گروه جنگ نرم مشرق - امروزه شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان یکی از مهم‌ترین ارکان تهاجم فرهنگی علیه جمهوری اسلامی ایران و باورهای مذهبی و انقلابی جامعه ایرانی هستند. این شبکه‌ها که در مقایسه با تاریخ‌چه شکل­‌گیری و تشکیل شبکه‌های ماهواره­ای خیلی دیر آغاز به کار کردند، در حال حاضر با سرعتی قابل‌توجه در حال افزایش هستند. هرچند فراز و نشیب‌هایی نیز در روند فعالیت اکثر شبکه‌ها دیده می‌شود، اما تقریبا در تمامی موارد ردپای سرویس‌های اطلاعاتی غرب و خصوصا آمریکا به شکلی غیرمستقیم دیده می‌شود. در این میان برخی از این شبکه‌ها فعالیت‌های تخصصی دارند و متناسب با هدف‌گذاری اتاق­ فکرهای جنگ نرم غربی راه‌اندازی و هدایت می‌شوند. برخی با محوریت فعالیت‌های خبری، برخی در حوزه‌های هنری و موسیقی، شماری با محوریت فیلم و سریال و تعدادی با محوریت دینی و مذهبی و حتی برخی نیز که کم‌کم به دوره افول خود نزدیک می‌شوند با اهداف آشکار براندازی و مقابله با نظام حاکم بر ایران فعالیت می‌کنند. در یک دهه اخیر شبکه‌هایی با محوریت سرگرمی پا به عرصه گذاشته‌اند که درواقع نسل جدید شبکه‌های ماهواره‌ای معارض نظام ایران هستند و مشخصا اهداف فرهنگی و تغییر در سبک زندگی جامعه ایران را نشانه رفته‌اند.

«جم» به‌عنوان یک گروه متشکل از تعدادی کانال با موضوعات تخصصی فعالیت می‌کند

در این میان «جم» که حالا به‌عنوان یک گروه متشکل از تعدادی کانال با موضوعات تخصصی فعالیت می‌کند، یکی از موفق‌ترین شبکه­‌های فارسی­‌زبان در جذب مخاطب بوده و همچنان نیز در رقابت شبکه‌های سرگرمی محور پیشتاز است. برای بررسی دقیق‌تر «جم» و عوامل و فعالیت‌های آن ابتدا باید با معرفی مدیر این مجموعه یعنی سعید کریمیان آغاز کنیم. وی متولد سال 1348 در شهرستان مرزی قائن در استان خراسان است. پدر کریمیان که از طرفداران سازمان منافقین (مجاهدین خلق) بود، با فراخوان مسعود رجوی در سال 1367 برای جمع‌آوری همه اعضا به‌منظور انجام عملیات موسوم به فروغ جاویدان که در کشور ما به نام مرصاد شناخته می‌شود، مجبور به ترک کشور همراه با دیگر اعضای خانواده و پیوستن به پادگان اشرف شد. وی که پدرش را در همان عملیات مرصاد از دست داد، هشت سال دیگر هم در پادگان اشرف باقی ماند و زندگی تشکیلاتی در کنار منافقین را تجربه کرد. بدون شک در کنار مرگ پدر، این دوران را می‌توان مهم‌ترین برهه زندگی کریمیان در شکل‌گیری دشمنی‌اش با نظام جمهوری اسلامی دانست. بعد از آن در سال 1375 با حمایت‌های عمویش که سابقه فعالیت در دربار شاه را داشت، به همراه مادرش به‌عنوان پناهنده عازم سوئیس شد. زندگی وی در سوئیس با پذیرش در دانشگاه بازل ادامه پیدا کرد تا زمانی که ازدواج مجدد مادر وی با عمویش رخ داد و مخالفت‌های سعید نیز به قطع حمایت مالی عمویش منجر شده و درنهایت وی با وجود دو سال تحصیل در دانشگاه مجبور به ترک تحصیل و حتی ترک سوئیس در سال 1377 گردید. مقصد بعدی سعید کریمیان لس‌آنجلس بود تا در کنار برادرش هادی در «رادیو صدای ایران» به‌عنوان اولین رادیوی 24 ساعته مخالف با نظام ایران فعالیت کند.

