فصل جدید جام قهرمانان باشگاه‌های اروپا از امشب آغاز می‌شود. در این لیگ معتبر اروپایی سال گذشته بیش از یک میلیارد یورو پول جابه‌جا شده است. اما این حجم پول از کجا می‌آید و در کجا هزینه می‌شود؟

گروه ورزشی مشرق - جام قهرمانان باشگاه‌های فوتبال اروپا در سال‌های اخیر به دستگاه چاپ اسکناس برای فدراسیون فوتبال اروپا (UEFA) و بیش از آن برای تیم‌های شرکت‌کننده در این رویداد ورزشی پرطرفدار تبدیل شده است.
فدراسیون فوتبال اروپا در فصل گذشته (۲۰۱۱ – ۲۰۱۰) از رقابت‌های چمپینزلیگ و مسابقات کم‌درآمدتر جام یوفا حدود ۱/۱ میلیارد یورو درآمد داشته است.
حق پخش تلویزیونی بازی‌ها مهم‌ترین محل این درآمدها بوده‌اند. حدود ۹۰۰ میلیون یورو از مبلغ یادشده در دو لیگ اروپا هزینه شده است.
بنا بر اعلام یوفا فصل گذشته ۱/ ۷۵۴ میلیون یورو در مراحل مختلف بین ۳۲ تیمی تقسیم شده که به مرحله‌ی گروهی چمپینزلیگ راه یافته بودند. حدود ۱۵۰ میلیون یورو هم سهم تیم‌های حاضر در جام یوفا بوده است.
این پول‌ها بر اساس قواعد خاصی بین تیم‌ها تقسیم می‌شوند. در فصل گذشته هر تیم ۹/ ۳ میلیون یورو جایزه‌ی نقدی برای راهیابی به مرحله‌ی گروهی و ۵۵۰ هزار یورو بابت هر بازی در این مرحله دریافت کرده است.
علاوه بر آن، هر پیروزی در مرحله‌ی گروهی ۸۰۰ هزار یورو و هر تساوی در این مرحله ۴۰۰ هزار یورو نصیب تیم‌ها کرده است. با این حساب تیمی که هر ۶ بازی مرحله‌ی گروهی را با پیروزی به پایان برده ۱۲ میلیون یورو اندوخته و علاوه بر آن ۳ میلیون یورو برای راهیابی به مرحله‌ی یک‌هشتم نهایی دریافت کرده است.
در رقابت‌های فصل گذشته (۲۰۱۱ - ۲۰۱۰) ۱۶ تیم حاضر در یک‌هشتم نهایی هر کدام ۳ میلیون، ۸ تیم راه‌یافته به مرحله‌ی یک‌چهارم نهایی هر کدام ۳/۳ میلیون و چهار تیم حاضر در مرحله‌ی نیمه‌نهایی هر کدام ۲/ ۴ میلیون یورو دریافت کردند. هم‌چنین بارسلونای قهرمان برای حضور در فینال ۹ میلیون یورو و منچستر یونایتد، تیم دوم، ۶/ ۵ میلیون یورو درآمد داشته‌اند.
فصل ۲۰۱۰ – ۲۰۰۹ چمپینزلیگ با قهرمانی اینترمیلان به پایان رسید. این تیم در مجموع بازی‌های آن فصل حدود ۷۵/ ۴۸ میلیون یورو درآمد داشت. منچستر یونایتد با ۸۱/ ۴۵ و بایرن مونیخ (نایب‌قهرمان) با ۸۶/ ۴۴ میلیون یورو از نظر درآمد در مکان‌های دوم و سوم قرار داشتند.

درآمد حاصل از فروش حق پخش تلویزیونی و بلیت بازی‌ها
علاوه بر حدود ۴۱۳ میلیون یورویی که فصل ۲۰۱۱ – ۲۰۱۰ در قالب جوایز نقدی بین تیم‌ها تقسیم شد، ۱/ ۳۴۱ میلیون یورو هم از محل پخش تلویزیونی مسابقات به تیم‌ها اختصاص داده شده است. پایگاه اینترنتی باشگاه بوروسیا دورتموند آلمان جزئیات این درآمد را این‌گونه تشریح می‌کند:
پخش تلویزیونی رقابت‌های چمپینزلیگ اروپا ۵۰ میلیون یورو برای دست‌اندرکاران این بخش در آلمان درآمد دارد. از این پول ۵۰ درصد بین نمایندگان این کشور در جام قهرمانان باشگاه‌های اروپا تقسیم می‌شوند، از این قرار که نیمی از ۲۵ میلیون به تیم قهرمان (دورتموند) می‌رسد و نیم دیگر بین نایب‌قهرمان بوندس‌لیگا (بایر لورکوزن) و تیم سوم (بایرن مونیخ) تقسیم می‌شود. ۲۵ میلیون باقیمانده نیز در پایان فصل جاری چمپینزلیگ و بر اساس میزان پیشروی این تیم‌ها در این رقابت‌ها بین باشگاه‌ها تقسیم می‌شوند. علاوه بر این، درآمد حاصل از فروش بلیت در بازی‌های چمپینزلیگ خانگی هم به باشگاه‌ها می‌رسد.
