به گزارش مشرق، سیدشهاب الدین چاوشی دانش آموخته علوم سیاسی است و سابقه 20 سال تدریس همزمان با مسئولیت های سیاسی را در دانشگاه ها در زمینه حقوق اساسی و علوم سیاسی داشته است.
وی از سال 1360 تاکنون به استثنای دوره دولت‌های نهم و دهم در پست های مدیریتی حضور داشته و از ابتدای دولت یازدهم تا کنون در سمت معاون سیاسی اجتماعی استانداری تهران مشغول به فعالیت بوده است.
چاوشی در ابتدای این مصاحبه و در گفتگوی خودمانی خود را اهل شهرستان میانه از توابع آذربایجان شرقی معرفی می کند و همچنین بر روحیه میانه روی خویش تاکید دارد و می گوید با افراط و تفریط در عرصه رفتارهای سیاسی مخالف است.وی اخلاق را خمیرمایه اصلی سیاست دینی و عدول از آن را خلاف عقل و شرع می داند.
وی در ابتدای این گفتگو با تاکید بر وجود ایراداتی در قانون انتخابات فعلی معقتد است که باید قانونی شفاف و دقیق‌تر در انتخابات داشته باشیم و در عین حال تاکید می کند: اگر قانون انتخابات با توجه به سیاست‌های کلی ابلاغ شده بتواند نواقص موجود را برطرف کند و ضمانت اجرایی کافی را در دل قانون بگنجاند در جلوگیری از بسیاری اختلافات کارساز خواهد بود. همچنین معتقد است در اصلاح قانون انتخابات باید شرایط ثبت‌نام کنندگان متحول وشرایط ورود کاندیداها بازبینی شود.
معاون سیاسی استانداری تهران درباره تعریف رجل سیاسی و مذهبی توسط شورای نگهبان تصریح می کند: شورای نگهبان باید حداقل معیارهای ارزیابی این موضوع را مشخص کند و حدود و ثغور و مصادیق رجل سیاسی را تعیین کند.قانون مشخصی که معین کند مصداق رجل سیاسی و مذهبی کیست نداریم.
چاوشی با تاکید بر شفاف سازی منابع مالی کاندیداها در انتخابات می گوید: باید مشخص شود افرادی که در جریان انتخابات قرار می‌گیرند و بعضاً پول های کلانی را به خاطر رسیدن به جایگاه‌ها هزینه می‌کنند این پول‌ها را از کجا آورده‌اند؟
وی درباره مصونیت نمایندگان مجلس معتقد است که اگر نماینده‌ای خارج از وظایف قانونی نمایندگی‌اش اقدام مجرمانه ای بکند می‌تواند تحت پیگیرد قرار گیرد.
معاون سیاسی استانداری تهران با تاکید براینکه دولت مسائل اقتصادی را به برجام گره نزده است، می گوید: آمریکایی‌ها در برجام بدعهدی کرده‌اند. البته برجام یک معاهده دوجانبه نبوده که آمریکایی‌ها بخواهند بدعهدی کنند و ما آسیب جدی ببینیم. معتقدم برجام با آمد و رفت رئیس جمهور در آمریکا تغییر چندانی نخواهد کرد.
چاوشی با بیان اینکه دولت آقای روحانی مدت بیشتری را برای به ثمر نشاندن اهداف خود نیاز دارد، تصریح می کند: اطلاع‌رسانی در سطح دولت در مجموع ضعیف بوده و این تصور نیز وجود دارد. اما در بعد پاسخگویی به ابهامات و شبهات علیه دولت ضعف جدی تری وجود دارد.
وی درباره دو دوره‌ای شدن دولت روحانی می گوید: ما هیچ دوره‌ای برای یک دوره رئیس جمهور یا دولت نداشتیم. امیدواریم همین روال ادامه یابد.
مشروح این گفتگو به شرح زیر است:
با توجه به وجود ایراداتی در قانون انتخابات فعلی به گفته مسئولان امر و همچنین ابلاغ سیاست های کلی انتخابات از سوی رهبر انقلاب، به نظر شما چگونه می توان نسبت به رفع ایرادات فعلی قانون انتخابات اقدام کرد؟
چاوشی: رهبر معظم انقلاب در سیاست‌های انتخاباتی ابلاغ شده به بخش عمده ای از قانون موجود انتخابات صحه گذاشتند و نواقص و خلا‌‌های این قانون را در قالب سیاست‌های کلی اعلام فرمودند.
امید ما بر این است که در این زمینه اصلاحات لازم در قوانین موجود انجام شود تا شاهد یک قانون جامع و کامل در انتخابات باشیم. بالاخره ما پذیرفته‌ایم که انتخابات یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده وضعیت نظام سیاسی ماست. قانون اساسی ما این موضوع را به رسمیت شناخته و قانون جامع انتخابات فارغ از نگاه‌های خاص جناحی در سطح کشور در حال تدوین است که برای همه جریان‌های سیاسی سایه‌گستر باشد.
برای پرهیز از منازعات سیاسی در جامعه باید قانون مورد تائید عموم قرار گیرد. قانون تعیین می کند که یک جناح یا گروه سیاسی حرفش قابل قبول است یا خیر. امکان دارد هر جریان سیاسی در روند فعالیت‌های خودش هوادارانی داشته باشد که حرف‌هایشان را بپسندند یا مخالفینی داشته باشد، اینها ملاک نیست بلکه ملاک برای اداره کشور، قانون است.
