به گزارش مشرق به نقل از مهر، افزايش تحولات سياسي در کشورهاي نفت خيز شمال آفريقا همچون ليبي و الجزاير و احتمال گسترش اين ناآرامي ها به برخي از کشورهاي حاشيه خليج فارس همچون کويت، بحرين، عمان، عربستان سعودي و يمن منجر به افزايش بي سابقه بهاي جهاني نفت خام در دو هفته گذشته شده است.

بر اساس گزارش روز گذشته دبيرخانه اوپک، قيمت سبد نفتي سازمان اوپک با افزايشي چند دلاري در مدت چند ساعت به 105 دلار و 88 سنت افزايش يافته است و همزمان با کاهش توليد و صادرات نفت ليبي بهاي طلاي سياه در بازار اروپا هم دستخوش نوسانهاي متعددي شده است.
روز گذشته بهاي نفت برنت درياي شمال به 110 دلار و 23 سنت افزايش يافت و حتي برخي از منابع خبري از افزايش قيمت اين نفت خام به 115 دلار خبر مي دهند. در بازار ايالامت متحده آمريکا هم بهاي نفت دبليو.تي.آي به مرز يکصد دلار به ازاي هربشکه نزديک شده است.
اما با افزايش قيمت سبد نفتي اوپک بهاي نفت خام صادراتي ايران هم افزايش قابل توجه اي در روزهاي گذشته داشته است به طوري که قيمت سبد نفت ايران پس از گذشته سه سال در آخرين ساعات روز گذشته به بيش از 103 دلار افزايش يافته است که پيش بيني مي شود روند صعودي قيمت طلاي سياه ايران در روزهاي آينده هم به روند صعودي خود ادامه دهد.
گمانه زني هاي کارشناسان بين المللي حاکي از آن است که در صورت ادامه تحولات سياسي بهاي جهاني نفت به ويژه در بازار اتحاديه اروپا از مرز 140 دلار عبور خواهد کرد و رکوردهاي جديد قيمتي براي اين کالاي استراتژيک به ثبت مي رسد.

ليبي و الجزاير متهم رديف اول افزايش بهاي طلاي سياه
به گزارش مهر، بررسي وضعيت عرضه و تقاضا در بازارهاي جهاني نفت نشان مي دهد که در شرايط فعلي نقش عوامل ژئوپولوتيکي و غير بنيادين بيش از عنصر ديگري در نوسانهاي بازار نفت تاثير گذار است.
پيش بيني موسسات بين المللي براي سه ماهه نخست سال 2011 ميلادي حاکي از آن است که همزمان با کاهش دو ميليون بشکه براي تقاضاي فصلي نفت به ويزه در اروپا و آمريکاي جنوبي با توجه به گرم شدن هوا، تقاضاي جهاني براي نفت خام حدود يک ميليون بشکه در روز افزايش مي يابد و از 85.6 به 86.6 ميليون بشکه در روز خواهد رسيد.
در اين مدت ميزان عرضه نفت توسط کشورهاي غير عضو اوپک روزانه 300 هزار بشکه و نفت کشورهاي عضو اوپک حدود 500 هزار بشکه افزايش مي يابد و در اين صورت عملا بازار بايد با مازاد عرضه و کاهش قيمتهاي نفت مواجه شود.
در حال حاضر به اعتقاد کارشناسان بين المللي تحولات سياسي در ليبي و الجزاير به عنوان دو عضو سازمان اوپک و نگراني از توقف کامل صادرات نفت ليبي (حدود يک ميليون بشکه در روز) منجر به افزايش معاملات سفته بازان در بازار جهاني نفت شده است.
خروج برخي از شرکتهاي اروپايي و چند مليتي در ليبي هم همچون OMV اتريش، اني ايتاليا، برتيش پتروليوم انگليس، شرکت انگليسي- هلندي شل، توتال فرانسه، رپسول اسپانيا و چند شرکت آمريکايي از ليبي و نامشخص بودن زمان بازگشت و آغاز فعاليتهاي مجدد اين شرکتها در ليبي هم به افزايش نگراني درباره وضعيت عرضه نفت دامن زده است.
يکي ديگر از عومل افزايش بي سابقه بهاي طلاي سياه در روزهاي اخير اظهار نظر اعضاي مختلف اوپک مبني بر عدم افزايش توليد نفت خام اين سازمان بوده است هر چند برخي از کشورهاي عضو اوپک همچون عربستان اعلام کرده اند که در صورت وخامت اوضاع ميزان عرضه نفت مازاد خود به بازار را افزايش خواهند داد.

