به گزارش مشرق، با وجود آغاز برداشت عربستان از میدان گازی فرزاد بی، وزارت نفت همچنان در سردرگمی عجیبی دست و پا می‌زند تا رقابت گازی میان ایران و عربستان به سود ریاض به پیش رود.
از میان میادین گازی مشترک میان ایران و کشورهای همسایه، دو میدان گازی فرزاد آ و فرزاد بی میان تهران و ریاض مشترک است که در فرزاد آ 80 درصد میدان در آب‌های عربستان و در فرزاد بی80 درصد میدان در آب‌های ایران است که منطق حکم می‌کند عربستان با تمام توان در فرزاد آ و ایران با همه ظرفیت‌های خود در فرزاد بی توسعه را در پیش بگیرند اما ایران در توقف کامل به سر می‌برد و عربستان تولید را از هر دو میدان آغاز کرده است.
این در حالی است که ایران 17 سال است با هندی‌ها مذاکره می‌کند تا شرکت ONGC به توسعه این میدان بپردازد ولی همه رفت و آمدهای هندی‌ها به ایران به بلاتکلیفی مطلق ختم شده است.
این بلاتکلیفی درکنار تصمیمات مدیریتی ایران مزید بر علتی شده که نهایت کار را به سود عربستان به پایان رسانده است. در سمت ایران امضای قرارداد اولیه اکتشاف و توسعه فرزاد بی با کنسرسیومی متشکل از سه شرکت دولتی هند به سال 2000 میلادی بازمی‌گردد اما این قرارداد تنها در بخش اکتشاف اجرایی شد و در بخش توسعه هیچ اقدامی برای برداشت منابع گازی این میدان نشد.
فرزاد بی، میدانی پرفشار و پیچیده است که برای شرکت‌های ایرانی میدانی پرریسک محسوب می‌شود. از سوی دیگر هندی‌ها در دولت اصلاحات به دنبال توسعه فرزاد بی بودند و نتیجه مذاکرات آنها در پایان دولت دهم به امضای توافقنامه‌ای میان شرکت ملی نفت و شرکت هندی ختم شد که نوع توافقنامه با قوانین اصلی کشور در تضاد بود.
بر اساس این توافقنامه، هندی‌ها فرزاد بی را بر اساس مدل مشارکت در تولید توسعه می‌دادند که برخلاف قوانین جمهوری اسلامی ایران بود. همین موضوع موجب بروز انتقاداتی شد و همه چیز به کما رفت تا آنکه دولت یازدهم به رأس آمد.
وزارت نفت در این دوره، توافقنامه مشارکت در تولید را به طور غیرمستقیم رد کرد اما این میدان را برای شرکت ONGC کنار گذاشت به طوری که هر گاه از وزیر نفت درباره برنامه این وزارتخانه برای میادین مشترک سؤال می‌شد، زنگنه می‌گفت این میدان برای هندی‌هاست.
با توجه به برداشت عربستان از این میدان برخی از کارشناسان می‌گویند بهتر بود مدل مشارکت در تولید با اخذ مجوز از نهادهای ذیربط کسب می‌شد تا منافع ملی قربانی برخی محدودیت‌ها نشود ولی از آنجا که نص صریح قانون مخالف این نوع قرارداد است همه چیز فراموش شد.
دولت یازدهم مذاکرات را ادامه داد که در این بین یک تصمیم خاص، شرایط را پیچیده کرد. وزیر نفت تصمیم گرفت کارفرمایی این پروژه را از شرکت نفت فلات قاره گرفته و به شرکت نفت و گاز پارس بسپارد در حالی که فلات قاره روی این میدان فعالیت کرده و یک پروژه مطالعاتی روی این پروژه نیز انجام داده بود.
با این وجود وزیر نفت با این استدلال که چون این میدان گازی است و باید در حیطه کاری نفت و گاز پارس باشد، فلات قاره را خلع ید و نقش کارفرمایی را به دیگر شرکت نفتی واگذار کرد. این بدان معنا بود که امور مطالعاتی و مذاکره‌ای برای فرزاد بی به حالت صفر بازگشت تا نفت و گاز پارس با رویه‌ای دیگر با هندی‌ها مذاکره کند. گرچه این تصمیم سرعت کار را کاست ولی از آنجا که مهم‌ترین هدف توسعه این میدان بود مذاکرات جدی‌تر دنبال شد ولی به توافقی جدی دست پیدا نکرد.
وزیرنفت به هندی‌ها اولتیماتوم داد و اعلام کرد با شرکت‌های دیگر وارد مذاکره خواهد شد اما هیچ اتفاقی رخ نداد و حتی محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز در این حوزه ورود کرد. هندی‌ها اما اعلام کردند طرح 3 میلیارد دلاری خود را نهایی کرده و تا مرداد 96 قرارداد را منعقد می‌کنند.
در همین باره وزیر نفت هند گفت: توافق نهایی هند با ایران برای توسعه میدان گازی فرزاد بی که بر اساس برآوردها دارای 29 تریلیون فوت مکعب گاز است، در حال حاضر بستگی به ایران دارد. وی افزود: «ما پیشنهادمان را به این کشور ارائه داده‌ایم. اکنون زمان پاسخ دادن است. آنها باید پاسخ بدهند.»
وزارت نفت چهار سال است که به هندی‌ها امید بسته است و مسیر گذشته را دنبال می‌کند و وقتی با انتقادات در این باره مواجه می‌شود با پاسخ‌های عجیب روبه رو می‌شویم.
به عنوان نمونه محمد مشکین‌فام مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس با اشاره به آغاز برداشت گاز از میدان فرزاد بی توسط عربستان سعودی از ادامه مذاکرات ایران با شرکت‌های هندی برای توسعه این میدان مشترک در خلیج فارس خبر داد.
این مقام مسئول با بیان اینکه در مورد اجرای این پروژه توسط پیمانکار هندی در حال مذاکره‌ایم، افزود: هم اکنون به طور جدی تلاش می‌کنیم تا قرارداد توسعه این میدان را با هوشمندی، دقت لازم و با در نظر گرفتن مصالح ملی به سرانجام برسانیم.
وی بدون هیچ توضیحی درباره وضعیت فعلی تصمیم‌گیری درباره میدان فرزاد بی به آینده امیدوار است و مشخص نیست با این امیدواری عربستانی‌ها چه ماه عسلی را برای خود رقم بزنند. هندی‌ها سال‌هاست با مذاکرات بی‌نتیجه شان ایران را سرگرم کرده‌اند در حالی که سعودی‌ها به سرعت خود افزوده‌اند و در دو میدان فرزاد آ و فرزاد بی به توسعه و تولید مشغول هستند.
منبع: جوان