همه کسانی که در جریان انتخابات ورود پیدا کرده و مشارکت یا رقابت می‌کنند باید بپذیرند که این رقابت نیازمند یک چارچوب قانونی مشخصی است. هر چه این قانون شفاف تر و دقیق‌تر باشد احتمال درگیری، تنش و اختلاف نظر کمتر میشود. اتفاقاً ما در بخش‌های مختلف کمبود قانون نداریم؛ از این حیث کشور ما یکی از پرقانون‌ترین کشورهای دنیا است اما مشکل عمده ما قانون‌گریزی است که افراد به راحتی با سوء استفاده از موقعیت‌های اجتماعی خودشان می‌توانند قانون را دور بزنند.
اگر قانون انتخابات با توجه به سیاست‌های کلی ابلاغ شده بتواند این نواقص موجود را برطرف کند و ضمانت اجرایی کافی را در دل قانون بگنجاند در جلوگیری از بسیاری اختلافات کارساز خواهد بود. پس قانون اگر شفاف و دقیق باشد بسیاری از اختلافات قابل رفع و رجوع است.
ما به این موضوع امیدوار هستیم بطوریکه دولت اکنون در حال بررسی لایحه جامع انتخابات است و طبعاً به این سیاست‌ها توجه خواهد شد. امیدواریم قانونی حداقل برای یک مدت قابل توجه تثبیت شده داشته باشیم تا بتوانیم بحث انتخابات را در چارچوب‌های مورد قبول جمهوری اسلامی پیش ببریم.
یکی از نکات قابل توجه در قانون فعلی، بحث فراوانی ثبت‌نام هاست. ثبت‌نام‌های پرشمار در انتخابات اخیر مجلس دهم اتفاق افتاد و به تبع آن دیدگاه‌های مختلفی مطرح شد، برخی معتقد بودند این ثبت‌نام‌ها خیلی خوب نیست و برخی دیگر نیز معتقد بودند این مساله بیانگر حس مشارکت عمومی جامعه است. اکنون ما به عنوان مجریان، کدام دیدگاه را می‌توانیم بپذیریم؟ اینکه تعداد قابل توجهی آماده‌اند و شرکت کرده‌اند مگر ایراد است؟ یا اینکه اگر تعداد کمتری شرکت کنند حسن بشمار می‌رود؟ ما نمی‌توانستیم در این مورد داوری کنیم بلکه ما به عنوان مجری، باید ببینیم قانون چه چیزی می‌گوید.
قانون به همه کسانی که در خودشان صلاحیت و شایستگی ایفای وظیفه نمایندگی یا عضویت در شورای شهر را می‌بینند اجازه می دهد تا کاندیدا شوند. به شرطی که شرایط لازم را داشته باشند مثلا دارای مدرک تحصیلی ذکر شده در قانون،عدم وجود سوء سابقه و ... داشته باشند، هنگامی که این چارچوب‌های حداقلی پیش‌بینی شده را داشته باشند و یا به قانون اساسی ملتزم باشند و اصول قانون اساسی را پذیرفته باشند وقتی این شرایط را افراد داشته باشند ما چگونه می‌توانیم افراد را از ثبت‌نام و حضور منع کنیم؟ به دلیل اینکه تعداد زیاد میشود، سازکارهای ما برای بررسی این حجم عظیم از ثبت‌نام شدگان کفایت نمی‌کند.
در ثبت‌نام داوطلبان انتخابات خلأ قانونی وجود دارد/ شرایط ثبت‌نام کنندگان باید در اصلاح قانون انتخاباتمتحول شود
در زمان قانونی محدود و مشخص، سیستم هیات اجرایی ما و نظارت باید بتوانند انبوهی از متقاضیان شرکت در انتخابات را به عنوان داوطلب بررسی کرده و صلاحیت‌شان را اعلام کند. به هر ترتیب زمان در قانون محدود است و اصلاً امکان‌پذیر نیست این حجم عظیم را در مدت کوتاه 15 تا 20 روز بررسی کرد. از سوی دیگر این مشکل هم وجود دارد که آیا ما می‌توانیم به دلیل اینکه سازکارها برای شناخت ثبت‌نام شدگان کافی نیست صلاحیت کسی را رد کنیم؟ آیا منطق قانونی و حقوقی چنین اجازه‌ای را می‌دهد؟ قطعاً نمی‌دهد. این نقص وجود دارد چرا که قانون گفته هر کسی علاقمند است و شرایط را دارد می‌تواند شرکت کند و به تبع آن این فرد هم اعلام کرده‌اند که من این شرایط را دارم و شرکت می‌کنم و اینکه باید بررسی کنیم و ببینیم آن فرد شرایط لازم را دارد یا خیر. وظیفه ما است. بنابراین ما نمی‌توانیم بگوییم چون تعداد انبوه است ما فرصت نداریم رسیدگی دقیق کنیم. در اینجا یک خلاء قانونی مشاهده میشود.
