ویژه نامه ضیافت مشرق- بعضی از اعمالی که در میان مردم رایج است و عده بی‌شماری به انجام آنها اهتمام می‌ورزند بعضاً به تصور اینکه آن عمل صحیح است انجام می‌دهند اما در حالی که از شیوه درست آن غافل هستند، از این رو بر آن شدیم تا مواردی را که شیوع بیشتری در جامعه دارد از کتاب «عمل‌های اشتباه، پاسخ‌های صحیح» اثر حجت‌الاسلام علی سنجرانی برای علاقه‌مندان ذکر کنیم.
چرا از مرگ می‌ترسیم؟
جواب: اصولاً انسان از عدم و نیستی می‌هراسد، از فقر می‌ترسد، چون نیستی ثروت است، از بیماری می‌ترسد، چون نیستی سلامت است، از تاریکی می‌ترسد، چون نور در آن نیست، از بیابان و صحراها یا خانه‌ای که کسی در آن نیست می‌ترسد، حتی از خود انسان مرده نیز می‌ترسد چون روح ندارد، ولی از زنده او نمی‌ترسد و اگر از زلزله و حیوان درنده و صاعقه‌ای می‌ترسد چون او را به فنا و نیستی تهدید می‌کند بنابراین افرادی که از مرگ می‌ترسند چند گروه هستند:
دسته اول: که از مرگ می‌ترسند، چون مرگ را فنا و نابودی تصور می‌کنند، می‌ترسند. اینها در حقیقت معتقد به عالم پس از مرگ نیستند از این رو چون مرگ را فنا و نیستی می‌دانند از مرگ به شدت می‌ترسند.
دسته دوم: نه به خاطر این که مرگ را به معنی فنا و نیستی مطلق تفسیر می‌کنند و منکر زندگانی پس از آن می‌باشند، بلکه چون پرونده خود را سیاه و فاقد اعمال شایسته می‌بینند، می‌ترسند، این است که پیوسته از عذاب ابدی می‌ترسند، مثل اینها، مثل افراد زندانی است که از پشت میله‌های زندان آزاده شده‌اند، اما به سوی چوبه دار به پیش می‌روند، این انسان‌ها نیز از زندان بدن و دنیا آزاده شده‌اند اما به سوی عذاب اخروی به پیش می‌روند.
دسته سوم: کسانی هستند که مرگ را به معنای فنا و نیستی نمی‌دانند و گناه هم ندارند از این رو هیچ خوف و وحشتی ندارند، چون به سوی خوشی و خرمی و زیبایی همیشگی رهسپارند، قرآن در سوره عنکبوت آیه 63 می‌فرماید: «وَإِنَّ الدّارَ الآخِرَةَ لَهِیَ الحَیَوانُ» یعنی: چون خانه آخرت جای زندگی است.
چرا برخی از مؤمنین به سختی و برخی از کفار به راحتی جان می‌دهند؟
جواب: جان دادن را می‌توانیم به 4 قسم تقسیم کنیم: 1- مؤمنینی که بسیار سخت جان می‌دهند، چون لطف خدا شامل حالشان می‌شود و از گناهی که مرتکب شده‌اند، پاک می‌شوند تا در عالم قبر و برزخ و قیامت راحت و آسوده باشند بنابراین برای پاک شدن در موقع جان دادن سخت جان می‌دهند.
2- انسان‌های بدکرداری که راحت جان می‌دهند، چون کفار هم ممکن است کارهای خوب و اعمال نیکی داشته باشند مثلاً دستگیری از فقرا و یاری مظلومی نموده‌اند، بنابراین خداوند جان آنها را راحت و آسان می‌گیرد تا مزد و پاداش کارهای خوبی باشد که آنان در این جهان انجام داده‌اند.
3- خوبانی که به راحتی و در نهایت آسانی جان می‌دهند چون هیچ گناهی ندارند و عمر خود را در دنیا به خوبی و در اطاعت الهی گذرانیده‌اند.
4- افراد بدکرداری که به سختی جان می‌دهند و آنها کفاری هستند که کارهای نیک و اعمال خوب ندارند یا ستمگرانی که موقع جان دادن به سختی جان می‌دهند و این اولین عذاب الهی است که هنگام جان دادن سهولت و راحتی را از آنان سلب می‌کند.
زمانی که صحبت از مرگ می‌شود می‌ترسم و از این مباحث دوری می‌کنم چرا؟
جواب: این سؤال پاسخ کلی دارد که در حد این کتاب نیست ولی به طور خلاصه در قالب مثال بیان می‌کنم: راننده زمانی در جاده می‌ترسد که یا بنزین ندارد یا قاچاق حمل کرده یا اضافه سوار کرده یا با سرعت غیرمجاز رفته یا جاده را گم کرده یا در مقصد جایی را آماده نکرده و یا همراهانش نااهل باشند. اگر انسان برای بعد از مرگ خود، زاد و توشه لازم را برداشته باشد کار خلاف نکرده باشد، راه را بداند در مقصد جایی را در نظر گرفته باشد و دوستانش افراد باشند و حرکتش طبق مقررات و مجاز باشد، نگرانی نخواهد داشت.
خوردن غذا در منازل صاحبان عزا که ختم گرفته‌اند اشکالی دارد؟
جواب: در رساله علمیه مراجع عظام آمده است: بعد از دفن مستحب است صاحبان عزا را سر سلامتی دهند ولی اگر مدتی گذشته است که به واسطه سر سلامتی دادن، مصیبت یادشان می‌آید، ترک آن بهتر است و نیز مستحب است تا سه روز برای اهل خانه میت غذا بفرستند و غذا خوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است و همچنین در جلد یکم کتاب «من لا یحضره الفقیه» به نقل از امام صادق (ع) آمده است «غذا خوردن نزد صاحب عزا از کارهای دوران جاهلیت است، سنت اسلامی بردن غذا برای صاحبان عزاست. همان گونه که وقتی جعفر بن ابیطالب شهید شد پیامبر (ص) به حضرت زهرا (س) فرمودند: به مدت سه روز برای خانواده جعفر غذا ببر و در نزد آنان بمان.
