گروه بین الملل مشرق- روز گذشته طی مراسمی به مناسبت سالروز شهادت غریبانه حضرت رقیه (س) دختر امام حسین (ع) در منطقه قدیمی دمشق پرچم سیاه رنگی مزین به نام دخت سه ساله اباعبدالله بر فراز گنبد حرم مطهر ایشان نصب و به اهتزاز در آمد. به همین منظور مترصد آن شدیم تا به بهانه فرارسیدن روز شهادت آن بانوی مخدره ، جستجویی در باره وضعیت حرم آن حضرت و تاریخچه آن بیندازیم.

حرم حضرت رقیه(س) در محله تاریخی "العماره" منطقه شام (دمشق قدیمی) قرار دارد. این مقام آرامگاه حضرت رقیه (س) دختر 3 ساله امام حسین (ع) است که در فاجعه صحرای کربلا حاضر بوده و پس از شهادت امام و یاران با وفایش به همراه خانواده امام حسین (ع) به اسارت سپاه شامیان در آمده و به دستور یزید و با هدف تحقیر اهل بیت و قدرت نمایی در قالب کاروان اسرا به شام (سوریه فعلی) منتقل شده بودند.


ویدیوی برافراشتن پرچم بر روی گنبد حرم حضرت رقیه را از اینجا دریافت کنید.

بنابر روایات معتبر پس از انتقال اهل بیت امام حسین به شام که در آن روزگار مقر خلافت امویان و یزید بود ، حضرت رقیه (س) بدلیل مصائب ناشی از رویت حوادث کربلاء و حزن و اندوه ناشی از آن و همچنین سختی راه طولانی کربلا تا شام جان به جان آفرین تسلیم کرد و در پشت کاخ یزید به خاک سپرده شده است. از زمان شهادت این دردانه خامس آل عبا تا کنون مزار و مدفن ایشان زیارتگاه شیعیان و و عاشقان اهل بیت عصمت و طهارت است. بارگاه حضرت رقیه (س) در طول سالیان همواره مورد احترام و توجه و علاقه مردم شام قدیم و سوریه فعلی بوده و ساکنین محل استقرار حرم ، از این بارگاه نورانی به قطعه ای از عرش و بهشت خدا بر روی زمین یاد می کنند.


بنای اولیه ساخته شده بر روی قبر مطهر حضرت رقیه (س) برای اولین بار در سال 526 ه.ق توسط فرمانروایان سلسله ایوبی احداث گردید که طی آن سنگ مزاری از جنس مرمر که با عاج مزین شده بود بر روی آن نصب شد. پس از آن در طی سده ها و سالهای بعدی مسجدی بر روی مدفن شریف حضرت ساخته شد و بارها مرمت و تجدید بنا گردید که از آن میان باید به ساخت و مرمت مقام حضرت رقیه در سال 1323 ه.ق بدست میرزا علی اصغر خان "امین السلطان" صدر اعظم مظفرالدین شاه قاجار ، بازسازی مجدد بنا در سال 1399 ه.ق و در نهایت بازسازی کامل و ساخت صحن و سرا در زمان مرحوم حافظ اسد رییس جمهور پیشین سوریه اشاره کرد که طی فضای حرم به 4000 متر مربع شامل 600 متر صحن زیارت ، مصلی و کتابخانه توسعه پیدا کرده است.


از ابتدای وقوع بحران تروریسم در کشور سوریه که با نقش آفرینی نیروهای تکفیری عموما غیر سوری (عربستانی سعودی، لیبی، تونس، کویتی، اماراتی، عراقی و اروپایی و آمریکایی) در قالب صدها دسته و گروه نظامی همراه بوده است و با توجه به مبانی عقیدتی نحله فکری وهابیت مبنی بر ممنوعیت و حرمت هرکونه زیارت اهل قبور ، تخریب مزار بزرگان دینی و ائمه و صحابی جلیل القدر پیامبر و لزوم انهدام کلیه مزارها و حرمها و مساجد احداث شده بر روی این قبور به بهانه "مبارزه با مظاهر بت پرستی"! ، کشور سوریه شاهد اقدامات وحشیانه این گروهها در حملات مکرر به مراقد بزرگان دینی ، صحابه پیامبر اسلام و حرمهای ائمه و فرزندان آنها بوده است.


ویدیوی تفضیلی مقام حضرت رقیه در سوریه را از اینجا بگیرید.

