گروه فرهنگی مشرق - مراسم بزرگداشت حسن انوری محقق و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی عصر روز گذشته در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
* محقق: فن فرهنگ نویسی در میان مسلمانان و ایرانیان رواج داشته است
در ابتدای این مراسم مهدی محقق رئیس این انجمن در ابتدا با پرداختن به نقش زن در اسلام به زنان حکیمی در طول تاریخ اشاره کرد که باعث نوشتن کتاب‌های مهم توسط ابوریحان و ابن‌سینا شده‌اند.
وی در ادامه سخنانش درباره حسن انوری گفت: انوری فرهنگ سخن را در 8 جلد منتشر می‌کند و نشان می‌دهد که اهالی آذربایجان علاقه فراوانی به زبان فارسی داشته‌اند البته فن فرهنگ نویسی در میان مسلمانان و ایرانیان رواج داشته و مهم‌ترین فرهنگ عربی به عربی توسط ایرانیان نوشته شده است.
* صادقی: انوری خدمات بسیاری به زبان فارسی کرده است
سخنران دیگر این مراسم علی‌اشرف صادقی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی بود او به سابقه دوستی خودش با انوری اشاره کرد و که به بیش از نیم قرن می‌رسد و درباره ویژگی‌های این استاد زبان فارسی گفت: او انسان آزاده‌ای به تمام معنا، ملایم، مصاحب مطبوع و خیلی خوش‌فکر است و از نظر مسائل اجتماعی بسیار عدالت‌دوست، نوع‌دوست و عادل در قضاوت است و ذره‌ای تنگ‌نظری در او ندیده‌ام.
وی افزود: از نظر علمی انوری خدمات بسیاری به زبان فارسی کرده است البته هم‌میهن‌نان آذربایجانی ما همواره در این راستا پیشقدم بوده‌اند و چندین استاد برجسته زبان فارسی از آن خط برخواسته‌اند.
صادقی اظهار داشت: انوری سال‌های سال استاد دانشگاه تربیت مدرس بوده شاگردان بسیاری تربیت کرده، کتاب‌های بسیاری درباره آموزش زبان فارسی نوشته، تصحیح‌های متون ارزشمندی را در کارنامه دارد، حداقل تألیف 5 حرف لغت‌نامه دهخدا کار اوست، کتاب‌هایی در دستور زبان فارسی دارد که در دانشگاه و مدارس تدریس می شود در مورد حافظ کتاب بسیار خوبی نوشته است و بالاخره فرهنگ سخن را منتشر کرده که انتشارات سخن کار انتشارش را برعهده داشته است.
این استاد دانشگاه درباره فرهنگ سخن اظهار داشت: فرهنگ‌های قبل از آن از نظر متن دچار ضعف بودند اما این اولین فرهنگ روشمند فارسی است که انوری با کمک عده‌ای از جوانان با متد امروزی کار را به بهترین نقش به سرانجام رساندند و در مجموع حسن انوری 60 جلد کتاب دارد.
* کم‌شدن پایان‌نامه‌های دستور زبان فارسی نشانه خوبی نیست
سخنران دیگر این مراسم غلامعلی حدادعادل بود. حدادعادل در ابتدای سخنانش گفت: من از چند جهت برای انوری احترام قائلم؛ اول اینکه توجه بسیار زیادی به زبان دستور زبان فارسی داشته است چون دستور زبان در حکم استخوان‌بندی بدن انسان است و به زبان استواری می‌بخشد و هرگاه توجه به دستور زبان کم شود باید درباره آن زبان احساس خطر کرد و من در سال‌های اخیر چنین احساسی را نسبت به زبان فارسی دارم چون تعداد پایان‌نامه‌های مربوط به دستور زبان در رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها بسیار کم شده است و این علامت خوبی نیست.
وی افزود: از جمله نشانه‌هایی که نشان می‌دهد که یک زبان زنده است اهتمام ادبای آن به دستور زبان است و انوری چنین تشخیصی را داشته که سال‌های سال وقت خود را صرف نوشتن دستور زبان برای دانشجویان و دانش‌آموزان کرده است.
حدادعادل گفت: جهت دیگری که مزید ارادت من به انوری است انتشار فرهنگ سخن است. اگر در هر فصل به لیست کتاب‌های منتشر شده در اروپا نگاه کنید تعدادی فرهنگ لغت جدید در زبان انگلیسی می‌بینید و این نشان دهنده زنده این زبان و توسعه آن است اگر در کشور ما 30 تا 40 سال بگذرد و برای زبان فارسی با این عظمت فرهنگ لغت تعریف نشود جای نگرانی دارد. اینجاست که بزرگی کار انوری مشخص می‌شود.
