تجام

اگر ایالات متحده می‌توانست به‌ سادگی به جنگ‌های بی‌پایانش خاتمه دهد و از خاورمیانه خارج شود بسیار خوب می‌شد. اما اگرچه ترک این منطقه منافعی خواهد داشت، اما هزینه‌های آن بسیار بیشتر خواهد بود.

سرویس جنگ نرم مشرق - نشریه فارین افرز در مقاله‌ای به قلم استیون کوک، عضو ارشد حوزه مطالعات خاورمیانه و آفریقا در شورای روابط خارجی به لزوم تداوم حضور آمریکا در منطقه غرب آسیا پرداخت و نوشت: سابقه ناکامی آمریکا در خاورمیانه طی دو دهه اخیر، طولانی و ناامیدکننده است. مشهودترین فاجعه، حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ بود. اما مشکل اصلی، خیلی قبل‌تر از آن شکست مفتضحانه شروع شد. پیروزی ایالات متحده در جنگ سرد، «موج سوم» گسترش دموکراسی در سراسر جهان، و ثروتی که جهانی‌ شدن خلق کرد، پیشرفت‌های مثبتی بودند، اما همچنین باعث ترکیب مخربی از گستاخی و جاه‌طلبی بیش از حد آمریکا شدند.


مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش، صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید مشرق نیست.


تلاش‌های بی‌ثمر و مخرب آمریکا

در میان سیاسیون، مقامات رسمی و تحلیلگران به این باور رسیده بودند که جوامع خاورمیانه به کمک واشنگتن نیاز دارند و این‌که ایالات متحده می‌تواند از قدرتش به طرق سازنده‌ای در منطقه استفاده کند. آنچه در نتیجه آن آمد عبارت بود از تقلاهای بی‌ثمری برای دگرگونی جوامع عرب، رفع نزاع میان اسرائیل و فلسطین، ریشه‌کن کردن جهادگرایی، و پایان دادن به توسعه فنّاوری هسته‌ای ایران. این واقعیت که پنج کشور عرب اکنون مراحل مختلف فروپاشی را تجربه می‌کنند به این باور کلی در واشنگتن دامن زده است که رویکرد ایالات متحده نیازمند یک نوسازی رادیکال است.

اجماع جدیدی میان نخبگان سیاست خارجی ایالات متحده شکل گرفته است: اکنون زمان آن است که واشنگتن اذعان کند که دیگر منافع حیاتی‌ای در خاورمیانه ندارد و بنابراین باید جاه‌طلبی‌هایش را تا حد زیادی کنار بگذارد، نیروهایش را از منطقه خارج کند، و شاید حتی با خروج کامل از خاورمیانه به عصر «جنگ‌های بی‌پایان» خاتمه دهد. بعد از دو دهه دشوار، شاید چنین استدلال‌هایی قانع‌کننده به نظر برسند. اما ترک خاورمیانه، سیاست مدبرانه‌ای نیست. واشنگتن همچنان منافع حیاتی‌ای دارد که محافظت از آن‌ها ارزشمند است، حتی اگر تغییرات سیاسی، تکنولوژیک و اجتماعی، از اهمیت این منافع در مقایسه با دهه‌های قبل کاسته باشند. با این وجود، سیاست‌گذاران باید به‌جای استفاده از قدرت ایالات متحده در راستای بازسازی خاورمیانه، هدف واقع‌گرایانه‌تر و قابل‌تحقق‌ترِ ایجاد ثبات و حفظ آن را پیگیری کنند.

متأسفانه، همه صحبت‌های بی‌اساس طی سال‌های اخیر در رابطه با خروج از خاورمیانه، سبب تضعیف نفوذ ایالات متحده شده است. به لطف ظهور این باور در میان رهبران خاورمیانه که ایالات متحده قصد دارد نقش رهبری‌اش را کنار بگذارد، چین و روسیه به عنوان دلالان قدرت جایگزین ظهور کرده‌اند، و این یک رویداد منفی است، نه‌تنها برای واشنگتن بلکه همچنین برای مردم خاورمیانه. برای جلوگیری از تحقق بدترین سناریو، که بنا به آن بازیگران منطقه‌ای رشته امور را به دست می‌گیرند و به بی‌ثباتی، هرج‌ومرج و کشتار بیشتر دامن می‌زنند، واشنگتن باید تردیدها کنار بگذارد، منافع واقعی‌اش در خاورمیانه را مشخص سازد، و راهبردی را به منظور پیشبرد این منافع طراحی کند.

خروج از منطقه

استیون کوک ادامه داد: کسانی که خواهان کاهش حضور و شمار نیروها در خاورمیانه یا ترک این منطقه هستند، زمانی دست بالا را داشتند. اما دیگر این‌گونه نیست: موضعی که زمانی محکم و انکارناپذیر بود، اکنون به بینشی مناقشه‌انگیز بدل شده است. برای نمونه، سه نقطه در منطقه را در نظر بگیرید که طی دهه گذشته باعث دشواری بسیاری برای واشنگتن شده‌اند، سوریه، لیبی و ایران. در سال ۲۰۱۱، پس از آن‌که بشار اسد در صدد سرکوب یک قیام توده‌ای برآمد، فقط شمار معدودی در راستای مداخله نظامی ایالات متحده استدلال کردند. به علاوه، در کنگره، کاخ سفید، پنتاگون و میان صاحب‌نظران سیاست خارجی، مخالفت شدیدی با استفاده از نیروی قهری وجود داشت. به طور مشابه، در همان سال، زمانی معمر قذافی تهدید کرد که هرگونه شورشی را به خاک و خون می‌کشد، اکثر مقامات و تحلیلگران آمریکایی بر سر این امر موافق بودند که نقش آمریکا باید عبارت باشد از ایجاد یک منطقه پرواز-ممنوع به منظور جلوگیری از کاربرد نیروی هوایی توسط رژیم قذافی. مسئله نحوه مواجهه با برنامه هسته‌ای ایران در مقایسه با درگیری‌ها در سوریه و لیبی، به بحث‌های بیشتری دامن زد، و شماری از افراد بانفوذ از اقدام نظامی ایالات متحده دفاع کردند. اما مخالفت اصلی بر سر این نبود که از نیروی قهری استفاده شود یا از دیپلماسی فشار، بلکه بر سر این بود که آیا توافقی که دولت اوباما نهایتاً منعقد ساخت، بهترین خروجی دیپلماتیک بود یا خیر.