بنا بر اعلام فدراسیون فوتبال اروپا، ۱/ ۲ میلیون یورو نیز به هر کدام از ۲۰ تیم حاضر در مرحله‌ی پلی‌آف اختصاص یافته، ۳/ ۱۳ میلیون یورو بین تیم‌های حذف‌شده در مرحله‌ی مقدماتی و ۹/ ۶۹ میلیون هم برای پشتیبانی از لیگ‌ها و فدراسیون‌های فوتبال عضو این فدراسیون هزینه شده است.

درس های آلمانی برای انگليسی ها
اين هفته در لیگ قهرمانان تيم های ليگ برتری چلسی و آرسنال ميزبان لورکوزن و دورتموند از بوندس ليگا هستند که از دل يک ليگ سازماندهی شده با آکادمی جوانان متحول شده بيرون می آيند. استيو مک لارن مربی سرشناس انگليسی که يک فصل مربی ولفسبورگ بود از تجربيات و ديده هايش نکاتی می گويد که می تواند جای تفکر زيادی داشته باشد.
استيو مک لارن می گويد: در دوران مربی گريم در ولفسبورگ يک بار با يک بازيکن جوان گفتگو می کردم، موضوع بحث ما به تاکتيک های تيم کشيده شد و من در مورد حريف بعديمان و نقاط قوت و ضعفش و ترکيب تيمشان صحبت کردم و از او هم نظر سنجی کردم. او بلافاصله مهره ها را روی تخته جا به جا کرد و شروع کرد به توضيح دادن اينکه ما وقتی توپ را در اختيار نداريم بايد با سه مدافع وسط بازی کنيم، اينکه چطور و در چه جايی تيم حريف را پرس کنيم و بازيکن سمت چپ ما بايد عقب تر بازی کند.
او تنها 21 ساله بود اما انگار همه یادداشت های من را خوانده بود، از او پرسيدم چطور اين چيز ها را می داند که او گفت: ما از 12 سالگی در اينجا اينطور آموزش داده شده ايم.
آرسنال و چلسی به مصاف دو نماينده از بوندس ليگا می روند که در قلب تپنده رنسانس فوتبال آلمان قرار دارند. بعد از گذشت بيش از يک دهه تلاش برای ساخت يک سيستم جامع، کامل و اجباری برای پرورش جوانان و جريمه کردن تيم هايی که اسير بدهی می شوند و تضمين اينکه هواداران به طور موثر در اداره باشگاه دخيل هستند و سرمايه گذاران خارجی نمی توانند کنترل باشگاه را در دست بگيرند حالا بوندس ليگا از بسياری جهات در سلامت کامل به سر می برد.
در حاليکه تيم ملی همچنان در عرصه بين المل قدرتمند بود اما در عرصه باشگاهی تيم های آلمانی سال های اول قرن 21 را خوب شروع نکردند اما اوضاع روند صعودی گرفت وقتی که بوندس ليگا در سال 2005 مدير جديدی به نام کريستين سيفرت را در صدر کار ديد، بايرن به فينال ليگ قهرمانان رسيد و شالکه فصل قبل تا نيمه نهايی رفت.
آلمان ها شروع به توليد برخی از بهترين جوانان اروپا کردند که تيم های بسياری آرزوی داشتن آنها را دارند مانند رئال مادريد مورينيو که با هافبک های با کيفيت آلمانی در قالب اوزيل از برمن و خديرا از اشتوتگارت و به تازگی شاهين از دورتموند اداره ميشود. به جز بازيکنان جوان بازيکنان ملی پوش و بين الملی زيادی هم در بوندس ليگا هستند، در جام جهانی بوندس ليگا با 84 بازيکن بعد از ليگ برتر و بالاتر از لاليگا و سری آ بيشترين نماينده را داشت.