بنده معتقدم در اصلاح قانون انتخابات باید شرایط ثبت‌نام کنندگان متحول شود، اکنون صرف اینکه فردی مدرک فوق لیسانس داشته باشد الزاماً کمکی نمی‌کند به اینکه قانون‌گذار یا عضو کارآمدی برای شورای شهر باشد.
قانون باید حداقل‌های لازم را برای نقش نمایندگی و عضویت در شورای شهر مشخص کند/ هر کسی به خودش اجازه ندهد که بیاید و کاندیدا شود
حداقل‌های لازم را برای ورود در عرصه انتخابات را قانون انتخابات باید پیش‌بینی کند مثلا شما الان می‌خواهید کارمند کارشناس در یک دستگاه دولتی استخدام کنید که آیا هر فردی که لیسانس دارد را استخدام می‌کنید یا آزمون می‌گذارید از بین دارندگان فوق لیسانس و لیسانس افرادی که دارای توانمندی بیشتری هستند استخدام می‌کنید. یا از سوی دیگر شما برای گزینش یک کارشناس گزینه اصلح را انتخاب می‌کنید و آزمون می‌گیرید. بنابراین چگونه است که برای انتخاب نمایندگان مجلس و شورای شهر هیچ آزمونی وجود ندارد. به تبع باید سیستمی در قانون پیش‌بینی شود که حداقل‌های لازم را برای نقش نمایندگی و عضویت در شورای شهر بتواند در نظر بگیرد. یعنی هر کسی به خودش اجازه ندهد که بیاید و کاندیدا شود. بداند که این مسئولیت چه دانش و مهارتی نیاز دارد چون بسیاری ورود پیدا می‌کنند و آشنایی با الفبای مسئولیت ندارند.لازم است که شرایط ورود کاندیداها بازبینی شود.
در انتخابات ریاست جمهوری، تعیین صلاحیت کاندیداها و مصداق رجل سیاسی برای کاندیداها برعهده شورای نگهبان است. طبیعتاً براساس قانون باید مجلس قانون شفاف و مشخصی در این رابطه داشته باشد و به فراخور آن باید شورای نگهبان نیز بتواند در این چارچوب حرکت کند که مصداق رجل سیاسی را درست براساس موازین و چارچوب‌هایی شناسایی کند.
اکنون در آمریکا فردی انتخاب شده که با الفبای سیاست و مدیریت سیاسی آشنایی ندارد، اگر چنین اتفاقی بخواهد در یک کشور این چنینی با این همه ذخایر و منابع و امکانات اتفاق بیفتد و کار دست غیراهلش بیفتد چه فاجعه‌ای می‌تواند در پی داشته باشد. البته در جاهائی که سیستم تعیین کننده است نگرانی ها کمتر می شود چون نقش فرد محدود و قابل کنترل است.
مصداق رجل سیاسی و مذهبی که قانون اساسی مشخص کرده دقیق و تعریف شده نیست
در حال حاضر مصداق رجل سیاسی و مذهبی که قانون اساسی مشخص کرده خیلی دقیق و تعریف شده نیست، یعنی افرادی که در گذشته آزمون کار داده باشند و در مدیریت‌های حداقل مشابهی کار کرده باشند و کارنامه درخشانی داشته باشند و لذا تشخیص آن به سلیقه و مهارت شورای نگهبان بستگی دارد.
نظر شما درباره تعریف رجل سیاسی و مذهبی توسط شورای نگهبان که در انتخابات تاکنون کاندیداها را رد یا تایید صلاحیت کرده است چیست؟
چاوشی: قرائن و شواهد آن را نمی‌دانم بلکه تشخیصش با شورای نگهبان است ولی افکار عمومی جامعه باید بپذیرد کسانی که به عنوان مصداق رجل سیاسی و مذهبی انتخاب شده‌اند این افراد حداقل وزن لازم را به لحاظ سیاسی و مذهبی داشته باشند؛ البته نهایتاً تشخیصش برعهده مردم است زیرا مردم رای می دهند و از میان افرادی که شورای نگهبان واجد صلاحیت دانسته دست به انتخاب می زنند.
شورای نگهبان معیارهای ارزیابی مصادیق رجل سیاسی را تعیین کند
شورای نگهبان باید حداقل معیارهای ارزیابی این موضوع را مشخص کند و حدود و ثغور و مصادیق رجل سیاسی را تعیین کند. بالطبع از بین این افراد تعیین شده انتخاب اصلح هم به رای مردم بستگی دارد.
قانون مشخصی که معین کند مصداق رجل سیاسی و مذهبی کیست نداریم/اختیار قانونی را هم قانون اساسی در این زمینه به شورای نگهبان سپرده
قانون اساسی کلیات را گفته اما قانون مشخصی که معین کند مصداق رجل سیاسی و مذهبی کیست نداریم و چون وجود ندارد اختیار قانونی را هم قانون اساسی در این زمینه به شورای نگهبان سپرده تا به تشخیص و نظر خودشان مصداق رجل سیاسی و مذهبی را اعلام کنند.
اگر درباره مصادیق رجل سیاسی، مذهبی و عوامل و مولفه‌های کمک کننده در این زمینه، بتوانیم شفاف سازی و تنقیح قوانین را با موفقیت به انجام برسانیم کمترین ابهام را شاهد خواهیم بود.
