گروه بین‌الملل مشرق - تحولات اخیر میدانی در سوریه بعد از شکست عملیات تروریست‌ها موسوم به طوفان جنوب در درعا  و قنیطره و شکست حمله السویداء و همچنین فروپاشی توطئه محاصره دمشق از مناطق شمالی و شمال غربی در قلمون و بخش های غوطه غربی و شرقی و شکست طرح تکمیل اشغال ادلب در مراحل مختلف نظیر اشغال حمص و حماه و حلب بعلاوه فروپاشی اتاق عملیات فتح حلب و شکست انصار الشریعه در نفوذ به حلب و مقاومت قهرمانانه ارتش عربی سوریه و نیروهای مقاومت مردمی در دیرالزور و حسکه همگی از عواملی هستند که نشان می‌دهد دولت سوریه موفق شده هجمه اخیر گروه‌های مسلح افراط‌گرا و حامیان آنها را مهار نماید.

روزنامه البناء لبنان در مقاله‌ای نوشت که سوریه از حدود چهار و نیم سال پیش تاکنون در برابر شرایطی سخت‌تر از شرایط کنونی قرار گرفته و موفق به مهار تمامی موج های حملات گذشته و حال در ابعاد و اشکال و سر فصل‌های متعدد نظامی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تبلیغاتی شده است. تمامی این روش‌های مداخله‌جویانه در برابر صخره سخت مقاومت دمشق و پایداری ملت سوریه با شکست مواجه شده است.

در مرحله کنونی به نظر می‌رسد تمامی پیگیری ‌کنندگان تحولات سوریه اعتقاد دارند که ارتش عربی این کشور و متحدانش موفق شدند ابتکار عمل را در بسیاری از عرصه‌های میدانی در مساحت‌های گسترده ای از جغرافیای سوریه در دست گیرند. این موضوع را می‌توان در جبهه‌های متعدد نظیر الزبدانی و منطقه شمال غربی قلمون و حومه های شمالی و شمال غربی حماه و حومه های جنوبی و جنوب غربی و غربی و شمال غربی ادلب و همچنین حومه شمالی و شرقی حمص و حومه شمالی لاذقیه مشاهده کرد. تمامی این عملیات‌ها به صورت غافلگیرکننده و بی‌سابقه انجام شده است.

ارتش سوریه طرح‌های عملیاتی خود را در حلب برای کنترل برخی محلات این شهر که شبه نظامیان مسلح در آن مستقر شدند، ‌تکمیل می‌کند.در حومه حلب نیز پیشروی‌های ملموسی از سوی ارتش سوریه در بخش‌های شمالی و شرقی دیده می‌شود. در حومه شمالی و شمال غربی قنیطره نیز عملیات بی‌سابقه و غافلگیرکننده از سوی ارتش سوریه و نیروهای مقاومت مردمی در دست انجام است. مشابه این عملیات در حومه های شمالی و شمال شرقی و جنوب غربی دعا و حومه شرقی السویداء هم قابل مشاهده است. علاوه بر این که نیروهای حامی دولت سوریه در برابر تلاش گروه‌های مسلح برای پیشروی در جبهه‌های مختلف ایستادگی کرده و پیشروی‌های را در شهرهای الحسکه و دیر الزور داشتند.

به هر روی نمی‌توان حجم دستاوردها و قدرت پایداری ارتش عربی سوریه را که سهم عمده‌ای در ایستادگی در برابر هجمه اخیر بر ضد این کشور داشته را کم جلوه داد، همان طور که نمی‌توان حضور و نقش واکنش نظامی و تبلیغاتی سریع و حرفه‌ای سوریه در برابر این هجمه برای کاستن از تأثیرات آن در معادلات داخلی سوریه را نادیده انگاشت. این تحولات روند رو به‌ رشد خود را هم‌زمان با تعدد جبهه‌های مبارزات در عرصه میدانی ادامه داد و پیروزی‌های متوالی برای ارتش عربی سوریه در اطراف دمشق رقم زده و شکست‌ها و ناکامی‌های متعددی در برخی مناطق استقرار گروه‌های تروریستی مسلح وارد کرد که به شکل گسترده‌ای اطمینان شهروندان سوری به دولت و رهبران و ارتش این کشور را افزایش داد.

