یکی از دستاوردهای بزرگ بشری در نیم قرن گذشته، پیشرفت در تولید مواد غذایی و همگامی با تقاضا در سطح جهان بوده است.
اگرچه هم‌اکنون بیش از ۶ میلیارد نفر در دنیا از فاکتورهای مربوط به گرسنگی و سوء تغذیه مبرا هستند، اما نمی‌توان از دیدن این آمار ذوق‌زده شد؛ چرا که در نقطه مقابل، فارغ از جمعیت دارای فاکتورهای سوء تغذیه حاد، با چیزی در حدود ۲ میلیارد انسان مبتلا به سوء تغذیه ناشی از کمبود ریز مغذی‌ها مواجهیم.
نکته متناقض در این مورد آمار آن است که این افراد برخلاف تصور موجود، به مواردی مانند اضافه وزن، چاقی و ضعف سیستم ایمنی مبتلا هستند، عوارضی که با توجه به همه‌گیری کرونا در دو سال اخیر، همواره به‌عنوان پیش‌زمینه‌های اصلی ابتلا به بیماری ناشی از این ویروس معرفی شده‌اند.
این موضوع موجب شد بسیاری از شرکت‌های فعال در حوزه صنایع غذایی به موجب مسئولیت‌های اجتماعی خود، برای مرتفع ساختن این معضل دست به کار شوند.
تغییر تعریف «امنیت غذایی» در گذر زمان
طی سال‌های گذشته، تعاریف در حوزه غذا با تغییرات گسترده‌ای همراه شده است. در برهه‌ای، مبحث «امنیت غذایی» با اتکا بر تعریف پذیرفته شده‌ای که در اجلاس غذا در سال ۱۹۹۶ مطرح شده بود، تعریف می‌شد؛ تعریفی که امنیت غذایی را در گرو تامین دائمی دسترسی جسمی، اقتصادی و اجتماعی به غذای کافی، ایمن و مقوی، برای یک زندگی فعال و سالم می‌دانست.
تاکید بر واژه «مقوی» نشان می‌داد که غذا علاوه بر در دسترس بودن برای عموم مردم، باید حاوی مواد مغذی کافی باشد، چرا که از ضروریات امنیت غذایی است.
اخیراً، با آشکار شدن ماهیت، شدت سوء تغذیه و بخصوص تاثیر منفی آن در رشد کودکان و مقابله بدن بزرگسالان با برخی بیماری‌ها، مفهوم امنیت غذایی برای تاکید بر کیفیت و همچنین در بر گرفتن عوامل محیطی نوظهور، توسعه داده شد.
بر همین اساس، تعریف امنیت غذایی در سال ۲۰۱۲ به این شکل مطرح شد: «دسترسی دائمی، جسمی، اجتماعی و اقتصادی عموم مردم به غذایی مطمئن، کافی و باکیفیت برای تامین نیازهای غذایی روزانه در محیطی بهداشتی و دارای مراقبت‌های لازم جهت فراهم کردن زندگی سالم و فعال.»
بر این اساس، غذا به خودی خود تنها یک عامل موثر در امنیت غذایی است.
افزایش نگرانی‌ها در مورد سوء تغذیه پنهان
به‌تازگی اما نگرانی‌ها در مورد سومین جنبه سوء تغذیه، یعنی اضافه وزن و کاهش ایمنی بدن افزایش پیدا کرده است.
این نوع سوء تغذیه ارتباطی به تامین کالری مورد نیاز بدن ندارد، بلکه مربوط به کمبود عناصر ریز مغذی است که بویژه برای کودکانی که بیشتر درگیر آن هستند، عواقب مادام‌العمر دارد.
این امر با اختلال در رشد جسمی و شناختی آغاز شده و با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر و بروز چاقی ادامه می یابد که در نهایت به ایجاد ضعف در سیستم ایمنی بدن ختم می‌شود.
با جدی‌تر شدن این معضل بویژه در دوران همه‌گیری کرونا، برخی کشورهای توسعه‌یافته در پی پیاده‌سازی و اجرای سیاست‌های جدید و نوآورانه‌ای در سیستم‌های کشاورزی و صنایع غذایی خود هستند تا تمرکز بیشتری را معطوف به کیفیت غذایی و افزایش سطح ایمنی بدن شهروندان خود کنند.
در همین راستا، دولت‌ها به موجب وظایف ذاتی - رگولاتوری و نهادهای مردم‌نهاد و شرکت‌های فعال در حوزه صنایع غذایی نیز به موجب مسئولیت مدنی که بر دوش خود احساس می‌کنند، رویکردهای مداخله‌گرایانه‌ای را در این موارد اتخاذ کرده‌اند.
