به گزارش مشرق، محمدرضا کارگر، مشاور معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره برنامه های اشتغالزایی دولت درسال ۹۸ گفت: یکی از مشکلات در ایجاد اشتغال تأمین منابع مالی اشتغال است. یعنی تاکنون یک ردیف بودجه ایمشخص برای برنامه های اشتغال در نظر نگرفته ایم. معمولاً بودجه اشتغال در تبصره های فرعی و در کنار مسائل متعدد و نامتجانس دیگری گنجانده شده و ردیف اختصاصی ندارد، وقتی قانون اینگونه نوشته می شود در اینکه چه میزان تخصیص اعتبار به دستگاه ها صورت بگیرد، رایزنی و تعاملات فردی مسئله مهمی می شود.
بیشتر بخوانید
هدف دولت اشتغالزایی است یا سرمایه گذاری؟
وی ادامه داد: اینکه مقدار بودجه دستگاه چقدر پرداخت شده است به روابط با سازمان برنامه و بودجه بر می گردد، تحت این موضوع هر کس تعاملات بهتری دارد می تواند سهم تخصیص بالاتری را دریافت کند. ما در این حوزه عملکرد خوبی نداشتیم. در حقیقت در رقابت بین دستگاه ها (برای اینکه سهم بودجه ای بیشتری را به برنامه های خود اختصاص دهند)، وزارتخانه همیشه توفیقات کمتری داشته است.
کارگر افزود: با توجه به اینکه برنامه های اشتغال در دو سناریو طراحی شده است، سعی کرده ایم منابعی که در تبصره ۱۸ قانون بودجه آمده است را به صورت دست بالا ببینیم و بتوانیم از همه منابع در ایجاد اشتغال استفاده کنیم. اگر تخصیص به صورت ۱۰۰ درصد باشد که می توانیم بخش عمده ای از برنامه های اشتغالی را عملیاتی کنیم.
مشاور معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغالی درباره برنامه های اشتغالی دولت گفت: برنامه ششم، دولت را مکلف کرده است که هر ساله ۸دهم درصد نرخ بیکاری کاهش یابد. سناریو اول برای اینکه آن هدفگذاری با توجه به تعداد شاغلانی که در بازار کار وجود دارد و همینطور جمعیت بیکار موجود، پیش بینی شده است که سالیانه ۱میلیون و ۹۰ هزار فرصت شغلی ایجاد شود.
وی بیان کرد: سناریو دوم بسیار واقع بینانه تر است. این سناریو منطقی تر و در چارچوب امکانات و ظرفیت دستگاه ها و شرایط اقتصاد کلان کشور است. به نوعی می توان گفت ادامه وضع موجود با تلاش بیشتر است. در این سناریو تقریباً اهداف نصف می شود، فکر می کنیم بتوانیم حدود ۵۳۰ هزار شغل را عملیاتی کنیم.
مشاور معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی در پاسخ به اینکه چرا انباشتی از بیکاران را داریم گفت: طی سالیان گذشته حدود ۳میلیون بیکار پشت دیوارهای بازار کار مانده اند. این نشان می دهد در فرآیندی که جریان ورود به بازار کار (یعنی سمت عرضه) به جهت تحولات جمعیتی و افزایش فارغ التحصیلی دانش آموختگان تقویت شده است، تحولات طرف تقاضا یعنی فعالیتهای اقتصادی و فرصتهای شغلی موجود نتوانسته است به تناسب خود را با عرضه فزاینده تغییر دهد.
وی ادامه داد: موارد بسیاری در ورودی بازار کار اثر می گذارد، همین باعث شده است که حوزه تقاضا نتواند به تناسب خود را تطبیق دهد. بحث رکود، بحث تورم، بحث فشارهای تحریمی و مشکلات در تعامل با دنیای خارج باعث شده است، بخش تولید و بخشی که می تواند تحریک تقاضا داشته باشد، عکس العمل مناسب را نداشته باشد، با همه تلاشهای صورت گرفته فقط توانسته مازادهای سالانه آن را جذب کند.
کارگر با بیان اینکه همین موضوع باعث شده است که همیشه یک انباشت تقاضای کار داشته باشیم افزود: ما همواره بیکاری حدود ۳میلیون و ۲۰۰ هزارنفر بیکار را در بازار کار در سالهای اخیر داشته ایم، شاید بدون اینکه اقدام خاصی انجام دهیم نشود برای بیکاری فکری کرد. دولتمردان پذیرفته اند برای اینکه مسئله بیکاری حل شود و اشتغال پایداری ایجاد کنیم نمی شود، برای کوتاه مدت و مقطعی برنامه ریزی کرد.باید برنامه ریزی حداقل میان مدت داشته باشیم و فعالان اقتصادی ثبات را در رفتار سیاست گذار ببینند تا بتوانند عکس العمل متناسب با آن را انجام دهند، که ما انتظار داریم. ایجاد شغل باشد یا حفظ و توسعه فرصت های شغلی باشد. برای همین سعی کرده ایم، کمترین تغییر و نوسان را در مسیر برنامه ها داشته باشند و اهداف را با شیب ملایمی افزایش دهیم.
