به گزارش مشرق، نزدیک به 4 سال پیش در چنین ایامی که مسلمانان جهان به دنبال برگزاری جشن عید قربان بودند، در موطن همه مسلمانان و حریم امن الهی، حادثه‌ای به وقوع پیوست که شادی چند هزار خانواده مسلمان در سراسر دنیا و هر انسان آزاده فارغ از دین، مذهب، رنگ و نژاد را قربانی بی‌کفایتی آل‌سعود شد و وجدان‌های بیدار را وادار به موضع‌گیری قاطعانه علیه این رژیم ظالم و ناکارآمد عربستان کرد.
خوی وحشیانه سعودی‌ها از گردن زدن حجاج تا فاجعه منا
اتفاقی که اثبات می‌کند کشتار حجاج در مکه سابقه‌ای دیرینه دارد، خواسته یا ناخواسته قلوب مردم ایران دل‌تنگ مظلومیت آن جوان یزدی می‌شود که از شدت گرما در بیت‌الله الحرام دچار سرگیجه شد و در مقابل چشم همسر و دیگر حجاج به زمین افتاد، و آن مأموران سنگ‌دل سعودی در انظار او را گردن زدند تنها به دلیل آن‌که حاکمشان حکم کرده بود که این جوان قصد بی‌حرمتی به بیت‌الله الحرام را داشته است.
ببینید:
عکس/ به یاد شهدای منا
این اتفاق در آن زمان سبب تیرگی روابط ایران و عربستان برای چند سال پیاپی شد که اما پس از سال‌ها رابطه‌ای نه چندان مطلوب بین این دو کشور برقرار شد تا آن‌که بعد از انقلاب اسلامی و با آغاز جنگ تحمیلی عربستان رسماً از رژیم بعث عراق در مقابل ایران حمایت کرده و دشمنی‌اش با ایرانیان را به اثبات رساند.
واقعه دردناک و ظالمانه نهم مرداد ماه سال 66 در مراسم برائت از مشرکین که از سوی حجاج در مکه مکرمه برگزارشده بود بار دیگر قلوب ایرانیان را به درد آورد، چراکه زائران الهی توسط دولت سعودی در نهایت خشونت سرکوب و بسیاری از حجاج ایرانی به شهادت رسیدند.
نکته قابل‌توجه این است که سازمان منافقین پس از قتل‌عام حجاج ایرانی به دست دولت عربستان، با صدور اعلامیه‌ای، جنایتکاران و ظالمان سلفی، بعثی، وهابی و سعودی را تبرئه و مسؤول این کشتار بی‌رحمانه را جمهوری اسلامی ایران دانست.
با این وجود ایران و عربستان پس از این اتفاقات ظالمانه و به دور از انسانیت، به صورت ظاهری روابط خود را بهبود بخشیدند، اما باز هم خوی وحشیانه و ظالمانه سعودی‌ها آرام قرار نگرفت و داستان مظلومیت مسلمان به خصوص شیعیان بار دیگر در فروردین و تابستان 1394 به اشکال مختلف تکرار شد.
فروردین ماه سال 94 بود که در رسانه‌ها خبری منتشر شد مبنی بر این که دو نوجوان ایرانی پس از شرکت در حج عمره و در حال بازگشت به ایران در فرودگاه جده مورد تعرض واقع شدند. در ادامه و با بالا گرفتن واکنش‌های رسمی و مردمی به این اتفاق و با توجه به تعدد موردها در رفتار نامناسب دولت سعودی در آن ایام، علی جنتی وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی در روز 24 فروردین ماه 94 اعلام کرد پس از مطالعات و بررسی‌های انجام شده به سازمان حج دستور داده شد تا زمانی که این افراد مجرم محاکمه بشوند و مورد مجازات قرار بگیرند، فعلا عمره متوقف می‌شود و پروازهای ایران تعلیق خواهد شد.
در ادامه نیز با فرا رسیدن موسم حج ابراهیمی در تابستان سال 94 فاجعه منا رخ داد که در مورد علل وقوع این حادثه، اسناد و نظرات مختلفی منتشر شده است اما آنچه قطعی به نظر می‌رسد، نقش دولت عربستان است که به عنوان مسؤول مستقیم این فاجعه در افکار عمومی جهان ملزم به پاسخگویی است.
برخی از مردم و فعالان سیاسی و فرهنگی و مخصوصاً برخی خانواده‌های شهدای حادثه منا، معتقد هستند که مسؤولان کشور و به‌ویژه دستگاه دیپلماسی، در رویارویی با این اتفاق، اهمال و قصور داشته است.