هیچ نهاد و دستگاه و شخصی نباید در قبال تخلفات انتخاباتی در حاشیه امن قرار گیرد
در بند 16 سیاست‌های کلی انتخابات به منع ورود دستگاه‌های دولتی، قوای سه‌گانه، نیروهای مسلح و ... در دسته‌بندی‌های سیاسی و جناحی تأکید داشته این مسأله شاید یکی از موضوعات بسیار مهم در انتخابات باشد چرا که بسیاری از کاندیداها رقبای خود را به حمایت دستگاه‌های دولتی از آنها متهم می‌کنند. به نظر شما این معضل با توجه به پیش‌رو بودن انتخابات ریاست جمهوری چگونه قابل رفع شدن است؟
چاوشی: هیچ نهاد و دستگاه و شخصی نباید در قبال تخلفات انتخاباتی در حاشیه امن قرار گیرد وقتی قانون صاحبان قدرت را از مداخله در انتخابات منع کرده یعنی تضمین دموکراسی و حرمت رأی مردم؛ حتی یک مورد نقض آن نیز باید با دقت و سرعت از سوی دستگاه‌های نظارتی و قضایی مورد توجه قرار گیرد.
ورود هر عامل خارجی به برگزاری انتخاباتبه روند و سلامت آن خدشه وارد می‌کند
دستگاه‌های برگزار کننده و نظارت کننده که مجاز به برگزاری انتخابات هستند را قانون معین کرده؛ قانون گفته هیات‌های اجرایی، وزارت کشور و هیات‌های نظارت در جریان انتخابات دخیل هستند و غیر از این هیچ دستگاه دیگری حق ورود به انتخابات و مسائل مرتبط با آن را ندارد. طبیعتاً ورود هر عامل خارج از اینها حتی با نیت خیرخواهانه می‌تواند به روند و سلامت انتخابات در افکار عمومی خدشه وارد کند.
شفافیت هزینه‌های انتخاباتی همیشه در هاله‌ای از ابهام بوده است/ سازوکار روشن و مشخصی ندارد
شفاف‌سازی منابع مالی کاندیداها و تعیین حدود و نوع هزینه‌‌ها و منابع مجاز و غیرمجاز انتخاباتی یکی دیگر از بندهای ذکر شده در سیاست‌های کلی انتخابات است این موضوع یکی از مسائل چالشی در هر یک از انتخابات‌ها بوده؛ به نظر شما چگونه می‌توان به شفاف‌سازی منابع مالی کاندیداها در انتخابات اقدام کرد؟
چاوشی: قوانین موجود فعلی برای این منظور کافی نیست، یعنی اگر بخواهیم دموکراسی را با ابزارش در جامعه پیاده کنیم یکی از آن ابزار شفافیت است، شفافیت در رابطه با هزینه‌های انتخاباتی همیشه در هاله‌ای از ابهام می‌ماند و برای عده کثیری از جامعه سوال به وجود می‌آید و اینکه قانون‌گذار پیش‌بینی کرده که آراء نباید ناشی از تطمیع و خرید و فروش آراء باشد براساس همین دغدغه‌هاست.
برخی افراد در جریان انتخابات پول‌های کلانی هزینه می‌کنند/ اصلاح قانون انتخابات مشخص کند افراد این پول‌ها را از کجا آورده‌اند
اما سازوکار روشن و مشخصی ندارد و بنده تصور می‌کنم در اصلاح قانون انتخابات باید این نکته به دقت مشخص شود که بالاخره این افرادی که در جریان انتخابات قرار می‌گیرند و بعضاً پول های کلانی را به خاطر رسیدن به جایگاه‌ها هزینه می‌کنند این پول‌ها را از کجا آورده‌اند؟ این حداقل شفاف‌سازی است که به افکار عمومی کمک می‌کند. چون کسی که با روش‌های غیرقانونی ورود پیدا کرده و تبلیغات می‌کند و هزینه‌های هنگفت می‌کند چگونه می‌توانیم به مردم اطمینان دهیم این فرد در آن جایگاه حساسی که قرار می‌گیرد رانت‌خواری و سوء استفاده نخواهد کرد.
گاهی اوقات از ما سوال می‌کنند که در مجلس چقدر حقوق پرداخت میشود. این درآمد مشخص است و مگر یک نماینده چقدر حقوق می‌گیرد، یک نماینده با 6 یا 7 میلیون تومان حقوق در دوره کاندیداتوری‌اش یک میلیارد تومان هزینه کرده باشد که رقم بسیار پایینی هم برای این کارهاست به چند نفر، بدهکار و وام‌دار شده است؟ آیا در آن کمپینی که آن کاندیدا را حمایت کرده‌اند آیا واقعاً هواداران واقعی ایشان هستند و یک تشکیلات و حزب سیاسی شناسنامه‌دارند که این بحث اش جداست. اما اگر افراد خاصی با اهداف خاصی آمده‌اند و برای فردی یا افرادی سرمایه‌گذاری کرده‌اند آیا آنها انتظاری از آن کاندیدا در مراحل بعدی که به جایگاه‌های قدرت دسترسی پیدا خواهد کرد نخواهد داشت؟! اینها نکات و نگرانی‌هایی است که در این بخش وجود دارد و قانون باید شفاف و روشن کند که مسیر ورود هزینه‌های انتخاباتی از ابتدا تا آخر به چه صورت باشد.