یکی از این رویکردها، زیر ذره‌بین بردن تحول در سیستم‌های غذایی و همچنین طرح این پرسش است که چگونه می‌توان با این معضل مواجه شد؟
این پرسشی است که به نظر می‌رسد «کاله»، برند شناخته‌شده گروه صنایع غذایی سولیکو پاسخ درخوری برای آن یافته است، چراکه بررسی سبد محصولات این شرکت و همچنین کمپین‌های تبلیغاتی موجود در سطح شهر و فضای مجازی، نشان از این دارد که تامین حداکثری سبد غذایی شهروندان و مواد اولیه ریز مغذی‌های مورد نیاز آن‌ها در اولویت قرار گرفته است.
یکی از محصولاتی که در این راستا از سوی کاله تولید و به سبد محصولات این برند و سفره غذای شهروندان اضافه شد، ماست سون کم چرب کاله است که هم اکنون یکی از پرطرفدار ترین محصولات لبنی موجود در بازار است.
شاخص‌های سبد غذایی، ملاکی مهم برای کشورهای توسعه یافته
شاخص‌های سبد غذایی یکی از مهم‌ترین ملاک‌ها برای اندازه‌گیری توسعه‌یافتگی کشورهاست.
به همین خاطر، کشورهای پیشرو در این زمینه، اندازه‌گیری شاخص‌های سبد غذایی و حفظ آن در سطحی ایده‌آل را همواره مد نظر دارند.
شاخص امنیت غذایی در این کشورها در دو سطح مورد ارزیابی قرار می‌گیرد؛ سطح اول برای اطمینان از سالم بودن سبد غذایی و سطح دوم نیز برای مقرون‌به‌صرفه بودن آن.
اما دستیابی به این شاخص و حفظ آن به این سادگی‌ها هم نیست!
مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و امنیت غذایی شهروندان
رسیدن به امنیت غذایی، همکاری تنگاتنگ کلیه کنشگران این عرصه و به کار بستن همه نوآوری‌های موجود در حوزه‌های کشاورزی، فناوری ارتباطات و اقتصاد را می‌طلبد.
در میان تمامی اجزای فعال برای حل این معضل، شرکت‌های بزرگ نقش بسیار پررنگی دارند.
در حالی که این شرکت‌ها به طور پیش‌فرض در حال تامین امنیت غذایی هستند تا از دسترسی اساسی به غذای کافی اطمینان حاصل کنند، راه‌های بسیاری وجود دارد تا علاوه بر آن، دسترسی کافی شهروندان به رژیم غذایی کافی و مغذی را در دستور کار خود قرار دهند.
برای این منظور، نگاه متفاوت به مقوله سوء تغذیه، زمینه را برای تدوین استراتژی‌های مناسبی که بتوانند نیازهای افراد با سطح درآمد متنوع را برآورده کنند، فراهم می‌کند.
به عنوان مثال، برندهای بزرگ با تکیه بر مصرف‌کنندگان با سطح بالای درآمدی خود و تولید برندهای لوکس مشابه آنچه در جهان رایج است، نگرانی‌های مربوط به تامین هزینه‌های مرتبط با برنامه‌های مسئولیت اجتماعی را مرتفع می‌نمایند.
این در حالی است که شرکت‌های بزرگ، گاهی اوقات این مسئولیت مدنی را فارغ از معادله‌های سود و زیان انجام می‌دهند و در بحران‌های اجتماعی به عنوان یک کنشگر اجتماعی وارد عمل می‌شوند.
مسئولیت اجتماعی «کاله» در دوران کرونا
کرونا یکی از بحران‌های بزرگ اجتماعی است که برخی شرکت‌های بزرگ مانند «کاله» توانستند در مقابله با آن، نقش بسیار بارزی از منظر مسئولیت اجتماعی ایفا کنند.
این شرکت در یکی از مهم‌ترین قدم‌های خود برای مقابله با پیامدهای منفی اجتماعی این همه‌گیری و تامین امنیت غذایی شهروندان در این دوران، در طرحی مشترک با «هلال احمر» و «اسنپ» که حدود یک سال قبل با عنوان «به هم دلگرمیم» به اجرا درآمد، به ازای هر ریتوییت در شبکه اجتماعی توئیتر، یک بسته غذایی حاوی انواع محصولات لبنی و پروتئینی را به دست خانواده های آسیب دیده از کرونا در استان های تهران، قم، مازندران و خوزستان رسانید.