پرداخت غرامت شهدای منا، نه از طرف ایران و نه از طرف عربستان انجام نشده است
در همین راستا فرزند شهید اسحاقیان از شهدای منا در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به شهدای استان اصفهان در حادثه منا اظهار داشت: 26 زائر اصفهانی در فاجعه منا و همچنین سقوط جرثقیل در مسجدالحرام به شهادت رسیدند که 5 نفر از آن‌ها از اصفهان بوده و سایر شهدا از شهرستان‌های شهرضا، فریدن، گرگاب و اطراف هستند.
وی با اشاره به تعهدات پرداخت غرامت از سوی کشور عربستان و ایران به خانواده‌های شهدا گفت: پرداخت غرامت نه از طرف ایران و نه عربستان انجام نشده است و حتی در مورد شهدای جرثقیل، با اینکه عربستان قبول کرده مقصر بوده، ولی هنوز هیچ غرامتی پرداختی نشده است.
این فرزند شهید ادامه داد: با انتقاد از اینکه هیچ غرامتی به خانواده‌های آسیب‌دیده پرداخت‌نشده اما هر بار بحث پرداخت غرامت رسانه‌ای می‌شود، گفت: یکی از اعتراض‌های مهم خانواده‌های شهدای منا از رسانه‌ها به ویژه از حجت‌الاسلام قاضی‌عسگر این است که هر بار می‌خواهند از خانواده‌های شهدای منا صحبت کنند، حرف دیه را بازگو می‌کنند، در حالی که دیه یک بخش کوچکی از قضیه است و ما به دنبال مباحث دیگری هستیم.
حج و زیارت، 30 جلسه برگزار کرده که خروجی نداشته است
وی با بیان اینکه نماینده سابق ولی‌فقیه در امور حج و زیارت بارها در رسانه‌ها اعلام کردند که درصدد هستیم دیه این شهدا را بگیریم، بیان کرد: این حرف هم در حد کلام است چراکه بیش از 30 جلسه می‌گذارند، اما خروجی‌های جلسه هیچ است.
این فرزند شهید تصریح داشت: سال گذشته تعدادی از خانواده‌های شهدا منا جمع شدند تا با هماهنگی جلسه‌ای با حج و زیارت برگزار کنیم اما بسیار به خانواده‌ها توهین کردند که فیلم‌های آن‌هم منتشر شد، حتی یکی از دختران شهدا را راه ندادند و دوربین‌های فیلم‌برداری را شکستند و ضرب و شتم کردند و به خانواده‌ها گفتند شما یک‌مشت غریبه هستید، در صورتی که ما مشخص کرده بودیم چه کسی هستیم و از کجا آمده‌ایم.
وی با بیان اینکه تنها مانوری که می‌دهند این است که می‌گویند دیه را برای خانواده‌ها می‌گیریم، خاطرنشان کرد: حتی هیچ سالگرد و یادبودی برای شهدای منا هم نمی‌گیرند، به گفته رهبری هیچ‌وقت نباید شهدا یادمان برود و ما باید یاد شهدا را زنده کنیم و همان‌طور که امام راحل (ره) فرمودند ما اگر خیانت‌های آمریکا را یادمان برود ولی از آل‌سعود نمی‌گذریم.
وزارت خارجه، خانواده‌های شهدای این حادثه را شکنجه روحی داد
این فرزند شهید اضافه کرد: وزیر امور خارجه می‌گوید، ما با برادران آل‌سعود مشکلی نداریم، این یعنی چه؟ این یک تو دهنی به ما است چراکه نزدیک به 500 نفر آدم بی‌گناه کشته شدند و خانواده‌ها از نظر بُعد روانی شکنجه شدند، بعد از 4 سال ما نمی‌گوییم حج باید لغو شود اما باید حرمت آن حفظ شود.
وی با بیان اینکه این احترام و حرمت نیست که امسال پلیس‌های سعودی یک گل به زائران دادند، افزود: این اقدام از سوی تلویزیون رسانه‌ای شد و بسیار آن را مهم جلوه دادند در صورتی که احترام این است که حق من را بدهند و بگویند چه بلایی سر پدر من آمد؛ هنوز بعد از 4 سال فیلم‌های خیابان 24 به دست‌مان نرسیده مگر می‌شود در این خیابان و چنین مناسکی دوربین نباشد.
این فرزند شهید با اشاره به مشکلات خانواده شهدای منا با سازمان حج و زیارت گفت: این سازمان خیلی راحت خودش را کنار کشیدند و می‌گویند شهدای شما ربطی به ما ندارد و شما تحت پوشش بنیاد شهید هستید، وقتی هم که به بنیاد شهید استان اصفهان می‌رویم بعضی از کارکنان آن توهین‌آمیز صحبت می‌کنند که بنده به عنوان نماینده خانواده‌های شهدای منا، حدود یک سال و نیم است دیگر به بنیاد شهید و سازمان حج و زیارت مراجعه نکرده‌ام.