از میان این وحشی گری ها می توان به حملات مکرر زمینی و موشکی به حرم مطهر عقیله بنی هاشم حضرت زینب کبری (س) در حاشیه جنوبی شهر دمشق ، حملات تروریستها به حرم مطهر حضرت سکینه (ع) در منطقه داریا (که منجر به تخزیب نیمی از بنای ساخته شده بر روی آن شده است) و حمله تروریستهای تکفیری گروه جبهه النصره (شعبه القاعده در سوریه) به مرقد "حجر بن عدی"صحابی جلیل القدر پیامبر اسلام(ص) و امیر المومنین علی (ع) در منطقه عدرا واقع در شمال شرقی شهر دمشق اشاره کرد که طی آن تروریستها اقدام به نبش قبر و انتقال پیکر ایشان به مکان نامعلومی کرده اند.



در این میان حرم مطهر حضرت رقیه (س) نیز از شر جهالت و کینه تروریستهای تکفیری در امان نبوده است و طی سالهای گذشته بارها در معرض تهدیدات و حملات تروریستی قرار گرفته است که با هوشیاری نیروهای امنیتی مستقر در حرم ، اکثر آنها خنثی شده است. البته لازم به ذکر است که در سال اول وقوع بحران تروریستی در سوریه به دلیل موج انشقاقها و خیانتهای داخلی در میان نیروهای امنیتی و نظامی سوری و همچنین جو هرج و مرج شدید که در کلیه شهرهای بزرگ و کوچک این کشور عضو محور مقاومت ، در اثر عملیاتهای مکرر تروریستهای تکفیری و عناصر سرویستهای اطلاعاتی ترکیه ، عربستان و آمریکا و انگلیس به وجود آمده بود ،  شیخ عباس اللحام ، امام جماعت حرم حضرت رقیه (س) در مقابل درب ورودی حرم هدف حمله ناجوانمردانه تروریستهای تکفیری قرار گرفته و با شلیک چندین گلوله به شهادت رسید.


همچنین تروریستهای تکفیری مستقر در منطقه "جوبر" واقع در شرق شهر دمشق چندین بار اقدام به پرتاب خمپاره به سمت مقام حضرت رقیه (س) کرده اند که گلوله ها به هدف اصابت نکرده است. هم اکنون مسئولیت حفاظت از حرم حضرت زینب (س) و حضرت رقیه (س) در شهر دمشق با هماهنگی مسئولان سیاسی و امنیتی و نظامی سوریه بر عهده یگانی نظامی متشکل از رزمندگان حزب الله لبنان و حزب الله سوریه قرار دارد. این نیروها در دو شکل آشکار (نگهبانهای ملبس به یونیفرم های نخودی رنگ و کاملا مسلح و مجهز به تسلیحات انفرادی و تجهیزات ارتباطی که در گروههای چند نفره در تمامی مسیرهای اطراف حرم در شعال چند صدمتری آن حضور عیان دارند) و پنهان (نیروهای لباس شخصی که در منازل امن و خیابانهای اطراف حرم مسئول رصد و مراقبت منطقه هستند) و بصورت 24 ساعته در حال حفاظت از حرم و مناطق پیرامونی آن هستند.


تولیت حرم حضرت رقیه (س)

در رابطه با تولیت حرم حضرت رقیه (س) ، این مسئولیت در زمان گذشته در دوره حکومت عثمانی ها بر سرزمین شام (سوریه و لبنان فعلی) به دلیل وقوع حادثه ای به دستور "سلطان عبدالحمید" امپراطور وقت عثمانی بر عهده فردی به نام "سید ابراهیم دمشقی" که از سادات مشهور شهر دمشق بود قرار گرفت. در رابطه با چگونگی و چرایی این انتصاب، مرحوم آية الله حاج ميرزا هاشم خراسانى (متوفّاى سال 1352 هجرى قمرى ) در منتخب التواريخ مى نويسد:

عالم جليل، "شيخ محمّد على شامى" كه از جمله علما و محصّلين نجف اشرف است به حقير فرمود: جدّ مادری بلا واسطه من، جناب آقا سيّد ابراهيم دمشقى ، كه نسبش منتهى مى شود به سيّد مرتضى علم الهدى و سن شريفش از نود سال گذشته بوده و بسيار شريف و محترم بودند ، سه دختر داشتند و اولاد ذكور نداشتند. شبى دختر بزرگ ايشان حضرت رقیّه دختر امام حسين (ع) را در خواب ديد كه فرمود به پدرت بگو به والى شهر بگويد "ميان قبر و لحد من آب افتاده ، و بدن من در اذيّت است ؛ بيايد و قبر و لحد مرا تعمير كند".