* شناسایی کسب و کارهای پر اشتغال
مشاور معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی بیان کرد: در برنامه هایی مانند طرح توسعه کسب و کارهای پراشتغال منطقه ای اقدامات مهمی انجام شده است، گام نخست این طرح ها مطالعاتی و شناختی بوده است و ما سعی کرده ایم که مداخلات هدفمندی را در حوزه منطقه ای پی ریزی کنیم تا به کمک همه دستگاه ها زنجیره های ارزش در فعالیت های مزیت دار سراسر کشور تکمیل شود، اصلاحاتی را در این زمینه انجام داده ایم که باعث تکمیل و ارتقای تولید اشتغال و بهبود مهارت شده است.
وی ادامه داد: به طور مثال نیازهای یک رسته فعالیت در طول زنجیره ارزش را بررسی کرده ایم و تلاش داریم که این زنجیره تکمیل شود. اگر این موارد محقق شود و تولید بین فعالان بخش خصوصی شکل بگیرد می توانیم اشتغال مشتق از آن رابه سرعت ببینیم.این طرح در سطح همه استان ها در حال اجرا است.
کارگر ادامه داد: در راستای طرح هایی که بیان شد یک کارگزار توسعه استان داریم که مطالعات برنامه ریزی را مدیریت و نظارت می کند و بر اساس ظرفیت هایی که در هر استان وجود دارد، با توجه به مطالعات شناختی گلوگاه ها را شناسایی می کند و در نهایت با یک مداخلات منطقه ای و منابع مد نظر اقدامات لازم برای ایجاد اشتغال را میان دستگاههای اجرایی استان همسو و هماهنگ می نماید.
کارگر با اشاره به توسعه کسب و کارهای پر اشتغال منطقه ای افزود: انجام مداخلات توسعه ای محلی برای توسعه رسته های منتخب پر اشتغال در بخش های مختلف اقتصادی و تأمین منابع مالی مورد نیاز با هدف ظرفیت سازی نهادهای مرتبط با توسعه کسب و کارها به تعداد ۱۲۴ طرح در ۳۱ استان در رسته های منتخب برای فراهم نمودن و ایجاد ۲۰۰ هزار فرصت شغلی در دستور کار قرار دارد. منابع بودجه عمومی مورد نیاز برای این طرح حدود ۲,۸۳۳ میلیارد ریال در قالب سرمایه گذاری و کمک های فنی و یارانه ای است که حدود ۲,۱۳۰ میلیارد ریال در قالب یارانه سود تسهیلات منابع در طرح آمده است.
مشاور معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار با بیان اینکه در مطالعات شناختی که داشتیم گلوگاه ها را شناسایی کردیم افزود: در مرحله اجرا مداخلاتی لازم است که گاهی این مداخلات از جنس طراحی، بهبود تکنولوژی، افزایش مهارت و گاهی مداخله در بازار است. این مداخلات را مستمر پایش می کنیم تا منابع به هدر نرود.
کارگر اظهار داشت: اشتغال روستایی طرح دیگری است که در قالب پرداخت تسهیلاتی با نرخ ترجیحی به مناطق روستایی و عشایری در حال انجام است. برنامه اشتغال روستایی با همان دستورالعمل سال قبل در دستور کار است. اساس آن دستورالعمل این بود که افراد متقاضی در سامانه کارا ثبت نام می کردند و متقاضیان می توانستند برای دریافت تسهیلات طرحهی اشتغالزا ارایه کنند. در طرح اشتغال روستایی هم تمرکز روی رسته های الویت دار و پر اشتغال است. اگر به صورت منطقی این طرح دنبال شود، حدود ۹۰ هزار فرصت شغلی جدید در حوزه روستایی خواهیم داشت.
وی در ادامه بیان کرد: برخی از برنامه ها مانند مباحث مربوط به آموزش های هدفمند فنی و حرفه ای با احصای نیازواقعی فعالان اقتصادی را در دستور کار داریم. شاید به عنوان برنامه اصلی مطرح نباشد اما به عنوان برنامه پشتیبان به خوبی مورد توجه است. برنامه بعدی بحث برنامه هایی است که تحت عنوان برنامه ها و سیاست های فعال بازار کار شناخته می شود، مواردی مانند طرحهای کارورزی و مهارت آموزی در محیط واقعی کار یا طرح هایی مثل مشوق های بیمه ای کارفرمایی از جمله طرح هایی است که امسال هم در دستور کار قرار دارد.
