ویژه نامه ضیافت مشرق - دکتر محمدصادق کوشکی در مورد اینکه چرا با وجود اصرار مردم در بیعت با امیرمومنان حضرت علی (ع) از فرمانهای ایشان برای اموری مثل جهاد و ... طفره می رفتند و ایشان را تنها گذاشتند؟ گفت: مهمترین دلیلی که حالا نه فقط در مورد حضرت امیر(ع) بلکه در مورد همه پیشوایان و ائمه حق که از جانب مردم تنها گذاشته شدند و از آنها پیروی نکردند و شاهد بودیم که در مقاطعی حتی در برابرشان موضع گرفتند این بود که پیروی کردن ائمه حق یا اولیای حق یعنی حرکت در مسیر فرامین الهی با غرایز و خواسته ها و طبیعت انسان متضاد و مغایرت دارد.
وی افزود: بنابراین اکثر مردم بنا به تعریفی که قرآن بیان داشته اهل تعقل و تشخیص مصالح خودشان نیستند. معمولا به دنبال این هستند که غرایز و خواسته های طبیعی خودشان را ارضا کنند که ارضای این غرایز و خواسته های طبیعی نقطه متقابل پیمودن مسیر الهی است. معلوم است که مردم زمانه حضرت امیر(ع) هم از این قاعده و سنت الهی مستثنی نبودند.
کوشکی در مورد اینکه چرا آنهایی که با امام علی(ع) مخالف بودند بعد از شهادت ایشان با امام حسن(ع) بیعت کردند هم بیان کرد: آنها می دانستند که حاکمیت ائمه(ع) در مجموع مصالح آنها را به دلیل عدالت و عدم تبعیض بین مردم جامعه تأمین می کند ولی حال و حوصله مقاومت را هم نداشتند که برای به دست آوردن و حفظ مصالح خودشان از طریق حکومت حق، پافشاری و مجاهده کنند.
وی یادآور شد: آنها حکومت حق را دوست داشتند، اما مقاومت در راه موفقیت و حکومت حق را دوست نداشتند. به همین خاطر می دانستند که امام علی(ع) یا امام حسن(ع) حاکمان مطلوبی هستند، اما خودشان حال و حوصله و انگیزه حمایت از حاکمان حق را نداشتند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی در مورد اینکه چرا خیلی از مردم به مقام ولایت و امامت امام علی(ع) توجه نکردند هم تصریح کرد: نکته این است که در آن مقطع تاریخی نگاه مردم به نخبگان است و نخبگان حسب منافع سیاسی و قبیله ای خودشان تصمیم می گرفتند. منافع سیاسی و قبیله ای در اقدام و خلافت حضرت امیر(ع) نبود.
کوشکی در مورد اینکه چرا مردم آن زمان شناختی از امیرالمومنین(ع) نداشتند مگر احادیث و روایات را در مورد ایشان نشنیده بودند هم تصریح کرد: بله شنیده بودند، اما به تعبیر قرآن اکثر مردم اهل عقلانیت و اهل بررسی تحقیق و پژوهش نیستند، معمولا تبلیغات و آنچه را که می شنوند را باور می کنند. از همین نقطه ضعف هم حکومت اموی برای تخریب و ترور شخصیت حضرت امیر(ع) در بین شهروندان و مردم آن مقطع تاریخی استفاده می کرد.
وی افزود: بنابراین اکثر مردم بنا به تعریفی که قرآن بیان داشته اهل تعقل و تشخیص مصالح خودشان نیستند. معمولا به دنبال این هستند که غرایز و خواسته های طبیعی خودشان را ارضا کنند که ارضای این غرایز و خواسته های طبیعی نقطه متقابل پیمودن مسیر الهی است. معلوم است که مردم زمانه حضرت امیر(ع) هم از این قاعده و سنت الهی مستثنی نبودند.
کوشکی در مورد اینکه چرا آنهایی که با امام علی(ع) مخالف بودند بعد از شهادت ایشان با امام حسن(ع) بیعت کردند هم بیان کرد: آنها می دانستند که حاکمیت ائمه(ع) در مجموع مصالح آنها را به دلیل عدالت و عدم تبعیض بین مردم جامعه تأمین می کند ولی حال و حوصله مقاومت را هم نداشتند که برای به دست آوردن و حفظ مصالح خودشان از طریق حکومت حق، پافشاری و مجاهده کنند.
وی یادآور شد: آنها حکومت حق را دوست داشتند، اما مقاومت در راه موفقیت و حکومت حق را دوست نداشتند. به همین خاطر می دانستند که امام علی(ع) یا امام حسن(ع) حاکمان مطلوبی هستند، اما خودشان حال و حوصله و انگیزه حمایت از حاکمان حق را نداشتند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی در مورد اینکه چرا خیلی از مردم به مقام ولایت و امامت امام علی(ع) توجه نکردند هم تصریح کرد: نکته این است که در آن مقطع تاریخی نگاه مردم به نخبگان است و نخبگان حسب منافع سیاسی و قبیله ای خودشان تصمیم می گرفتند. منافع سیاسی و قبیله ای در اقدام و خلافت حضرت امیر(ع) نبود.
کوشکی در مورد اینکه چرا مردم آن زمان شناختی از امیرالمومنین(ع) نداشتند مگر احادیث و روایات را در مورد ایشان نشنیده بودند هم تصریح کرد: بله شنیده بودند، اما به تعبیر قرآن اکثر مردم اهل عقلانیت و اهل بررسی تحقیق و پژوهش نیستند، معمولا تبلیغات و آنچه را که می شنوند را باور می کنند. از همین نقطه ضعف هم حکومت اموی برای تخریب و ترور شخصیت حضرت امیر(ع) در بین شهروندان و مردم آن مقطع تاریخی استفاده می کرد.
