برگزاری گردهمایی ملی برای هر دو حزب اصلی در آمریکا به معنای پایان رقابتهای درونحزبی و آغاز تبلیغات به صورت منسجم و یکپارچه برای پیروزی در انتخابات سراسری ریاستجمهوری در مقابل حزب رقیب است. این گردهمایی از همین جهت یکی از مهمترین نشستهای درونحزبی در آمریکا محسوب میشود. البته گردهماییهای ملی طی سالهای اخیر حساسیت خود را تقریباً از دست دادهاند، چراکه نامزدهای رسمی هر حزب، از چند ماه قبل از این گردهماییها مشخص شده است، هرچند طبق سنت انتخاباتی در آمریکا، تا زمان معرفی نهایی نامزدها در گردهمایی هر حزب، کاندیداتوری هیچیک از نامزدها «قطعی و رسمی» تلقی نمیشود.
آنچه باید درباره گردهماییهای ملی و مراسم جمهوریخواهان بدانید
انتخاب نامزد رسمی یک حزب در گردهمایی ملی، قوانین خاصی را دارد: ابتدا، کار با دور اول رأیگیری آغاز میشود. در این رأیگیری، دو نوع رأی وجود دارد: آرای «الزامی» و آرای «اختیاری». اکثر این آرا الزامی هستند، به این معنا که بر اساس نتایج رأیگیریهای عمومی در رقابتهای درونحزبی از قبل تعیین شدهاند و نمایندهها ملزم هستند که این رأیها را به نامزد تعیینشده بدهند. با این وجود، تعدادی هم رأی اختیاری وجود دارد که، روی کاغذ، تکلیف آنها هنوز مشخص نیست.
اگر در اولین رأیگیری هیچیک از نامزدها با احتساب آرای اجباری و اختیاری نتوانند اکثریت آرا را احراز کنند، کار به «رأیگیری تسامحی» کشیده میشود. در مرحله اول از این نوع رأیگیری (دور دوم رأیگیری) و طبق قانون سال 2016، ابتدا 55 درصد از آرا به صورت اختیاری داده میشود. اگر گره باز هم گشوده نشد، در دور بعدی، 85 درصد از آرا به صورت اختیاری به صندوق انداخته خواهد شد. کارشناسان معتقدند رأیگیری تسامحی به سود ترامپ نخواهد بود[4].
حدود 2472 رأی در گردهمایی سال 2016 حزب جمهوریخواه میان نامزدها تقسیم خواهد شد و هر نامزدی که بخواهد کاندیداتوری حزب در انتخابات سال جاری ریاستجمهوری را به دست بیاورد، باید دستکم «نصف به علاوه یک» رأی را کسب کند[5]، یعنی 1237 رأی یا بیشتر. آنچه باید بدانید این است که با توجه به نتایج انتخاباتهای درونحزبی، دونالد ترامپ از چند ماه پیش توانسته تعداد کافی از آرای الزامی را کسب نماید تا در همان دور اول، کار را تمام کند. بنابراین سایر نامزدهای حزب جمهوریخواه عملاً شانسی برای رقابت با ترامپ ندارند.
ترامپ در بین «تنهاترینهای» حزب جمهوریخواه
دونالد ترامپ تنها در چهره، روشهای تبلیغاتی، مواضع و سیاستهایش نیست که در بین نامزدهای حزب جمهوریخواهان[6] و چه بسا تمام نامزدهای تاریخ انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، منحصر به فرد یا دستکم نادر است. وی بعد از «وندل ویلکی» نامزد جمهوریخواهان در سال 1940، اولین نامزد در هر یک از دو حزب اصلی آمریکاست که قبل از نامزدی انتخابات ریاستجمهوری، هیچ منصب سیاسی یا درجه نظامیای نداشته است. وی همچنین بعد از ژنرال «دوایت آیزنهاور» در سال 1952، اولین نامزد ریاستجمهوری در هر یک از دو حزب اصلی است که بدون حتی تجربه فعالیت سیاسی، خود را آماده نشست روی مهمترین کرسی در آمریکا میکند.
