به گزارش مشرق، سردار محمد درودیان که در «نشست نقش مردم در دفاع‌مقدس و انعکاس آن در حوزه آثار منتشر شده» در سالن «یاس» بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران سخن می‌گفت،افزود:خاطره‌نگاری جنگ 9 ماه پس از حمله عراق به ایران آغاز شد. تقریبا خردادماه سال 60 بود که این مسئله عملی شد. در آن زمان دو موضوع حمله و تجاوز عراق به ایران و مقاومت مردمی مسئله مهمی در خاطره‌نگاری به شمار می‌آمد به گونه‌ای که 700 نوار در آن زمان ضبط شد.به عنوان مثال خودم پنج ساعت با شهید «بهروز مرادی» درباره مقاومت و اشغال شهر خرمشهر گفت‌وگو داشتم.آن زمان پرداختن به این دو مبحث بسیار قابل توجه بود چرا که لایه‌های مختلف جامعه را به خود درگیر کرده بود. بین تجاوز عراق از محورهای مختلف به ایران و مقاومت و نقش مردم در شهرها،مبحث دوم یعنی مقاومت، مسئله اصلی بود.

وی ادامه داد:پس از این دو مسئله با رویکرد تحقیقاتی و روند جنگ مناقشات و دردهای سیاسی نیز به این حوزه ورود پیدا کرد به عنوان مثال مناقشات دوران بنی‌صدر یکی از بحث‌های بوجود آمده در این حوزه بود و آن زمان که بنی‌صدر از صحنه سیاسی حذف شد سپاه که شکل نامنظمی داشت به ساختاری منظم تبدیل شد.

درودیان ادامه داد:زمانی که به آثار منتشر شده در رابطه با جنگ تحمیلی نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که آثاری که مقاومت مردم را مطرح کرده‌اند بسیار کم هستند و رویکرد سیاسی-اجتماعی در آن‌ها دیده نمی‌شود.اگر قرار است شاهد بازتاب لایه‌های مختلف جنگ در حوزه نشر باشیم لازم است پیش‌زمینه‌های فهم اولی خود را از جنگ ارتقا دهیم چرا که وقتی فهم ما در برابر تجاوز عراق، دفاع است،رویکردهای پرداختن به مسئله جنگ نیز تفاوت پیدا می‌کند و متأثر از تغییر شرایط در جنگ خواهد شد. به عنوان مثال کتاب «نبرد در شرق بصره» رویکرد جنگی دارد و نسبت به آنچه که آن را مقاومت می‌نامیم تحول یافته است.

درودیان با اشاره به اینکه حلقه مفقوده در رابطه با جنگ این است که باید نقش جنگ در آن بازتاب داشته باشد، گفت: دفاع مقدس عمل ما در مقابل عراق بوده است اما در حقیقت آنچه که بین دو کشور به وقوع پیوسته است یک جنگ است، اما از آنجایی که ما نتوانسته‌ایم مسائل بعد از جنگ را به درستی صورت‌بندی کنیم همواره مباحث مربوط به جنگ محدود به جنبه مقاومت و دفاعی آن بوده است این در حالی است که ما باید احتمال وقوع جنگ دیگری را بدهیم بنابراین باید از تجربه‌های استراتژیک و نظامی جنگ بهره‌مند بشویم. اما آنچه از جنگ در ذهن ما سیطره یافته است تعریف ناقصی از آنچه که در هشت سال دفاع مقدس اتفاق افتاده است، می‌باشد که باید آن‌ها را در چارچوب مفاهیم جنگ معرفی کنیم. در این زمینه موفق نبوده‌ایم که تولید ادبیات کنیم و مفهوم دفاع را از سطح مقاومت به بهره‌مندی‌های استراتژیک ارتقا دهیم.

این پژوهشگر افزود: ماهیت جنگ بعد از فتح خرمشهر تغییر کرد. در آن زمان اگر صدام را ساقط می‌کردیم برای همیشه از همان زمان حرف اول را در منطقه می‌زدیم. از همین رو نباید باب فهم را از آنچه که امام (ره) درباره «نوشیدن جام زهر» عنوان کرد برخود ببندیم که مبادا به فلان کس یا فلان ارگان بربخورد. اگر می‌خواهیم آنچه که در گذشته به عنوان جنگ رخ داده است، بار دیگر اتفاق نیافتد باید جنگ هشت ساله را جنگ فرض کنیم. مفهوم این جمله این نیست که انگیزه‌ها و نیت‌ها تغییر کند چرا که رویکرد ما در جنگ همیشه دفاع است بنابراین تاز زمانی که فهمی که از جنگ در ذیل دفاع مقدس داریم به یک راهبرد و استراتژیک تبدیل نشود جنگ را درک نکرده‌ایم. از دهه 70 آمریکا و اسرائیل ما را تهدید می‌کنند که به شما حمله می‌کنیم. برای اینکه با بحث غافل‌گیری مواجه نشویم باید از آموزه‌های بازدارندگی جنگ استفاده کنیم و این‌ها درس‌هایی هستند که باید از دفاع مقدس بگیریم.

درودیان با اشاره به نگاه امروزی‌ به درون‌مایه هشت سال دفاع مقدس گفت: این نگاه امروز که درون‌مایه ما را نسبت به دفاع مقدس تشکیل داده است چیزی نیست که در آینده به درد ما بخورد. منظور من بهره‌برداری‌های فرهنگی از دفاع مقدس نیست بلکه کاربرد دفاعی آن را می‌گویم. ثمره دفاعی جنگ باعث شده است که 35 سال مشروعیت نظام و قدرت آن متأثر از حضور مردم در جنگ باشد و این قدرتی که اکنون تثبیت شده است در امتداد همان دو موضوع اصلی است که در ابتدای سخنانم به آن اشاره کردم. جنگ هشت ساله ظرفیت بسیار عظیمی برای ایران به شمار می‌آید که اگر 100 سال دیگر از آن بهره‌مند شویم باز ما را تأمین خواهد کرد. از طرفی، وقتی دفاع مقدس می‌گوییم داریم به ظرفیت‌های اصلی جنگ «حشو» می‌زنیم.

به گزارش ایسنا،در بخش دیگر این نشست گل‌علی بابایی رئیس سازمان سازمان هنری و ادبیات دفاع مقدس من اشاره به نقش مردم در دفاع‌مقدس گفت:هیچ ارگان نظامی نمی‌تواند ادعا کند که به تنهایی در جنگ حضور داشته است و مردم نقشی ایفا نکردند، اما متأسفانه نتوانسته‌ایم از حضور مردم در جنگ بهره‌مند شویم و آن‌ها را در آثار ادبی بگنجانیم،این در حالی است که کشورهایی مانند روسیه و آلمان به خوبی در این زمینه عمل کرده‌اند.

وی افزود: از همین رو باید فرماندهان و پیشکسوتان هر استان در رابطه با نقش مردم استان خودشان دست به قلم بشوند و نقش آن‌ها را بیان کنند والا اگر کسی دیگر بخواهد نقش آن‌ها را بنویسد، تاریخ حضورشان با تشتط همراه خواهد شد.