فقدان چارچوبی مشترک برای ارزیابی منافع ایالات متحده در خاورمیانه

فارن افرز در ادامه نوشت: شاید برجسته‌ترین نمونه از چرخش در دیدگاه‌های واشنگتن درباره استفاده از نیروی قهری در خاورمیانه عبارت بود از واکنش ایالات متحده به حمله سپتامبر ۲۰۱۹ به تأسیسات نفتی عربستان سعودی، که اکثر آژانس‌های اطلاعاتی غربی باور دارند که کار ایران بوده است. طی ۴۰ سال اخیر، سیاست ایالات متحده عمدتاً دفاع از میادین نفتی در خلیج فارس بوده است. اما وقتی حمله علنی ایران سبب شد که بخش چشمگیری از عرضه جهانی نفت به بازار موقتاً متوقف شود، کارشناسان سیاست خارجی آمریکا در طیف مختلف سیاسی، به‌جای آن‌که در مورد رویکرد خصمانه ایران هشدار دهند، در مورد عواقب احتمالاً شدید پاسخ نظامی ایالات متحده هشدار دادند. شاید چنین هشداری به‌جا بوده باشد، اما این‌که تقریباً هیچ بحثی در مورد پاسخ نظامی صورت نگرفت، امری قابل‌توجه بود. گذشته از همه، مهم توجیه راهبردی حضور ایالات متحده در منطقه – و توجیه هزینه‌های چند میلیارد دلاری طی دهه‌های اخیر در راستای تضمین برتری نظامی آمریکا در منطقه – عبارت بود از محافظت از انتقال آزادانه منابع انرژی خلیج فارس به بازارهای جهانی.

عدم بحث پیرامون امکان پاسخ نظامی به حملات مذکور، بیش از آن‌که صرفاً حاکی از تردیدی گسترده در مورد استفاده از نیروی قهری باشد، مؤید مسئله‌ای عمیق‌تر بود: فقدان چارچوبی مشترک برای ارزیابی منافع ایالات متحده در خاورمیانه. مجموعه منافعی که از دیرباز سیاست ایالات متحده در قبال خاورمیانه را شکل دادند، اکنون بی‌اهمیت شده‌اند. به علاوه، این منطقه پیچیده، اکنون پیچیده‌تر شده است. در مواجهه با این واقعیت‌های جدید، نوعی وادادگی تحلیلی دامن‌گیر مقامات و تحلیلگران آمریکایی شده است – یک تسلیم جمعی که تا حدودی چرایی درخواست گسترده برای کاهش حضور و خروج از خاورمیانه را توضیح می‌دهد.

واشنگتن باید منافعش در خاورمیانه را مشخص سازد و راهبردی برای پیشبرد آن‌ها طراحی کند. در جریان جنگ سرد و در خلال دهه نخست قرن حاضر، تضمین دسترسی مصرف‌کنندگان آمریکایی به بنزین ارزان، حمایت از امنیت اسرائیل، مبارزه با تروریست‌ها، و جلوگیری از اشاعه تسلیحات کشتار جمعی، همگی اهدافی بودند که آمریکایی‌ها و رهبران آن‌ها نشان دادند که مایلند منابع خود را صرف آن‌ها کنند و حتی جان افراد را برای آن‌ها قربانی کنند. همه چهار هدف مذکور همچنان دارای اهمیتند، اما طی سال‌های اخیر از اولویت آن‌ها کاسته شده است. رونق در شکاف هیدرولیکی و استخراج نفت شیل، امکان رسیدن ایالات متحده به استقلال در حوزه انرژی (یا استقلال تقریبی آن) را میسر ساخت. این امر سبب بروز این پرسش در میان رهبران سیاسی و تحلیلگران آمریکایی شد که آیا محافظت از انتقال آزادانه سوخت‌های فسیلی در خاورمیانه، ارزش سرمایه‌گذاری‌های ایالات متحده را دارد یا نه.

تمرکز روی اهداف مشخص

در بخش دیگری از این گزارش آمده است: اگر اهدافی نظیر تضمین انتقال نفت، محافظت از اسرائیل، مبارزه با تروریسم، و جلوگیری از اشاعه تسلیحات کشتار جمعی، دیگر خاورمیانه را به اولویتی برای سیاست خارجی ایالات متحده بدل نمی‌کنند یا توجیهی برای حضور نظامی چشمگیر ایالات متحده در این منطقه نیستند، پس این حضور چه دلیل دیگری می‌تواند داشته باشد؟ پاسخ این است که حضور ایالات متحده در منطقه، اگر به درستی مدیریت شود، باعث میزانی از ثبات در بخشی از جهان می‌شود که به واسطه خشونت، دولت‌های در حال فروپاشی، و حاکمان اقتدارگرا به نابودی کشیده شده است. خاورمیانه‌ای که با مداخله زیاد از جانب ایالات متحده شکل گرفته باشد، به سختی می‌تواند سنگری برای دفاع از لیبرال دموکراسی و رونق باشد. اما خاورمیانه‌ای بدون حضور آمریکا، حتی با وضعیت بدتری مواجه خواهد شد.

با ایران شروع می‌کنیم. ایالات متحده نتوانسته جمهوری اسلامی را وادار یا راضی کند که دست از تلاش برای رسیدن به تسلیحات هسته‌ای بردارد. در برهه کنونی، واشنگتن باید این اهداف را کنار بگذارد. در عوض، باید سیاستی کارآمدتر و کم‌خطرتر را دنبال کند: مهار و محدود کردن جمهوری اسلامی. این به معنای حذف گزینه تغییر رژیم و محدود کردن قدرت نفوذ ایران در سراسر منطقه از طریق پی‌ریزی قواعد ضمنی برای رفتار قابل‌قبول ایران است. با این وجود، این محدود کردن صرفاً از طریق دیپلماسی میسر نمی‌شود؛ بلکه مستلزم حضور نیروهای نظامی و تهدید معتبرِ استفاده از آن‌ها است.

چرا توافق با ایران مشکل است

بسیاری از اعضای جامعه سیاست خارجی ایالات متحده امیدوارند که با روی کار آمدن دولتی متفاوت در آمریکا، یا این کشور بار دیگر وارد توافق برجام شود که بنا به آن ایران موافقت کرد که به نحوی قابل راستی‌آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای خود را در ازای لغو تحریم‌ها محدود کند، یا این‌که مذاکره بر سر توافق جدیدی صورت گیرد. اما پویایی‌های منطقه‌ای امکان حصول چنین خروجی‌ای را منتفی می‌کنند. مهم نیست که یک توافق جدید تا چه حد می‌تواند طراحی ماهرانه و دقیقی داشته باشد، چراکه در هر صورت باعث نارضایتی اسرائیل، عربستان سعودی و امارات می‌شود. این کشورها هر کاری می‌کنند تا مانع حصول یک توافق جدید شوند، و پیشنهادهای سخت‌افزاری نظامی ایالات متحده به آن‌ها برای جلب رضایتشان نیز کارساز نخواهد بود. و حتی اگر آن‌ها کوتاه بیایند، همه آن سخت‌افزارهای نظامی کار آن‌ها را برای تضعیف توافق از طریق استفاده از آن تسلیحات علیه ایران یا نیروهای نیابتی‌اش، آسان‌تر می‌کند. به این ترتیب، تلاشی برای ایجاد ثبات در منطقه از طریق مذاکرات می‌تواند اثر معکوس به‌جا بگذارد.