جنبههای عجیب و غریب نامزدی ترامپ در حزب جمهوریخواه پیامدهای واضحی هم بر گردهمایی ملی این حزب داشته است که از بسیاری جهات در تاریخ این حزب بیسابقه است. بعد از آنکه «تد کروز» نماینده تگزاس در مجلس سنا از رقابت کنارهگیری کرد، اوایل ماه می (14 اردیبهشت 95) «رینس پریباس» رئیس کمیته ملی جمهوریخواهان اعلام کرد ترامپ «نامزد احتمالی» (دارای بیشترین شانس نامزدی در انتخابات عمومی) جمهوریخواهان خواهد بود. یک روز بعد، «جان کیسیک» فرماندار اوهایو نیز اعلام کرد که در انتخابات شرکت نخواهد کرد. به این ترتیب ترامپ عملاً هیچ رقیبی در گردهمایی ملی جمهوریخواهان نخواهد داشت. اما پیامدهای نامزدی احتمالی ترامپ برای گردهمایی حزبش چه بوده است؟
بلایی به نام «ترامپ» که بر سر گردهمایی ملی جمهوریخواهان آمد
از زمانی که اعلام شد ترامپ نامزد احتمالی حزب جمهوریخواه در انتخابات آینده آمریکا خواهد بود، سیل افرادی آغاز شد که از شرکت در مراسمی انصراف میدادند[7] که «گردهمایی ترامپ» توصیف شده است[8]. در میان نامزدهای سابق حزب جمهوریخواه که در قید حیات هستند، تنها «باب دُول» اعلام کرده که در گردهمایی امسال این حزب شرکت خواهد کرد. از آنطرف، میت رامنی، جان مککین، جورج بوش پسر و جورج بوش پدر، همگی گفتهاند که در گردهمایی امسال حضور نمییابند[9].
فرمانداران، نمایندگان و سناتورهای جمهوریخواهی که مشغول تبلیغات برای انتخاب مجدد خود در سمتهای کنونیشان هستند، طبیعتاً بهانه خوبی برای عدم حضور در گردهمایی دارند، اما مسئله تنها این نیست. حتی کیسیک فرماندار اوهایو، که پیشتر گفتیم از رقابت با ترامپ کنار رفته هم با وجود آنکه گردهمایی در ایالت خودش برگزار میشود، باز هم حضورش در این مراسم در هالهای از ابهام است.
در این میان برخی جمهوریخواهان دیگر هم دلایل یا اظهارات تأملبرانگیزتری درباره عدم حضور در گردهمایی ذکر کردهاند. به عنوان مثال، سخنگوی «بن ساس» نماینده نبراسکا در سنا گفته که وی «قرار است در روز برگزاری گردهمایی، فرزندانش را ببرد تا زبالهدانهای آتشگرفتهای را ببینند که همهشان محبوبتر از نامزدهای اصلی [و احتمالی جمهوریخواهان در انتخابات] هستند[10].»
«استیو دینز» سناتور ایالت مونتانا گفته که میخواهد به جای شرکت در گردهمایی «با همسرش به ماهیگیری خواهد رفت[11].» «لیسا مورکوفسکی» سناتور آلاسکا قرار است در ایالت خودش به تفریح با هواپیمای مخصوص علفزار بپردازد. و البته موجهترین دلیل را «جف فلیک» سناتور آریزونا آورده و گفته که «باید چمنهای حیاط خانهاش را کوتاه کند!»
میلیاردری که گردهمایی حزبش را بدبخت کرد
در کنار این افراد، غولهای آمریکایی که تا کنون بخشی از بودجه برگزاری گردهمایی ملی جمهوریخواهان را تأمین و خود نیز در آن شرکت میکردند، اعلام کردهاند که امسال برنامه متفاوتی دارند. کوکاکولا، مایکروسافت و «هیولت-پکرد» («اچپی») گفتهاند که حجم حضور و مشارکت در این گردهمایی را کاهش میدهند که این به معنای کاهش شدید کمکها و حمایتهای آنها از مراسم گردهمایی است[12].
