به گزارش مشرق، بیش از دو سال و ۸ ماه از ورود پاندمی کرونا به ایران می‌گذرد و حالا دیگر از روزهای سخت و تلخ بیماری عبور کرده ایم. روزهایی که آمار فوتی‌ها فراتر از ۷۰۰ نفر هم رفت و موارد ابتلاء به ۵۰ هزار نفر در روز رسید.

روزهایی که همه از این ویروس ناشناخته و چموش، گریزان بودند، اما کادر درمان با از خودگذشتگی و ایثار، برای نجات جان بیماران، از سلامت خود گذشتند.

تجربه ۷ موج بیماری را پشت سر گذاشته ایم، مرور آن روزها که چرا ویروس کرونا وارد ایران شد و اینکه چرا در مسیر مقابله با این ویروس دچار چالش‌هایی شدیم، سوالاتی است که در بخش نخست گفتگو با حسن ابوالقاسمی رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، به آن پرداختیم.

طبیعی بود ویروس وارد کشور شود

رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله به آسیب شناسی پاندمی کرونا در کشور پرداخت و گفت: به نظر من کرونا یک نوع تهاجم بیولوژیک طبیعی بود، اما اینکه چطور سر و کله این ویروس پیدا شد و آیا آزمایشگاه‌هایی که در دنیا روی ویروس‌ها کار می‌کنند، در انتشار این ویروس نقش داشته اند یا خیر، هنوز برای بشریت معلوم نشده که آیا ویروس خودش وحشی شد، یا اینکه ویروس را وحشی کرده اند.

ابوالقاسمی در همین ارتباط افزود: این موضوعی است که در آینده، دانشمندان و محققان بتوانند کشف کنند.

وی در ادامه با عنوان این مطلب که ایران جزو اولین کشورهایی بود که به ویروس کرونا آلوده شد، گفت: طبیعی بود که این اتفاق بیافتد، چون ما از روابط بین المللی زیادی برخورداریم.

ابوالقاسمی افزود: روزهای اول این انتقادها شدید بود که چرا ایران گذاشت ویروس کرونا وارد کشور شود. بعدها همین افراد، کشورهایی مثل زلاندنو و استرالیا را مثال می‌زدند که درگیر بیماری نشده اند. در حالی که اقدامات پیشگیرانه مرزی در این قبیل کشورها به مراتب قوی‌تر اعمال می‌شود. اما، در ایران، این قبیل اقدامات خیلی محکم اعمال نمی‌شود و طبیعی بود در کشور ما که رابطه زیادی با چین داریم، این اتفاق زودتر رخ دهد و درگیر بیماری شویم.

وی گفت: البته آنهایی که همان روزها انتقاد می‌کردند، بعدها دیدند که اروپا و آمریکا هم درگیر شدند.

ابوالقاسمی ادامه داد: الان که به گرفتاری که در کشور پیدا شد، نگاه می‌کنیم، به نظر من خیلی قابل انتقاد نیست. از آنجا که سرعت انتقال ویروس خیلی زیاد بود و در مقابل، ناشناخته‌های ما نیز از این ویروس خیلی زیاد بود؛ طبیعی بود این اتفاق بیافتد و آن آدم‌هایی که عجولانه اظهار نظر می‌کردند، بعدها خیلی از آنها پشیمان شدند که چرا عجولانه قضاوت کردند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، با تاکید بر این موضوع که قضاوت‌های ما باید بر اساس شواهد باشد، تصریح کرد: اولین اتفاق بعد از ورود ویروس کرونا، این بود که دارو نبود. یعنی کسی با این ویروس آشنا نبود و می‌بایست کارهای تحقیقاتی انجام می‌شد.