دخترش به سيّد عرض كرد، و سيّد از ترس دشمنان اهل بیت پیامبر (ص) ، به خواب ترتيب اثرى نداد. شب دوّم ، دختر دوم سيّد ابراهیم دمشقی ، مجددا همان خواب را ديد. به پدر گفت ، و او همچنان ترتيب اثرى نداد. شب سوم ، دختر كوچكتر سيّد ابراهیم دمشقی برای بار سوم همين خواب را ديد و به پدر گفت ، ايضا ترتيب اثرى نداد. شب چهارم ، خود سيّد، حضرت رقیه (س) را در خواب ديد كه به طريق عتاب فرمودند: ((چرا والى را خبردار نكردى)) ؟

صبح سيّد ابراهیم نزد والى شام رفت و خوابش را براى والى شام نقل كرد. والى امر كرد علماء و صلحاى منطقه شام ، اعم از سنّى و شيعه ، بروند و غسل كنند و لباسهاى نظيف در بر كنند ، آنگاه به دست هر كس قفل درب حرم مقدّس باز شد همان كس برود و قبر مقدّس او را نبش كند و جسد مطهّرش را بيرون بياورد تا قبر مطهّر را تعمير كنند. بزرگان و صلحاى شيعه و سنّى ، در كمال آداب غسل نموده و لباس نظيف در بركردند. قفل به دست هيچ يك باز نشد مگر به دست مرحوم سيّد ابراهيم دمشقی .

بعد هم كه به حرم مشرّف شدند، هر كس كلنگ بر قبر مى زد كارگر نمى شد تا آنكه سيّد مزبور كلنگ را گرفت و بر زمين زد و قبر كنده شد. بعد حرم را خلوت كردند و لحد را شكافتند، ديدند بدن نازنين دختر سه ساله حضرت اباعبدالله ميان لحد قرار دارد ، و كفن آن مخدّرة مكرّمه صحيح و سالم مى باشد ، لكن آب زيادى ميان لحد جمع شده است.

سيّد ابراهیم دمشقی ، پیکر حضرت رقیه (س) را از ميان لحد بيرون آورده بر روى زانوى خود نهاد و سه روز به همين شکل بالاى زانوى خود نگه داشت و پیوسته گريه مى كرد تا آنكه لحد مخدّره را از بنياد تعمير كردند. اوقات نماز كه مى شد سيّد بدن مخدّره را بر بالاى شى ء نظيفى مى گذاشت و نماز مى گزارد. بعد از فراغ باز بر مى داشت و بر زانو مى نهاد تا آنكه از تعمير قبر و لحد فارغ شدند. سيّد بدن مخدّره را دفن كرد و از كرامت اين واقعه آن بود که در اين سه روز سيّد ابراهیم دمشقی نه محتاج به غذا شد و نه محتاج آب و نه محتاج به تجديد وضو. بعد كه خواست پیکر شریف را مجددا دفن كند سيّد دعا كرد خداوند پسرى به او مرحمت فرمود  به نام سید مصطفی .

در پايان ماجرا ، والى وقت شام ، تفصيل ماجرا را به سلطان عبدالحميد امپراطور عثمانى نوشت ، و او هم توليت زينبيّه و مرقد شريف رقيّه و مرقد شريف امّ كلثوم و سكينه عليهماالسلام را به سيّد واگذار نمود و فعلا هم آقاى حاج سيّد عبّاس پسر آقا سيّد مصطفى پسر سيّد ابراهيم سابق الذكر متصدّى توليت اين اماكن شريفه است".

آية الله حاج ميرزا هاشم خراسانى سپس مى گويد: گويا اين قضيّه در حدود سنة هزار و دويست و هشتاد اتّفاق افتاده است.
گفتنی است، تولیت فعلی حرم  حضرت رقیه (س) بر عهده حجه الاسلام و المسلمین دکتر نبیل الحلباوی از علمای سوریه قرار دارد.

در طول سال هزاران زائر از کشورهای عربی و اسلامی و غیر اسلامی برای زیارت حرم حضرت رقیه (س) به شهر دمشق سفر می کنند و این روند تاکنون نیز ادامه داشته و حتی تشدید بحران نظامی در سوریه نیز نه تنها از حجم زوار این مقام آسمانی نکاسته است بلکه بر عدد زوار افزوده است. بیشترین زوار حرم از کشورهای سوریه ، عراق ، لبنان ، کویت ، افغانستان ، پاکستان هستند. متاسفانه در سه سال گذشته به دلیل مسایل امنیتی از سفر زوار ایرانی به کشور سوریه و زیارت حرمین حضرت زینب (س) و حضرت رقیه (س) ممانعت بعمل می آید و این در حالی است که در یک سال گذشته و بخصوص پس از عملیات ارتش سوریه در منطقه حاشیه شرقی و جنوبی شهر دمشق امنیت بسیار مناسبی در این منطقه حاکم شده است.