* انوری معطل دستگاه‌های دولتی و بودجه نماند
وی افزود: انوری معطل دستگاه‌های دولتی و بودجه نماند و با یک مرد ناشر مثل خودش یعنی آقای علمی که او هم عاشق زبان فارسی دست به کار شد و به همت انوری فرهنگ سخن ظرف 8 سال تألیف شد و بعد از سال‌ها زبان فارسی صاحب یک لغت‌نامه به‌روز شد.
این نماینده مجلس گفت: همان ابتدای چاپ فرهنگ سخن رهبر انقلاب این مجموعه را در نمایشگاه کتاب دید و بر آن تأمل کرده بود و خوشحالی خودش را از انتشار چنین فرهنگ لغتی اعلام کرده بود و چند بار هم جداگانه به من گفتند که فرهنگ سخن کار بسیار ارزشمندی است.
وی با اشاره به تألیف فرهنگ جامع در گروه فرهنگ‌نویسی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی اظهار داشت: الان 19 سال است که بر روی انتشار این مجموعه کار می‌شود و تجربه دکتر انوری قطعاً در کار امروز ما بسیار مفید است و انضباط او روشی را به ما آموخت که وارد دوره‌ای شدیم که به فرهنگ‌نویسی به عنوان یک علم نگاه می‌کنیم.
حدادعادل در پایان سخنانش اظهار داشت: ما به وجود انوری و دیگر استادانی که از آذربایجان برخاسته‌اند و چراغ زبان فارسی را افروخته‌اند افتخار می‌کنیم و عشق مردم آذربایجان به فارسی عشقی استوار است و آذربایجان همچنان سر ایران و پاسدار زبان فرهنگ ایرانی خواهد بود.
در ادامه برنامه علی موسوی گرمارودی شعری خطاب به سعدی خواند؛ سخنرانان دیگر این مراسم حسن رضایی باغ‌بیدی عضو پیوسته فرهنگستان و توفیق سبحانی معاون انجمن آثار و مفاخر فرهنگی بود. سپس از حسن انوری با اهدای لوح تقدیر و هدایای تقدیر شد.
* اهمیت زبان فارسی برای کسی که زبان مادری‌اش نیست
در پایان این مراسم حسن انوری به ایراد سخنانی پرداخت و گفت: این مراسم بزرگداشت زبان فارسی است و علاقه من به زبان فارسی از زمانی شروع شد که در 10 سالگی مادرم یک غزل حافظ را به من تلقین کرد و همین شیفتگی باعث شد که من سال‌ها در دانشگاه درس بخوانم 30 سال در مدرسه دهخدا کار کنم و 60 سال هم در دانشگاه‌ها شیفته‌وار در خدمت زبان فارسی باشم.
وی در ادامه سخنانش به این پرسش پاسخ داد که چرا زبان فارسی برای او که زبانی مادری‌اش فارسی نیست اینقدر مهم است و اظهار داشت: زبان فارسی زبان تفاهم من با دیگر اقوام ایرانی است. همچنین راه دستیابی به تاریخ مهم کشورم است و این زبان روزی زبان بین‌المللی بوده و به این زبان آثار شاهکار دنیا چون شاهنامه و دیوان شمس و اشعار سعدی و حافظ خلق شده است و علاه بر آن این زبان بسیار شیرین است و عرفان ایرانی را به وجود آورده است و تنها من نیستم که شیفته این زبانم و شهادت می‌دهم که اکثر اهالی آذربایجان فارسی را دوست دارند و هم‌اکنون بیش از 60 درصد استادان زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها از آذربایجان هستند. در تاریخ هم اهالی آذربایجان در فرهنگ‌نویسی فارسی پیشقدم بوده‌اند.
وی در ادامه سخنانش پیشقدم بودن ایرانیان در فرهنگ‌نویسی پرداخت و به دو فرهنگ به زبان پهلوی اشاره کرد که مادر فرهنگ‌های نوین است و گفت: ملتی که فرهنگ روزآمد و متناسب نداشته باشد از پیشرفت عقب می‌ماند نیاز به فرهنگ لغت یک نیاز مدنی است.
پایان‌بخش سخنان انوری توجه او به ضرورت تألیف فرهنگ لغت برای کودکان بود که خود این استاد دانشگاه نیز فرهنگ لغت فارسی را برای کودکان تألیف کرده است.
