گروه فرهنگی مشرق؛ در طول روز چهره های فرهنگی کشور هر کدام به فراخور جایگاهشان درباره
مشکلات، دغدغه ها و فعالیت های خود با رسانه های مختلف گفتگو می کنند. در
ادامه توجه شما را به برخی مصاحبه های انجام شده فرهنگی در روز چهارشنبه جلب می کنیم:
خانه سینما و گذشته که به عنوان نماینده ایران در اسکار انتخاب شده است با حواشی که داشت پای علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را به مجلس کشاند. در جلسه ای که وزیر ارشاد در کمسیون فرهنگی مجلس داشت گفت:
*در جلسهی کمیسیون فرهنگی شرکت کردیم و اعتراضاتی مبنی بر این که چرا خانه سینما باز شده است؟! مطرح شد و برخی اعضای کمیسیون معتقد بودند که ممکن است، غیر قانونی باشد. اما ما نمیخواهیم غیر از قانون عمل کنیم و ما طبق قانون عمل خواهیم کرد و معتقدیم این کاری که انجام شده است تاکنون طبق قانون بوده است.
*وزیر ارشاد همچنین در مورد معرفی فیلم «گذشته» به اسکار، توضیح داد: چند ماه قبل از تشکیل دولت جدید، این گروه 12 نفره انتخاب شده بودند و افرادی که انتخاب شدند، عموما حرفهای هستند و کارگردانهایی هستند که آشنا به مباحث فنی و محتوایی هستند.
*دولت اصلاحیهای به مجلس تقدیم میکند که براساس آن اصلاحیه هر مقدار که در مجلس تصویب شود و تخصیص داده شود، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم به استانها خواهد داد و با توجه به تنگناهای مالی که دولت دارد، باعث شده است، اصلاحیه تنظیم شود و در حال حاضر در مجلس مطرح است که انشاءالله امیدواریم تصویب شود.
با گذشت بیش از دو دهه از اتمام جنگ، شعر نسبت به دیگر گونههای ادبیات دفاع مقدس رمق و حضور چندانی در عرصه ندارد، گویی این شعر در حال افول است. هرچند شاعرانی جوان با دریچههای تازهای که گشودهاند، می توانند نجات بخش باشند.بیش از دو دهه از اتمام جنگ را پشت سر گذاشتهایم، آیا آثار درخور و شاخصی که یکهتاز ادبیات دفاع مقدس باشند، به عرصه ظهور رسیده است؟ آیا شاعران دفاع مقدس توانستهاند دین خود را به این ادبیات ادا کنند؟ برخی از شعرای متعهد به این سوال پاسخ گفتند که در ذیل مشاهده می کنید:
*عباس براتیپور: در زمان جنگ رویکرد شعرا بیشتر به مسائل جنگ اختصاص داشت، اکنون اکثر آثار شاخث شعر دفاع مقدس در همان زمان سروده شد، پس از اتمام جنگ دغدغه برای سرودن شعر دفاع مقدس کمرنگتر شد، البته موضوعاتی چون جانبازان، آزادگان و ... هنوز سوژههایی را برای سرودن اشعار در اختیار شاعران قرار میدادند، به ویژه جانبازان شیمیایی که در برههای بسیار در شعر دفاع مقدس جلوه کردند.
*برای نمونه اکنون مهمترین سوژهای که میتوان به آن توجه نشان داد، تفحص شهدا است، اینکه پس از سالها همچنان شهدای ما را پیدا میکنند و به کشور میآورند، احساسات خانوادههای شهدای مفقودالاثر، شهدای گمنام و سوژههایی چون «ننه علی» و... بهترین دستمایه برای خلق آثار تأثیرگذار در این زمینه است.
