گروه فرهنگی مشرق - تئاتر آزاد به  بعضی تئاترها اطلاق می شود که قصدشان سرگرم کردن و خنداندن مردم است و با تلنگر زدن و وادار کردن مردم به تفکر کاری ندارند. شاید نام دیگری که بشود به اینگونه نمایش ها اطلاق کرد نمایش های عامه پسند باشد. مثل کتاب های عامه پسند که رد تفکر و وادار کردن به اندیشه در آنها کمرنگ است و با کمک چند کلیشه ساده نوشته می شوند و قصدشان سرگرم کردن مخاطب است.

تئاتر آزاد نامی است که به نوعی تئاتر خصوصی،‌ مستقل و مردمی اطلاق می‌شود كه بر پایه فروش بلیت و استقبال عمومی هزینه‌های رایج خود را تأمین می‌كند. اگرچه انتظار می رفت این نوع نمایش با خود،رقابت جدی و ارتقاء هنر نمایش را به ارمغان آورد اما متاسفانه گویا به عکس باعث به وجود آمدن نوعی سودجویی و کسب منفعت به روش های غیر همسو با هنر ارزشی شده است. حالا حتی بعضی افراد که سابقه حضور در تلویزیون را نیز دارند، برای حضور در این نمایش‌‎های عموما سخیف و پر از ایراد سر و دست می‌شکنند تا شاید به مطامع مالی خود دست یابند.

این تئاترها به دلیل بالا بودن هزینه نگهداری سالن‌ها و پرداخت دستمزد گروه‌های اجرایی، فقط با كمدی‌های سبك از مخاطبان خود پذیرایی می‌كنند که هدف عمده این نمایش‌ها وفاداری صرف به جنبه سرگرمی و لذت‌بخش آن است و قرار است که مردم و خانواده‌ها با چنین هدفی به سراغ این تئاترها می‌روند.

روابط عاشقانه، موانع احتمالی در راه ازدواج دو جوان، بیكاری، بیعاری، نابهنجاری‌ها، ترانه‌ها و رقص‌‌ از جمله مواردی است كه جزء لاینفك این تئاترها به شمار می‌آید. پایان خوش هم چاشنی غیرقابل انكار آنان است. مردم برای چنین فضاهایی پول می‌دهند تا 90 دقیقه بخندند.

این كمدی‌ها از یك سو به دنبال جذب پول بیشتر هستند و از سوی دیگر ابتذال را دستمایه بهتری برای رسیدن فوری‌تر به چنین منظوری تلقی می‌كنند. این رویكرد متناقض‌نما بر پیكره هنر تئاتر، ولو مردمی و آزادش، ضربه وارد می‌كند. هنر تئاتر با تمام لذت‌بخشی و سرگرم كننده بودنش، باید در چهارچوب مشخصی پیش برود، وگرنه دیگر این آثار تئاتر نخواهد بود بلكه یك شوی نمایشی است كه با پرداختن به گفتارها، رفتارها و پندارهای زشت و مبتذل درصدد كسب درآمد بالاتر است. متأسفانه چنین مواردی هم كم نبوده است.

اگر حمایت‌های دولتی بر نظارت‌ها ضمیمه بشود، آن وقت این تئاترها با هدف‌مندی هنری و زیبایی شناسانه و با تعهد به اصول و فرامین اجتماعی از چنین رویكرد مبتذلانه‌ای چشم می‌پوشند. به قول یكی از مدیران تئاترهای آزاد تهران، با این درآمدها كه نمی‌شود شكم را سیر كرد. حتی پول اجاره خانه بازیگران هم از این راه تأمین نمی‌شود. به هر تقدیر بودن این نوع تئاتر مستلزم حمایت‌های دولتی است تا از بیراهه و ابتذال جلوگیری شود.

رحمت امینی، کارگردان تئاتر و یکی از مدیران شورای ارزشیابی و نظارت اداره تئاتر معاونت هنری ارشاد در گفتگو با مشرق با تائید نامناسب بودن فحوای این تئاترها، می گوید : شورای ارزشیابی تنها یک شوراست که باید آثار را ببیند و مجوز بدهد و ضمنا مشورت نیز بدهد. ما در تهران به بیش از یک شورای پنج نفره نیاز داریم پس کارشناسی داریم که آثار را می‌بینند و تائید می‌کنند. این کارشناسان مورد اعتماد هستند.
وی درباره آنچه که در تئاترهای آزاد به نمایش در می‌آید، توضیح داد: ما یک تئاتر آزاد را می‌بینیم که نهایت 45 دقیقه است ولی در روز اجرا آنها 2 ساعت و نیم اجرا می‌روند. انها در اجرای صحنه‌ای خود رقص و آواز و هزارن چیز دیگر را به روی صحنه می‌برند که جای حرف دارد.
امینی ادامه داد: ما نمی‌توانیم که برای هر شب اجرای این گروه‌ها یک مراقب بگذاریم تا آن چیزی که به ما نشان دادند را به مردم هم نشان دهند.

وی درست شدن تئاترهای آزاد را منوط به پیدا شدن یک حامی برای این گونه تئاتری که هدفش فقط سرگرم کردن مردم است، دانست و گفت: متاسفانه بلایی که سر تئاتر آزاد آمده کم‌کم به تئاتر حرفه‌ای ما نیز خواهد رسید زیرا ارشاد هیچ کمی به حوزه نمایش نمی‌کند و بودجه‌های کمی که برای تئاتر در نظر می‌گیرد باعث شده که اهالی نمایش نتوانند حرفه‌ای کار کنند.

این مدیر دولتی نمایش اذعان داشت: وقتی افراد به اداره تئاتر می‌روند و مدیران این اداره از آنها می‌‌خواهند که خودشان باید پول دربیاورند از تئاتر چه انتظاری می‌توان داشت! تاز ئاتر  آزاد که چه عرض کنم حتی بر ای تئاتر حرفه‌ای هم نمی‌توان انتظار داشت که رسالت خود را به صورت حرفه‌ای دنبال کند.

وی بیان کرد: تئاتر آزاد چه حمایتی از دولت می‌بیند که بخواهد مطیع باشد؟ ما چه انتظاری داریم که از تئاتر آزادی‎ها بخواهیم سرتا پا گوش باشند؟ چند وقت پیش اثری به نام هزار شلاق به سنگلج رفت که موسیقی بی‌نظیری داشت و همین موسیقی برای این اثر جوایزی به همراه داشت ولی بعد از چند روز دیگر گروه موسیقی را با خود همراه نکردند، از گارگردان این اثر پرسیدم که پس موسیقی کجا رفته؟ گفت موسیقی را پلی‌بک می‌رویم زیرا قدرت پرداخت پول این گروه را نداشتیم.

امینی وظیفه دولت را تنها صدور مجوز ندانست و گفت: در دولت یازدهم به جای پرداخت به تئاتر به هنرهای سودآور می‌پردازند و کاری به تئاتر ندارند و در پرداخت بودجه این هنر نیز خساست به خرج می‌دهند.
حالا باید دید آیا تدبیر و ارائه راهکارهای متناسب می تواند تئاتر آزاد را از این وضعیت آشفته رهایی دهد یا دیگر نمی شود امیدی به آن بست.