اواسط ماه ژوئن (اواخر خرداد 95)، شش شرکت بزرگی که سال 2012 تأمین بودجه گردهمایی جمهوریخواهان را به عهده داشتند یعنی «ولز فارگو»، «یوپیاس» (بزرگترین شرکت پستی دنیا)، موتورولا، جیپیمورگان چیس، فورد، و «والگرین بوتس» (شرکت بزرگ سرمایهگذاری در داروسازی) خبر دادند که گردهمایی بودجه سال 2016 را تقبل نخواهند کرد[13]. اپل هم اعلام کرده که به خاطر اظهارات ترامپ درباره زنان، مهاجرت و اقلیتها، قصد ندارد طبق روال سالهای گذشته از گردهمایی حزب جمهوریخواه حمایت مالی کند[14]. نکته قابل ذکر اینکه شرکتهای مذکور لزوماً فقط گردهمایی جمهوریخواهان را در لیست پرداختیهای خود ندارند و این یعنی به احتمال زیاد همچنان به برگزاری مراسم گردهمایی دموکراتها که یک هفته دیگر برگزار میشود، کمک خواهند کرد.
سؤال و جوابهایی درباره گردهمایی ملی جمهوریخواهان
در ادامه این گزارش، برخی سؤالها درباره گردهمایی جمهوریخواهان مطرح و به آنها پاسخ داده میشود. تعدادی از این سؤالها ممکن است در ذهن شما هم باشد، اما مسلماً بعضی از آنها برایتان تازگی دارد و دانستن پاسخ آنها به درک بهتر اتفاقاتی منجر خواهد شد که طی ساعتهای آینده در کلیولند رخ میدهد.
1- اگر نامزدی ترامپ مشخص است، چرا گردهمایی برگزار خواهد شد؟
به طور معمول، گردهماییهای حزبهای اصلی آمریکا حدود یک هفته طول میکشد و در این مدت، نامزدها تلاشهای نهایی خود را میکنند تا آرای تعیینکننده را کسب نمایند[15]. با این حال، تنها هدف از برگزاری گردهمایی، انتخاب نامزد رسمی نیست. هدف دیگر، نشان دادن اتحاد درون حزب به مردم است تا هر نامزدی که انتخاب شد، بتواند آرای عمومی را به سوی حزب خودش جلب کند. آنچه در این گردهماییها رخ میدهد به طور خلاصه، این است: سخنرانی رهبران حزب از روی متنهای نوشتهشده و خشک؛ واکنش حاضران در گردهمایی با شور و هیجان زیاد؛ دادن فرصت سخنرانی به حامیان بزرگ و سرمایهداران شرکتهای غولپیکر؛ رژه اعضای جوان و آیندهدار حزب روی صحنه؛ اعطای رسمی آرای الزامی به «نامزد احتمالی»؛ و اتحاد مجدد اعضای حزب پس از ماهها رقابت درونحزبی. البته امسال ماجرا در حزب جمهوریخواه فرق میکند، ترامپ همه چیز را به هم ریخته است و باید دید چه اتفاقاتی میافتد.