نفوذ در مراکز سیاسی فقط نفوذ از طریق دشمن نیست
امام (ره) فرموده بودند که نگذارید سرمایه‌داران(سودجویان) در مراکز قدرت نفوذ کنند، نفوذ در مراکز سیاسی فقط نفوذ از طریق دشمن نیست، از طریق عده‌ای که در جامعه به دنبال منافع خاص خودشان هستند و دوست دارند مقرراتی در آن شهر وضع شود اگر بیایند پول‌های کلانی را برای عده‌ای هزینه کنند و آنها را به جایگاه‌های خاصی بفرستند آیا این مصداق نگرانی امام (ره) نیست؟
سرمایه مادی اگر تعیین کننده قدرت سیاسی باشد این قدرت سیاسی همیشه در معرض فساد خواهد بود. در هر رده‌ای که می‌خواهد باشد. با فکر و آگاهی است که دموکراسی به رشد جامعه کمک می کند در غیر اینصورت دموکراسی تبدیل به ضد خودش میشود و این از آفت های مهم دموکراسی در دنیای امروز است.
اگر نماینده‌ای خارج از وظایف قانونی نمایندگی‌اش اقدام مجرمانه ای بکند می‌تواند تحت پیگیرد قرار گیرد/ قانونی برای رصد و نظارت بر نمایندگان بعد از انتخابشان وجود ندارد
در محافل سیاسی مشاهده میشود که برخی نسبت به موضوع نظارت شورای نگهبان بر نمایندگان تا زمان صدور اعتبارنامه‌شان از سوی مجلس انتقاداتی وارد می‌کنند که در انتخابات اخیر هم بر این اساس شاهد ابطال آراء یکی از نمایندگان بودیم. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
چاوشی: بنده معتقدم برای حل و فصل اینگونه مناقشات باید به قانون رجوع کنیم، اگر قانونی وجود دارد که می گوید نمایندگان را بعد از انتخابشان یک نهاد دیگری رصد و نظارت کند باید به قانون تمکین کنیم که در حال حاضر چنین قانونی وجود ندارد.
اما در کشورمان ساختارهای نظارتی و تشکیلاتی داریم که در هر حال نظارت دارند، اگر نماینده‌ای خارج از وظایف قانونی نمایندگی‌اش اقدام مجرمانه ای بکند می‌تواند تحت پیگیرد قرار گیرد. اما اینکه نماینده‌ای در جایگاه نمایندگی، اظهارنظر، سوال و پرسش به شکلی با ابزارهای نظارتی مورد تحدید به مفهوم محدودیت قرار بگیرد این با روح نمایندگی و قانون اساسی ناسازگار است.
نماینده در بیان دیدگاه و نظرات خودش آزاد است، نماینده یک منطقه هم طبق قانون اساسی نماینده آحاد یک ملت شناخته میشود و این حق را قانون اساسی به نمایندگان ملت داده است. بالاخره مردم باید کسانی را داشته باشند که به عنوان بلندگو و یا سخنگوی افکار عمومی جامعه بدون لکنت بتوانند نسبت به ارکان حکومت امر به معروف و نهی از منکر کنند.
طبیعی است که این افراد هرچه از پایبندی بیشتر به موازین قانونی و شرعی برخوردار و تقوا و دانش و تخصص بیشتری داشته باشند کارآمدی‌شان هم بیشتر میشود. به نظر بنده کارآمدی مجلس سلامت بسیاری از ارکان نظام را ضمانت می‌کند.
کشور در طی این سه سال با خزانه تهیاداره شده است/ سازو کارهای لازم برای احیای اقتصاد کشور
با توجه به گذشت بیش از سه سال از عمر دولت یازدهم همچنان بسیاری از مردم با مشکلات اقتصادی و معیشتی دست و پنجه نرم می‌کنند از سوی دیگر به گفته مسئولان دولتی کارهای ساختاری زیادی در عرصه اقتصادی و غیره انجام گرفته و برجام را یکی از موفقیت‌های بزرگ دولت می‌شمارند برخی سیاسیون هم بر این اعتقادند که تیم اطلاع‌رسانی دولت در بیان این دستاوردها ناموفق عمل کرده و باید تقویت شود. نظر شما در این مورد چیست؟
چاوشی: هر دولتی مجموعه‌ای از تلاش‌ها و ناکامی‌ها است اگر بخواهیم به دولت‌ها سیاه و سفید نگاه کنیم بازنده خواهیم بود. یعنی از انصاف به دور خواهیم بود، اما باید با توجه به شرایط و مقتضیات عملکرد دولت‌ها را سنجید. ما باید به یاد داشته باشیم که شرایط موجود در زمان روی کار آمدن این دولت چه بود و الان در چه مرحله‌ای قرار داریم؟
کنترل تورم،خود کفایی در گندم،افزایش نرخ رشد اقتصادی، ایجاد ثبات سیاسی بخشی از دستاوردهای سه ساله دولت
به هر حال این یک واقعیتی است که امروز نزدیک به سه میلیون بشکه نفت صادر میشود و آخرین رقمی که ما در آغاز کار دولت از بابت تولید و صدور نفت داشتیم مشخص است؛ لذا این کشور در طی این سه سال اداره شده با خزانه تهی و در واقع سازو کارهای لازم برای احیای اقتصاد کشور بخصوص بعد از فرمان رهبری درباره اقتصاد مقاومتی فعال شده است. کنترل تورم، طرح تحول سلامت، خود کفائی گندم بعنوان مهمترین کالای استراتژیک برای حیات اقتصادی کشور، اصلاح مناسبات سیاسی در عرصه های داخلی و سیاست خارجی، ایجاد ثبات سیاسی و آرامش در کشور، ایجاد موازنه در صادرات و واردات، افزایش نرخ رشد اقتصادی و دهها خدمت ارزشمند دیگر که در جای خود قابل طرح است.