آرسنال خود را در برابر ماريو گوتزه اي خواهد ديد که شاهکار آکادمی جوانان آلمان و بازيکن خلاق و کاتاليست حمله های دورتموند است. آلمان ها در پرورش بازيکنان خلاق و تکنيکی مهارت پيدا کرده اند، بازيکنانی که ميتوانند سريع فکر کنند و بين خطوط مختلف هافبک و حمله بازی کنند، بازيکنانی که کاملاً با سيستم 1-3-2-4 سازگار هستند. مک لارن می گويد: در آنجا در مورد فهم و يادگيری فوتبال بسيار جدی هستند، مربی گری يک حرفه واقعی است و مطمئناً مربی شدن در آلمان سخت تر از جاهای ديگر است.
اين سخت گيری ها به حوزه مالی تيم ها هم می رسد جايی که قانون معروف 50+1 تضمين می کند که حداقل 50 درصد + 1 رأی بايد در اختيار اعضای باشگاه باقی بماند. اين اصل که به نام Mutterverein در بين آلمان ها شناخته ميشود مانند يک سپر عمل ميکند و اين اعضا را که پول پرداخته اند تا در تصميم گيری های باشگاه شريک باشند را در برابر احتمال سرمايه گذاران بزرگ خارجی و کنترل کردن اکثريت رأی توسط آنها محافظت ميکند. تنها استثناء به سرمايه گذاری های بالای 20 سال بر می گردد و به همين دليل فولکس واگن 100 درصد سهام ولفسبورگ را دارد که اين وضع در مورد لورکوزن و کارخانه داروسازی باير نيز صادق است.
Muttervereils باعث ميشود که هزينه تماشای بوندس ليگا معمولاً 50 درصد ارزان تر همتای انگليسی اش باشد. شما بليت های فصل گذشته دورتموند را با 150 يورو ميتوانستيد تهيه کنيد البته با ارزان ترين صندلی ها. وقتی دورتموند و بايرن بليت بازی های خانگی شان را با 10 يورو می فروشند تعجبی نيست که ميانگين حضور تماشاگر در بوندس ليگا بالاترين در اروپا و بالای 40 هزار نفر برای هر بازی است و تيمی مثل دورتموند تقريباً ميانگين 80 هزار تماشاچی دارد.
اگرچه دورتموند تنها تيم آلمان است که در بازار بورس سهامش برای عموم قابل خريد و فروش است و در سال های اخير مشکلات مالی داشتند اما بقيه باشگاه ها مجبور شده اند که حداقل هزينه ها و درامد هايشان سر به سر شود تا مجوز فعاليت شان باقی بماند و اين باعث ميشود هزينه دستمزد بازيکنان به ندرت بيشتر از 50 درصد حجم معاملات باشگاه شود.
سيفرت که به درستی و با افتخار بر سود ده ترين ليگ اروپا رياست ميکند می گويد: ما مطمئن شديم که سيستم ما طوری کار نمی کند که هر کسی بتواند يک گزارش گل و بلبل با رقم های زيبا از اوضاع مالی باشگاه ارايه کند! همه عدد ها توسط حسابدران کنترل ميشود. کليد موفقيت بوندس ليگا اين است که هزينه دستمزد حدود 50 درصد گردش مالی باشگاه است اين نکته کليدی است که بايد به سطح معينی از حجم معاملات رسيد و دستمزد ها را کنترل کرد تا در های موفقيت باز شوند. مديران انگليسی تعجب می کنند که اين سيستم توانسته باشگاهی مثل بايرن را قادر به پرداخت دستمزد های قابل توجه ريبری و روبن کند.
بايرن در 10 سال اخير 5 بار قهرمان شده اما تيم هايی مثل دورتمند (2 بار) وردربرمن، اشتوتگارت و ولفسبورگ هم قهرمان شده اند. سيفرت معتقد است قانون 50+1 باعث ميشود اين تنوع حفظ شود، برای وجود هيجان در ميان طرفداران بايد رقابت قابل پيش بينی نباشد.
اگرچه ماجرای مک لارن در ولفسبورگ به تلخی تمام شد اما او همچنان به بوندس ليگا ايمان دارد و ميگويد: ليگ خيلی سختی است، چند تيم شانس قهرمانی دارند و هر بازی مثل يک فينال است.

گروه بندی
گروه A : بایرن مونیخ - ویارئال - منچستر سیتی - ناپولی
گروه B : اینتر میلان - زسکا مسکو - لیل - ترابوزان اسپور
گروه C : منچستر یونایتد - بنفیکا - بازل - اوتلول گالاتی
گروه D : رئال مادرید - لیون - آژاکس - دینامو زاگرب
گروه E : چلسی - والنسیا - بایر لورکوزن - خنک
گروه F : آرسنال - مارسی - المپیاکوس - بوروسیا دورتموند
گروه G : پورتو - شاختار دونتسک - زنیت سن پترزبورگ - آپوئل
گروه H : بارسلونا - میلان - باته بوریسوف - ویکتوریا پلژن