با این وجود، محدود کردن ایران را نمی‌توان به معنای آن دانست که به ایران اجازه داده شود تا به توسعه تسلیحات هسته‌ای بپردازد؛ این راهبرد به معنای کنار گذاشتن گفتگو، تحریم‌ها، یا استفاده از نیروی قهری به منظور جلوگیری از توسعه برنامه هسته‌ای ایران نیست. در واقع، چنین راهبردی شامل ترکیبی از هر سه عنصر مذکور است. محدود کردن ایران، اقدامی خاصی نخواهد بود، و هیچ‌کس برای پیشبرد آن برنده جایزه صلح نوبل نمی‌شود. اما وعده دستیابی به هدفی را می‌دهد که حداقل قابل دستیابی است: کاهش تنش‌ها در خلیج فارس.

ایران را نمی‌توان تنها منبع چنین تنش‌هایی دانست. گروه‌های جهادی نظیر القاعده و داعش، گرچه تضعیف شده‌اند، اما همچنان تهدیدی جدی محسوب می‌شوند. آن‌هایی که از شکلی از خروج از منطقه دفاع می‌کنند اغلب به این استدلال متوسل می‌شوند که کاهش حضور نظامی ایالات متحده در خاورمیانه می‌تواند خطر گروه‌های جهادی را برطرف کند. اما خوشبینانه خواهد بود که گمان کنیم تروریسم جهادی پس از خروج آخرین سرباز آمریکایی از منطقه، رو به افول می‌گذارد؛ ایدئولوژی‌هایی که محرک افراط‌گرایی‌اند پایگاه محکمی در منطقه دارند، و خواهان اعمال خشونت علی کفار می‌شوند، صرف‌نظر از این‌که این کفار بخشی از منطقه را در اشغال خود داشته باشند یا نه.

آنچه واشنگتن برای مبارزه با این تهدید پایدار نیاز دارد، یک «جنگ با تروریسم» بر مبنای دیدگاه‌هایی نظیر تغییر رژیم، ارتقای دموکراسی، و «نفوذ در قلب و ذهن مردم» نیست، بلکه رویکردی واقع‌گرایانه است که روی تمرکز آن باید موارد زیر باشد: گردآوری اطلاعات، کار پلیسی، همکاری چندجانبه، و کاربرد قانونی نیروی قهری در مواقع ضروری. صرف‌نظر از لفاظی اغراق‌آمیز ترامپ در رابطه با سیاست «اول آمریکا»، راهبرد ملی مقابله با تروریسم که در سال ۲۰۱۸ توسط دولت وی ارائه شد، یک نقشه راه نسبتاً خوب را ترسیم می‌کند، و این خیال واهی را کنار می‌گذارد که واشنگتن می‌تواند سیاست خاورمیانه را اصلاح کند، و در مقابل، رویکردی را برای مقابله با تروریسم پیش می‌نهد که شانس کاهش این مشکل تا سطحی قابل مدیریت را دارد.

اهمیت نفت خاورمیانه برای ایالات متحده همچنان پابرجاست

تجربه گذشته حاکی از آن است که اعلام پیروزی و برگشتن به خانه می‌تواند عواقب جدی و منفی داشته باشد. به علاوه، حتی در عصر نفت شیل، اهمیت نفت خاورمیانه برای ایالات متحده همچنان پابرجا می‌ماند. اما محافظت از مسیرهای دریایی انتقال درصد چشمگیری از عرضه نفت جهانی مستلزم حضور نظامی بسیار کمتری در مقایسه با حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه طی دو دهه اخیر است. گروه کوچکی از ناوهای آمریکایی در کنار جت‌های جنگنده‌ای که در پایگاه‌های هوایی در منطقه یا روی یک ناو هواپیمابر مستقر شده باشند، کفایت خواهد کرد. اگر منابع آمریکا به چنین طریقی مدیریت شود، آنگاه این مزیت را نیز خواهد داشت که سبب کاهش این خطر می‌شود که سیاست‌گذاران آتی ایالات متحده وسوسه شوند پروژه‌هایی را دنبال کنند که نسبت چندانی با آزادی حمل‌ونقل دریایی ندارند، و بنابراین امکان تضمین این حمل‌ونقل آزاد را تضعیف کنند.

هزینه‌های انفعال آمریکا در خاورمیانه

یک سیاست واقع‌گرایانه در قبال خاورمیانه برای ایالات متحده به این قرار خواهد بود: محدود کردن ایران، اصلاح شیوه مبارزه با تروریسم در راستای کاهش اثرات جانبی مخرب آن، سازمان‌دهی مجدد دارایی‌های نظامی در منطقه در راستای تأکید بر حفاظت از معابر دریایی، و محدود کردن دامنه رابطه آمریکا-اسرائیل به منظور نشان دادن قدرت نسبی اسرائیل. چنین رویکردی، جاه‌طلبی‌های بزرگی که آمریکا دنبال کرده است را نادیده می‌گیرد: گسترش دموکراسی، سرنگونی حکومت دینی ایران، پایان دادن به درگیری اسرائیل-فلسطین. اما همچنین مانع بروز فاجعه‌ای می‌شود که در صورت خروج ایالات متحده از منطقه روی خواهد داد. برای این‌که ببینیم خاورمیانه در صورت اجرای سناریوی خروج به چه شکلی درخواهد آمد، کافیست به رویدادهای اخیری نگاه کنیم که انفعال ایالات متحده منجر به خروجی‌های مصیبت‌بار شد.

برای مثال، مداخله نظامی در یمن به رهبری سعودی را در نظر بگیرید، که در مارس ۲۰۱۵ آغاز شد. این اقدام مخاطره‌انگیز هزینه‌های زیادی داشته، و بنا به برآوردها، منجر به کشته‌شدن حدود ۱۳ هزار و ۵۰۰ نفر شده است، که دلیل بسیاری از آن‌ها شیوع وبا در نتیجه ویرانی ناشی از حملات سعودی بوده است. این جنگ همچنین سبب بروز بی‌ثباتی در شبه‌جزیره عربی شده، و مقابله با افراط‌گرایی و محافظت از انتقال آزادانه انرژی را برای آمریکا دشوارتر ساخته است. هیچ‌یک از این خروجی‌ها گریزناپذیر نبود، و می‌شد از برخی از آن‌ها اجتناب کرد اگر ایالات متحده نسبت به ترک خاورمیانه ابراز تمایل نکرده بود.

مداخله سعودی‌ها زمانی آغاز شد که اقدامات ایالات متحده بر قصد آن برای خروج از این منطقه بحران‌زده گواهی دادند. نخست، سعودی‌ها شاهد رویدادهای زیر بودند: پس از عقب‌نشینی آمریکا از عراق، راه برای تسلط ایران بر سیاست عراق هموار شد؛ رژیم اسد توانست یک قیام گسترده را به کمک حامیانش در تهران و مسکو سرکوب کند؛ و یک توافق هسته‌ای با ایران به امضا رسید. این‌ها مایه نگرانی عمیق سعودی‌ها شد، و ترس آن‌ها از این‌که در مقابل ایران و انگیزه آن برای بدل‌شدن به قدرت هژمون منطقه‌ای تنها بمانند، افزایش یافت. سپس در سال ۲۰۱۴، گروهی به نام انصارالله (که به نام حوثی‌ها شناخته می‌شوند)، دولت یمن در صنعا را سرنگون کرد. سعودی‌ها – در مواجهه با آنچه حمایت تهران از حوثی‌ها و بی‌تفاوتی آمریکا نسبت به قدرت فزاینده ایران تلقی می‌کردند – احساس کردند که باید وارد جنگ شوند. واشنگتن در خاورمیانه گیر افتاد زیرا درک درستی از مسائلی که به‌واقع اهمیت دارند نداشت.