سازندگی یک پروسه نسبتا طولانی است بسیاری از ساختارهایی که به هم ریخته شده بازسازی‌شان طول خواهد کشید، بعد از دوران دفاع مقدس شاهد تخریب‌های وسیعی در بخش اعظمی از ساختارهای زیربنایی کشور بوده‌ایم مانند پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و ... که بازسازی اینها زمان‌بر بود و طول کشید. کارهای بزرگ امروز نیز قطعاً در اصلاح امور کشور آثار خود را نشان خواهد داد.
دولت آقای روحانی مدت بیشتری را برای به ثمر نشاندن اهداف خود نیاز دارد
ایا به نظر شما دولت آقای روحانی مدت بیشتری را برای به ثمر نشاندن اهداف خود نیاز دارد؟
چاوشی: قطعاً همینطور است، سازوکارهای لازم برای توسعه کشور فراهم شده است این بحث‌ها هم مطرح می‌کنند برجام چه شد و غیره... باید تاکید کنم که اقتصاد ملی ما به برجام گره نخورده است بلکه برجام یک شرایط خاصی بود که توانستیم کشورمان را از یکسری اتهامات ناجوانمردانه مبرا کنیم . در دنیا موج ایران هراسی راه انداخته بودند که ایران توانست در این مذاکرات با حمایت رهبر معظم انقلاب سربلند بیرون بیاید و اثبات کند که هم دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و حق استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را در دنیا برای خودمان تثبیت و قابل قبول کرده‌ایم و اقدامات و فعالیت های ما در این زمینه در نظام حقوقی بین الملل قانونی شده است.
بی‌تردید آمریکایی‌ها در برجام بدعهدی کرده‌اند/ رفع توهمات ایران هراسی هنر بزرگ ایران در برجام
اینکه در برجام تعهداتی شده بود اینکه در رابطه با برخی گشایش‌های اقتصادی که می‌توانست برای اقتصاد ما ایجاد کند اینکهآمریکایی‌ها بدعهدی کرده‌اند در اینها تردیدی وجود ندارد. اما این توافق بین ایران و آمریکا نبوده، ما اصلا با آمریکا از ابتدای انقلاب روابط نداشتیم در برجام هنر بزرگ جمهوری اسلامی این بود که توانست توهماتی که آمریکایی‌ها در ذهن اروپایی‌ها نسبت به ایران و هراس از ایران ایجاد کرده بودند از بین ببرد. الان اروپایی‌ها یک قدرت متشکلی هستند و بدعهدی‌‌های آمریکا در برجام قطعاً در روابطش با اروپا تاثیرات منفی خواهد داشت.
اقتصاد مقاومتینسخه اصلی مداوای اقتصاد کشور است/اقتصاد مقاومتی با روند موجود سازمان‌های اداری بعید است به جایی برسد
آیا از برجام می‌توانیم انتظار رفع مشکلات اقتصادی داشته باشیم یا خیر؟
چاوشی: بنده نظر شخصی‌ام را می‌گویم ما در شرایط مختلف باید به گونه‌ای حرکت کنیم که اقتصادمان تحت رفتارهای بیگانگان دچار افت و خیز نشود. این نگاهی که مقام معظم رهبری در قالب اقتصاد مقاومتی مطرح کردند نسخه اصلی مداوای اقتصاد کشور است. متاسفانه آنچنان که باید رسانه‌ها در افکار عمومی این مساله را تبیین نکرده‌اند. اقتصاد مقاومتی با روند موجود سازمان‌های اداری بعید است به جایی برسد. اقتصاد مقاومتی را همه باید از منزل خودشان شروع کنند. ما اگر می‌خواهیم مستقل زندگی کنیم باید نیازهای اصلی و اساسی‌مان را خودمان تامین کنیم. تحول در نظام اداری و برون رفت سازمان های کشور از پیچیدگی و ایجاد شفافیت لازم سازوکارهای مبنایی اقتصاد مقاومتی است.