سعید کریمیان مدیر شبکه «جِم» (از سمت راست نفر چهارم) در کنار مریم رجوی

نزدیک دو سال فعالیت کریمیان در رادیو صدای ایران وضعیت مالی وی را بهبود بخشید و بعد از آن ازدواجش با «رؤیا رضایی» که قبلا همسر یکی از سران سازمان منافقین بود، صورت پذیرفت. با شروع به کار و گسترش تلویزیون‌های لس‌آنجلسی وضعیت مخاطبان و به دنبال آن اقتصادی رادیو صدای ایران و دیگر رادیوهای مخالف ایران رو به افول نهاد و وی دوباره مجبور شد به تشکیلات منافقین بازگردد، با این تفاوت که این بار با همراهی برادرش هادی و در لندن به همکاری با «سیمای آزادی» تلویزیون رسمی منافقین مشغول گردید. این برهه از فعالیت وی نیز در حدود سه و سال نیم به طول انجامید تا اینکه سرانجام برادران کریمیان با پشتوانه مالی که به دست آورده بودند، از فعالیت‌های سیاسی فاصله گرفتند و برای آغاز فعالیت‌های اقتصادی به دبی نقل‌مکان کردند. برادران کریمیان به‌واسطه اینکه در رسانه‌های صدای ایران و سیمای آزادی از نمایش چهره و نام خود پرهیز کرده بودند، در ایران شناخته‌شده نبوده و این موضوع به آنها اجازه داد فعالیت‌های اقتصادی خود را در رفت‌وآمد با ایران گسترش دهند. حاصل این دوره از فعالیت‌های سعید کریمیان و برادرش سه شرکت بنام و موفق «آپولونیا کالج»، «دبلیو آی‌پی» و «گروه طلائی آسیا» بود که در حوزه خرید اقامت از کشورهای غربی و فروش به تجار ایرانی فعالیت می‌کردند.

بعد از کشته شدن پدر سعید کریمیان در عملیات مرصاد، وی هشت سال در پادگان اشرف زندگی کرده است

گسترش فعالیت‌های اقتصادی برادران کریمیان و ایضا ایجاد ارتباطات تجاری با شرکای صهیونیست باعث شد تا دوباره تصمیم به راه‌اندازی فعالیت‌های رسانه‌ای، این بار با مالکیت شخصی بگیرند. در این میان سرمایه‌گذاری امپراتور رسانه‌ای صهیونیست‌ها یعنی رابرت مرداک نیز به آن‌ها کمک کرد تا با پشتوانه‌ای قدرتمند شبکه «جم» را که اولین شبکه تلویزیونی از گروه است در سال 2007 از لندن و بر روی ماهواره هاتبرد آغاز کنند که کل اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا را پوشش می‌دهد. همان‌طور که اشاره شد حمایت‌های صورت گرفته از مجموعه «جم» باعث تا در فاصله کوتاهی «جم» به مجموعه‌ای از شبکه‌های ماهواره‌ای تبدیل شود که به شرح ذیل است:

جم لایف GEM LIFE

این شبکه هدف خود را تولید و پخش برنامه‌هایی سرگرم‌کننده و جذاب با هدف ارتقای سطح فرهنگ و اطلاعات عمومی و همچنین سرگرمی خانواده‌های فارسی‌زبان معرفی می‌کند. درواقع این شبکه موضوع سرگرمی را به‌عنوان هدف اصلی گروه «جم»، محور تولید و پخش خود قرار داده و با ارائه بسته‌ای شامل گردشگری، آشپزی، برنامه‌های مستند در زمینه‌های گردشگری، حیات‌وحش، سلامت و بهداشت، مد و لباس و زیبایی و همچنین ارائه تازه‌های علوم و فناوری‌ها و صنعت خودرو سعی دارد گسترده‌ترین جمعیت از مخاطبان ماهواره را به خود جلب نماید. همین امر نیز سبب شده تا «جم لایف» در مجموعه «جم» به‌عنوان محبوب‌ترین شبکه شناخته شود.

این شبکه هدف خود را تولید و پخش برنامه‌هایی سرگرم‌کننده و جذاب با هدف ارتقای سطح فرهنگ و اطلاعات عمومی و همچنین سرگرمی خانواده‌های فارسی‌زبان معرفی می‌کند

به‌طور دقیق‌تر می‌توان اهداف فرهنگی مجموعه «جم» در حوزه تغییر در سبک زندگی و القای سبک زندگی غربی به‌عنوان شیوه‌ای ایده‌­آل و مدرن برای خانواده‌های امروز ایران را در این شبکه جست­وجو کرد. آنچه امروز به‌عنوان تغییر در سبک و ذائقه ایرانی اسلامی در محور برنامه‌سازی‌های شبکه‌های ماهواره‌ای دیده می‌شود، تقریبا با بالاترین کیفیت در این شبکه ارائه می‌شود.

