به گزارش مشرق، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به منظور گسترش فرهنگ «پژوهش» در جامعه و ارج نهادن به مقام شامخ «پژوهشگران»، 25 آذر از سوی «شورای فرهنگ عمومی» کشور به نام «روز پژوهش» نامگذاری شد. وزارت «علوم، تحقیقات و فناوری» نیز از سال 1379 چهارمین هفته آذر ماه را به نام هفته پژوهش نامگذاری کرد.
از همین رو روابط عمومی معاونت برونمرزی به مناسبت هفته پژوهش گزارشی از آثار و تحقیقات تولیدی واحد پژوهشهای کاربردی معاونت برونمرزی در سال 1396 تهیه کرده و در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده است.
احمد کاظمی مدیر پژوهشهای کاربردی معاونت برونمرزی می‌گوید: واحد پژوهشهای کاربردی معاونت برونمرزی ده‌ها تحقیق با محوریت پژوهشهای منتهی به برنامه‌سازی و پژوهشهای معطوف به اصلاح (آسیب‌شناسی)، تکمیل و توسعه آرایش رسانه‌های برونمرزی را در سال 1396 تولید یا در دست انتشار دارد.
وی خاطرنشان کرد: این پژوهش‌ها در حوزه‌های مختلف مأموریت های برونمرزی و در دو قالب «پژوهشهای برنامه‌ای» و «مجموعه راهبردهای پژوهشی رسانه‌ای و کاربردی» است.
به گفته کاظمی بر اساس نیازسنجی از شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی برونمرزی، پژوهشهای برنامه‌ای با همکاری پژوهشگران برجسته و اساتید دانشگاه درباره اغلب تحولات مهم جهانی انجام شده یا در دست انتشار است. برخی از این عناوین عبارتند از: «واکاوی اهداف طرح ناتوی عربی در منطقه غرب آسیا»، «مخاطرات حضور گروه تروریستی در آلبانی و منطقه بالکان»، «نقش الحشدالشعبی در شکست تروریست‌ها در عراق»، «جدایی طلبی اقلیم کردستان عراق و تبعات آن»، «ابعاد و تبعات پدیده مهاجرت کاری از آسیای مرکزی به روسیه»، «اهداف و پیامدهای توسعه روابط جمهوری آذربایجان با عربستان سعودی» و «راهبردهای رسانه‌ای گفتمان‌سازی دینی متناسب با بافت فرهنگی در حوزه بالکان»
مدیر پژوهشهای کاربردی معاونت برونمرزی تصریح کرد: در کنار تحلیل و تشریح راهبردی تحولات منطقه‌ای، جهانی و واکاوی نقش بازیگران، سناریوپردازی با رویکرد آینده پژوهشی و ارائه توصیه‌های رسانه‌ای در ابعاد ایجابی، ترویجی و سلبی و ایده‌های برنامه‌سازی در قالب یک فصل مستقل، محورهای اصلی «پژوهشهای برنامه‌ای» را تشکیل می‌دهند. بر این اساس نیز تعدادی از پژوهشهای سال جاری با محوریت چشم‌انداز تحولات بین‌المللی است که می‌توان به پژوهشهای «چشم‌انداز بحران دو کره»، «چشم‌انداز رویارویی چین و آمریکا در عرصه بین المللی»، «راهکارهای رسانه‌ای برون مرزی برای افزایش توجه به موضوع فلسطین در سطح جهانی» و «چشم انداز معادلات قدرت در لیبی و تحرکات تکفیری‌ها» اشاره کرد.
کاظمی مدیر پژوهشهای کاربردی برونمرزی با اشاره به جمله‌ای از مقام معظم رهبری (مدظله العالی) درباره نسل کشی مسلمانان روهینگیا در می‌انمار که فرموده‌اند: «برای حمایت از مسلمانان می‌انمار از جایگاه حقوقی وارد شوید»، تاکید کرد: در تحلیل تحولات و برای تاثیرگذاری بر مخاطب جهانی نیز باید از مستندات حقوق بین الملل بهره جست. بر این اساس تعدادی از پژوهشهای سال 96 با رویکرد حقوق بین المللی است که برخی عناوین آن‌ها «نسل‌کشی مسلمانان روهینگیا در می‌انمار (مسئولیت کشورهای اسلامی و سازمان‌های بین‌المللی از منظر حقوق بین‌الملل)»، «ابعاد نقض حقوق مردم بحرین از منظر حقوق بین‌الملل»، «جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت عربستان سعودی در یمن از منظر حقوق بین‌الملل»، «قطع پخش شبکه‌های تلویزیونی از ماهواره‌ها از منظر حقوق بین الملل» و «آسیب‌شناسی سند آموزش 2030 از منظر حقوق بین‌الملل» است.
رسانه برون مرزی، رسانه‌ای پژوهش مدار است
کاظمی با تاکید بر اینکه مهم‌ترین نقطه قوت پژوهشهای برون مرزی تبدیل تمامی پژوهشهای برنامه‌ای به برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی است، افزود: برونمرزی توانسته است با ایجاد سازوکاری عملی در تبدیل پژوهشهای تولیدی به برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، دغدغه فاصله بین پژوهش و آنتن را رفع کند و از این رو رسانه برون مرزی را می‌توان رسانه‌ای پژوهش مدار خواند.