سعودی‌ها دیگر نمی‌توانند بر آمریکا تکیه کنند

پس از امتناع دولت ترامپ از پاسخ قهری به یک سری از تحرکات ایران در تابستان ۲۰۱۹، از جمله حمله به تأسیسات نفتی سعودی، بیم سعودی‌ها از این‌که دیگر نمی‌توانند بر محافظان آمریکایی خود تکیه کنند افزایش یافت. اگر ریاض احساس کند که واشنگتن واقعاً سعودی‌ها را رها کرده است، می‌تواند در صدد انجام اقداماتی به منظور محافظت از خود برآید که زمانی فکرش را هم نمی‌شد کرد، از جمله توسعه تسلیحات هسته‌ای. اگر شاهزاده محمد بن سلمان به همان اندازه که عموماً گمان می‌رود بی‌پروا، مصمم و جسور باشد، شاید به این نتیجه برسد که تنها یک زرادخانه هسته‌ای می‌تواند امنیت عربستان سعودی را تأمین کند و فضایی برای مانورهای آن در جریان درگیری با ایران فراهم آورد. اگر سعودی‌ها این مسیر را تا آخر دنبال کنند، نتایج مصیبت‌باری رقم خواهد خورد.

عراق مکان دیگری است که خروج آمریکا از آن بیش از آن‌که مطلوب باشد مضر خواهد بود – اگرچه از دید مدافعان خروج، عراق منشأ اصلی سیاست غلط واشنگتن در قبال خاورمیانه طی دو دهه گذشته است و بنابراین یکی از اولین مکان‌هایی در منطقه است که ایالات متحده باید آن را ترک کند. در حال حاضر، عراق در آستانه فروپاشی است و با لایه‌های پیچیده‌ای از مشکلات سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی مواجه است. نهادها و طبقه سیاسی این کشور تماماً فاسدند. حتی با این وجود، خروج از این کشور در حال حاضر اشتباه خواهد بود. حمله سال ۲۰۰۳ یک خطای راهبردی بود – اما وانهادن عراقی‌ها به دست تروریست‌ها و حکومتی که پشت درهای این کشور است نیز اشتباه خواهد بود.

این کارشناس اندیشکده آمریکایی توصیه کرد: مأموریت‌های مبارزه با تروریسم ایالات متحده در عراق، راه نسبتاً کم‌هزینه‌ای برای کمک به عراقی جهت مقابله با داعش و دیگر افراط‌گرایان، و متعاقباً کمک به توسعه نهادهای نظامی و امنیتی است که می‌توانند سبب تقویت استقلال عراق شوند. احتمالاً عراق هرگز از نفوذ ایران خلاص نخواهد شد، اما نباید چنان ضعیف بماند که تهران بتواند از این کشور به منظور پیشبرد منافع منطقه‌ای خود استفاده کند. از دید مدافعان خروج، این امر به معنای گرفتار شدن در مأموریتی بی‌پایان در عراق است. اما تجربه گذشته حاکی از آن است که اعلام پیروزی و بازگشت به خانه می‌تواند عواقب جدی و مخربی برای عراق و منطقه داشته باشد. کافیست اتفاقی که پس از آخرین تلاش آمریکا برای خروج در سال ۲۰۱۱ روی داد را مدنظر قرار دهید: یکی از نتایج آن عبارت بود از ظهور داعش، که نهایتاً بار دیگر ایالات متحده را به عراق کشاند.

اهمیت حوزه مدیترانه شرقی

در نهایت، حوزه‌ای که خروج ایالات متحده از خاورمیانه می‌تواند سبب وخیم‌تر شدن وضعیت آن شود، حوزه مدیترانه شرقی است، جایی که تنش‌های بر سر وضعیت قبرس، مرزهای دریایی، و دسترسی به ذخایر گاز طبیعی، چندین کشور را مقابل هم قرار داده است، از جمله چند عضو ناتو و شماری از شرکای راهبردی ایالات متحده. این مشاجرات پیچیده و مرتبط با هم، نه‌تنها وضعیت خطرناکی را در دریا ایجاد کرده‌اند، بلکه خطر بدتر شدن وضعیت پیشاپیش وحشتناک در نزدیکی لیبی را در پی دارند، یعنی جایی که یک جنگ داخلی در جریان است و شماری از کشورها را درگیر کرده است، از جمله مصر و ترکیه، که طی ماه‌هایی اخیر تا مرز درگیری هم پیش رفتند. ایالات متحده به‌جز موارد معدودی که در تابستان به اعزام ناوگان دریایی مبادرت ورزید و ظاهراً سبب کاهش موقتی تنش‌ها شد، آشکارا از صحنه رویدادها غایب بوده است. اما عدم مداخله ایالات متحده در این درگیری‌های رو به وخامت سبب افزایش احتمال از کنترل خارج شدن آن‌ها خواهد شد.

مسائلی که واقعاً اهمیت دارند

فارین افرز در پایان نوشت: اگر ایالات متحده می‌توانست به‌سادگی به «جنگ‌های بی‌پایان» ش پایان دهد و از خاورمیانه خارج شود خیلی خوب می‌شد. اما انجام این کار برخلاف اصول سیاست خارجی است. ترک این منطقه منافعی خواهد داشت، اما هزینه‌های آن بسیار بیشتر خواهد بود.