جم جونیور GEM JUNIOR

این شبکه فارسی‌زبان که در سال 2012 میلادی فعالیت خود را آغاز نمود، نشان داد که مجموعه «جم» برخلاف رقبای قبلی‌اش به شکلی تخصصی و با پکیجی کامل به سراغ خانواده‌های ایرانی آمده است. این شبکه کارتون و برنامه‌های کودکان را به زبان فارسی ترجمه کرده و پخش می‌کند. درواقع «جم‌ جونیور» به سراغ جامعه‌ای از مخاطبان آمده که تاکنون به شکلی تخصصی و برنامه‌ریزی‌شده تحت تاثیر ماهواره نبوده‌اند. آنچه پیش از این در مورد کودکان در ایران اتفاق می‌افتاد شامل ممانعت برخی والدین ایرانی از تماشای ماهواره توسط کودکان بود و یا اینکه اساسا برنامه‌های ماهواره نمی‌توانست جذابیت لازم را برای جلب کودکان داشته باشد؛ اما حالا «جم جونیور» سعی دارد با برنامه‌هایی که ظاهرا از نگاه والدین مضر نبوده و حتی می‌تواند برای گروه‌های سنی پایین جذاب و سرگرم‌کننده نیز باشد، جمعیتی مهم و البته آینده‌ساز را به مخاطب ماهواره تبدیل کند.

درواقع «جم‌ جونیور» به سراغ جامعه‌ای از مخاطبان آمده که تاکنون به شکلی تخصصی و برنامه‌ریزی‌شده تحت تاثیر ماهواره نبوده‌اند

جلوگیری از تماشای برنامه‌های آموزنده، مذهبی و اعتقادی صداوسیما برای کودکان و نوجوانان به‌علاوه تاثیرگذاری‌های میان‌مدت و بلندمدت کارتون‌های غربی بر ذهن کودکان ازجمله اهداف این شبکه است؛ هرچند بررسی این بحث در موضوع و حوصله این مقال نیست، اما همین‌قدر اشاره لازم است که بسیاری از کارتون‌های غربی با مدرن‌ترین روش‌های روانشناسی برای تاثیرگذاری بر ذهن کودکان و ایجاد زمینه‌های ذهنی مطلوب غربی و دین‌گریز طراحی و تولید می‌شوند.

جم‌ تین GEM TIN

«جم تین» در سال 2015 برای نوجوانان راه‌اندازی شد و معادل آنچه در شبکه «جم جونیور» برای گروه سنی کودکان طراحی‌ شده است را برای تاثیرگذاری بر ذهن نوجوانان و مطابق با این گروه سنی ارائه می‌کند. آماده‌سازی ذهنی، تحریک حس کنجکاوی و ایجاد تمایلات غریزی برای ورود زودهنگام به مسائل جنسی و غیراخلاقی از موضوعات این شبکه است که به شکلی بسیار نرم و غیرمحسوس القا می‌شود.

تحریک حس کنجکاوی و ایجاد تمایلات غریزی برای ورود زودهنگام به مسائل جنسی و غیراخلاقی از موضوعات این شبکه است که به شکلی بسیار نرم و غیرمحسوس القا می‌شود

جم کلاسیک Gem Classic

این شبکه فارسی‌زبان نیز در مجموعه گروه «جم» قرار دارد و پیش ‌از این به پخش سریال‌های روز دنیا به زبان فارسی می‌پرداخت و هم‌اکنون مستقل شده و فیلم و سریال‌های قدیمی پخش می‌کند. هرچند این شبکه نیز در دایره اهداف کلی گروه «جم» فعال است اما دلیل وجودی برخی از این شبکه‌ها تکمیل پکیج ارائه‌شده به خانواده ایرانی است تا گروه گسترده‌تری از سلایق و مخاطبان را تحت پوشش و تاثیر خود قرار دهند.

جم بالیوود GEM BOLLYWOOD

سینمای هندوستان از دیرباز به دلیل پخش گزینشی و سانسور شده برخی از آثارش از صداوسیمای ایران طرفداران قابل‌توجهی در میان جامعه ایرانی دارد. روابط احساسی، رعایت برخی قیود اخلاقی و پایان خوش که مشخصه‌ای قدیمی در سینمای هندوستان است، باعث ایجاد این علاقه و قرابت شده است. همین سلیقه نیز سبب شده برخی از مخاطبان ماهواره علاقه چندانی به تماشای سریال‌های ترکیه‌ای در طولانی‌مدت نشان ندهند. این مهم گروه «جم» را بر آن داشته تا برای جذب بیشتر مخاطب شبکه «جم بالیوود» را راه‌اندازی کنند که به دوبله و پخش فیلم‌ها، سریال‌ها و موزیک ویدئوهای هندی می‌پردازد؛ اما آنچه در تماشای طولانی‌مدت برنامه‌های این شبکه جلب‌توجه می‌کند این است که آثار پخش‌شده مانند آنچه پیش ‌از این مخاطب ایرانی از سینمای هندوستان تماشا کرده نبوده و برخی حدود را زیر پا می‌گذارد.