از ابتدا هممسائل اقتصادی‌مان را به برجام گره نزده بودیم و دولت چنین ادعایی نداشته است/ اکنون بسیاری از تحریم‌ها شکسته شده و قابل برگشت هم نیست
ما می‌توانیم نسبت به خیلی از نیازهای ثانویه و لوکس در شرایط بحرانی مقاومت جدی داشته باشیم اما نمی‌توانیم نسبت به معیشت و غذای مردم بی‌تفاوت باشیم لذا به نظرم اقتصاد مقاومتی به برجام گره نخورده بلکه برجام می‌تواند فضای کسب و کار و توسعه اقتصادی کشور را اگر عملیاتی شود گسترده کند و فرصت‌های ما را برای بهره‌برداری بهینه از منابع ملی‌مان افزایش دهد. اما اینکه مسائل اقتصادی‌مان را به برجام گره بزنیم اینطور نیست و از ابتدا هم اینطور نبوده و دولت هم چنین ادعایی نداشته بلکه توانسته‌ایم فضایی را ایجاد کنیم که بسیاری از تحریم‌ها شکسته شده و قابل برگشت هم نیست و این واقعیت است اگر با دست خودمان مشکل جدید ایجاد نکنیم.
در گذشته نفت‌مان در داخل کشتی ها در اقیانوس‌ها می‌گشت و دنبال بازار غیررسمی بودند تا آن را بفروشند در حالی که در ازای آن پولی به ما نمی‌دادند و می‌گفتند شبکه بانکی شما تحریم است و به جای آن زنجبیل و دسته بیل به ایرانی ها می دادند. لیست گمرک را ببینید که چه چیزهایی وارد می‌شد. یعنی نفت حداقلی را هم که می‌توانستیم بفروشیم اگر در بازار سیاه هم می‌خریدند نمی‌توانستند پولش را به ما منتقل کنند.
برجام معاهده‌ای دوجانبه نبوده که ما با بدعهدی آمریکایی‌ها آسیب جدی ببینیم/آمریکایی‌ها همکاری نکنند خودشان منزوی می‌شوند
آیا اکنون با اجرایی شدن برجام ارتباط شبکه بانکی ما با سایر کشورها به طور کامل برقرار شده است؟
چاوشی:بله، اختلالاتی وجود دارد اما جمهوری اسلامی توافقات قابل توجهی با اروپایی‌ها داشته است. برجام یک معاهده دوجانبه نبوده که آمریکایی‌ها بخواهند بدعهدی کنند و ما آسیب جدی ببینیم. بلکه این توافق با کشورهای 1+5 بوده و اتحادیه اروپا، روسیه و چین در این توافق بوده اند؛ بنابراین برجام یک معاهده بین‌المللی است و معتقدم با آمد و رفت رئیس جمهور در آمریکا تغییر چندانی نخواهد کرد؛ البته اگر آمریکایی‌ها هم همکاری نکنند خودشان منزوی خواهند شد. هنر ما این است که چوب حراج به دستاوردهای بزرگ نظام نزنیم و خود را به بازنده بازی برد- برد تبدیل نکنیم.
طرف مقابل برجام را نقض کند بیشتر از همه ضرر می‌کنند
به اعتقاد بنده نظام به هیچ عنوان خود را به برجام گره نزده اما معتقدیم اگر طرف مقابل برجام را نقض کند خودشان بیشتر از همه ضرر می‌کنند. اینکه کشوری در بدترین شرایط اقتصادی و جنگ تحمیلی که همه قدرت‌های بزرگ از دشمن بعثی حمایت می‌کرد و در برابر تحریم‌های ظالمانه مقاومت کرده حتما با توفیق در اقتصاد مقاومتی راه‌های توسعه کشور را با همدلی ملت خواهد گشود.
دولت در تغییرات کابینه با مطالعه اقدام کرد/ اشتغال امروز به یک مساله جدی در کشور تبدیل شده و تکاپوی بیشتری را می طلبد
اخیرا در کابینه دولت یازدهم تغییراتی در حوزه فرهنگ، ورزش و آموزش و پرورش رخ داد در حالی که بسیاری از کارشناسان با توجه به شرابط اقتصادی جامعه بر این باورند که بهتر بود این تغییرات در حوزه اقتصادی شکل می‌گرفت،نظر شما در این باره چیست؟
چاوشی: تصور بنده این است که دولت در این زمینه با مطالعه اقدام کرده و به هر حال ساختار فرهنگی دولت نمونه‌ای از همان موضوعی است که درباره ضعف اطلاع‌رسانی گفته شد. این تغییرات به بسیاری از برنامه‌های دولت در جهت اجرایی شدن کمک می‌کند.
همچنین در حوزه آموزش و پرورش با توجه به اینکه وزیر گذشته نیز فردی توانمند و با کفایت بود به عنوان رئیس شورای آموزش و پرورش تهران و مسئول برگزاری جلسات آموزش و پرورش استان تهران شهادت می‌دهم که در دوره ایشان کارهای ارزشمند و بزرگی انجام شد. به هر حال دولت تصورش این است که در این دوره آموزش و پرورش نیاز به تکاپوی بیشتری دارد و شاید نیروی جوان‌تر بتواند این مجموعه را بهتر اداره کند. همچنین در بحث ورزش و جوانان، امروز اشتغال و صیانت از نسل جوان به یک مساله جدی در کشور تبدیل شده است. تکاپوی بیشتری را می طلبد.