ایالات متحده در خاورمیانه گیر افتاده است زیرا نتوانست مسائلی که به‌واقع در این منطقه دارای اهمیتند را به درستی تشخیص دهد. دو دهه نخست قرن جاری، دوره‌ای بود که در خلال آن تقریباً همه‌چیز بر اساس منافع ایالات متحده توجیه شد. هدفی که اکنون باید دنبال شود عبارت است از مشخص‌ساختن موارد دارای اهمیت و مدیریت متناسب منابع ملی در راستای حفاظت از آن‌ها. اعلام شکست و بازگشت به خانه، هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 82
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 22
  • IR ۰۸:۲۳ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    148 8
    خدا همه سیاستمدارای آمریکایی رو با منافع آمریکا به درک واصل کنه که جان و مال مردم براتون پشیزی ارز‌ش نداره و همه دنیا رو با خط کش منافع خودتون اندازه میگیرین!
    • عبدالله مومن IR ۱۱:۲۷ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      49 4
      باید اینطور می گفت که چون آمریکا. آدم نمی شود. ایران با او توافق نمی کند
    • حامد IR ۱۳:۴۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      32 3
      شدیم آش نخورده و دهن سوخته. دهنمون که سوخته اگر بمب هم نساختیم حداقل غنی سازی بالای 20 درصد و شروع کنیم.
    • IR ۲۳:۴۹ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      5 1
      از قدیم گفته اند الغریق یتشبث بکل حشیش کسی که داره غرق میشه به هر خار و خاشاکی دست می بره .جناب ! امریکا تون رو به افول کدخدا دیگه نفس های اخر رو می کشه این تحلیل های یه من غاز هم نمی تونه نجاتش بده فعلا برگرید که تو کشور خودتون خیلی کارها دارید تا تجزیه نشدید.
    • IR ۱۴:۰۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
      0 0
      توماس فریدمن (تحلیلگر دموکرات‌‌ها و مشاور دولت اوباما ) آبان 1391 به روزنامه ملیت ترکیه گفت: ▪️«ما دیگر حتی به اندازه یک بند انگشت، توان مداخله نظامی در بحران‌‌هایی مانند سوریه را نداریم. البته می‌توانیم پول و سلاح بدهیم، اما مداخله مستقیم نه. آمریکا وارد دوره‌ای شده که باید کمی هم به مشکلات داخلی خود بپردازد. ▪️اکنون بیت‌لحم پنسیلوانیا برای ما مهم‌تر از بیت‌‌لحم خاورمیانه است. مردم آمریکا برای خدمات کمتر، بهای بیشتری می‌‌پردازند و بیش از هر دوره‌‌ای می‌‌پرسند که نیروهای ما در فلان منطقه جهان چه می‌کنند؟ ▪️ما در عراق ضامن نارنجک را کشیدیم و خود را روی آن انداختیم. همه ترکش‌های جنگ به ما اصابت کرد.
  • جاویدایران FR ۰۸:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    63 14
    جمهوری اسلامی کی میخواد ازخواب غفلت بیدارشه و بفهمه سلاح اتمی برای ایران از نان شب هم واجب تره؟ اینو متوجه باشید سرزمین ایران در خطره. این قانون اقدام راهبردی چی شد پس، همه مراحل قانونی طی شده چرا دولت اجرانمیکنه؟ چراکسی پیگیراین عدم اجرای دولت نیست؟؟ روح الله زم کافی نیست، ماسایرین رو هم میخواهیم بخصوص وطن فروش ارشد مسیح علینژاد رو، خیلی کم کاری میکنید، یجورایی رو اعصابید
    • IR ۲۰:۵۷ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      3 3
      آقا ایران هبچ وقت سلاح خودشو تعطیل نمیکنه و به موشک و .‌‌‌..... ادامه میدیم فقط کاسبان تحریم و دلالهای دلار می بینند دلار داره میاد پایین و سودشون بخطر میافته ، شایعه میکنند بایدن برجام نمیاد یا ..... تا مردم را به خاک و خون بکشند باید بدونیم ترامپ و ناتانیاهوی حروم لقمه مخالف سرسخت برجام هستند پس نباید با اونا همراهی کرد
    • یک دوست IR ۱۷:۰۶ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
      1 0
      ^ بله باید بریم با آمریکا مذاکره کنیم تا همه چی درست شه.،دلار بیاد پایین،رفاه ایجاد شه!چی می برای خودت؟بابا بیچاره کاسبان تحریم دیگه چیه ؟ کی دلار اومده پایین؟در دوران روحانی دلار ۱۰ برابر شد! تو کاسبان تحریم را ول کن بچسب به کاسبان مذاکره! چقدر دیگه باید زجر بکشیم تا آگاه بشید؟ علاج کل مشکلات کشور در داخله هر کاسبی هم که باشه چه تحریمی چه مذاکره ای با تولید داخلی نابود می شه! تو رو خدا کشور رو دو دستی نابود نکنید.
  • IR ۰۹:۱۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    80 2
    هزاران کیلومتر دور تر آمده اند و دارند در منطقه فضولی میکنند و بعد میگویند ایران نباید در منطقه خودش کاری بکند
    • IR ۱۶:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      7 14
      عجب نون شب مگه رهبری نفرمودند ک ما دنبال بمب اتم نیستیم و از نظر ما حرام هست
    • علی IR ۱۷:۵۷ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      36 3
      حتی حضرت علی که معصوم بود در صفین نظر جمع را پذیرفت هر چند که اشتباه محض بود ولی بدون ادعا پذیرفت، بازدارندگی هسته ای که در دنیایی امروز یقین پیروی از دستورات پیامبر است. که گفتند در مقابل کافران خود را مجهز کنید.
  • IR ۰۹:۲۶ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    59 2
    هزاران کیلومتر دور تر آمده اند و دارند در منطقه فضولی میکنند و بعد میگویند ایران نباید در منطقه خودش کاری بکند
  • IR ۰۹:۳۷ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    54 5
    چون فهمیدید دیگه نمیتونیدمثل روحانی کظریف ودولتشون سیبلهاشونو چرب وتطمیعشون کردید-دولت بعدارا به شکلهای مختلف بخرید
    • IR ۱۰:۲۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      35 3
      اتفاقا برای آمریکا، دشمنی با ایران سودش بیشتر از دوستی هست.فروش میلیاردها دلار اسلحه به اعراب،کنترل قیمت نفت منطقه، دوستانه شدن روابط اعراب با اسرائیل
    • IR ۱۳:۴۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      9 1
      آمریکائیها اسلحه به کسی میفروشند که رشوه بدهندبهش ویک قرارداد چربی ببنندند
  • IR ۰۹:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    37 1
    پدرسوخته ها چه موشکفانه کار میکنن بعد سیاست مدار های ما یکی مثل اسحاق سوپر من خخخ
    • IR ۱۷:۲۷ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      11 6
      تصمیم گیرای حکومت کارشونو بلدن دوست عزیز
  • IR ۰۹:۵۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    27 1
    چرت گفته.خودشان زمینه توجیه بودن را درست میکنند .و بعد نظر میدن بریم یا نریم.مثل داعش.مثل اسراییل و ...همه اینها فقط یک موضوع دارد.سود بیشتر و منافع ان برای کارخانه های تولید سلاح.و چرخیدن اقتصادشون
  • IR ۱۰:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    34 1
    آنها تازه راه ضربه زدن از تحریم رو یاد گرفتن مگر احمقن که تحریم ها را بردارند؟
    • حبیب IR ۲۳:۱۹ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      1 3