سینمای هندوستان ه‌سرعت به سمت غربی شدن پیش می‌رود و با آن اصول و حدودی که قبلا بدان مقید بود عمل نمی‌کند

این مهم از سه دلیل عمده ناشی می‌شود که اول از همه تفاوت «جم» در پخش بی­سانسور تولیدات هندی است که با آنچه پیش ‌از این از صداوسیمای ایران فرصت پخش می‌یافت تفاوت دارد. دوم آنکه گروه «جم» در گزینش آثار هندی نیز بر اساس راهبرد و اهداف کلی خود گزینشی عمل نموده و قصد دارد تاثیرات القایی خود بر خانواده ایرانی را این بار از رهگذر سریال‌ها و فیلم‌های هندی به دست آورد. مولفه سوم نیز به تغییرات عمده در سینمای هندوستان بازمی‌گردد که اساسا به‌سرعت به سمت غربی شدن پیش می‌رود و با آن اصول و حدودی که قبلا بدان مقید بود عمل نمی‌کند.

دیگر شبکه‌های گروه «جم» نیز شامل «جم ۱» (Gem1) برای مخاطبان فارسی‌زبان آمریکا و کانادا، «جم کُرد» (GEM Kurd) برای مخاطب ایرانی کردزبان، «جم عربی» (GEM Arabia) برای مخاطب ایرانی عرب‌زبان، «اُنیکس» (ONYX) شبکه‌ای برای پخش سریال‌های معروف و فیلم‌های روز دنیا، «ریور» (RIVER) برای پخش سریال‌های خانوادگی، «روبیکس» (Rubix) برای پخش سریال‌های حادثه‌ای و جنایی، «میفا» (MIFA) برای پخش موزیک و اخبار خوانندگان روز دنیا و «جم اس تی» (GEM ST) با موضوعات ورزشی و گردشگری است.

می‌توان اهداف فرهنگی مجموعه «جم» را در حوزه تغییر در سبک زندگی و القای سبک زندگی غربی به‌عنوان شیوه‌ای ایده‌­آل و مدرن برای خانواده‌های امروز ایران برشمرد

سعید کریمیان با ایجاد این مجموعه رسانه‌ای گسترده دفاتری نیز در شهرهای دبی، لندن، کوالالامپور و لس‌آنجلس تاسیس کرده و مدیریت دفتر لندن را به هادی کریمیان سپرده. وی در ابتدای فعالیتش با دیگر شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان از قبیل «من ­ و تو» ارتباط و زمینه همکاری مشترک ایجاد کرد، اما خیلی زود و براثر پاره‌ای از اتفاقات این روابط به اختلاف تبدیل شد و سابقه عضویت وی در گروهک منافقین و حتی برخی جرائم غیراخلاقی‌اش از قبیل نقش در قاچاق دختران توسط همین رقبا در رسانه‌ها فاش گردید. اتفاقات مذکور حتی باعث قطع همه شبکه‌های «جم» در فاصله 12 روزه‌ای از 24 دی 91 تا 5 بهمن 91 نیز شد که حتی بعدا خبرهایی در خصوص تهدید مرداک در خصوص فروش سهامش از «جم» نیز به بیرون درز کرد.

افرادی همچون مهدی خزعلی (زندانی سیاسی)، سارا رهبری رابط دو شبکه «جم» و «من‌ و تو» و مرتبط رابرت مرداک، شهرام همایون (سلطنت‌طلب و مدیر شبکه کانال یک)، سینا ولی‌الله (از تهیه‌کنندگان شبکه فارسی وان) و سایت عربی «الامارات الیوم» متعلق به کشور امارات متحده عربی ازجمله افشاکنندگان سوابق و اقدامات سعید کریمیان بودند. همین افشاگری‌های رسانه‌ای هم سبب تعطیلی دفتر کریمیان در تهران و قطع رفت‌وآمدش به ایران شد.

با همه این اتفاقات کریمیان توانست حمایت‌های صهیونیستی ازجمله مرداک از مجموعه «جم» را دوباره به دست آورد و همچنان مجموعه «جم» از پرطرفدارترین و پرمخاطب‌ترین شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان است. هرچند کریمیان ادعای مضحکش در شبکه «جم» مبنی بر هدف‌گذاری در جهت ارتقای فرهنگ خانواده ایرانی و ایجاد سرگرمی‌های سالم برای مخاطبان فارسی‌زبان را شعار خود ساخته، اما فقط گذری اجمالی بر سوابقش در دشمنی با جمهوری اسلامی که در این مقال بدان اشاره شد، نشان می‌دهد که مجموعه «جم» بدون شک یکی از خطرناک‌ترین رسانه‌های ضد دین و ضد اخلاقِ انسانی برای خانواده‌های ایرانی است.

منبع: سینما رسانه