به گزارش مشرق، پس از آنکه روز گذشته برخی از رسانه‌ها به نقل از سخنگوی اتحادیه اروپا اعلام کرد که کانال ویژه مالی اروپا موسوم به «اس. پی. وی» در آستانه راه‌اندازی است یک مقام ارشد اروپایی روز پنج‌شنبه گفت که زمان درست برای ارائه این طرح هنوز فرا نرسیده است.
در خصوص اقدامات اروپا برای راه اندازی کانال مالی ویژه با ایران، «جان بولتون» مشاور امنیت ملی آمریکا، در مهرماه سال جاری گفته بود: «اتحادیه اروپا در لفاظی قوی و در پیگیری کردن ضعیف است… ما مراقب توسعه این ساختاری که هنوز وجود ندارد و تاریخ دقیقی هم برای ایجادش اعلام نشده٬ هستیم. ما اجازه نمی‌دهیم تحریم‌هایمان توسط اروپا یا هر کس دیگری نقض شود.»
در ماه‌های اخیر موضوع ایجاد کانال یا ابزار مالی جدید از سوی اروپا بارها در رسانه‌های غربی منتشر شده و در همین رابطه روزنامه فایننشیال تایمز چندی قبل در گزارشی نوشته بود: قدرتهای اروپایی برای دور زدن تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا به شدت مشغول فعالیت بر سر راه اندازی یک مجرای مستقل برای مراودات مالی شرکت‌های این قاره با ایران هستند.
به نوشته فایننشیال تایمز، واشنگتن به شرکت‌های اروپایی هشدار داده تا با تحریم‌هایش همکاری کنند؛ در غیر این صورت از دسترسی به نظام مالی آمریکا محروم خواهند شد. تلاش رسمی اتحادیه اروپا برای حفظ دسترسی مالی به ایران شکاف میان این قاره و آمریکا را افزایش خواهد داد.
بیشتر بخوانیم:
موگرینی نشست ضدایرانی «ورشو» را تحریم کرد
به گفته دیپلمات‌ها، هدف سیاستگذاران اروپایی آن است تا به کسب و کارهای ایرانی و اروپایی کمک کنند تا منافع تجاری پسابرجام را حفظ نمایند.
آنها افزودند که کشورهای سه گانه اروپایی که توافق هسته‌ای را به همراه روسیه و چین امضا کردند، با کمیسیون اروپا و بخش دیپلماتیک این اتحادیه بر سر این مجرای تأمین مالی مشغول همکاری هستند.
بازی اروپا با واژه‌های فریبنده و موضوع بسته پیشنهادی
البته اروپا در این میان فقط از واژه کانال مالی جدید استفاده نکرده و از موضوع «بسته جدید» نیز سخن به میان آورده و قرار است در خصوص حفظ برجام و تأمین منافع ایران بسته‌ای را به ایران ارائه کند اما ارائه این بسته را به بعد از ماه آبان موکول کرده است.
ارائه بسته پیشنهادی از سوی کشورهای غربی به ایران در خصوص فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی، موضوع جدیدی نیست و رصد کنندگان تحولات هسته‌ای ایران بازی «بسته ای» کشورهای غربی با ایران پیش از امضای برجام را به یاد دارند و اینک با توجه به خروج آمریکا از این توافق گویا تاریخ قصد تکرار شدن را دارد.
پیش از امضای برجام و قبل از آغاز مذاکرات منتهی به این توافق، در مذاکراتی که میان ایران و کشورهای ۱+۵ برگزار می‌شد، طرف‌های غربی بصورت مرتب بسته‌هایی را به ایران پیشنهاد می‌دادند که هیچیک از آنها تأمین کننده منافع ایران نبود.
و اینک با توجه به همین سابقه مقامات ایرانی از لزوم وجود تضمین‌های لازم از سوی اروپا برای باقی ماندن ایران در برجام سخن می‌گویند برای مثال رئیس‌جمهوری ایران پس از خروج آمریکا از برجام اعلام کرده اگر پنج کشور باقی مانده در برجام «تضمین دهند که منافع ایران با ادامه برجام محقق می‌شود»، این توافق با وجود خروج آمریکا باقی خواهد ماند.
رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای نیز اعلام کرده‌اند که به اروپایی‌ها نیز اعتمادی نیست و باید از آنها تضمین قطعی گرفته شود.
طرح این موضوع که اروپا قصد ایستادگی در برابر آمریکا در خصوص برجام را دارد ایده‌ای آرمانی بوده و با واقعیت موجود در جهان فاصله دارد. نگاهی به حجم مبادلات میان اروپا و آمریکا و همچنین ارتباط دیپلماتیک و سیاسی پیدا و پنهان میان واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی بخوبی نشان می‌دهد که اروپا بیش از آنکه طرف ایران را بگیرد به سمت آمریکا متمایل است.
از همین رو سرگرم کردن ایران با بسته‌های پیشنهادی جدید امری است که اروپا در نظر دارد برای جلوگیری از تصمیم گیری ایران در خصوص برجام و قرار دادن تهران در وضعیت بلاتکلیفی انجام دهد.
شکی در این موضوع نیست که برجام توافقی بین المللی است که برای به نتیجه رسیدن آن زحمات زیادی کشیده شده اما با توجه به آنکه طرف غربی تا کنون آن چنان که باید به تعهدات خود در آن عمل نکرده حفظ یک جانبه آن امری عقلانی نیست.
در دنیای حقیقی، اگر اروپا بخواهد در برجام بماند و از منافع آن بهره مند شود باید به شروط ترامپ در خصوص برجام یعنی برداشته شدن قید زمانی برای محدودیت‌های هسته‌ای ایران، انجام بازرسی‌های بیشتر از ایران، محدود شدن توان موشکی و توقف حمایت ایران از جریان مقاومت نزدیک شود امری که اجابت آن از سوی ایران ممکن نیست.
ابزار مالی جدید و خروج شرکت‌ها از ایران
هر چند اروپا اعلام کرده بدنبال ایجاد کانال مالی جدید برای ادامه ارتباطات مالی با ایران است و در این راه چندی قبل نیز قوانین مسدودساز خود را به روزرسانی کرده اما با این وجود شرکت‌های اروپایی طرف قرارداد با ایران یک به یک قراردادهای خود با تهران را فسخ و از معامله با ایران خارج شده‌اند.
در این میان اروپا اعلام کرده که درصدد است تا شرکت‌های متوسط و کوچک را ترغیب به ادامه ارتباط با ایران کند و وزیران خارجه و اقتصاد کشورهای «تروئیکای اروپا» بصورت مرتب بر لزوم استقلال اروپا از واشنگتن تاکید می‌کنند اما به نظر می‌رسد که اروپا برای رسیدن به جایگاهی که بتواند استقلال خود را در برابر آمریکا حفظ کند باید راه درازی را طی کند و در شرایطی که بروکسل هنوز بسته خود در خصوص حفظ برجام و تأمین منافع ایران را ارائه نکرده نمی‌توان امید چندانی به «ابزار مالی جدید» آن داشت.
هرچند در ماه‌های اخیر شاهد افزایش تنش میان اروپا و آمریکا بوده‌ایم اما ارتباطات بروکسل و واشنگتن بگونه ای است که نمی‌توان انتظار داشت اتحادیه اروپا با ایستادن در کنار ایران قصد سرشاخ شدن با کاخ سفید را داشته باشد.