      ببخشید منظورتان این است که تحریمها ادامه داشته باشد بلاخره با درایت و گفتگوی عزت مندانه و با مصلحت اندیشی باید فسار تحریمها را از روی مردم دور کرد
  • ایرانی IR ۱۰:۴۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    30 3
    روراست بخواهید بدانید یا ایران باید بره زیر بار امریکا یا امریکا باید بره زیر بار ایران اسلامی تا روزگار بیفته روی غلطک و ما ایرانیان با مقاومت بی نظیرمان و کمک از خداوند و حسینی بودن می توانیم تروریستهای امریکایی و غربی را از خاورمیانه بیرون کنیم در غیر اینصورت باید زیر یوغ این بیشرفها برویم که خوشبختانه ما نیستیم .
    • IR ۱۷:۲۹ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      3 16
      اگه سیاستمداران ما هم مثل شما فکر کنم باید با تمام دنیا بویژه تمامی کشورهای منطقه درگیر شویم، مگه ما شدیم نگهبان منطقه که ملت ایران رو بندازیم در یک منازعه ای که هیچ معلوم نیست چرا؟
    • IR ۱۷:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      12 0
      البته اگر اصلاح طلبها با نگاه به ظاهر روشنفکرانه ایرانو کادو پیچ به آمریکا تقدیم نکنند!
  • IR ۱۱:۱۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    25 1
    زر اضافي ميزنند، بايد با اينها با زبان زور حرف زد و گرنه مثل سگ بيشتر هجوم ميارند
  • IR ۱۱:۲۶ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    10 1
    آمریکا و نفوذی های داخلی باید جمع کنند و بروند قرن ۱۴۰۰ قرن امپراطوری اقتصادی در کنار نظامی ایران است
  • IR ۱۱:۵۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    11 1
    دوران زور گویی قلدر معابی آمریکا بسر آمده است
  • امیرمحمد خرم AF ۱۲:۰۷ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    23 1
    همه چیز ها ویا مطالبی را که در ررابطه به خاور میانه وغرب آسیا نوشته شده به شمول بروز داعش والقاعده وغیره بی ثباتی همه محصول دیپلوسی نابخردانه امریکا در منطقه است آمریکا محصول همه بد بختی در دنیاست
  • امیر IR ۱۳:۱۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    1 9
    اینا با ارزونی مخالف اند کاسبان تحریم؟
    • داود IR ۱۶:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      9 0
      ارزونیهای بعد برجامتون را داریم میبینیم یه کلمه کلیشه ای یادتون دادند ولی هیچ وقت نفهمیدید یعنی چی کاسبان برجام همان کاسبان امروزند که تحریمها چند برابر شده ببینید دلارهای ۴۲۰۰بین چه کسانی تقسیم شدند شما یا گروههای جهادی و بسیجی که کم کاریهای دولت را مجانا دارند رفع میکنند شعورتان را بالا ببرید،درک میکنید چه بازی خورده اید .
  • ف م DE ۱۳:۲۹ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    10 0
    این آقای کوک با خود شیرینی دنبال اجرت و مقام است، کاسه لیسهای زیادی هستند که از پاداشهای صهیونیستها امرار معاش میکنند و این به اصطلاح تحلیل منحصراً همه آنچیزهای را که آنها میخواهند بشنوند مرور کرده است. کاخ سفید بایدن هم احتمالاً از اینردیف فرصت طلبان که بدنبال پول لابیستها هستند کمبودی نخواهد داشت.
  • سعید IR ۱۳:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    2 0
    خروج آمریکا ازخاورمیانه هم برای خودآمریکاباعث نفع هست وهم برای کشورهای منطقه بسیارسودمنداست گروه های تروریستی چون القاعده وداعش راخودآمریکا تدوین کرد چگونه میتوان گفت درتنیجه دخالت نکردن آمریکااین گروه ها سرکارآمدندورژیم های منطقه را مسبب دانست
  • IR ۱۳:۵۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    3 0
    بهترین راه مهار قدرت ایران، ترک منطقه غرب آسیا و چسبیدن امریکا به اتحاد ایالات است والا همان ایالات نیز ازجمله کالیفرنیا ساز استقلال کوک کرده اند.
    • IR ۰۸:۵۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۵
      1 0
      امریکا دشمن مردم دنیاست
  • پیمان IR ۱۴:۰۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    3 0
    جمهوری اسلامی نیازی به توافق با انریکای غرق در مشکلات نداره و هم چنین نیازی به هیچ کشور یا دولت وابسطه به انریکا نداره و بانگاه به قدرت و توان داخلی و تعامل با کشورهای مسلمان و هم سو با ظرفیت های بی نظیر اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در درجه اول و تعامل سازنده با سایر ملل به امید خدا تمام نیازهای این ملت عظیم مرتفع خواهد شد
    • IR ۲۰:۴۶ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      0 3
      اینا حرف دلالان دلار که با این شایعات دلار بره بالا برجام را ترامپ و ناتانیاهو قبول نداشت خیلی ها با اون بیشرفها همراهی کردند فقط میگن برجام بد بود نمیشه که دلار بره بالا خون مردم را بمکند شما چرا باور میکنید برجام نبود ناتانیاهو بی همه کس خوشحالی میکرد
  • قاسم IR ۱۴:۱۵ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    5 1
    آمریکائیها باید قبول کنند که ایران یک کشور ظهوریافته در حال توسعه با تمام قدرت است.ایران تمام استراتژی و برنامه های آمریکا برای یک خاورمیانه نوین که از دوره جرج پدر پیش بینی شده بود را به فنا داد و هزینه های هنگفتی را بدوش آنان انداخت و این مقاله راهبردی، بیانگر همین موضوع است که آمریکائیها در باتلاقی که خودش ایجاد نموده ،گیر کرده است و راه گریزی ندارند.آنها بیشتر از این بیم دارند که چین و روسیه هم بدون هیچ هزینه ای آن هم بدلیل اشتباهات آنان(آمریکا) پایشان در آبهای گرم باز شود.از طرفی با شرایط بوجود آمده در کشورهای سوریه،عراق،لبنان و یمن و موجب سرخوردگی و ناامیدی متحدانشان(عربستان،امارات،کویت و..‌)بوجود آورده است.اروپا هم بیم آن دارد که جنگ بزرگی در خاورمیانه رخ دهد و منجر به بالا رفتن شدید انرژی و نهایتان فروپاشی آنها گردد.
  • IR ۱۴:۲۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 1
    توجه چرانقشه ایران دقیق چاپ نشده قسمت بالای نقشه کسری دارد نقشه را روبرو قرادهید سمت چپ کنار دریای مازندران اشکال دارد
    • IR ۱۶:۱۸ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      0 0
      مشکلی نداره که! همه چی سر جاشه
  • ناشناس CA ۱۴:۴۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    2 0
    آمریکا خیلی وقت پیش فهمیده که دیگه ابر قدرت بودن در قرن بیست و یکم اهمیتی برای هیچ کس ندارد، ولی باز هم می خواهد بگوید که من استعمار فرانو را انجام خواهم داد و این شدنی نیست، آمریکا فقط اقتصاد دارد و لاغیر و اسلحه دیگر آمریکا آمریکای سابق نیست و عاقبتش جز شوروی نخواهد بود. والسلام نامه تمام
  • یک جانباز IR ۱۵:۱۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    3 0
