به گزارش مشرق به نقل از خبرآنلاین، چند روز پیش قبرس، یونان و اسراییل در نیکوزیا پروتکلی را با هدف تأمین انرژی در بخشهای شرقی مدیترانه امضاء کردند. این پروتکل که به اعتقاد کارشناسان و امضاءکنندگان، پروتکلی تاریخی است، قصد دارد با ایجاد و اتصال شبکههای الکتریکی در 3 کشور امکان صادرات انرژی خاورمیانه به اروپا را فراهم آورد.
توافق صورت گرفته میان سه کشور به منظور حمایت از زیرساختهای منطقهای واقع در دریای مدیترانه خواهد بود که در آن منابع گازی تازه کشف شده قرار دارد.
اما به نظر میرسد قرارداد امضاء شده برای هر یک از طرفین دارای مزایای متعددی است:
این پروتکل میتواند پایان دهندۀ انزوای قبرس در بخش انرژی باشد و به گفتۀ وزیر انرژی قبرس، میتواند قیمت برق را در این جزیرۀ کوچک کاهش دهد.
از سویی همکاری میان قبرس و اسراییل میتواند نقشۀ ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک مدیترانۀ شرقی را نیز تغییر دهد.
اما برای طرف اسراییلی این پروتکل میتواند در خدمت دیپلماسی اسراییل قرار گیرد. به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از پایگاه اینترنتی روزنامۀ اقتصادی تریبون، منابع گازی کشف شده در سواحل اسراییل امکان صادرات گاز این کشور به اردن و اراضی اشغالی فلسطین را فراهم خواهد کرد.
به گفتۀ سیلوان شالوم، وزیر توسعه اقتصادی منطقهای، این حجم در 30 سال به 100 میلیارد مترمکعب خواهد رسید و اسراییل قادر به صادر کردن 40% از تولید گاز طبیعی خود خواهد بود.
شالوم میگوید: منابع گازی نه تنها منبع ثروت بلکه میتواند ابزاری سیاسی برای اسراییل نیز باشد. به اعتقاد وی بهره برداری از سه میدان گازی ساحلی(حیفا) به نامهای تمار، لویاتان و کاریش که حجم آن 950 میلیارد مترمکعب تخمین زده شده، میتواند با ارائۀ آن به همسایگان، ابزاری استراتژیک برای برقراری صلح در منطقه باشد.
برخی از دیپلماتها معتقدند که احتمال فروش گاز از طریق اسراییل به ترکیه نیز وجود دارد و این مسئله میتواند سبب گرمتر شدن روابط آنکارا-تل آویو شود.
بخشی از این منابع در سواحل لبنان قرار دارند که چشم انداز استخراج آن امتیازات مهمی را برای این کشور به همراه داشته و سبب تغییر تعادل ژئوپولیتیک در خاورمیانه خواهد شد.
لبنان در حال حاضر کشور بدهکاری است، کسر بودجۀ آن به 58 میلیارد دلار در ژانویه 2013 رسید که معادل 158% تولید ناخالص داخلی است. جبران باسیل، وزیر انرژی و آب لبنان در سپتامبر 2012 اعلام کرده بود که استخراج منابع گازی میدان لویاتان زمینههای احیای اقتصاد لبنان را فراهم و این کشور را به صادرکنندۀ محدود نفت و گاز جهان تبدیل خواهد کرد.
گفتنی است در حال حاضر خاورمیانه نزدیک به 15% از تولید گاز ساحلی و 22% از تولید جهانی نفت ساحلی را در اختیار دارد. این حجم با بهره برداری از میادین گازی واقع در حوزۀ شرقی مدیترانه تا سال 2015 افزایش خواهد یافت.
از سویی استخراج گاز از میادین واقع در مدیترانه میتواند از وابستگی اسراییل به گاز مصر کاسته و حتی حجم صادرات را به 40% برساند. انفجار خطوط انتقالی گاز از مصر به اسراییل که تاکنون بارها مورد حمله و انفجار قرار گرفته، سبب شده تا اسراییل به گزینههای دیگری برای قطع این وابستگی روی آورد. اسراییل در سال 2011 نزدیک به 45% از گاز مورد نیاز خود را از مصر وارد کرد و همچنان به منابع گازی مصر وابسته است.
در ماه ژوئن دولت نتانیاهو اعلام کرده بود که با منابع جدید گازی در 20 سال آینده نزدیک به 60 میلیارد دلار روانۀ خزانۀ دولت خواهد شد. اسراییل در 10 سال اخیر، برای تولید برق خود تا 80% به ذغال سنگ و 20% به نفت وابسته است، اما با منابع جدید این ارقام در سال جدید به 60% گاز و 35% کربن تغییر خواهد کرد.
با بهره برداری از منابع گازی واقع در سواحل حیفا در اسراییل، معادلات گازی منطقه تغییر خواهد کرد.