توسعه پژوهشهای معطوف به اصلاح، تکمیل و توسعه آرایش رسانه‌ای برون مرزی
مدیر واحد پژوهشهای کاربردی با تاکید بر اینکه برای تقویت ضریب نفوذ رسانه برونمرزی در عرصه بین المللی و رسیدن به اهداف و جایگاه رسانه‌ای مطابق سند چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی، نیاز به آسیب‌شناسی، تکمیل و توسعه آرایش رسانه برونمرزی است، افزود: پژوهشهای تولیدی علاوه بر تمرکز به پژوهش برنامه‌ای، معطوف به آسیب‌شناسی، تکمیل و آرایش رسانه‌ای برونمرزی در دستور کار قرار گرفت و در این روند علاوه بر پژوهش، ده‌ها نشست اندیشه ورزی نیز برگزار شده است.
وی با اشاره به اینکه موضوع آسیب‌شناسی، تکمیل و توسعه آرایش رسانه برونمرزی در حکم ابلاغی مقام معظم رهبری به ریاست محترم سازمان تاکید شده است، افزود: در این راستا پژوهش و مطالعات تاسیس تعدادی از شبکه‌ها یا ساختارها انجام شده است که می‌توان به «امکان سنجی تاسیس هوسا تی وی»، «امکان‌سنجی توسعه زبان‌های سایت اینترنتی شبکه العالم»، «امکان‌سنجی توسعه زبان‌های سایت اینترنتی شبکه پرس تی وی» و «واکاوی فعالیت پارس تودی و ارائه راهکارهایی برای آینده» اشاره کرد.
کاظمی ادامه داد: با همین رویکرد، پژوهشهای «آسیب‌شناسی ترجمه در بخش‌های خبری العالم، الکوثر و شبکه رادیویی عربی در باره زمانی سه ماه، «نتایج ادغام رادیوها و تلویزیون‌های آذری، کردی، بوسنی و اردو» و «دستاوردهای رادیوهای برونمرزی در حوزه پخش و فضای مجازی» (با رویکرد آینده پژوهانه و تمرکز بر راهکارهای تقویت انتقال پیام و افزایش ضریب نفوذ رادیوهای برون مرزی) در دست انجام است.
سنجش نقاط قوت و ضعف رقبا و تدوین اطلس شناسایی ابزارهای انتقال پیام درکشورهای هدف
کاظمی با اشاره به اینکه نگاه ویژه و پژوهش محور ریاست سازمان و معاون برونمرزی، نقش موثری در توسعه تحقیقات داشته است، افزود: حسب دستور دکتر علی عسکری مبنی بر تهیه اطلسی به منظور شناسایی ابزارهای انتقال پیام در کشورهای هدف برونمرزی، بخش اول این اطلس در دست تهیه است که در آن ابزارهای انتقال پیام در بسترهای مختلف از جمله IT، ماهواره، شبکه‌های کابلی، خانگی و فرکانس به صورت نمایه اطلاعاتی در اختیار برنامه‌ریزان برونمرزی قرار می‌گیرد.
مدیر پژوهشهای کاربردی با تاکید بر اینکه رصد و سنجش نقاط قوت و ضعف رقبای رسانه برونمرزی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، ادامه داد: پژوهشی با عنوان «بررسی رسانه‌های برونمرزی در کشورهای مختلف جهان»، منتشر شد که طی آن رسانه‌های برونمرزی دوازده کشور از منظر نحوه فعالیت و شیوه‌های پیام رسانی، ساختار، بودجه، میزان حمایت‌های دولتی، نیروی انسانی، توسعه زبانی، میزان مخاطبان، اهداف، عوامل اثرگذاری و تجارب آن‌ها برای رسانه‌های برونمرزی بررسی شد و یافته‌های پژوهش، وضعیت ویژه آن‌ها بویژه از نظر بودجه و ساختار را نشان می‌دهد.
اهمیت تبدیل پژوهش‌ها به کتاب
کاظمی با تاکید بر اینکه طی سالهای اخیر تقاضای نهادها، مراکز و موسسات علمی، پژوهشی و دانشگاه‌ها برای بهره برداری از پژوهشهای منتشر شده برونمرزی افزایش یافته است، گفت: به منظور تقویت تعاملات با مراکز دانشگاهی و استفاده از پتانسیل‌های آن‌ها در آینده پژوهشی رسانه‌ای، ترویج مطالعات راهبردی–رسانه‌ای در مطالعات منطقه‌ای و جهانی، تقویت تولید فکر در زمینه مباحث دیپلماسی عمومی، دیپلماسی رسانه‌ای و جنگ نرم تبدیل تعدادی از پژوهش‌ها به کتاب بویژه در قالب نشر الکترونیکی و به صورت سالانه در دستور کار واحد قرار گرفته است.
وی رصد پژوهشهای اندیشکده‌های معتبرجهانی، توسعه فعالیت‌های سایت اینترنتی واحد به آدرس arc. irib. ir، تعامل با مراکز پژوهشی، استفاده از تجارب پیشکسوتان برون مرزی، تهیه نسخه الکترونیکی پژوهش‌ها، توسعه دامنه بانک اطلاعاتی پژوهشگران همکار با واحد، حضور در همایش‌های علمی، مشارکت در مباحث اندیشکده‌های پژوهشیِ مجازی معتبر، اخذ نیازهای نظرسنجی شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی برون مرزی را از دیگر فعالیت‌های این واحد خواند.