*حمیدرضا شکارسری اما بر خلاف براتیپور معتقد است که شعر دفاع مقدس دهه 80 و سالهای آغازین دهه 90 نه تنها رو به افول نرفته است، بلکه پختهتر و کمالیافتهتر شده است. طبیعی است هر چه از اوج بحرانهای اجتماعی و سیاسی فاصله بگیریم، آثار ادبی که در ارتباط مستقیم با آن بحران یا حادثه سروده میشوند، به لحاظ کمی رو به کاهش بگذارند، از سوی دیگر همه شاعران و نویسندگان بزرگ متفقالقول هستند که حوادث وزین اجتماعی و سیاسی بعد از پایان و بعد از اینکه در ذهن هنرمندان تهنشین شدند، تحلیل درست داده شده و تمام اجزا، کنج ها و زوایای ناپیدای آنها آشکار می شود، آنگاه است که شاعر و نویسنده میتواند آفرینشهای ماندگاری در آن زمینه داشته باشد.
*حسین اسرافیلی: پس از انقلاب و با آغاز جنگ تحمیلی، خود به خود شعر انقلاب و جنگ متولد شد و رشد یافت و این امری طبیعی بود که همه شاعران آن دوره به مقوله ادبیات دفاع مقدس بپردازند. در دوران جنگ این شاعران جوان بودند که با پرداختن به مسئله جنگ از منظرهای مختلف سنگر فرهنگ دفاع مقدس را در ادبیات بنا کردند اما امروز دیگر خبری از صدای توپ و تانک و اعزام نیروهای چند صد نفره به مناطق جنگی نیست، اما ارزشهای انقلاب و جنگ همواره پابرجاست و از بین نمیرود.
*محمد سعیدیراد دیگر شاعری است که معتقد است مقایسه شعر دفاع مقدس دهه 60 و 70 با شعر دفاع مقدس دهه 80 و 90 صحیح نیست، وی میگوید: هر دههای شعر مخصوص به خود را دارد، طبیعی است که دهه 60 که شاعران با جنگ به طور مستقیم در ارتباط بودند، شعرهای دفاع مقدس به لحاظ کمی در اوج باشند، اما در دهه 70 نیز شعر دفاع مقدس با رویکردی دیگر به حیات خود ادامه داد، پس از آن هر چه از سالهای اتمام جنگ فاصله گرفتیم، شعرا به سایر گونههای شعر نیز اشتیاق نشان دادند، و شعر کمتری درباره موضوع دفاع مقدس نوشته شد. اکنون نیز با گذر بیش از دو دهه از جنگ هنوز شاعران دفاع مقدس آثاری را در این زمینه خلق میکنند، که جنسشان با شعرهای دهههای گذشته متفاوت است.
*مصطفی محدثیخراسانی: که شعرهای بسیاری در حوزه دفاع مقدس دارند، معتقد است که شعر دفاع مقدس در دهه 80 و 90 جلوههای خود را تغییر داده است، وی میگوید: ضرورت دهه 60 ایجاب میکرده که شعر دفاع مقدس در ذهن و زبان شاعران جاری و ساری باشد، اما با اتمام جنگ و به وجود آمدن سنگرهای جدید فرهنگی همان طور که رزمندگان سنگر خود را عوض کردند، شعر دفاع مقدس نیز سنگر خود را عوض کرد.
*یوسفعلی میرشکاک برخلاف دیگر شاعران که افول شعر دفاع مقدس در دهه 80 را نسبی می دانند، به جد معتقد است که شعر دفاع مقدس در سالهای اخیر به شدت رو به افول و خاموشی گذاشته است. وی نبود حمایت از شعر و شاعران این عرصه را مهمترین دلیل بر این وضعیت عنوان میکند و میگوید: شعر مظلومترین هنرهاست و در میان گونههای شعر نیز شعر دفاع مقدس امروزه مظلوم واقع شده است، زمانی که حمایتی از شاعران دفاع مقدس نشود، در دورهای که دیگر خبری از جنگ و دفاع مقدس نیز نیست، کمتر شاعرای به سراغ این مضامین میرود.
*میرشکاک معتقد است که ادبیات دفاع مقدس در حوزه رمان و خاطرهنویس امروزه بسیار موفق است، اما دیگر نباید از شعر دفاع مقدس انتظار داشت که درخشش سالهای آغازین حیات خود را داشته باشد، شعرهایی که اکنون نیز تولید میشوند، به بهانه سالگرد شهادت شهدا، عملیاتهای بزرگ دفاع مقدس، سالروز فتح خرمشهر و ... سروده میشود که انگشت شمار هستند.