به گزارش مشرق، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان، گفت: این طرح مرتبط با ایزوتوپ های پایدار و مجموعه ای از مراکز تحقیقاتی در فردوست که مرحله اولیه آن تا یکی دو هفته آینده به بهره برداری می رسد و افتتاحیه اصلی در ۲۰ فروردین آینده خواهد بود.
وی طرح ایزوتوپ های پایدار با مشارکت ایران و روسیه را رو به پیش دانست و با رد وقفه در اجرای این طرح افزود: قراردادهای این طرح امضا شده است و برای امضای آن گفتگوهای فنی باید انجام می شد و اینگونه نبود که فوری به امضا برسد اینها ابعاد مختلف فنی دارد و کارشناسان ما همه ابعاد آن را درنظر گرفته اند.
صالحی اضافه کرد: کارشناسان ما و روسیه بارها به دو کشور سفر کرده اند و پس از بررسی موضوع در نهایت قرارداد، نهایی و امضا شد و اکنون کارها در این بخش به خوبی پیش می رود و حتی در مقایسه با اقداماتی که باید می کردیم جلوتر هستیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: تاسیسات فردو در مقایسه با یکی دو سال پیش بسیار تغییر کرده و بخش قابل توجهش مربوط به ایزوتوپ های پایدار است که باید انجام می دادیم. بخشی از این طرح را باید روس ها انجام دهند و بخش قابل توجهش را خودمان باید انجام می دادیم که به خوبی پیش رفته ایم.
وی با تبیین فنی ایزوتوپ های پایدار و نقش آن در صنعت هسته ای کشورمان افزود: تولید ایزوتوپ های پایدار مانند غنی سازی است با این تفاوت که در غنی سازی اورانیوم ۲۳۵ از ۲۳۸ جدا می شود چون اینها باهمند اما علاوه بر اورانیوم ایزوتوپ های دیگری نیز وجود دارد که می خواهیم آنها را از هم جدا کنیم.
صالحی گفت: برای جداسازی ایزوتوپ ایکس یک از ایکس دو، ماده اولیه باید تبدیل به گاز شود تا بتوانیم آن را به سانتریفیوژها تزریق کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: به این منظور ابتدا درباره مراحل تبدیل کردن ایزوتوپ های مدنظر به گاز تحقیق کردیم که کارشناسان ما موفق شدند که این مرحله مهم اجرای این طرح است و در مرحله بعد در تزریق گاز به سانتریفیوژها با روس ها همکاری می کنیم که آنان در دو بخش به ما کمک می کنند.
وی اضافه کرد: بخش نخست همکاری با روس ها در تغییر سانتریفیوژهاست که دیگر از اورانیوم در آن استفاده نمی کنیم بلکه از عناصر سبک تر استفاده می شود و طراحی سانتریفیوژها باید متناسب با آن اصلاح شود و بخش دیگر در چینش سانتریفیوژهاست تا با راندمان بالا بتوانیم ایزوتوپ های پایدار را تولید کنیم البته این برنامه چندساله است که به خوبی پیش می رود.
صالحی همچنین درباره تاخیر در بازطراحی رآکتور اراک گفت: هنگامی که برجام را تنظیم می کردیم از جنبه فنی ملاحظات لازم را مدنظر داشتیم و بنابر تقاضای خودمان ایران، سه کشور چین، امریکا و ایران متولی مدرن سازی این رآکتور شدند.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: البته ما خودمان می توانستیم این کار را انجام دهیم اما می خواستیم با استفاده از این فرصت از توانمندی کشورهای پیشرفته در استانداردسازی طراحی این رآکتور استفاده کنیم زیرا اگر قبلا می خواستیم این کار را بکنیم کسی نبود طراحی ما را تایید کند این فرصتی طلایی بود.
وی بیان کرد: رآکتور جدید اراک باید از تایید استاندارد کشورهای پیشرفته در صنعت هسته ای برخوردار می شد که در این زمینه چین و امریکا مسئولیت داشتند. با این حال اعلام کردیم که طراحی را خودمان انجام می دهیم نه آنان زیرا صاحب طرح و کارفرما خودمان هستیم و این در برجام نیز درج شده است.
صالحی افزود: بر این اساس به فرض اینکه این دو کشور نیز نباشند طراحی را خودمان به عهده گرفتیم و شرکتی تاسیس کردیم که حدود ۹۰۰ مهندس و کارشناس در آن کار می کنند، شرکت قدرتمندی که اکنون طراحی های رآکتور را انجام می دهند.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: از لحظه ای که مقرر شد رآکتور اراک مدرن سازی شود و طبق برجام درباره کلیات آن اعم از میزان قدرت، جمعیت نوترونی، میزان پلوتونیوم و زمان تحویل سوختش توافق کردیم، اقدامات خود را آغاز کردیم و منتظر قرداد نشدیم.
وی گفت: در این چارچوب طراحی مفهومی را پیش بردیم سپس طراحی پایه به اتمام رسید و اکنون طراحی جزئی رآکتور در دستورکار است و پس از آن ساخت و ساز و اجرای نقشه های ساخت آغاز می شود.
صالحی افزود: در این فاصله که می خواستیم قرارداد بازطراحی رآکتور اراک را با چین امضا کنیم اختلافاتی میان ما و این کشور وجود داشت به نحوی که من قبول نمی کردم و تاکید داشتم که ما به عنوان پیمانکار باید تعیین کنیم که چه می خواهیم که این اختلافات یک سال طول کشید تا توانستیم آن را برطرف کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی ضافه کرد: در این مدت کارمان را انجام می دادیم و زمانی که قرارداد امضا شد کارمان را به اتمام رسانده بودیم و به محض امضای قرارداد طراحی مفهومی را که مجموعه عظیمی دارد برای بررسی به طرف مقابل دادیم که آن را تایید کردند و اکنون این طراحی از تاییدیه کشور پیشرفته ای در صنعت هسته ای برخوردار است.
وی ادامه داد: در ادامه طراحی پایه را نیز انجام و تحویل دادیم و از جدول زمانبندی پیشتریم و آنها نیز بخش قابل توجه آن را مرور کرده اند و به زودی تحویل می دهند تا وارد اجرا شویم.
صالحی گفت: در موضوع اختلافی با چینی ها ما بر اصول خودمان ایستادیم زیرا در امضای قرارداد اصولی برای خودمان داریم و طرف مقابل نمی تواند هر شرطی را بر ما تحمیل کند؛ برای اینکه اصول مدنظرمان عملی شود مدتی طول کشید.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پایان خاطرنشان کرد: البته مذاکرات یک ساله در این قرارداد حوصله می خواست و طرف مقابل اعلام می کرد که صبر ایرانیان زیاد است، مسئولان نیز دائم درباره فرجام این قرارداد سوال می کردند و تصورشان این بود که تعلل و کندی در کار ایجاد شده است اما وقتی مسائل را توضیح دادیم و اعلام کردیم که اصولمان را در تامین منافع ملی رعایت کرده ایم و مطابق با خواسته هایمان قرارداد امضا شد مسئولان نظام هم بسیار خوشحال و راضی هستند.