پایداری نظامی سوریه و حمایت متحدان این کشور در ابعاد نظامی و اقتصادی و سیاسی و توسعه ارتش عربی سوریه در عملیات آزادسازی اراضی خود با بهره ‌گیری و پشتیبانی از محبوبیت و پایگاه مردمی اکثریت سوری ها، عواملی است که اولین ضربه را برای از بین بردن اهداف و محاسبات شرکای حاضر در هجمه اخیر بر ضد سوریه وارد کرده است. به این ترتیب براساس اذعان تمامی شاخص‌ها و دستاوردهایی که امروز در برابر ما قرار دارد، آمریکایی‌ها و متحدانش هر اندازه که جنگ و درگیری‌ها را در سوریه طولانی‌تر کنند،‌تنها یک گزینه پیش رو دارند و آن اذعان به واقعیت تحولات سوریه و شکست و ناکامی در جنگ سوریه است. چیزی که آن‌ها امروز باید به دنبال آن باشند آماده سازی خود برای تحمل پیامدها و تأثیرات این شکست در آینده آن‌ها است.

این مقاله در پایان تأکید کرد که روند رو به رشد حوادث و تحولات میدانی و تعدد جبهه‌های مبارزاتی و پیروزی‌های متوالی ارتش عربی سوریه و شکست و ناکامی و ناامیدی در برخی مراکز نیروهای مسلح از گروه‌های وابسته به جبهه النصره گرفته تا احرار الشام و شکست‌های اخیر داعش و بسیاری از جریان‌های مشارکت کننده در این جنگ بر ضد سوریه را به تغییر مواضع خود نسبت به این جنگ و دور زدن رویکردهای قبلی خود جهت مذاکره با دولت سوریه واداشته است.


این تلاش‌ها برای مجبور کردن دولت سوریه به برخی امتیازدهی ها و عقب‌نشینی از مواضع ثابت این کشور است تا شاید دستاوردهایی که دشمن در میدان مبارزه قادر به تحقق آنها نبود، در عرصه مذاکرات به دست آورد،‌البته این چیزی است که دولت سوریه به صورت قاطع آن را رد کرده و مقامات سیاسی و مسئولان این کشور تأکید کردند که هیچ امتیازی را به آمریکایی‌ها و متحدان آن نخواهند داد. آنها صریحاً اعلام کردند که آمریکا نخواهد توانست چیزهایی که در عرصه میدانی در تحقق آن ناکام بود را بر روی میز مذاکرات به دست آورد.

روزنامه لبنانی الاخبار نیز در گزارشی به آغاز مراحل راه حل سیاسی بحران سوریه و موضوع آوارگان این کشور در اروپا اشاره کرده و نوشت:‌ میلیسا فلمینگ سخن‌گوی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان گفت که تعداد پناهندگان ثبت‌نام‌شده سوریه در نزد سازمان ملل به صورت زیر است:‌1950000 آوراه سوری در ترکیه و 1113000 نفر در لبنان، 630000 نفر در اردن ، و 250000 نفر در عراق و تعداد کمتر دیگری در مصر و شمال آفریقا حضور دارند تا مجموع تعداد آوارگان سوریه در دولت‌های همسایه به عددی فراتر از 4 میلیون نفر برسد.

آمار بالا شامل عناصر مقیم ثبت‌نام‌ نکرده به عنوان پناهنده سوریه نمی‌شود، دولت اردن اعلام کرده است که تعداد آوارگان سوریه داخل در این کشور بالغ بر یک میلیون نفر است، اگر بگوییم که به دست آوردن چنین رقمی مشکل است، انسان می‌تواند میزان بالای حضور شهروندان سوری در سرمایه‌گذاری‌های جدید به ویژه در رستوران‌ها و بخش تغذیه و منسوجات در اردن را مشاهده کند، علاوه بر اینکه کارگران فنی نیز در بخش‌های تأسیسات و تجارت حضور دارند. بیشتر عناصری که به عنوان آواره ثبت‌نام نکرده اند، مخالفان دولت سوریه نیستند.

این موضوع احتمالاً در لبنان نیز انطباق دارد، حضور گسترده مردم در انتخابات ریاست جمهوری سوریه در سال 2014 در عمان و بویژه لبنان نشانه ای از این است که میزان بالای آوارگان ثبت ‌نام‌شده و ثبت‌ نام نشده به معنای مخالفت آنها با دولت سوریه یا فرار از دست سخت‌گیری‌های آن نیست، بلکه آنها تنها برای جستجوی امنیت یا از مناطق تحت سلطه تروریست‌ها فرار کرده و به دنبال فرصت‌های شغلی و سرمایه‌گذاری و مطالعاتی و ... هستند.  

