مشرق- اگرچه مسئله مکان مذاکرات در طول یک هفته گذشته به مسئله غامضی تبدیل شده ولی با توجه به جایگاه و موقعیت خوب جمهوری اسلامی ایران در این مذاکرات، ایران به خوبی می تواند با تعامل مثبت با کشورهای مختلف در خاورمیانه و حتی با ترکیه که مواضع چندان مناسبی پس از بازگشت اردوغان از ایران نداشته است به یک تصمیم منطقی که در عین حال زمینه ساز برای نقش آفرینی کشور محل مذاکرات در دوره زمانی طول مذاکرات و پس از آن داشته باشد، مکان مذاکره را تعیین نماید البته گروه 5+1 در شرایطی نیستند که بخاطر مکان مذاکرات بتوانند شروع آن را متوقف نمایند و طبیعی است که ایران از آزادی عمل مناسبی برای تعیین محل مذاکرات برخودار است.
با این وجود پس از گفتگوی های طولانی زمان مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و گروه 5+1 برای 25 فرودین ماه سال جاری قطعی شده و مکان مذاکرات در آینده نزدیک قطعی خواهد شد و آنچه که از اهمیت بیشتری برخوردار است، ماهیت و محتوای مذاکرات است.
با شروع مذاکرات تمامی زمینه سازی های قبلی برای تحت فشار قرار دادن ایران می بایست توسط تیم مذاکره کننده ایرانی کمرنگ و تا حدی نادیده گرفته شود زیرا اکثر اقداماتی در طول چند ماه گذشته از تحریم ها و تهدیدهای نظامی علیه ایران اعمال گردید در واقع زمینه سازی برای تضعیف موضع جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات پیش رو بود، اما در حال حاضر ایران با پیشرفت های فنی مناسبی که در عرصه هسته ای در طول چند سال گذشته بدست آورده قدرت چانه زنی بالایی در فرآیند مذاکرات خواهد داشت.
به طوری که می بایست از موضع اعتماد سازی صرف برای گروه 5+1 خارج شده و دستور کار مذاکرات را به نوعی به پیش ببرد که نوع سیاست آمریکا و کشورهای غربی از تلاش برای تغییر رژیم و افزایش تحریم ها و حتی حمله نظامی به سیاست های معطوف به تعامل با ایران تغییر یابد به عبارت دیگر اگر چه ایران با یک اجماع نسبتا قابل توجه قدرت های بزرگ در خصوص پرونده هسته ای خود مواجه است ولی شرایط امروز مذاکرات به گونه ای است که در صورت پیشرفت صحیح و منطقی مذاکرات می تواند جایگاه ایران را به عنوان یک قدرت منطقه ای تاثیرگذار در کلیه تحولات سیاسی خاورمیانه تثبیت نماید در این صورت است که امکان مذاکره در خصوص توقف محدود در فعالیت های غنی سازی و یا فرآیند مبادله سوخت قابل بحث و مذاکره می باشد.
البته واقعیت این است که ایران برای موفقیت در مذاکرات فرصت های خیلی زیادی ندارد، اما از آنجا که توان و ظرفیت ایران در عرصه فعالیت های هسته ای از پیشرفت چشم گیری برخوردار شده است، زمینه برای پذیرش شرایط ایران از هر زمان دیگری مناسب تر به نظر می رسد بنابراین منطقی است که مقامات مذاکره کننده مذاکرات فشرده ای را با مسئولان عالی رتبه کشور در طول چند روز آینده انجام دهند تا با در اختیار داشتن سناریوهای مختلف زمینه را برای حذف تهدیدات موجود علیه کشور و تثبیت موقعیت ایران به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه ای فراهم نماید.
دکتر غلامرضا کریمی// استاد روابط بین الملل دانشگاه تربیت معلم تهران