شکایت ما از مدیر کاروان را ترتیب اثر ندادند
وی با گلایه از سازمان حج و زیارت بیان کرد: هیچ پیگیری برای خانواده‌های شهدای منا نکردند، از طرفی زمانی که از مدیر کاروان، شکایت کتبی به سازمان حج و زیارت بردیم، خیلی راحت مدیر کاروان را با دست گل فرستادند منزل و گفت، می‌خواهم دوباره به حج بروم به من اجازه دهید.
این فرزند شهید با بیان اینکه مدیر کاروان مدعی شده است سازمان حج و زیارت من را تأیید کرده و هیچ مشکلی برای سفر ندارم، تصریح کرد: با وجود اینکه شکایت از ایشان شده بود و از کاروان ایشان افراد بسیاری شهید شدند و کوتاهی کرده بودند و در شکایت هم این موارد را گوشزد کرده بودیم، اما هیچ پیگیری نکردند و گفتند فقط به خاطر احترام به خانواده شهدا به شما مراجعه کرده‌اند و بیاید شکایت‌هایتان را بردارید، حج و زیارت تشخیص داده که ایشان تقصیری در این حادثه نداشته است.
وظیفه بنیاد شهید، تکریم و پاسخگویی به خانواده شهدا است
در همین راستا داریوش وکیلی در گفت‌وگو با فارس تکریم و پاسخگویی به خانواده شهدا ازجمله شهدا منا را از وظایف ذاتی این سازمان دانست و بیان داشت: در رابطه با برخورد نامناسب هیچ خبر و گزارشی به بنده نرسیده است و شاید این اتفاق در بنیاد شهید یکی از مناطق شهری بوده است.
مدیر بنیاد شهید استان اصفهان اذعان داشت: وظیفه و مشی ما، تکریم، حل مشکلات و پاسخگویی صحیح به خانواده‌های معظم شهدا است و در این مورد خاص را هم از جانب خانواده شهدا و هم مسؤولان بنیاد شهید پیگیری و درصورتی‌که اثبات، قطعاً با عامل آن رفتار برخورد خواهد شد.
شعارهایی مانند دانستن زبان تعامل با دنیا و بازگرداندن اعتبار به گذرنامه ایرانی، نباید صرفاً برای انتخابات و سخنرانی‌های گوناگون باشد بلکه در عمل هم باید خروجی مناسب و صحیحی داشته باشد.
به نظر می‌رسد در مسأله فاجعه منا، دولت و شخص رئیس‌جمهور، به طور شایسته و بایسته ورود و اثر نداشته‌اند، چراکه اکنون، پس از گذشت 4 سال، هنوز دولت عربستان حاضر به پذیرش رسمی مسؤولیت این حادثه و سعی در جبران و پرداخت غرامت نداشته است.
هنوز هم رفتار مسؤولان سعودی با زائران ایرانی مناسب نیست و آخرین کارشکنی آن‌ها، بحث مجوز هواپیماها و خطوط هوایی ایران برای انتقال حجاج امسال است که به نظر می‌رسد حل این مشکلات، نیازمند تصمیم قاطع و مناسب دولت است.
دلیل گستاخی عربستان، انفعال و کم‌کاری دولت ایران است
در ادامه خواهر سردار شهید اصغر فولادگر در گفت‌وگو با فارس با دیگر این عاملان این اتفاق را محکوم کرد و ابراز داشت: حادثه منا و ظلم عربستان در این واقعه کاملاً مشخص و روشن است اما ظلم بزرگ‌تر این است که مقصر این واقعه را خود حجاج ایرانی محسوب کرده‌اند که می‌توان دلیل این گستاخی دولت عربستان را، انفعال و کم‌کاری دولت، وزارت خارجه، سازمان حج و زیارت و شخص رئیس‌جمهور دانست.
این خواهر شهید یادآور شد: رئیس‌جمهور کشورمان دقیقاً در همان زمان در سازمان ملل حضور داشت که اگر قاطعانه و محکم نسبت به این موضوع اعتراض می‌کرد و برای پیگیری موضوع، زودتر به کشور بازمی‌گشت و سفر خود را ناتمام می‌گذاشت، شاید شاهد این بی‌حرمتی به حجاج، پیکرهای شهدا و خانواده‌های آنان نبودیم.
وی ادامه داد: اما متأسفانه در سازمان ملل حتی یک اعتراض کوچک هم به این واقعه صورت نگرفت، از طرفی شخص رئیس‌جمهور بارها قبل از این حادثه و پس از آن مدعی شده است که زبان مذاکره و تعامل با دنیا را می‌داند، اما در آن زمان به وزارت بهداشت هم برای حضور در عربستان به منظور رسیدگی به امور شهدا و مجروحان این حادثه ویزا داده نشد که این مطلب نشان از تنزل ارزش گذرنامه ایرانی دارد.