* محقق: فن فرهنگ نویسی در میان مسلمانان و ایرانیان رواج داشته است
در ابتدای این مراسم مهدی محقق رئیس این انجمن در ابتدا با پرداختن به نقش زن در اسلام به زنان حکیمی در طول تاریخ اشاره کرد که باعث نوشتن کتاب‌های مهم توسط ابوریحان و ابن‌سینا شده‌اند.
وی در ادامه سخنانش درباره حسن انوری گفت: انوری فرهنگ سخن را در 8 جلد منتشر می‌کند و نشان می‌دهد که اهالی آذربایجان علاقه فراوانی به زبان فارسی داشته‌اند البته فن فرهنگ نویسی در میان مسلمانان و ایرانیان رواج داشته و مهم‌ترین فرهنگ عربی به عربی توسط ایرانیان نوشته شده است.
* صادقی: انوری خدمات بسیاری به زبان فارسی کرده است
سخنران دیگر این مراسم علی‌اشرف صادقی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی بود او به سابقه دوستی خودش با انوری اشاره کرد و که به بیش از نیم قرن می‌رسد و درباره ویژگی‌های این استاد زبان فارسی گفت: او انسان آزاده‌ای به تمام معنا، ملایم، مصاحب مطبوع و خیلی خوش‌فکر است و از نظر مسائل اجتماعی بسیار عدالت‌دوست، نوع‌دوست و عادل در قضاوت است و ذره‌ای تنگ‌نظری در او ندیده‌ام.
وی افزود: از نظر علمی انوری خدمات بسیاری به زبان فارسی کرده است البته هم‌میهن‌نان آذربایجانی ما همواره در این راستا پیشقدم بوده‌اند و چندین استاد برجسته زبان فارسی از آن خط برخواسته‌اند.
صادقی اظهار داشت: انوری سال‌های سال استاد دانشگاه تربیت مدرس بوده شاگردان بسیاری تربیت کرده، کتاب‌های بسیاری درباره آموزش زبان فارسی نوشته، تصحیح‌های متون ارزشمندی را در کارنامه دارد، حداقل تألیف 5 حرف لغت‌نامه دهخدا کار اوست، کتاب‌هایی در دستور زبان فارسی دارد که در دانشگاه و مدارس تدریس می شود در مورد حافظ کتاب بسیار خوبی نوشته است و بالاخره فرهنگ سخن را منتشر کرده که انتشارات سخن کار انتشارش را برعهده داشته است.
این استاد دانشگاه درباره فرهنگ سخن اظهار داشت: فرهنگ‌های قبل از آن از نظر متن دچار ضعف بودند اما این اولین فرهنگ روشمند فارسی است که انوری با کمک عده‌ای از جوانان با متد امروزی کار را به بهترین نقش به سرانجام رساندند و در مجموع حسن انوری 60 جلد کتاب دارد.
* کم‌شدن پایان‌نامه‌های دستور زبان فارسی نشانه خوبی نیست
سخنران دیگر این مراسم غلامعلی حدادعادل بود. حدادعادل در ابتدای سخنانش گفت: من از چند جهت برای انوری احترام قائلم؛ اول اینکه توجه بسیار زیادی به زبان دستور زبان فارسی داشته است چون دستور زبان در حکم استخوان‌بندی بدن انسان است و به زبان استواری می‌بخشد و هرگاه توجه به دستور زبان کم شود باید درباره آن زبان احساس خطر کرد و من در سال‌های اخیر چنین احساسی را نسبت به زبان فارسی دارم چون تعداد پایان‌نامه‌های مربوط به دستور زبان در رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها بسیار کم شده است و این علامت خوبی نیست.
وی افزود: از جمله نشانه‌هایی که نشان می‌دهد که یک زبان زنده است اهتمام ادبای آن به دستور زبان است و انوری چنین تشخیصی را داشته که سال‌های سال وقت خود را صرف نوشتن دستور زبان برای دانشجویان و دانش‌آموزان کرده است.
حدادعادل گفت: جهت دیگری که مزید ارادت من به انوری است انتشار فرهنگ سخن است. اگر در هر فصل به لیست کتاب‌های منتشر شده در اروپا نگاه کنید تعدادی فرهنگ لغت جدید در زبان انگلیسی می‌بینید و این نشان دهنده زنده این زبان و توسعه آن است اگر در کشور ما 30 تا 40 سال بگذرد و برای زبان فارسی با این عظمت فرهنگ لغت تعریف نشود جای نگرانی دارد. اینجاست که بزرگی کار انوری مشخص می‌شود.