در این طرح که با همکاری سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر و با کمک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر دستگاه‌های حمایتی انجام شد این محصولات، جمعا به ارزش ۲۰۰ هزار تومان به حمایت دیدگان اختصاص یافت:
· ۴ پاکت شیر تتراپک ۱ لیتری کم‌چرب
· یک بسته پنیر سفید تازه ۴۰۰ گرمی
· ۴ پاکت خامه تتراپک
· ۲ بطری دوغ ۱.۵ لیتری
· ۲ بطری نوشابه لاکی‌دو ۱.۵ لیتری
· یک سطل ماست کم‌چرب پروبیوتیک ۲.۲ کیلویی
· یک بسته مخلوط سبزیجات منجمد ۴۰۰ گرمی
· یک بسته سیب‌زمینی سرخ‌کرده ۷۵۰ گرمی
· یک بسته لوبیا سبز ۴۰۰ گرمی
· یک بسته برگر (۳۰درصدی) ۵ عددی
· یک بسته کباب‌لقمه ۹ عددی
· بسته کوکتل مرغ ۳۰۰ گرمی
از سوی دیگر، این شرکت با تامین سبد غذایی سرشار از کلسیم و سایر مواد غذایی مورد نیاز بدن در دوران کرونا، توجه به محصولات «سلامت محور» و هم‌سویی با تحولات موجود در بستر جامعه، عدم افزایش قیمت محصولات به‌عنوان یک شرکت بزرگ بخش خصوصی، تولید محصولات سرشار از پروبیوتیک و غنی‌شده با پروبیوتیک‌ها که به‌عنوان عمده‌ترین عامل تقویت سیستم ایمنی بدن شناخته می‌شود و ... پا به پای جامعه در مبارزه با این همه‌گیری مهلک قدم برداشت.
نقش پروبیوتیک‌ها در مبارزه با کرونا
این روزها غافل‌گیری‌های بزرگ کرونا بسیاری از دانشمندان در سطح دنیا را به دردسر انداخته است؛ از مشکلات تنفسی حاد ناشی از این بیماری تا برخی عوارض آن در سطوح مختلف، همگی موجب شده‌اند تا با گسترده‌تر شدن مطالعات و تحقیقات انجام‌شده کوتاه‌مدت و پژوهش‌های میدانی، نقش تعیین‌کننده پروبیوتیک‌ها در مقاومت بدن قبل و بعد از بیماری، برجسته‌تر شود.
در مقاله‌ای که سال گذشته از سوی گروه علوم و صنایع غذایی و کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به بیست‌وهفتمین کنگره ملی علوم و صنایع غذایی ایران ارائه شد، آمده است: «برخی مطالعات نشان می‌دهند که ارتباطی بین روده و ریه وجود دارد و تا حدی ممکن است علائم توسط پروبیوتیک‌ها تعدیل شود، به این ترتیب علائم گوارشی به طور مطلوب تغییر می‌کند و همچنین از سیستم تنفسی محافظت می‌کند.
با توجه به توانایی گزارش شده از سویه‌های مختلف پروبیوتیک مانند «ال‌کازئی» در بهبود ایمنی مخاط در برابر عوامل بیماری‌زا، اثرات احتمالی نیز در پیشگیری و درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی پیشنهاد شده است».
همچنین، به اعتقاد یک دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مصرف پروبیوتیک‌ها تا ۴۰ درصد از عفونت‌های تنفسی پیشگیری می‌کند و انواع لبنیات به‌ویژه ماست و دوغ از جمله پروبیوتیک‌هایی به شمار می‌روند که رشد میکروب‌های مفید را در بدن انسان موجب می‌شوند.
ارتش پروبیوتیک «کاله» به جنگ کرونا می‌رود
در همین راستا، و با توجه به واقعیت علمی فوق، برند «کاله» در کنار مسئولیت‌های اجتماعی خود برای مقابله با این همه‌گیری جهانی، از تولید محصولات پروبیوتیکی که تاثیر آن‌ها در پیشگیری و همچنین درمان کرونا به اثبات رسیده، غافل نشده است.
این شرکت با بهره‌گیری از «ال‌کازئی»، یکی از انواع پروبیوتیک‌هایی که در میکروارگانیسم میلیاردی روده‌ها و سایر دستگاه‌های حیاتی بدن استقرار دارند و وظیفه جنگیدن با باکتری‌های مضر و حفظ تعادل بدن و نگه داشتن آن در مرز سلامت را بر عهده دارند، ارتش خود برای تقویت ایمنی بدن در مقابله با کووید ۱۹ را بیش از هر زمان دیگری تجهیز کرده است.
اضافه شدن باکتری پروبیوتیک L.Casei یا لاکتوباسیلوس کازئی به ماست سون کم چرب کاله که طبق سیاست های اعلامی این برند، برای افزایش سلامت شهروندان و تقویت شاخص های سلامت جامعه و تقویت سیستم ایمنی مردم صورت گرفت، یکی از رویکردها شاخص برند های ایرانی در شرایط اجتماعی ویژه بود. چرا که این باکتری با سازوکار پاک کنندگی خود، نقش موثری در پیشگیری از بیماری‌ها ایفا می‌کند.