2- سرنوشت هشتگ #ترامپهرگز چه میشود؟
از زمانی
که نامزدی ترامپ در حزب جمهوریخواه قطعی شد، رهبران و اعضای کلیدی این حزب تمام
تلاش خود را کردهاند تا به گونهای او را نزد مردم بیاعتبار کنند یا دستکم
محبوبیت او را کاهش دهند، اما هیچیک از این تلاشها تا کنون موفقیت چشمگیری
نداشته است. در گردهمایی پیش رو، همین رهبران باید برای ترامپی کف بزنند و رأی جمع
کنند که میخواهند سر به تنش نباشد. بزرگان حزب مانند میت رامنی و «بیل کریستول» حتی
تلاش کردهاند جایگزینی برای ترامپ پیدا کنند، اما آنها هم ناامید شدهاند. مخالفان
ترامپ حتی تلاش کردهاند تا قوانین رأیگیری را تغییر دهند و از همان ابتدا، آرای
اختیاری را افزایش دهند، اما این تلاشها هم بیفایده بوده است. بنابراین پریباس رئیس
کمیته ملی جمهوریخواهان و کمپین ترامپ تمام تلاش خود را کردهاند تا مخالفتها با
ترامپ را سرکوب کنند، چون اهمیت یک گردهمایی ملی به نشان دادن وحدت حزب حول یک
نامزد مشخص است. این یعنی «اگرچه ترامپ فاجعه است، اما داد و بیداد و جنجال در
گردهمایی بر سر انتخاب یک نامزد برای حزب جمهوریخواه، از فاجعه هم بدتر است.» در
حال حاضر هم به نظر نمیرسد تلاشهای مخالفان ترامپ نهایتاً به جایی برسد و باید این
میلیاردر آمریکایی را نامزد رسمی جمهوریخواهان در انتخابات ریاستجمهوری امسال
بدانیم.
3- اگر جمهوریخواهان نمیآیند، پس چه کسی در گردهمایی سخنرانی میکند؟
پاسخ این سؤال این است که جمهوریخواهان به گردهمایی میروند، حتی چند نفر از شناختهشدههای این حزب مانند باب کورکر، تام کاتن و تد کروز. طبق بررسی پایگاه اینترنتی «هیل» (متعلق به روزنامه تخصصی کنگره، کاخ سفید و دولت فدرال) اکثر سناتورهای جمهوریخواه در این مراسم حضور خواهند داشت: 32 نفر در مقابل 18 نفر[16]. با این وجود، یکی از بارزترین نشانههای اینکه گردهمایی امسال جمهوریخواهان غیرعادی خواهد بود این است که تقریباً هیچکس حاضر نیست در این مراسم سخنرانی کند[17]. این در حالی است که سخنرانی در گردهماییهای ملی حزبها یک فرصت طلایی برای افراد محسوب میشود و همیشه بر سر این سخنرانیها رقابت وجود دارد. اما یک نکته مهم اینجا وجود دارد: کمفروغ بودن گردهمایی جمهوریخواهان مسئلهای نیست که یک «دلقک[18]» کارکشته آن را پیشبینی و برای آن راهحلی پیدا نکرده باشد. ظاهراً ترامپ، که در ریز برنامهریزیهای گردهمایی هم دخالت داشته، قرار است افراد مشهور، اعضای خانواده و سیاستمداران کمتر شناختهشده را جایگزین بزرگان حزب و سخنرانان «تکراری» گردهمایی کند. از جمله این افراد جدید، همسر اسلونیایی ترامپ (که یک سوپرمدل است)، هر چهار فرزند بالغ او، یک سرمایهگذار و میلیاردر در دنیای فناوری اطلاعات، یک گلفباز حرفهای، یک بازیکن پُست حمله در فوتبال آمریکایی (افرادی که میان آمریکاییها بسیار محبوب هستند)، رئیس سازمان برگزارکننده «مبارزه قهرمانی نهایی» (هنرهای رزمی ترکیبی) هستند. البته این لیست ممکن است تغییراتی هم داشته باشد!