* انوری معطل دستگاه‌های دولتی و بودجه نماند
وی افزود: انوری معطل دستگاه‌های دولتی و بودجه نماند و با یک مرد ناشر مثل خودش یعنی آقای علمی که او هم عاشق زبان فارسی دست به کار شد و به همت انوری فرهنگ سخن ظرف 8 سال تألیف شد و بعد از سال‌ها زبان فارسی صاحب یک لغت‌نامه به‌روز شد.
این نماینده مجلس گفت: همان ابتدای چاپ فرهنگ سخن رهبر انقلاب این مجموعه را در نمایشگاه کتاب دید و بر آن تأمل کرده بود و خوشحالی خودش را از انتشار چنین فرهنگ لغتی اعلام کرده بود و چند بار هم جداگانه به من گفتند که فرهنگ سخن کار بسیار ارزشمندی است.
وی با اشاره به تألیف فرهنگ جامع در گروه فرهنگ‌نویسی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی اظهار داشت: الان 19 سال است که بر روی انتشار این مجموعه کار می‌شود و تجربه دکتر انوری قطعاً در کار امروز ما بسیار مفید است و انضباط او روشی را به ما آموخت که وارد دوره‌ای شدیم که به فرهنگ‌نویسی به عنوان یک علم نگاه می‌کنیم.
حدادعادل در پایان سخنانش اظهار داشت: ما به وجود انوری و دیگر استادانی که از آذربایجان برخاسته‌اند و چراغ زبان فارسی را افروخته‌اند افتخار می‌کنیم و عشق مردم آذربایجان به فارسی عشقی استوار است و آذربایجان همچنان سر ایران و پاسدار زبان فرهنگ ایرانی خواهد بود.
در ادامه برنامه علی موسوی گرمارودی شعری خطاب به سعدی خواند؛ سخنرانان دیگر این مراسم حسن رضایی باغ‌بیدی عضو پیوسته فرهنگستان و توفیق سبحانی معاون انجمن آثار و مفاخر فرهنگی بود. سپس از حسن انوری با اهدای لوح تقدیر و هدایای تقدیر شد.
* اهمیت زبان فارسی برای کسی که زبان مادری‌اش نیست
در پایان این مراسم حسن انوری به ایراد سخنانی پرداخت و گفت: این مراسم بزرگداشت زبان فارسی است و علاقه من به زبان فارسی از زمانی شروع شد که در 10 سالگی مادرم یک غزل حافظ را به من تلقین کرد و همین شیفتگی باعث شد که من سال‌ها در دانشگاه درس بخوانم 30 سال در مدرسه دهخدا کار کنم و 60 سال هم در دانشگاه‌ها شیفته‌وار در خدمت زبان فارسی باشم.
وی در ادامه سخنانش به این پرسش پاسخ داد که چرا زبان فارسی برای او که زبانی مادری‌اش فارسی نیست اینقدر مهم است و اظهار داشت: زبان فارسی زبان تفاهم من با دیگر اقوام ایرانی است. همچنین راه دستیابی به تاریخ مهم کشورم است و این زبان روزی زبان بین‌المللی بوده و به این زبان آثار شاهکار دنیا چون شاهنامه و دیوان شمس و اشعار سعدی و حافظ خلق شده است و علاه بر آن این زبان بسیار شیرین است و عرفان ایرانی را به وجود آورده است و تنها من نیستم که شیفته این زبانم و شهادت می‌دهم که اکثر اهالی آذربایجان فارسی را دوست دارند و هم‌اکنون بیش از 60 درصد استادان زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها از آذربایجان هستند. در تاریخ هم اهالی آذربایجان در فرهنگ‌نویسی فارسی پیشقدم بوده‌اند.
وی در ادامه سخنانش پیشقدم بودن ایرانیان در فرهنگ‌نویسی پرداخت و به دو فرهنگ به زبان پهلوی اشاره کرد که مادر فرهنگ‌های نوین است و گفت: ملتی که فرهنگ روزآمد و متناسب نداشته باشد از پیشرفت عقب می‌ماند نیاز به فرهنگ لغت یک نیاز مدنی است.
پایان‌بخش سخنان انوری توجه او به ضرورت تألیف فرهنگ لغت برای کودکان بود که خود این استاد دانشگاه نیز فرهنگ لغت فارسی را برای کودکان تألیف کرده است.