این خواهر شهید در ادامه می‌گوید: خانواده شهید فولادگر، مانند دیگر خانواده‌های شهدای این واقعه، برای شناسایی شهید خود از طریق عکس و یا هر نشانه دیگری، مدت 15 روز در عربستان حضور داشتند که در این مدت شناسایی انجام نشد و با اصرار زیاد توانستند 3 روز دیگر هم بمانند اما در نتیجه، تفاوتی نکرد و به دستور ایران به دلیل تیرگی روابط بین ایران و عربستان، دست‌خالی به کشور بازگشتند.
احتمال دادیم حاج‌آقا فولادگر توسط سرویس‌های اطلاعاتی دشمن دستگیر شده باشد
وی افزود: پیکر برادرم بعد از 110 روز برگشت و در تمام این مدت امید داشتیم که ایشان ب ه‌واسطه مسؤولیت خود به عنوان رئیس کارگروه امنیت حوزه دستیاری فرماندهی کل قوا، توسط دولت و سرویس‌های اطلاعاتی عربستان و حتی رژیم صهیونیستی، شناسایی و دستگیر شده باشد.
این خواهر شهید در خصوص پرداخت غرامت از سوی دولت عربستان گفت: قرار شد که دولت عربستان به خانواده‌های شهدا، غرامت پرداخت کند اما نپذیرفتند و بعد اعلام کردند که حق الزحام می‌پردازند، ولی خانواده‌های شهدا به دلیل آن‌که با این کار خود حجاج مقصر شناخته می‌شدند، به شدت مخالفت کرده و قبول نکردند.
وی در ادامه تأکید داشت: طبیعتاً دولت عربستان‌هم با پرداخت غرامت، به دلیل آن‌که مشخص می‌شود خودش مسؤول و مقصر این حادثه بوده، مخالفت کرده و تاکنون به هیچ یک از تعهدات خود عمل‌نکرده است.
حج و زیارت، کاروان‌ها و زائران را مقصر می‌داند
این خواهر شهید ابراز داشت: نکته‌ای که باعث رنجش خاطر ما در این سال‌ها شده آن است که سازمان حج و زیارت، خود کاروان‌های حجاج و زائران را مقصر می‌داند در حالی که برای مثال برادرم راه‌بلد بوده و وضعیت حج و عربستان را می‌شناخت، همچنین در عربستان، به خصوص در مکه امکان عمل خودسرانه حجاج تقریبا وجود ندارد و کاروان‌ها با هماهنگی در منا حضور داشتند.
آخرین وضعیت پیگیری رسمی غرامت شهدای فاجعه منا
غلامعلی زاهدی، رئیس سازمان حج و زیارت استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در رابطه با آخرین وضعیت پیگیری فاجعه منا، اظهار کرد: همه خانواده‌های شهدا پس از آن واقعه تحت پوشش بنیاد شهید قرار گرفتند.
وی درباره غرامت جان‌باختگان حادثه بیان داشت: عربستان سعودی پرداخت غرامت به شهدای مسجدالحرام را پذیرفته است، در میان شهدای این حادثه دو نفر از اهالی استان اصفهان هستند البته تاکنونی غرامتی به خانواده‌ها پرداخت نشده است.
زاهدی ادامه داد: درباره پرداخت غرامت به شهدای منا اختلاف نظر وجود دارد و پیگیری آن برعهده وزارت امور خارجه است، اما این که بگوییم مقصر کاروان‌ها یا زوار هستند، مردود است چرا که حرکت کاروان‌ها بر اساس برنامه تعیین شده بوده است و قربانیان تنها از ایران نیستند.
رئیس سازمان حج و زیارت استان اصفهان در پایان تأکید کرد: درباره برخورد با خانواده‌های شهدا نیز تنها مورد این بود که دو خانواده به حج و زیارت تهران مراجعه کرده بودند که مأمور انتظامات رفتار نامناسبی با آن‌ها داشت که پس از آن با مأمور خاطی برخورد شد.
در پایان به نظر می‌رسد این مسأله باید یک‌بار برای همیشه باید حل و فصل شده و به خانواده‌های شهدا و آسیب‌دیده این واقعه، پاسخی مناسب داده شود.
در سال 94، پس از فاجعه منا و عدم قاطعیت دولت ایران، وزیر امور خارجه عربستان اظهارات تند و توهین‌آمیزی راجع به ایران داشت که پس از سخنرانی مقام معظم رهبری پاسخ محکم ایشان به دولت عربستان، عقب‌نشینی محسوسی داشتند. اکنون نیز به نظر می‌رسد نیازمند قاطعیت و برخورد محکم و منطقی از سوی دستگاه دیپلماسی کشور هستیم تا در آینده کارشکنی بیشتری درباره رسیدگی به این موضوع صورت نگیرد.