اطلاع‌رسانی در سطح دولت در مجموع ضعیف بوده است/در پاسخگویی به ابهامات و شبهات علیه دولت ضعف جدی تری وجود دارد
سوال: آیا شما انتقادات برخی سیاسیون نسبت به وجود ضعف در تیم اطلاع‌رسانی دولت را قبول دارید؟
چاوشی: اطلاع‌رسانی در سطح دولت در مجموع ضعیف بوده و این تصور نیز وجود دارد. اما در بعد پاسخگویی به ابهامات و شبهات علیه دولت ضعف جدی تری وجود دارد.
بالاخره خدمات دولت کم و بیش در جامعه انعکاس داشته است و قابل انکار نیست. اما اینکه متناسب با هجمه‌ها و بی‌انصافی‌ها نسبت به عملکرد دولت می شد پاسخگویی لازم را داشت یا نه محل بحث است. از این زاویه به نظرم این ضعف قابل پذیرش و قبول است.
با توجه به اینکه در آستانه ریاست جمهوری 96 قرار داریم احزاب سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا در حال جمع‌بندی و معرفی کاندیداهای حزب خود هستند در حالی که در مصاحبه اخیر ما با وزیر کشور ایشان تاکید کردند یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری 96 آقای روحانی خواهند بود و از سوی دیگر اصلاح‌طلبان این طور گفته‌اند که آقای روحانی می‌تواند کاندیدای اصلاح‌طلبان برای این انتخابات باشد. به نظر شما آیا اصلاح‌طلبان موضوع عبور از آقای روحانی را برای گرفتن امتیاز بیشتر از وی مطرح می‌کنند؟
چاوشی: نگاه ما به مسائل سیاسی یک نگاه ملی است در جایی که قرار گرفته‌ایم و همواره به عنوان یک مدرس علوم سیاسی این نگاه را داشته‌ام که همیشه ما باید همه طیف‌ها و جریان‌های سیاسی را در جهت هم افزایی قدرت ملی بتوانیم بسیج کنیم.
بالاخره در هر کشوری وقتی انتخابات مطرح است رقابت هم بوجود می‌آید و جناح‌بندی و احزاب نیز مطرح هستند، قبول داریم اگر احزاب قانونمند و منسجمی داشتیم که در افکار عمومی نفوذ گسترده داشته باشند و بتوانند در عرصه رقابت با هم برنامه‌هایشان را در معرض عمومی قرار بدهند و مردم نسبت به آن داوری کنند این خیلی اثربخش خواهد بود.
به هر حال این یک واقعیتی است که در جامعه دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد و نمی‌توانیم منکر آن باشیم. توصیه‌ای که ما خودمان به عنوان مجریان در انتخابات به دوستداران نظام جمهوری اسلامی و گروه‌های سیاسی داریم این است که باید بدانند منافع ملی ما در گرو وحدت و همدلی همه ایرانیان است.
همه مردم باید سهمی در اداره امور جامعه داشته باشند الان برخی دیدگاه‌ها مطرح میشود که قومیت‌گرایی را ناخواسته دامن بزنند که این رفتارها با نگاه ملی در حالی که دنیا به سمت جهانی شدن می‌رود و در حالی که از نظر اعتقادی به نگاه فراملی تکیه داریم خیلی جالب نیست.
رقابت‌ها اگر در چارچوب صورت بگیرد منطقی خواهد بود و من تصور می‌کنم همه نیروهای وفادار به نظام وانقلاب اعم از اصولگرا و اصلاح طلب به این جمع‌بندی خواهند رسید که در حال حاضر کدامیک از کاندیداها می‌توانند برای اداره کشور مفیدتر و موثرتر عمل کنند و این اتفاق خواهد افتاد. بعید می‌دانم اختلاف نظر قابل‌توجهی بین جریان‌های سیاسی موجود بوجود بیاید.
اصلاح‌طلبان وقتی دیدند دیدگاه هایشان با شعارهای روحانی تناسب دارد از وی حمایت کردند
: آیا اقای روحانی در انتخابات 96 هم روی حمایت اصلاح‌طلبان حساب باز می‌کند؟
چاوشی: آقای روحانی وقتی آمدند برنامه‌ها و شعارهایشان را اعلام کردند بسیاری از برنامه‌های آقای روحانی مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت اصلاح‌طلبان هم بخشی از افکار عمومی این جامعه هستند. آنها هم در مواردی که احساس کردند بین کاندیداها نظراتشان و دیدگاه‌هایشان با این شعارها تناسب بیشتری دارد همراهی کردند. طبیعتا بین کاندیداهای موجود کسانی که با افکار عمومی مردم انس بیشتری داشته باشند و بیشتر بتوانند نمایندگی افکار عمومی مخاطبان را در انتخابات برعهده بگیرد مورد توجه قرار خواهند گرفت.
در هیچ دوره‌ای برای یک دوره رئیس جمهور یا دولت نداشتیم و امیدواریم همین روال ادامه یابد
آیا دوره ریاست جمهوری آقای روحانی دو دوره‌ای خواهند بود؟
چاوشی: ما هیچ دوره‌ای برای یک دوره رئیس جمهور یا دولت نداشتیم. امیدواریم همین روال ادامه یابد. البته همه چیز به خواست و اراده مردم بستگی دارد و همه ما در برابر قانون و هر آنچه که مردم تصمیم بگیرند برای مجریان محترم است.