4- تظاهراتها چه تأثیر بر گردهمایی خواهند گذاشت؟
نگرانیها درباره احتمال برگزاری تظاهراتهای گسترده مقابل محل برگزاری گردهمایی در حال افزایش است. با توجه به وقایع اخیر در لوئیزیانا، مینهسوتا و دالاس، احتمال زیادی دارد که آشوب در کلیولند بالا بگیرد. «حزب کارگران سنتگرا» از گروههای سفیدپوست ملیگرا، پیشاپیش قول داده که صحنه را خالی نگذارد[19]. معترضان جنبش «زندگی سیاهپوستان مهم است» نیز قطعاً حضور خواهند داشت. رئیس «حزب جدید پلنگهای سیاه» هم گفته از حق خود تحت «متمم دوم قانون اساسی [یعنی مجوز حمل سلاح استفاده خواهد کرد] چون گروههای دیگری تهدید به حضور [در محل برگزاری گردهمایی] کردهاند که دارند تهدید میکنند به ما آسیب برسانند[20].» دهها گروه دیگر هم از سراسر طیف سیاسی تقاضای مجوز کردهاند تا همزمان با مراسم، راهپیمایی و تظاهرات کنند. حال باید دید نیروهای پلیس که خود را برای چندین روز درگیری و اعتراضات مردمی آماده کردهاند، چه اندازه از پس اداره اوضاع برخواهند آمد.
5- چگونه میان مواضع عجیب ترامپ با موضعنامه جمهوریخواهان تعادل برقرار خواهد شد؟
ترامپ در موضعگیری، یک آفتابپرست نشان داده است. مواضع او حتی یکدیگر را هم نقض میکنند، چه برسد به هرگونه موضعنامه حزب جمهوریخواه را. ضمناً نامزد جمهوریخواهان هیچ اهمیتی برای موضعنامه قائل نیست. به عنوان مثال، موضع رسمی جمهوریخواهان درباره ازدواج، سقط جنین، همجنسگرایی، و حقوق جنسیتها کاملاً مشخص است: موضعنامه این حزب[21] میگوید «قوانین نوشته بشر باید همراستا با حقوق خدادادی و طبیعی» باشند و اینکه سیاست آموزش انجیل در مدارس دولتی «برای ایجاد یک جامعه تحصیلکرده، لازمالاجرا»ست. در عین حال، این مواضع با آنچه که ترامپ میگوید کاملاً متفاوت است. نکته بسیار مهم دیگر، سیاستهای تجاری است. ترامپ بارها برای جلب نظر کارگران آمریکایی، «تجارت آزاد» را نفی و حتی آن را «تجاوز [جنسی] به کشور ما[22]» توصیف کرده است، در حالی که جمهوریخواهان طی چندین دهه گذشته تجارت آزاد را یک پدیده مقدس دانستهاند؛ تجارت آزاد خط قرمزی است که هیچ جمهوریخواهی اجازه ندارد از آن عبور کند. هنوز مشخص نیست که این تضادها چگونه برطرف خواهد شد و گردهمایی پیش رو چه بلایی بر سر «حزب جمهوریخواه» خواهد آورد.
6- نقش دلقک در صحنه کلیولند چه خواهد بود؟
ترامپ طی مبارزات انتخاباتی خود همه عرفهای سیاسی در آمریکا را نقض کرده است. او به زنان، کهنهسربازان، معلولان، همجنسگرایان، مسلمانان، مکزیکیها و سیاهپوستان توهین کرده است. اینها باعث شده تا منفورترین نامزد در میان تمام نامزدهای هر دو حزب بزرگ در تاریخ آمریکا شود، اما در عین حال، بتواند رأیدهندگان در انتخاباتهای درونحزبی را متقاعد کند تا به او رأی بدهند. با این حال، انتخاباتهای مقدماتی اکنون تمام شده و مرحله جدید، گسترهای بسیار بزرگتر را شامل میشود. اگر ترامپ یک فرصت نهایی برای تغییر رویکردهایش داشته باشد، آن فرصت همین گردهمایی است. اینجا جایی است که جمهوریخواهان موضعنامه و نامزد نهایی خود را به آمریکاییها معرفی میکنند... تمام آنچه که تا کنون از ترامپ دیدهایم به ما میگوید این دلقک قرار نیست نقش خود را تغییر دهد. چنانکه وی در مصاحبهاش با نیویورکتایمز درباره رسیدنش تا اینجا گفته: «من به روش خودم کار کردهام[23].» واقعیت هم همین است و چه دلیلی دارد فکر کنیم ترامپ در کلیولند به شکل دیگری عمل خواهد کرد؟