در همين حال محمد علي خطيبي نماينده ايران در اوپک با بيان اينکه ناآرامي ها در خاورميانه، شمال آفريقا و افزايش قيمتهاي جهاني نفت خام شرايط بسيار بي ثباتي را براي اوپک ايجاد کرده است، معتقد است: اوپک نمي تواند در اين باره اقدامي انجام دهد و براي هر گونه اقدامي نياز به يک شرايط با ثبات و آمارهاي دقيق درباره تقاضا و ذخيره سازي ها دارد.
به گفته وي در چنين شرايط نا آرامي و بي ثباتي اوپک نمي تواند تصميم گيري درست و دقيقي داشته باشد و بايد آمارهاي دقيقي در خصوص ميزان کاهش توليد و عرضه نفت داشته باشيم زيرا اوپک نمي تواند هر روز بر اساس تحولات جديد سياسي جهان تصميم گيري کند .
در کنار تحولات ژئوپوليتيکي، مسائل مالي و اقتصادي هم بازارهاي جهاني نفت خام را متاثر کرده است به طوري که بانک مرکزي اروپا هفته جاري شدار داده است: فشارهاي تورمي به شدت رشد و رونق اقتصادي منطقه يورو را تهديد مي‌کند.
بر اين اساس بانک مرکزي اروپا براي کنترل نرخ تورم و رساندن اين نرخ به کمتر از 2 درصد بايد در سياستهاي پولي خود تجديد نظر کند و نرخ بهره بانکي خود را در ماه‌هاي آينده افزايش دهد.
اين در حالي است که نرخ تورم منطقه يورو در ماه ژانويه 2011 ميلادي به بيش از 2.4درصد رسيد که اين رقم در 26 ماه گذشته بي‌سابقه بوده است. پيش‌بيني مي‌شود نرخ تورم اروپا تا پايان سال جاري ميلادي با اقدامات بانک مرکزي اروپا به 1.8 درصد کاهش يابد. کارشناسان اقتصادي معتقدند بانک مرکزي اروپا تا 6 ماه آينده مجبور به افزايش نرخ بهره بانکي به 1.25 درصد خواهد شد.
افزايش بدهي‌هاي دولت توکيو و مشکلات سياسي در اين کشور آسيايي که منجر به کاهش رتبه اعتباري ژاپن شده يکي ديگر از دلاييل رشد بهاي جهاني نفت به ويژه در بازارهاي شرق آسيا بوده است به طوري که بدهي‌هاي دولت ژاپن به بيش از 200 درصد توليد ناخالص داخلي رسيده که اين بالاترين ميزان در کشورهاي صنعتي به شمار مي‌آيد.
گزارشهاي رسمي حاکي از آن است که کاهش ميزان توليد ناخالص داخلي ژاپن در سال 2010 ميلادي نسبت به چين بوده و از اين رو ژاپن پس از چين به جايگاه سوم اقتصاد بزرگ جهان سقوط کرده است.
از سوي ديگر، پيش‌بيني مي‌شود بدهي دولت ژاپن تا سال 2012 ميلادي به بيش از 210 درصد توليد ناخالص افزايش يابد که اين موضوع تاثير رواني خود در بازار استراتژيک ترين کلاي جهان را بر جاي گذاشته است.

افزايش قيمت بنزين و گازوئيل در بازار خليج فارس
تحولات قيمتي در بازار نفت در بهاي فرآورده هاي مختلف نفتي هم تاثير گذار بوده است به طوري که مطابق با گزارش رسمي موسسات بين المللي بهاي هر تن بنزين سوپر در بازار خليج فارس به 968 دلار، گازوئيل به 879 دلار و سوخت جت به 974 دلار افزايش يافته است.
در بازار سنگاپور، اختلاف قيمت اين فرآورده نفتي با نفت‌خام شاخص دبي به دليل تقاضا براي آن از سوي نيروگاه‌ها و کاهش عرضه نفت‌ کوره به حدود 4 دلار در هر بشکه رسيده است.
علاوه بر اين، در اروپا همين اختلاف به کمترين سطح از ماه نوامبر سال 2010 ميلادي تاکنون رسيده است، زيرا علاوه بر اينکه نرخ اجاره نفتکش‌هاي مخصوص حمل فرآورده‌هاي نفتي با افزايش روبرو شده، قيمت نفت‌ کوره نيز به دليل افزايش تقاضا بالاتر رفته است.
عامل اصلي رونق بازار نفت‌ کوره در آسيا مي‌تواند افزايش تقاضاي آن از سوي نيروگاه‌هاي کره‌ جنوبي، ژاپن و پاکستان باشد. شرکت نفت پاکستان حدود 1/1 ميليون تن از اين فرآورده نفتي را براي استفاده در نيروگاه‌هاي خود به مدت چهار ماه از ژانويه تا مارس خريداري کرده است. اردن نيز به دليل قطع انتقال گاز در يکي از خطوط لوله اين کشور، 150 هزار تن نفت‌کوره را خريداري کرده است.
همين امر سطح ذخاير نفت‌کوره در سنگاپور را براي دومين بار از سال 2010 ميلادي تاکنون با کاهش روبرو کرده و اين بار در ماه فوريه با کاهش محسوس به 9/16 ميليون بشکه رسانده است. در ژاپن، نيروگاه‌هاي برق سرزمين آفتاب تابان در ماه ژانويه به دليل سرماي شديد هوا تقريبا 50 درصد افزايش مصرف نفت‌کوره نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته اند.
در سنگاپور هم فروش نفت‌کوره به نفت‌کش‌ها در ماه ژانويه به رکورد جديد 3.64 ميليون تن رسيد که نسبت به ماه دسامبر و مدت مشابه سال گذشته ميلادي به ترتيب 4.3 و 13.4 درصد افزايش داشته است.