سه عامل اساسی وجود دارد که باعث شده آوارگان سوریه به دنبال جایی دائمی برای استقرار در اروپا باشند،‌عامل اول مربوط به فرصت‌هایی است که دولت‌های صنعتی در زمینه آموزش و کار و پیشرفت سطح زندگی به آنها می‌دهد، این عناصر خودبه‌خود جذاب و فریبنده است، چه برسد به اینکه شرایط آن برای شهروندان عرب مانند اوضاع کنونی مساعد شده تا دهها ملیون نفر از مردم سوریه از فقر فرار کنند یا به دنبال رسیدن به شرایط بهتر زندگی باشند، این روند حتی در میان متدینان نیز رواج دارد.

عامل دوم در نتیجه احساس یأس ناشی از استمرار جنگ بی‌نتیجه برای پنجمین سال متوالی است، این یاس مردم سوریه را به تلاش برای مهاجرت می کشاند. البته تعداد مهاجران مخالف دولت سوریه در بین پناهندگان و کشورهای غربی بیشتر است، با این وجود در میان آنها عناصری از تروریست‌ها نیز وجود دارد، افرادی که تا چند روز پیش از مهاجرت، در صفوف مبارزات بر ضد دولت حضور داشتند. این افراد به ویژه از ترکیه خود را به اروپا می‌رسانند، در این رابطه گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد بیش از چهارهزار داعشی در میان آوارگان سوری خود را به اروپا رساند. 

عامل سوم – در اتفاقی عجیب- مربوط به نزدیک شدن به یک راه‌حل سیاسی در سوریه است. راه‌حلی که باعث آغاز جنگ منطقه‌ای بر ضد تروریسم می‌شود. ترکیه نقش مؤثری در تسهیل موج مهاجرت مردم سوریه به اروپا دارد. آنکارا از این اقدامات سه هدف را دنبال می‌کند: ‌اول افزایش فشار تبلیغاتی و سیاسی در آمریکا جهت اجازه دادن به آنکارا برای ایجاد منطقه بی‌طرف در شمال ترکیه. دوم رها شدن از اقامت بخش گسترده‌ای از پناهندگان سوریه در خاک این کشور. سوم: رها شدن از دست هزاران مزدور تروریست مستقر در خاک ترکیه و دادن فرصت فرار به آنها برای آغاز زندگی جدید در غرب.

باوجود بزرگ‌نمایی‌های انجام شده، تعداد آوارگان سوریه در اروپا در سال 2011 تاکنون کمتر از 400 هزار مهاجر است که حدود 25 هزار نفر از آن ها از طریق ترکیه و یونان وارد این کشورها شدند. این میزان ممکن است در ماه‌های آینده شاهد روند رو به رشد باشد، چرا که بسیاری از دولت‌های اروپایی بنا به دلایل مختلف سیاست استقبال از پناهندگان سوریه را در پیش گرفته اند.

یکی از مهم‌ترین این دولت‌ها آلمان به عنوان غنی ترین دولت اروپایی است، این کشور از سوی دیگر به دنبال پر کردن کمبودهای موجود در زمینه نسل جوان شاغل در این کشور است. برلین آمادگی خود را برای پذیرفتن نیم میلیون آواره اعلام کرده است. ‌ایتالیا، اسپانیا، بلژیک، فرانسه ، انگلیس ، نروژ، سوئد، جمهوری چک و صربستان نیز علاوه بر آلمان باب مهاجرت مردم سوریه به کشورهای خود را باز کردند تا ماهیت استراتژیک سیاست‌های خود در این راستا را نشان دهند. 

به این ترتیب برای آوارگان سوریه زمان قاچاق و عبور غیر قانونی و وحشتناک از دریا گذشته است، امروز سازمان ملل متحد اعلام کرده که روزانه بر روند نقل و انتقال حدود 10 هزار آوره سوریه به اروپا از طریق ترکیه و اردن و لبنان نظارت دارد. این روند با هدف حل  وفصل پدیده مهاجران سوری و روند سیاسی و اقتصادی این موضوع در دولت‌های همسایه و انتقال بخش عمده ای از پناهندگان به دولت‌هایی که نیازمند نیروی کاری و بردگانی جدید برای پدیده سرمایه داری خود دارند، دنبال می‌شود. در میان این عناصر بخش عمده ای از مبارزان سوریه نیز برای زندگی در سرزمین کفار! به آنجا منتقل می شوند تا به صورت دائمی در صف بندی آمریکا برای جنگ جدید حضور داشته باشند.

انفجار جمعیت در سوریه یکی از مهم‌ترین عوامل انسجام سیاسی و امنیتی در این کشور بود، به این ترتیب صرف‌نظر از وقوع جنگ، مهاجرت از این کشور - خواسته یا ناخواسته - انجام می شد، البته جنگ این روند را با مصیبت‌ها و فشردگی بیشتر همراه کرد.