مشاور معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار اظهار داشت: بسیاری از طرح ها مانند مشوق بیمه ای یا یارانه دستمزد، گروه های هدف خاصی را در نظر می گیرد. یارانه دستمزد یا بیمه بیکاری برای استان هایی که مشکلات بازار کار بیشتری دارند یا از حوادث طبیعی اخیر آسیب بیشتری دیده اند قرار داده شده است.
وی ادامه داد: عمده برنامه های فعال بازار کار نیازمند تأمین بودجه ای است. هرچند بسیاری از مداخلات رسته های محلی نیز نیازمند تامین مالی بودجه ای از سوی دولت است. گاهی نیاز است مساعدت های ویژه ای برای بخش خصوصی شود که انگیزه برای جذب بیشتر نیروی کار داشته باشند.
کارگر افزود: طرح یارانه دستمزد یکی از برنامه ها و سیاست های دولت در حوزه اشتغال در شرایط بحران اقتصادی است، دراین طرح دولت به کارآفرینانی که دانش آموختگان دانشگاهی را جذب کنند تا ۳۰ درصد یارانه دستمزد می دهد. حداکثر هدفگذاری برای این طرح حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار نفر است. اگر بتوانیم اثربخشی خوبی برای این طرح ها ارزیابی کنیم. شاید در ابعاد بزرگتراین طرح را توسعه دهیم.
*ایجاد ۵۳۷ هزار شغل در سال جاری
مشاور معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار گفت: در برنامه اشتغال حمایتی و خرد؛ پیاده سازی الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی، ساماندهی و توسعه مشاغل خانگی، توسعه اشتغال خرد گروه های خودیار، طرح اشتغال عمومی، اشتغال خرد حمایتی برای افراد تحت پوشش نهادهای حماتی از محل منابع داخلی آنها (کمیته امداد امام خمینی، بنیاد شهید و امور ایثارگان، سازمان بهزیستی کشور و سایر نهاد های حمایتی) را با هدف ایجاد ۷۴ هزار نفر شغل جدید و حدود ۱,۴۸۰ میلیارد ریال تلفیق منابع در اختیار نهادهای حمایتی با منابع بانکی در دستور کار داریم.
وی افزود: طرح اشتغال گروه های خودیار یا تأمین مالی خرد با رویکرد بانکداری پیوندی که بیش از یک دهه است که با کمک بخش خصوصی شروع شده و الان در سراسر کشور برای زنان به خصوص در مناطق کمتر برخوردار داریم. ویژگی این طرح نیز این است که متقاضیان بدون اینکه نیازمند وثیقه و ابزارهای تضمین باشند، امکان دسترسی آنها به منابع بانکی برای راه اندازی مشاغل خرد و کسب و کارهای کوچک را فراهم می کند.
کارگر با اشاره به برنامه ساماندهی و تثبیت اشتغال موجود گفت: برنامه ریزی برای تثبیت اشتغال موجود وحمایت از بنگاه های خصوصی و تعاونی مشکل دار موجود کشور را با هدف حفظ و نگهداشت حداقل بیش از ۳۱۵ هزار نفر با ۳,۲۴۰ میلیارد ریال بودجه مورد نیاز را و طرح بیمه بیکاری برای مناطق سیل زده با هدف گذاری ۳۳ هزار نفر با ۱,۲۱۰ میلیارد ریال بودجه مد نظر داریم.
کارگر در ادامه با اشاره به طرح استفاده از فرصت های خارجی گفت: طرح جایگزینی نیروی اماده به کار ایرانی به جای نیروی کار خارجی با هدف ۲۱ هزار نفر و ساماندهی و اعزام نیروی کار به خارج از کشور با هدف ۸هزار نفر با بودجه ۱۶۹ میلیارد ریال پیش بینی شده است. همچنین در برنامه های نهادسازی، تقویت نظام اطلاعات بازار کار و نظارت بر طرح ها و برنامه های اشتغال، طرح سامانه ملی اطلاعات شغلی ایرانیان و پیاده سازی نظام پایش و ارزیابی طرح ها و برنامه ها را با بودجه ۲۰۰ میلیارد ریال در دستورکار داریم.
مشاور معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار بیان کرد: هدفگذاری اصلی برای ایجاد حدود ۵۳۷ هزار فرصت شغلی است که حدود ۱۸,۳۶۱ میلیارد ریال بودجه نیاز است. تسهیلات مالی که در مجموع برای ۸برنامه فوق در نظر گرفته ایم حدود ۱۲۷,۳۴۰ میلیارد ریال (غیر از اعتبارات طرح اعطای تسهیلات روستایی) است.