    کرونا کار خدا بود و باعث خواهد شد غربیها چند سالی ضعیف شوند و انشااله واکسن ایرانی جهانگیر خواهد شد و البته جانگیری ها باید کنار زده شوند تا ایران به همین دلیل قدتمند شود و آمریکا از منطقه فرار خواهد کرد این وعده خداست لذا تا الا هم مانده اند به امید اصلاحطلبان هستند اگر قطعا از این خود فروخته ها نا امید شوند میروند
    • IR ۱۶:۵۶ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      1 2
      داداش شما نگی کی بگه برا شما ک همه چی فراهم هست حقوق مزایا سهمیه برا بچهاتون امکانات برای شما ولی اونایی ک سهمیه ندارن حتی نخبه هاش باید زیر پای شما له بشن برن بمیرن
  • ایران IR ۱۵:۲۳ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    3 6
    در این شکی نیست امریکا دشمن مردم ایران است.چون امریکا.فرانسه.انگلیس المان مسبب حاکمیت این رژیم نامشروع .فاسد.جنایتکارطالبانی درایران شدند واینده مردم ایران را به تباهی کشاندن.تنها انقلابی دیگر با اتحاد وحدت میتواند مردم ایران به تمدن باشکوه باستان خود بازگرداند.
    • IR ۰۲:۲۸ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
      0 1
      آخر احمق‌ها جنگی در پیش است و آمریکا پیروز ان است
    • IR ۰۷:۳۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۵
      0 0
      امریکا دشمن حکومت ایران است . با مردم ایران چه دشمنی داره البته مردم و حکومت یکی اند . اینو باید بفهمی
  • IR ۱۵:۴۶ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 0
    آمریکایی ها به این نتیجه رسیده اند که از راه حمله نظامی نمیشه با ایران در افتاد حمله به افغانستان با کمک ائتلاف شمال صورت گرفت و تازه دو روز قبلش احمدشاه مسعود رو ترور کردند حمله به عراق اول پرواز ممنوع و نفت در برابر غذا حمله به لیبی پرواز ممنوع و از بین بردن تمام قدرت موشکی بدست خود سرهنگ قذافی حالا سناریو تحریم و مذاکره و ناراضي کردن مردم برای ایران مردم ایران باید هوشیار باشند سپاه همانطور که قدرت دفاعی را افزایش داده باید در افزایش قدرت اقتصادی هم ورود کند عده ای در داخل مانع تراشی میکنتد
  • صابر انصاری IR ۱۶:۰۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    3 9
    راستی روغن هم دارید؟ به نون شب کسی محتاج نیست؟ همه مشکلات مردم حل شده است؟دلار الان دقیقا چنده؟ کسی بچه اش بخاطر فقر و نداری و بخاطر نداشتن یک گوشی لعنتی خودکشی نکره؟ ببخشید که وقتتون را گرفتم
  • فرشاد IR ۱۶:۰۵ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    3 0
    چقدر یاوه گویی. همش از دفاع از منافع خودشون گفت. خوب ما هم از منافع خودمون دفاع می کنیم...سگ های هار منطقه رو خودتون برای بهانه حضور در منطقه باستانی ما بوجود آوردین. منطقه ما بدون شما بسیار آرامتره....جنگ ها هم به گواه تاریخ از زمان ظهور اعراب در سیاست قومی شد. وگرنه قبلش یک ایران بود در مقابل زیاده خواهی روم
  • IR ۱۶:۳۷ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    3 0
    عامل نا امنی در منقطه حَضور نامشروع امرزکاست که غارت ً ثروت ملت های منطقه داشته و دارد باید منطقه را بحال خود بگذارد خود مردم باهم برادرند باهم باصلح وشفا زندگی می کنند وجهان هم امن تر خواهدشد
  • IR ۱۶:۵۳ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 8
    شما خودتون میگید ادعاها و القائات گفته شده رو قبول ندارین یعنی چرت و پرت پس چرا دارین مردمو ب جون هم میندازیم هدفتون چیه؟؟
  • تورک اوغلی IR ۱۷:۰۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 1
    امریکا هیچی نیس جز حرف امان از مسئولانی ک از اب گل الود میخوان ماهی بگیرن ما با دست خالی چهل سال پیش ابر قدرت هارو شکست دادیم ولی این مسئولان بعضیاشون عقده گرفتن از اون دوران فقط میخوان ک تلافی کنن امریکا ک کاری نداره سیبو از تو میخوره کرم
  • مهدی اب IR ۱۷:۱۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    9 0
    سلام .ی چیز بگم ی کلام ختم کلام.‌من ایرانی هستم.‌نمیگم‌وضع مالیم خوبه نه الان به نون شب محتاجم. ولی این رو بگم‌که ی ایرانی هزار سال هم‌بشه اگر از گشنگی بمیره به امریکا و امثال اینا باج نمیده . اگرم بده ایرانی نیست.‌مگه ادم یادش میره که همسایه دیوار به دیوارش جوان رشید رفت جبهه جنازش رو اوردن بخاطر ما ها. اونوقت ما بیایم وطن فروشی کنیم. اگر هم من از دولتم راضی نیستم به بیرو از مرز ها ربطی نداره. دعوای خانوادگی هست .به غریبه ربط نداره.
    • IR ۱۷:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      1 0
      واقعا درسته
    • علی IR ۲۰:۲۸ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      2 0
      درود برشرفت
    • یه دوست IR ۱۷:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
      0 0
      کشور ما بر روی خون بنا شده،خون جوانانی که جهاد طلبانه خود را برای کشور فدا کردند و این هم روشن است هم آشکار!
  • IR ۱۷:۲۹ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    3 0
    تحلیلگران غربی مثل گاو تحلیل می کنند راه ایران روشن است وراه شما تاریک ایران وایرانی باچشم باز به جلومی رود ولی شمارهروان کوردل وکورچشم کورکورانه وبی اختیار به چاهی افتاده اید که در قبال حقایق دچار توهم شده اید
  • امیر IR ۱۷:۴۸ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 0
    تنها راه جنگ درامریکاست امیدوارم این جنگ هرچه سریعتر آغاز بشه تا جوان بیکار نمانند
  • IR ۱۷:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    2 0
    ما ایرانیان چند سال صبور باشید و مثل دوران جنگ تشریفاتی نباشیم وباقناعت زندگی کنیم و اختیار کامل بدیم سپاه و ارتش به خدا اونوقت کشورهای همسایه ابرقدرتها میفتن به التماس وما اگه از داخل هم هر ایده و دانشی داریم پیشنهاد کنیم و کمک کنیم ایران چطور ابرقدرت جهان هس وباشه
    • علی IR ۱۸:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      0 3
      دمت گرم درود بر ایرانی با غیرت
  • IR ۱۷:۵۳ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    11 0
    ما کمر ترور کنندگان سردار سلیمانی رو خرد می کنیم.
  • IR ۱۷:۵۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    5 0
    برای ما چاره ای جز ایجاد بازدارندگی هسته ای در برابر تروریست های کراوات زده باقی نمانده.
  • داود IR ۱۸:۴۸ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    1 0
    همه این درگیریها در منطقه غرب آسیا بواسطه حضور رژیم ‌ جنایتکار اسرائیل و بحث امنیت این تشکیلات است .که انشالله بزودی نابود خواهد کردید
  • متین IR ۱۹:۱۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    1 0
    اگه ما درخواست بایدن رو قبول کنیم یعنی دوباره کشورمون رو بدست میگیرن