چرا پلاسما درمانی متوقف شد

وی افزود: به نظر من، ما یکی از کشورهای خوب دنیا در زمینه تحقیق بودیم و بعضاً از کشورهای دیگر جلوتر بودیم. مثلاً، در زمینه تحقیقات پلاسما که یک نوع واکسیناسیون غیر فعال است، از آمریکایی‌ها جلوتر شروع کردیم. به طوری که بعد از چین، اولین کشوری بودیم که تحقیقات پلاسما را شروع کردیم و نتایج خوبی هم برای آن روزها گرفتیم. زیرا، آن روزها دارو نبود و تعدادی از بیماران با پلاسما درمانی خوب شدند.

ابوالقاسمی ادامه داد: متأسفانه سیستم‌های حمایتی در زمینه تحقیقات در کشور ما ضعیف هستند و به همین دلیل، بعدها کسی از پلاسما درمانی حمایت نکرد. به طوری که کمیته کشوری کرونا، نه تنها از پلاسما درمانی استقبال نکرد، بلکه آن را منع کرد. در حالی که آمریکایی‌ها هنوز هم این پروژه را دنبال می‌کنند و هر روز اطلاعات خودشان را منتشر می‌کنند.

وی افزود: فرق ما با آنها، این است که ما عجول هستیم و دوست داریم زود به نتیجه برسیم. این گونه بود که پروژه پلاسما درمانی که افتخار ایران بود، توسط کمیته پلاسما در وزارت بهداشت متوقف شد. در حالی که سازمان انتقال خون به شدت حمایت می‌کرد، ولی جلوی آن را گرفتند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله گفت: به نظر من یکی از تجارب بد ما در پاندمی کرونا، همین موضوع پلاسما درمانی بود که متوقف شد. در حالی که باید محققان را حمایت کرد تا به تولید علم دنیا بیافزایند.

وی ادامه داد: در موضوع دارو هم این اتفاق تکرار شد و تصمیمات عجولانه یا در جهت مصرف دارو بود و یا اینکه در جهت عدم مصرف دارو بود. هر چند کمیته‌های علمی مراکز درمانی، خیلی قوی عمل می‌کردند؛ اما در سطح ملی تصمیمات آن قدر که باید و شاید قوی نبود.

نباید جلوی تحقیقات را بگیریم

ابوالقاسمی تاکید کرد: از خصوصیات اپیدمی‌ها و پاندمی ها، همین است که اشتباهات را بپذیریم. نباید جلوی پروژه‌های تحقیقاتی را بگیریم. صدها پروژه واکسن سازی در دنیا به ثمر نرسید، ولی کسی از محققان آن پروژه‌ها انتقاد نکرد. در واقع، پروژه‌ای هم که جواب نمی‌دهد، نمی‌توان محققین آن را ملامت کرد. چون ده‌ها پروژه تحقیقاتی انجام می‌شود و شاید یکی از آنها به ثمر برسد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله اظهار داشت: درس آموخته‌ها و تجاربی که در جریان تحقیقات به دست می‌آید، باید محترم شمرده شود.

چرا مثل چین در قرنطینه موفق نبودیم

ابوالقاسمی در واکنش به این موضوع که چرا قرنطینه در کشور آن طور که باید و شاید موفق نبود، گفت: ما امکانات، زیرساخت‌ها و آمادگی اعمال قرنطینه به سبک چینی‌ها را نداشتیم و نمی‌توانستیم از اینکه شد، بهتر باشیم. زیرا، اعمال سفت و سخت قرنطینه، به مسائل فرهنگی، اقتدار دولت، کنترل مرزها، تکنولوژی‌ها و…، بستگی دارد که ما این امکانات را نداشتیم.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله افزود: وقتی در ووهان چین قرنطینه اعمال شد، ساکنان آن شهر ۲۰ روز از خانه تکان نخوردند و اینگونه بود که اقتدار خودشان را در قضیه کرونا به رخ دنیا بکشند.

وی ادامه داد: به نظر من از اول می‌بایست مدیریت کرونا در رأس بالاتری از دولت انجام می‌شد. در حالی که دولت، مقدار زیادی از کارها را بر گردن وزارت بهداشت انداخت.

ابوالقاسمی افزود: ما امکانات چینی‌ها را نداریم و اگر پاندمی دیگری بیاید، همان روزها تکرار خواهد شد.