سرویس جامعه مشرق _ بارها و بارها از قیمت‌های مختلف و هزینه‌های متنوع مردن بخصوص در تهران، نوشته اند و گفته‌اند اما اکثر آنها معطوف به قیمت محل دفن است که در برخی قطعه‌های قدیمی و تک رقمی، به دهها میلیون تومان هم می رسد اما اگر بخواهید همه چیز در مردن تان گران و لوکس باشد، تنها محل دفن گران، کافی نخواهد بود و سایر اجزا نیز اهمیت ویژه‌ای دارد؛ مثلاً سنگ قبر!
اگر این روزها و به بهانه سال نو شمسی، سری به بهشت زهرا (س) تهران زده و چند قدمی پیاده در میان قطعه‌های مختلف طی کرده باشید، خواهید دید که برخی قبرها با سایرین، تفاوت فراوانی دارد؛ چه از نظر شکل سنگ و حتی مرغوبیت آن. سنگ قبرهایی با رنگ و شکل‌های متفاوت، با طرح‌های خاص و شکل و شمایلی خاص تر از سایرین. انگار پز و موج لاکچری بودن به اینجا هم سری زده است.
وقتی محدودیتی برای قیمت سنگ قبر نیست
حالا که به رسم زیبای قدیم، سال نو بهانه‌ای است تا بیشتر به یاد گذشتگان باشیم، از این فرصت استفاده کرده و سری به یکی از سنگ فروشی‌های اطراف بهشت زهرا (س) می‌زنیم. مسئول سنگ فروشی می گوید همه مدل سنگی هست اما طبق معمول، بستگی به جیب و سلیقه شما دارد. اما به طور کلی در تخمین قیمت سنگ قبر، نوع سنگ، ابعاد، ضخامت و طرح روی آن تعیین کننده است.
آقای رسولی می گوید: در حال حاضر، گرانیت نطنز اصفهان، گرانیت سیمین، گرانیت برزیلی، انواع سنگ مرمر سفید و صورتی و کرم سنگ‌هایی است که برای سنگ قبر استفاده می شود. البته سنگ‌های خاص، کیفیت ویژه‌تری دارند که قیمت آن هم متفاوت است. اصل این نوع سنگ ایتالیایی است و کمتر پیدا می شود. سنگ قبر برزیلی هم کیفیت خوبی دارد اما متأسفانه در حال حاضر بیشتر آنها چینی هستند که به اسم برزیلی فروخته می شوند.
اگرچه این روزها، بیشتر افراد سنگ گرانیت سیاه برای قبرها استفاده می کنند اما برخی برای خاص بودن، سنگ مرمر هرات را انتخاب می کنند. این سنگ با توجه به اینکه بسیار سفید و درخشان است جلوه خوبی دارد و برخی حاضرند هزینه چند برابری کنند تا از این سنگ برای مزار عزیزانشان استفاده کنند که قیمت این نوع سنگ با توجه به ابعاد و شکل آن متفاوت است اما از ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومان قیمت دارد.
در مغازه دیگری، چندین مدل خاص سنگ وجود دارد با طرح‌های برجسته. صاحب مغازه که خود را صالح معرفی می کند می گوید: این گونه سنگ قبرها بیشتر برای قبرهای قدیمی در قطعه‌های قدیمی تر بهشت زهرا (س) استفاده می شود. البته در قطعه‌های جدید، مسئولان سخت‌گیری بیشتری برای استفاده از این نوع مدل سنگ‌ها اعمال می کنند. نمی‌شود هر شکل و ارتفاعی را برای سنگ انتخاب کرد اما جنس سنگ محدودیتی ندارد بیشتر افراد برای خاص بودن جنس سنگ خاص را انتخاب می کنند.
وی می گوید: ما همه مدل مشتری در مغازه مان داریم. برخی به وصیت متوفی عمل می کنند و دنبال خریدن سنگ‌های گران یا ارزان هستند، برخی خودشان برایشان مهم است که سنگ خاص برای رفتگانشان سفارش بدهند، انگار که می خواهند با این کار نوعی ادای احترام یا ادای دین به آن فرد بکنند، شاید هم عذاب وجدان دارند و برخی هم شخصاً برای سفارش سنگ قبرشان می‌آیند. این افراد معمولاً اینقدر این موضوع برایشان مهم است که با وسواس بیشتری سنگ‌ها را سفارش می دهند حتی اینکه چه چیزی بر روی سنگشان نیز نوشته می شود هم برایشان مهم است.
"قدیم تعداد سنگ فروشی‌ها بسیار کمتر از امروز بود اما از وقتی که سنگ‌های چینی و درجه ۲ و ۳ به بازار آمده است و به قول بچه‌ها همه چیز فست فودی شده تعداد سنگ فروشی‌ها هم زیاد شده‌اند. بسیاری از آنها سنگ‌های چینی را به جای سنگ‌های اصل و درجه یک به مردم می فروشند."
وی در جواب اینکه یک سنگ خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد، می گوید: سنگ قبر باید یکدست و بدون خط باشد. سنگ سفید معمولاً دانه‌های آبی رنگ در درون سنگ قبر دارد. وجود لک و رگه زیاد در سنگ قبر از ارزش آن کم می کند. من همیشه به مشتری‌ها می‌گویم که موقع خرید پشت سنگ قبر را هم نگاه کنند تا ترک نداشته باشد.
ادامه می دهد: معمولاً برای سنگ‌های عادی یک تا ۳ روز بیشتر برای ارائه سفارش سنگ زمان نمی‌برد اما برخی سنگ‌ها توسط مشتری سفارش داده می شود که گاه یک ماه هم باید برای پیدا کردن آن سنگ در بازار زمان صرف کنیم. مثلاً اخیراً یک مشتری داشتیم که خودش سنگ قبر خودش را سفارش داد، چراکه می خواست سنگ قبرش را به آمریکا ببرد.
وقتی دلیل گران بودن برخی سنگ‌ها را از وی می پرسیم، در جواب می گوید: در حال حاضر در بازار پر شده است از سنگ‌های نامرغوب چینی که کاملاً مصنوعی هستند و بعد از یکی دو سال قرار گرفتن در آفتاب و باد و باران خراب می شوند. اما برخی سنگ‌ها طبیعی هستند و به همین خاطر است که قیمت بالایی دارند. ما سنگ‌هایی داریم که تا ۶۰-۷۰ میلیون تومان هم قیمت دارند.
وی تاکید می کند: حتی مشتری‌هایی داریم که تاکید دارند باید حتماً در سنگ قبری که برای نزدیکانشان سفارش می دهند از آب طلا در نوشته‌هایش استفاده کنیم که خود این موضوع هزینه بالایی دارد. البته بازار شب عید سنگ قبر نیز از بقیه روزهای سال بهتر است. بسیاری از خانواده‌ها سال به سال یاد رفتگانشان نمی‌کنند شب عید که می شود می خواهند سنگ قبرها را نو کنند تا شاید از شرمندگی پدر و مادر و رفتگانشان در بیایند.
وقتی سنگ قبر هم آپشن دار می شود!
اگر فکر می کنید انتخاب کردن سنگ قبر در میان هزاران مدلی که در بازار وجود دارد کار راحتی است سخت در اشتباه هستید. انتخاب با شماست، هر چقدر پول بدهید آش می خورید. هر چقدر پول بیشتری بدهید آپشن ها بیشتر می شود.
سنگ قبر مشکی یا سفید، طبیعی یا مصنوعی، دارای بالاسری یا بدون بالاسری، رنگ طلایی یا سفید یا قرمز نوشته، ضخامت سنگ، با گلدان یا بی گلدان، دارای جا شمعی یا بدون جا شمعی، عکس روی سنگ و مدل آن، حکاکی با دست یا لیزر، دارای قرنیز یا بدون آن، دو طبقه یا چند طبقه، کلاسیک یا ساده و دهها آپشن دیگر که هنگام سفارس سنگ قبر می توانید آنها را انتخاب کنید. هر کدام هم هزینه خاص و جداگانه‌ای دارد. مثلاً نوشتن روی سنگ از ۱۵۰ هزار تومان شروع می شود تا یک میلیون تومان اگر هم مواد خاص بخواهد بسته به ماده مصرفی قیمت تغییر می کند.
اگر بخواهید کمی خاص تر باشید، سنگ قبر را شیشه هم می اندازند، سکو هم در کنار سنگ می گذارند برای نشستن بازماندگان.
خاص‌ترین سنگ قبرهای بازار
اما ماجرا به همین‌ها هم ختم نمی‌شود. با پیشرفت تکنولوژی و گسترش شبکه‌های اجتماعی، خدمات سنگ قبر، به فضای مجازی هم راه یافته است. مرتضی که قبلاً در یکی از همین فروشگاه‌های سنگ کار می کرده، در حال حاضر به صورت آنلاین ویزیتوری سنگ می کند. شماره‌اش به راحتی پیدا می شود و سریعاً شروع به صحبت درباره خدمات خود می کند. "مانند هر شغل دیگری سنگ قبر هم بالا و پایین دارد. شما هم می توانید به سنگ فروشی‌های ساده کنار خیابان بروید و سنگ‌های ۲۰۰ – ۳۰۰ هزار تومانی سفارش بدهید هم می توانید از طریق شبکه‌های اجتماعی سفارش سنگ قبرهای چند میلیون تومانی بدهید."
وی ادامه می دهد: در حال حاضر افراد دیگر مثل گذشته برای پیدا کردن سنگ خاص از این مغازه به آن مغازه نمی‌روند. شما با یک سرچ ساده به راحتی می توانید خاص‌ترین سنگ‌های مورد علاقه‌تان را پیدا کنید. خوبی این کار این است که افرادی که سنگ را سفارش داده‌اند برای اینکه آن را به اقوام و فامیل نشان دهند دست به دست آن را در فضای مجازی می چرخانند و این خود یک تبلیغ برای ما است.
"بعضی از آنها اینقدر این موضوع که سنگ قبری که برای خانواده شأن سفارش داده‌اند، به خوبی دیده شود را مهم می دانند که با سنگ قبر سلفی می اندازند و در فضای مجازی منتشر می کنند."
وی ادامه می دهد: در حال حاضر سنگ مرمر صورتی گران‌ترین سنگ قبر بازار است. هر کسی آن را سفارش نمی‌دهد. بیشتر افراد بالاشهر و پولدارها. البته منظورم این نیست که همه پولدارها اهل چشم و هم چشمی هستند اما خوب برای خیلی از آنها ۵۰ – ۶۰ میلیون تومان برای یک سنگ، عدد زیادی نیست.
از وی درباره اینکه آیا این سنگ‌ها با این قیمت دزدیده نمی‌شوند، گفت: البته خیلی از افرادی که این سنگ‌ها را سفارش می دهند مقبره خصوصی هم دارند اما نمی‌خواهم دروغ بگویم چرا خیلی از این سنگ‌ها دزدیده هم می شوند، هرچند که امنیت بهشت زهرا هم خیلی خوب است. بسیاری از این سنگ‌ها این قابلیت را دارند که یک لایه از روی آنها برداشته شود و دوباره استفاده شوند. اما خوب پیش آمده که برای یک قبر دوبار هم سفارش سنگ خاص داشته‌ایم. مثلاً چند سال پیش که سنگ ارزان‌تر بود اما همان زمان هم ۱۰ میلیون تومان برای یک سنگ زیاد بود دو خانواده با هم دعوا داشتند که سه بار سنگ قبر پدرشان را عوض کردند و سه بار ۱۰ میلیون تومان پول دادند تا طرح خودشان باقی بماند.
"حتی بارها در فضای مجازی و برخی سایت‌های فروش اجناس دست دوم دیده‌ام که سنگ قبر استفاده شده را برای فروش گذاشته‌اند. آن هم سنگ قبرهایی که میلیون‌ها تومان قیمت دارد و با قیمت‌های ناچیز ۱۰۰ -۲۰۰ هزار تومان برای فروش قرار داده‌اند."
سنگ قبر ایرانی یا خارجی؟ مسئله این است
مثل هر جنس دیگری سنگ قبرها نیز رقیب خارجی در بازار کم ندارند. از برخی فروشندگان درباره اینکه سنگ قبر ایرانی بهتر است یا خارجی می پرسیم که می گویند: بعضی سنگ‌های خارجی، مانند سنگ مزار هرات، سنگ مزار نانو طبیعی از سری سنگ‌های با کیفیت و مرغوب بازار سنگ بوده‌اند. اما سنگ‌های خوب از برندهای درجه یک ایرانی در بازار سنگ وجود دارد که به لحاظ کیفیت و مرغوبیت با بسیاری از سنگ‌های وارداتی قابل مقایسه نیستند. سنگ‌های ایرانی به لحاظ کیفیت و زیبایی از بسیاری از سنگ‌های خارجی بالاتر هستند و از نظر ابعاد و سایز و قیمت از سنگ‌های خارجی بیشتر به سلیقه خریدار توجه دارد. برای اینکه سنگ‌های مزار خارجی در چند سایز و ابعاد که در کارخانه سازنده ساخته شده است وارد ایران می شوند ولی سنگ‌های مزار درجه یک ایرانی در هر سایز و ابعاد و شکل و فرمی که خریدار سفارش دهد، فروشنده می تواند تحویل دهد.
وی ادامه می دهد: اما مهمترین نکته در مقایسه سنگ‌های ایرانی با خارجی قیمت خیلی ارزان‌تر سنگ‌های قبر ایرانی نسبت به مشابه خارجی‌اش است. شاید شما یک سنگ درجه یک ایرانی را چندین برابر ارزان‌تر از یک سنگ خارجی بخرید. همچنین به دلیل تنوع و وجود معدن‌های سنگ در جای جای کشورمان به لحاظ آب و هوا استقامت سنگ‌های ایرانی قابل توجه است. سنگ قبرهای ایرانی در هر نوع آب و هوایی پایدارو مقاوم است. زمانی شما به بهشت زهرا (س) می‌روید اگر به مزارهایی که به سنگ مزار ایرانی مزین شده توجه کنید متوجه خواهید شد که سنگ‌های مزار ایرانی با قدرت و زیبایی در جای خود قرار گرفته‌اند. بسیاری از سنگ‌های ایرانی آنقدر با کیفیت هستند که حتی برخی از فروشنده‌ها با نام سنگ‌های خارجی به خصوص سنگ برزیلی آن را با چند برابر قیمت به فروش می رسانند.
تا گذارتان به آرامگاه‌های ابدی نیفتد، به خوبی درک نمی‌کنید آنجا هم دنیایی است برای خودش. اما بخشی از آن، دنیای دروغینی است که آدم‌های زنده، برای مردگان ساخته‌اند. دنیایی میان این دنیا و آخرت. معلوم هم نیست از این زرق و برق‌ها چه می خواهند؟ آرام کردن درون پر تلاطم خودشان بابت فرصت سوزی‌هایی که در روزهای حیات بزرگترهایمان از دست داده‌ایم یا رقابت بی پایان برای کور کردن چشم عمو و عمه و خاله‌هایی که یک روز هم ما هم آنها در همان یک وجب جا آرام خواهند گرفت.
هرچه هست، هنوز آن پایین، یک پارچه ساده بیشتر نمی توان برد حتی اگر سنگ و مزار، میلیون‌ها میلیون قیمت داشته باشد.