    • حمید IR ۲۰:۱۴ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
      4 0
      برادران عزیز نظرات همه رو خوندم .من یه جانبازم وجنگو دیدم همیشه نیروی خط شکن به پشتیبانی نیاز داره .
  • پیمان IR ۲۰:۱۳ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    1 0
    جمهوری اسلامی نیازی به توافق با انریکای غرق در مشکلات نداره و هم چنین نیازی به هیچ کشور یا دولت وابسطه به انریکا نداره و بانگاه به قدرت و توان داخلی و تعامل با کشورهای مسلمان و هم سو با ظرفیت های بی نظیر اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در درجه اول و تعامل سازنده با سایر ملل به امید خدا تمام نیازهای این ملت عظیم مرتفع خواهد شد
  • IR ۲۰:۴۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 0
    دوستان در رسانه ها خیلی دروغ حرف میزنند اکثرا بخاطر منافع دلالهای دلار و کاسبان تحریم میگن بایدن گفته توافق سخته یا صد دروغ دیگه ، تا نزارن قیمت دلار پایین بیاد ولی دروغ میگن بایدن با ایران مجبور به برجام برگرده و هیچ وقت نگفته نمیشه یا ..... اون حرف ترامپ و ناتانیاهوی بی همه کس بود که برجام را قبول نداشتند و دلالان دلار هم ترامپ بیشرف را دوست داشتند تا ثروت بدست بیارن و بخاطر چند صباح عمر مردم فقیر را با بهانه دلار و تحریم به خاک سیاه بنشانند دلالها و مخالفین بدانند دلار تک رقمی میشه و سودی که خون مردم هست را کردید به فنا خواهد رفت تا عبرت بشه اگر ایرانی هستید و شرف دارید از بورس حمایت کنید تا چرخ شرکتها به حرکت در بیاد سود هم ببرید که سود سهام برکت دارد...... دنبال حاشیه و دروغ نباشید هم برحام حل میشه هم تورم تک رقمی میشه هم دلار تک رقمی بحمدالله
  • محمد IR ۲۱:۱۵ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    1 0
    اسم حیوان مسیح علینژاد را اصلا ارزش داره که تو این صفحه نوشت . این سهیون فاسد گردانده خانه فساد بوده فرار کرد حالا شده صدای نخست وزیر اسراییل قیافش شبیه جنازه های مومیای شده میمونه.این موچود به هر چیز تشبیه کنی به ان چیز اهامت شده ۲۸۲۹
  • IR ۲۱:۳۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 0
    دلقک های نشریه فارین افرز آرزوهایشان را توی مقاله نوشته اند. انگار خاورمیانه ارثیه پدرشان هست.
  • علی IR ۲۱:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 0
    به نوعی امریکا که دو جنگ با صدام داشت مشابه ان وری باشیوه دیگررانیز با ایران کرده و میکند.
  • درود FR ۲۲:۱۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 9
    دقت کردید اکثر کسانی که نظراتشون در مشرق درج و نشر میشه ، کلماتشون ترکیبی از لعنت و نفرین و مرگ و توهینه .ولی تو جامعه که میری اصلا از این موضعگیری ها و این طایفه نمی بینی . سوال اینه که اینا کین؟ قضاوت با رسانه مشرق.
    • یه دوست IR ۱۷:۲۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
      0 0
      موضوع آینه که شما دقیقا کدوم شهر هستی؟تهران که وضعش خرابه، بابا محله به محله که می ری طیف آدم ها فرق می کنه اون وقت اومدی اون ۱۰ نفری که در روز می بینی رو کل جامعه حساب کردی؟
  • کیخا IR ۲۲:۲۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 0
    امریکا و اسراییل امروز اینگونه به ایران جسارت میکنندو بخاطر بی لیاقتی دولتمان فقط باید رنج ببریم
  • سعید IR ۲۲:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 0
    خاورمیانه گورستان متجاوزان آمریکایی است
  • محمود IR ۲۲:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 0
    فقط برای این مردم رنج کشیده ایه یاس میخوانید، اگر از دستتان بر می اید مشکلی از مردم حل کنید جدا از دعواهای جناحی و جنگ قدرت ،خدا حفظتون کنه
  • ۲۳:۰۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    1 0
    آمریکا هرقدر تقلا کند رو به زوال است و گریزی از آن نمی بیند. بیجاره و بدبخت کسانی هستند که دل به این غول واژگون شده بسته اند تا با او بتوانند اقتصاد و امنیت پایدار به کشور به ارمغان بیاورند.
  • عیسی IR ۲۳:۵۵ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۳
    0 0
    تفر قه بندازو حکومت کن،هیچ خارجی دلش به حال کسی نسوخته،کشورهای غربی،دارن پول درمیارن کجا برن،سلاحاشونو به کی بفروشن،مرگ بر آمریکاواسراییلی که مثل روباه وشغال میمونن اگه دست شون برسه،کشورهای خاور میانه رو مثل ارث بابا شون تقسیم میکنن،اما بعضی کشورهاخودشونو به خواب زدن،به امید نابودی همه کشورهای استعمارگر،
  • غفاری IR ۰۰:۰۸ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
    0 0
    با سلام.انشا نوشتی؟!
  • IR ۰۰:۱۸ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
    5 0
    به نظرم باید ایران در هیچ کدام از مذاکرات با آنها شرکت نکند!تحریمهای الان از تحریم های سازمان ملل سنگین تره!و دیگه دشمن هرچی داشته رو کرده عاقلانه نیست که با کسی که با اصل وجود تو مخالفه مذاکره کرد!مذاکره درمورد چی ؟تسخیر ایران؟اگر ملت ایران همراه با دولت انقلابی بعد کمی صبر کنن یقینا ایران بعد این سختی به شیرینی اقتصاد و قدرت بزرگ شدن دست میا به طوری که کشورهایی که تو این دویست سال از ایران جداشدن همه آرزوی اتصال مجدد به ایران کنن!این وعده خداست که بعد از هر سختی شیرینی است و برد با حق است
  • IR ۰۹:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
    0 2
    واقعا میرسیم به حرفی که ملائکه موقع آفرینش انسان به خدا میزنن ومیگن چرا میخواهی انسان را بیافرینی که در زمین فساد میکنه وخونریزی
  • محمد IR ۱۰:۴۶ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
    0 0
    باسلام نظرات اکثر دوستان خواندم.ایکاش ان دلالان ومحتکرها هم مثل اکثر مردم فکر میکردن.ای کاش همه ما یه خورده منصف میشدیم به جای سود بیشتروجمع کردن پول بیشتربه عاقبت وآخرت ومردم فکر میکردیم.همه مشکلات ما ناشی ازحرص وطمعه.تمام گرونیها ومشکلات از داخل کشور.دلسوز به معنای واقعی نداریم.همه شعار میدن .یکی حاضرنیست به خاطر ایران یه تومن از حقوق ودرامدش کم بشه.لطفا به جای شعار عمل کنیم.
  • Kargar IR ۱۵:۵۰ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
    0 0
    من کارگرایرانی چندسال تحصیل کردم دوسال تکاورایران بودم مرزمهران شب وروز کمین دادم ولی الان شرمنده بچه هامم پول نون ندارم کجایین
  • یه دوست IR ۱۹:۴۲ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۴
    0 0
    کشور ما بر روی خون بنا شده،خون جوانانی که جهاد طلبانه خود را برای کشور فدا کردند و این هم روشن است هم آشکار!
  • IR ۰۸:۵۹ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۵
    0 0
    امریکا دشمن مردم استرالیاست

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس