در ایام عید قربان مردم افغانستان آداب و رسومی را که جزئی از سنتهای نیاکان آنها را بجا میآورند و این عید مبارک را جشن میگیرند و این سنتها به نسلهای آینده خود را نیز به یادگار میگذرانند تا عید همچنان در سنت دینی مردم افغانستان پابرجا و محکم بماند.
اگر چه در چند سال اخر مردم افغانستان بدلایل مختلف از جمله ناامنیها مشکلات اقتصادی فراوانی را تجربه میکنند اما در آستانه عید اگر در کوچه و بازارهای اقصی نقاط این کشور نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که برای برگزاری باشکوه اعیاد مذهبی و اسلامی تلاش میکنند.
در روز عرفه یعنی یک روز قبل از عید دعای عرفه در مساجد خوانده میشود.
در صبح روز اول عید مردم به سراغ مصلیها و مساجد میروند و نماز عید را بجا میآورند، سپس سری هم به زیارتگاهها میزنند و برای اهل قبور نیز فاتحه و دعا میخوانند. پس از این سنتها، رسوم قربانی خود را که از روز های قبل خریداری کردهاند را ذبح میکنند.
دید و بازدید عید هم به دلیل اینکه در روز اول مردم بیشتر به مراسمها و ذبح و تقسیم قربانی بین اقوام و فقرا مشغول هستند نیز از روز دوم عید شروع میشود.
مردم در روزهای عید بهترین و زیباترین لباسها را که احتمالا از روزهای قبل آماده کردهاند؛ می پوشند.
یکی از آداب و رسوم دیگری که مردم افغانستان بویژه در روستاها دارند، این است که گوشت قربانی خود را پخته و به مهمانانی که برای عیدی میآیند تعارف میکنند.
البته تهیه آجیل، میوه و شیرینی جزء ضروریات اولیه پذیرایی از مهمانان در روزهای عید نزد مردم افغانستان است.
کسبه نیز به این دلیل که مردم برای عید به بازارها هجوم میآورند تا خرید و مایحتاج عیدی خود را تهیه کنند کسب و کارشان نسبت به دیگر روزهای سال پر رونقتر است. البته در عید قربان دامداران و روستائیان نیز فرصت خوبی را برای فروش دام خود بدست میآورند تا نتیجه زحمت خود را به قیمت خوبی به فروش برسانند.
جوانانی هم که تازه نامزد شدهاند چند روز قبل از عید با تقدیم هدایایی به عروس که گوسفند قربانی اهم آن است، فرارسیدن عید را با اعضای جدید خانواده خود جشن میگیرند.
آنها گوسفند عیدی را تزئین و آرایش میکنند و به قربانگاه که همانا خانه عروس هست به همراه شیرینی و لباس عید میبرند.
خانواده عروس نیز در مقابل آن هدایایی را به خانه داماد میبرند و پس از قربانی گوسفند، مقداری از گوشت آن را نیز به خانه داماد میفرستند.
اما در ایام عید افغانستان تنها خوشیها نیست که جلوه نمایی میکند، هستند بسیاری که به دلیل از دست دادن اعضای خانوادهشان به دلیل نا امنیها، ترورها، حملات تروریستی داغدار هستند و متاسفانه این عید برای آنها چندان خوشایند نیست، امری که تازگی نداشته و در هر عید میتوان آن را مشاهده کرد.
خانوادههایی که اولین عید را بدون حضور برخی از اعضای خانواده خود آغاز کردهاند بجای کلوچه و شیرینی سفرههای عیدی خود را با خرما و میوه برای پذیرایی مهمانها آماده میکنند.
اقوام، دوستان و نزدیکان این خانوادهها نیز در روزهای عید به منزل عزادارها میروند و به روح تازه گذشته فاتحه و دعا میفرستند.
در ادامه تصاویری از روزهای عید قربان در افغانستان را مشاهده میکنید: