌اند و از ظرفیت و قابلیت‌های خاص برخوردارند. این بدان معنی است که هر انسان نمی‌تواند هر الگویی را انتخاب کند بلکه الگوی انتخابی باید در حد، شأن، ظرفیت و قابلیت‌هایش باشد. به عبارت‌ دیگر، کلاس هدایت‌کننده باید متناسب و در حد کلاس هدایت شونده باشد. در روش هدایت غیرمستقیم، درست است که این هدایت شونده است که دست به انتخاب هدایت کننده خود می‌زند ولی انتخاب او نامحدود و بی‌شرط نیست. او باید کلاس و سطحی از هدایت را انتخاب کند که آن را بفهمد و بتواند نوع تعالیم آن را درک و عمل نماید.
 
از این رو، سلسله مراتبی برای الگوها و انتخاب‌کنندگان الگو باید پیش‌بینی کرد. در این سلسله مراتب که مانند پله عمل می‌کنند، هرچه از پایین به بالا برویم، از الگوهای کوچک به سمت الگوهای بزرگ و از الگوهای ناقص به سمت الگوهای کامل پیش می‌رویم.
 
الگوهای کوچک و معمولی در پایین‌ترین سطح از سلسله مراتب الگوها قرار می‌گیرند. در این سطح، افراد نسبتاً برجسته و مشهور جامعه قرار می‌گیرند. ورزشکاران، هنرمندان، ادیبان و دیگر افراد محبوب می‌توانند در این سطح قرار گیرند. این سطح از الگو برای هدایت شوندگان که در ابتدای راه الگو‌پذیری هستند کارایی دارند ولی هرگز هدایت شونده را برای مرزهای عالی معرفتی و رفتاری نمی‌رسانند. فرد در روند تکامل دانش و معرفت خود، بسرعت باید از سطح الگوهای سطحی و ابتدایی بگذرد و با دیگر الگوهای سطح بالاتر همانند‌سازی کند.
در سطح بالاتری از سلسله مراتب الگو، خواص قرار دارند. اینان کسانی‌اند که در ورزش، دانش یا بینش به سطحی بالاتر از همنوعان همکیشان و خود رسیده‌اند. مثلاً تختی و پوریای ولی در ورزش، ابن‌سینا و خوارزمی و... در دانش از جمله افراد شاخص این مرتبه هستند.
 
در سطح عالی‌تر سلسله مراتب الگوها، انسان‌های برجسته‌ای قرار دارند که فارغ از رشته یا تخصص خاص، بینش معنوی انسان‌ها را هدایت می‌کنند. انسان‌های بزرگ و مبارزان راه عدالت از جمله این الگوهای برجسته‌اند. در تاریخ ما، تمامی کسانی که در راه اعتلای حقوق حقه انسان تلاش کرده‌اند، در این مرتبه قرار می‌گیرند. حضرت امام خمینی(ره) برجسته‌ترین الگوی جهان معاصر و شخصیت‌های بارزی مانند سقای کربلا، ابوالفضل‌العباس(ع)، ‌زینب کبرا(س)، علی‌اکبر(ع) و... از جمله الگوهای شاخص و ارزشمند دیگری هستند که در این مرتبه قرار می‌گیرند.
 
در سطح بالاتری از سلسله مراتب الگوی بشر، ائمه معصومین و در رأس همه آنها نبی‌اکرم(ص) قرار دارد.
 
اگر بخواهیم الگوی حسنه را انتخاب کنیم و به آن عمل کنیم لازم است از الگوهای پایین دستی استفاده کنیم تا خود را لایق الگوی حسنه کنیم. این الگو هدف غایی و نهایی است و تا رسیدن به اوکسانی باید دست ما را بگیرند.
 
برای سطوح، سنین و ظرفیت‌های مختلف گفتیم که می‌توان الگوهای مختلفی قرار داد تا انسان‌ها راگام به گام پرورش داد. این الگوها در جای جای زندگی بشری باید باشند و آنها را از ابعاد مختلف تقویت کنند.
 
برای قشر زن الگوهایی لازم است به نحوی که زن به طور کامل بتواند با آن همانند‌سازی کند. شکی نیست که الگوی برتر و کامل برای زنان مسلمان، کسی جز فاطمه‌الزهرا سلام‌الله‌علیها نمی‌تواند باشد. آن بزرگ بانوی اسلام می‌تواند تجسم عینی و بی‌نقص یک زن کامل، هدفمند و موفق باشد. با این حال نمی‌توان انتظار داشت که همه زن‌ها به یک باره مقام عالی این الگو را درک کنند و مانند او بشوند. به همین خاطر از زنان دیگری نام می‌بریم تا تنوع الگوها را به نسبت تنوع ظرفیت‌ها و قابلیت‌های زنان افزایش دهیم. آسیه، مریم و خدیجه و زینب (علیهم‌السلام)، ‌ام‌وهب، ‌ام‌البنین و... از جمله این بزرگانند.
 
تاریخ معاصر ما که به عین وجود انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس، سرشار از حماسه آفرینی‌ها شد قهرمانان بزرگی را به جامعه معرفی کرد. بهنام محمدی، حسین فهمیده از نسل نوجوان و علم‌الهدی، جهان‌آرا، باکری و... برای نسل جوان و بزرگسال نمونه‌هایی از این الگوهای ارزشمند است. برای زنان مکتب ایرانی- اسلامی که سرشار از حماسه و غیرت است، شیرزنانی ماننند کبری و سهام را باید مثال زد. کبری شیر زن گیلان‌غربی که با تبر به جنگ عراقی‌ها رفت و سهام خیام، دختر نوجوانی که با سنگ به بعثی‌ها حمله برد.
شهیده«سهام خیام» دانش‌آموز سال پنجم دبستان که در جریان اشغال هویزه  هنگام پرتاب سنگ به طرف بعثیان هدف گلوله قرار گرفت و به شهادت رسید. این شهیده سرفراز، که این روزها محافل عشق و عرفان با نام او... و مبارک است، ‌با دستان کوچک خود، ابابیل صفت سنگ‌های کوچک را به دست گرفت و با پرتاب هر کدام به سوی دژخیمان بعثی بزرگ و بزرگوار شد.
 
برای قشر بزرگی از هموطنان ما، یعنی دختران نوجوان، او می‌تواند الگویی مناسب باشد؛ الگویی که آنها را به سمت الگوهای عالی‌تر هدایت‌کننده‌ای سوق می‌دهدکه هدایت شونده را تا پله‌ای می‌رساند که دستش به دامان کبریایی بزرگانی چون فاطمه زهرا(س) برسد. /ایرج گلشنی